Xét duyệt nhà ở xã hội chịu áp lực kép khi người dân mòn mỏi chờ đợi, còn cán bộ phải xử lý lượng hồ sơ lớn và gánh trách nhiệm pháp lý.
Người mua mỏi mòn chờ đợi, cán bộ xét duyệt “gồng mình”
Trong bối cảnh nhu cầu nhà ở xã hội (NƠXH) ngày càng lớn, nhất là tại các đô thị, việc xét duyệt hồ sơ và triển khai dự án thường diễn ra thận trọng, phức tạp và kéo dài. Việc này khiến nhiều người dân mệt mỏi, bức xúc vì chờ đợi.
Thực tế, dư luận chủ yếu chú ý đến khó khăn của người mua nhà, từ thủ tục rườm rà đến hồ sơ bị trả lại nhiều lần vì các lý do khác nhau.
Tuy nhiên, phía sau đó là áp lực nặng nề ở phía cán bộ tiếp nhận hồ sơ và các chủ đầu tư. Bởi lực lượng này vừa cần xử lý khối lượng công việc lớn, vừa bảo đảm tuân thủ nghiêm ngặt các quy định pháp luật và liên tục phải giải đáp thắc mắc của người dân.
Thời gian qua, tại điểm tiếp nhận và xét duyệt hồ sơ NƠXH CT3 Kim Chung (xã Thiên Lộc, Hà Nội) luôn bao trùm bầu không khí làm việc căng thẳng, đông đúc kéo dài suốt cả ngày, một áp lực thầm lặng mà ít người dân bên ngoài có thể hình dung hết.
Điểm tiếp nhận và xét duyệt hồ sơ NƠXH CT3 Kim Chung (xã Thiên Lộc, Hà Nội). Ảnh: Phương Anh
Theo ghi nhận của Lao Động, từ sáng sớm đến chiều muộn, khu vực tiếp nhận hồ sơ luôn đông người, xen lẫn những tập hồ sơ dày cộp, những ánh mắt chờ đợi và hàng loạt câu hỏi dồn dập gửi tới cán bộ xét duyệt.
Trung bình mỗi ngày, tổ công tác tiếp nhận khoảng 100 hồ sơ mới, chưa kể 20-30 trường hợp quay lại để bổ sung, chỉnh sửa.
Mỗi bộ hồ sơ phải được kiểm tra tỉ mỉ từng mẫu biểu, từng thông tin kê khai, đối chiếu chặt chẽ với quy định.
Chỉ một sai sót nhỏ cũng có thể dẫn tới việc phải hướng dẫn người dân sửa lại, thậm chí trả hồ sơ để làm lại từ đầu. Trong khi đó, người dân liên tục thắc mắc, sốt ruột vì mong sớm hoàn tất thủ tục.
Áp lực càng gia tăng khi nhiều hồ sơ phức tạp, thiếu thông tin hoặc kê khai chưa chính xác, buộc cán bộ vừa kiểm tra, vừa giải thích, vừa hướng dẫn chỉnh sửa ngay tại chỗ. Ít ai để ý rằng, phía sau mỗi chữ ký xác nhận đều là trách nhiệm pháp lý rất lớn.
Ông Lê Đức Hiền, Cán bộ Tổ tiếp nhận hồ sơ tại dự án NƠXH CT3 Kim Chung (xã Thiên Lộc, Hà Nội) cho biết, mỗi căn hộ đều là tài sản của Nhà nước, nên cần được phân bổ đúng đối tượng, đúng quy định pháp luật. Do đó không thể làm sai, không thể để lọt đối tượng và cũng không thể để xảy ra tình trạng trục lợi chính sách.
Theo ông Hiền, hiện nay có không ít đối tượng bên ngoài tìm cách trục lợi, cố tình khiêu khích, tranh cãi những nội dung không đúng nhằm gây áp lực cho cán bộ tiếp nhận hồ sơ. Trước thực tế này, đơn vị đã quán triệt đội ngũ cán bộ, nhân viên trong tổ công tác phải thực hiện nghiêm túc, đúng quy trình, đúng hướng dẫn do các Tổng công ty đã ban hành.
Hồ sơ trả lại đều rõ lý do
Ông Nguyễn Thành Trung - Giám đốc Ban Quản lý Dự án, đại diện Liên danh chủ đầu tư Handico & Viglacera thông tin, tính đến ngày 18.12, đơn vị đã tiếp nhận khoảng 7.300 phiếu hẹn của khách hàng đăng ký mua NƠXH.
Trong hơn một tháng qua, công tác tiếp nhận và giải quyết hồ sơ được triển khai liên tục, đến nay đã kiểm tra khoảng 1.400 hồ sơ.
Để đẩy nhanh tiến độ, đội ngũ cán bộ phải làm việc tăng cường, kể cả thứ bảy và chủ nhật. Dù thời gian làm việc theo kế hoạch từ 8h đến 17h30, nhiều cán bộ vẫn làm việc đến 19h - 19h30 để rà soát, đối chiếu lại hồ sơ.
Hiện Liên danh chủ đầu tư bố trí 12 bàn phục vụ công tác xét duyệt, gồm 9 bàn trực tiếp tiếp nhận, kiểm tra hồ sơ và 3 bàn giám sát, giải đáp thắc mắc, hướng dẫn người dân hoàn thiện hồ sơ đúng quy định.
Với các hồ sơ chưa đầy đủ hoặc chưa phù hợp, người dân sẽ được hướng dẫn bổ sung và tiếp tục bấm lịch theo quy trình.
