Bộ Tài chính ban hành quy định về đăng ký, hủy tư cách công ty đại chúng, báo cáo vốn điều lệ đã góp được kiểm toán kèm điều kiện, trong đó phân định rõ trách nhiệm của Ủy ban Chứng khoán Nhà nước.
Hồ sơ đăng ký và trách nhiệm pháp lý
Theo Luật Chứng khoán hiện hành, công ty đại chúng là công ty cổ phần có vốn điều lệ đã góp từ 30 tỷ đồng trở lên và có tối thiểu 10% số cổ phiếu có quyền biểu quyết do ít nhất 100 nhà đầu tư không phải cổ đông lớn nắm giữ hoặc đã thực hiện chào bán cổ phiếu ra công chúng thông qua đăng ký với Ủy ban Chứng khoán Nhà nước (UBCKNN).
Việc trở thành công ty đại chúng không chỉ mở rộng cơ hội tiếp cận vốn mà còn đi kèm với nghĩa vụ công bố thông tin minh bạch, tuân thủ các chuẩn mực quản trị công ty.
Ngày 5/5/2025, Bộ Tài chính đã ban hành Thông tư số 19 hướng dẫn chi tiết việc đăng ký công ty đại chúng, hủy tư cách công ty đại chúng, và quy định về báo cáo vốn điều lệ đã góp được kiểm toán.
Thông tư này ra đời được kỳ vọng làm rõ trách nhiệm của các chủ thể liên quan, đồng thời thiết lập quy trình rõ ràng, minh bạch, tạo thuận lợi cho doanh nghiệp thực hiện quyền và nghĩa vụ của mình theo quy định của Luật Chứng khoán.
Thông tư số 19 quy định cụ thể về hình thức, nội dung hồ sơ đăng ký, hủy tư cách công ty đại chúng cũng như hồ sơ báo cáo về vốn điều lệ đã góp như sau: Hồ sơ được nộp trực tiếp, qua đường bưu điện hoặc qua hệ thống dịch vụ công trực tuyến; tài liệu trong hồ sơ phải bằng tiếng Việt, lập thành 01 bộ gốc; các bản sao phải được sao y từ sổ gốc hoặc chứng thực hợp lệ; nội dung hồ sơ phải đầy đủ, chính xác, rõ ràng, trung thực, không gây hiểu nhầm.
Tổ chức, cá nhân lập hồ sơ có trách nhiệm hoàn toàn trước pháp luật về tính hợp pháp, trung thực và đầy đủ của tài liệu.
Cơ quan xác nhận hồ sơ như UBCKNN không chịu trách nhiệm về các sai phạm nếu có của các chủ thể trước và sau khi tiếp nhận hồ sơ hợp lệ.
UBCKNN tham mưu, giúp Bộ trưởng Bộ Tài chính quản lý nhà nước; tổ chức thực thi pháp luật về chứng khoán và thị trường chứng khoán. Ảnh: Thái Minh
Sau 1 năm không đáp ứng điều kiện phải hủy
Theo quy định, doanh nghiệp có nghĩa vụ nộp hồ sơ đăng ký công ty đại chúng cho UBCKNN trong vòng 90 ngày kể từ ngày hoàn thành việc góp vốn và đạt đủ cơ cấu cổ đông theo quy định.
UBCKNN sẽ thẩm định và ra văn bản xác nhận việc đăng ký nếu hồ sơ hợp lệ. Trường hợp hồ sơ chưa đầy đủ, cơ quan này sẽ yêu cầu doanh nghiệp bổ sung, làm rõ các nội dung trong vòng 60 ngày. Nếu sau thời hạn này doanh nghiệp không hoàn thiện, hồ sơ sẽ không được xem xét tiếp.
Đáng chú ý, trong quá trình hồ sơ đang được xem xét, nếu phát hiện thông tin sai lệch hoặc chưa đầy đủ, doanh nghiệp và cá nhân liên quan có nghĩa vụ sửa đổi, bổ sung kịp thời. Văn bản điều chỉnh phải có chữ ký của người có thẩm quyền tương đương với người đã ký trong hồ sơ ban đầu.
Nếu sau 1 năm kể từ ngày không còn đáp ứng điều kiện trở thành công ty đại chúng quy định tại khoản 1 Điều 32 Luật Chứng khoán (vốn điều lệ hoặc cơ cấu cổ đông không đạt yêu cầu), doanh nghiệp không khắc phục được thì phải nộp hồ sơ hủy tư cách công ty đại chúng.
Hồ sơ hủy tư cách cũng được gửi về UBCKNN và trong vòng 15 ngày kể từ ngày nhận đủ hồ sơ hợp lệ, cơ quan này sẽ ban hành thông báo và công bố thông tin trên hệ thống công bố thông tin chính thức của mình.
Sau khi nhận được thông báo, doanh nghiệp phải tiếp tục công bố thông tin về việc hủy tư cách công ty đại chúng trên các phương tiện như: trang thông tin điện tử của doanh nghiệp, hệ thống công bố thông tin của UBCKNN, Sở Giao dịch chứng khoán và tiến hành thủ tục hủy niêm yết (nếu có).
Quy định mới về hồ sơ và trình tự thủ tục trong Thông tư 19 thể hiện xu hướng tăng cường minh bạch thông tin, nâng cao trách nhiệm giải trình của các tổ chức, cá nhân tham gia thị trường chứng khoán. Đồng thời, cũng xác lập rõ vai trò thẩm định, xác nhận mang tính hành chính – pháp lý của UBCKNN, thay vì phải “gánh” trách nhiệm nội dung thực tế phát sinh từ doanh nghiệp.
Trong bối cảnh thị trường chứng khoán đang ngày càng được xã hội hóa và thu hút nhiều nhà đầu tư cá nhân, việc chuẩn hóa thủ tục đăng ký, hủy tư cách công ty đại chúng là điều kiện tiên quyết để xây dựng một thị trường minh bạch, hiệu quả và công bằng hơn.
Thông tư số 19 cũng làm rõ nghĩa vụ báo cáo vốn điều lệ đã góp của công ty cổ phần khi đăng ký trở thành công ty đại chúng. Cụ thể, vốn điều lệ phải được kiểm toán độc lập xác nhận tại thời điểm gần nhất; báo cáo tài chính kèm hồ sơ đăng ký, thông tin về vốn góp, quyền sở hữu, cơ cấu cổ đông phải được trình bày rõ ràng, có xác nhận của kiểm toán viên độc lập, giúp tăng độ tin cậy của hồ sơ; tổ chức, cá nhân thực hiện kiểm toán, lập báo cáo cũng phải chịu trách nhiệm nếu cố tình làm sai lệch hoặc cung cấp thông tin không trung thực.
Ngô Tân