Chủ đầu tư đã tiếp nhận khoảng 7.300 phiếu hẹn của khách hàng đăng ký mua NƠXH. Ảnh: Phương Anh
Theo ông Trung, mọi hồ sơ trả lại đều phải nêu rõ lý do cụ thể, đúng quy định, tuyệt đối không được xử lý tùy tiện. Chủ đầu tư cũng yêu cầu cán bộ tiếp nhận hồ sơ thực hiện công bằng, minh bạch, không để xảy ra tình trạng “tạo điều kiện cho người này nhưng gây khó cho người khác”, nhằm tránh phát sinh tiêu cực.
“Hiện khu vực tiếp nhận hồ sơ được bố trí giám sát trực tiếp và hệ thống camera nhằm bảo đảm quy trình công khai, minh bạch. Đồng thời, tác phong và thái độ tiếp dân của đội ngũ cán bộ cũng được chấn chỉnh.
Dù khối lượng công việc lớn, mỗi cán bộ xử lý khoảng 10 hồ sơ/ngày, mỗi hồ sơ mất từ 45 phút đến 1 giờ, nhưng các cán bộ vẫn phải giữ thái độ ôn hòa, giải thích rõ ràng, hướng dẫn cụ thể để người dân hoàn thiện hồ sơ đúng quy định. Mục tiêu cao nhất là tạo điều kiện thuận lợi nhất cho bà con”, ông Trung nói.
Doanh nghiệp vẫn gặp khó
Theo đại diện chủ đầu tư NƠXH CT3 Kim Chung, thời gian qua, chính sách của Nhà nước về phát triển NƠXH đã tháo gỡ nhiều vướng mắc. Tuy nhiên, trong quá trình triển khai, các doanh nghiệp vẫn gặp không ít khó khăn, chủ yếu liên quan đến quỹ đất, nhất là việc thiếu đất sạch và công tác giải phóng mặt bằng.
Ông Trung nhìn nhận, về nguồn vốn, hiện nay nhiều ngân hàng đã tích cực tham gia hỗ trợ cho vay với mức lãi suất ưu đãi đối với các dự án NƠXH.
Dù vậy, để thúc đẩy phát triển phân khúc này, các chủ đầu tư dự án NƠXH đều mong muốn các cơ quan quản lý tiếp tục hỗ trợ doanh nghiệp trong công tác quy hoạch, giải phóng mặt bằng và giao đất. Theo ông Trung, khi những vướng mắc về đất đai được tháo gỡ, sẽ tạo điều kiện thuận lợi hơn, qua đó khuyến khích các chủ đầu tư tham gia đầu tư, xây dựng nhà ở xã hội.
TS. Nguyễn Văn Đính - Phó Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản Việt Nam - nhận định, nhà ở xã hội là phân khúc mang tính chính sách, trong đó mức lợi nhuận của doanh nghiệp bị khống chế ở ngưỡng 10%, trong khi các chi phí đầu vào ngày càng gia tăng.
Ông cho rằng, trong điều kiện lợi nhuận bị hạn chế, chỉ cần phát sinh vướng mắc ở khâu giải phóng mặt bằng hoặc thủ tục hành chính cũng có thể khiến dự án đội chi phí, dẫn tới rủi ro “lỗ ngay trên giấy”.
Bên cạnh đó, việc phát triển nhà ở xã hội hiện vẫn phụ thuộc lớn vào nguồn vốn tín dụng. Dù được khuyến khích tham gia các gói vay ưu đãi, các ngân hàng thương mại vẫn phải bảo đảm nguyên tắc kinh doanh, không thể cho vay với lãi suất thấp hơn chi phí vốn. Vì vậy, mặt bằng lãi suất ưu đãi hiện nay vẫn tạo áp lực nhất định cho cả chủ đầu tư lẫn người mua nhà ở xã hội.
Từ thực tế trên có thể thấy, những vướng mắc trong quá trình mua NƠXH không chỉ đến từ phía người dân, mà còn là áp lực chồng chất đối với chủ đầu tư và đội ngũ cán bộ tiếp nhận hồ sơ.
Giữa khối lượng công việc lớn, quy định chặt chẽ và yêu cầu minh bạch tuyệt đối, mỗi bộ hồ sơ đều đòi hỏi sự thận trọng cao độ để bảo đảm đúng đối tượng, đúng chính sách.
Khi người dân mỏi mòn chờ đợi, phía sau quầy tiếp nhận là những cán bộ làm việc quá giờ, chịu trách nhiệm pháp lý nặng nề, còn chủ đầu tư phải vừa thúc tiến độ, vừa giữ kỷ cương.
Chỉ khi các bên cùng thấu hiểu, chia sẻ và tuân thủ quy trình, áp lực mới có thể được tháo gỡ, để chính sách NƠXH thực sự đến đúng người cần.
Dự án Tòa nhà CT3 thuộc dự án đầu tư xây dựng Khu nhà ở xã hội tại Khu đô thị mới Kim Chung do Liên danh Tổng Công ty Đầu tư và Phát triển nhà Hà Nội cùng Tổng Công ty Viglacera - CTCP làm chủ đầu tư. Mở nhận hồ sơ đợt 1 từ ngày 17.11.2025 đến hết ngày 3.1.2026.
Tổng số căn hộ tại tòa CT3 là 1.104 căn, trong đó có 929 căn nhà ở xã hội và 175 căn hộ thương mại. Giá bán tạm tính căn hộ nhà ở xã hội (đã bao gồm VAT và phí bảo trì) là 18.400.000 đồng/m2.
NHÓM PV
