Quý 1/2025 chứng kiến sự bứt phá mạnh mẽ của các doanh nghiệp ngành phân bón – hóa chất, với hàng loạt doanh nghiệp báo lãi tăng trưởng cao. Tuy nhiên, triển vọng phía trước đang có nhiều yếu tố bất định từ giá hàng hóa đến chính sách thuế mới.
Loạt doanh nghiệp phân bón – hóa chất báo lãi đậm nhờ giá bán phục hồi mạnh
Trong quý 1, giá các mặt hàng phân bón như ure và hóa chất như phốt pho vàng, xút... đều có xu hướng phục hồi hoặc tăng mạnh so với cùng kỳ. Nduchờ đó, các doanh nghiệp trong nhóm này đã có một kỳ kinh doanh tích cực.
Một thống kê cho thấy, trong số 26 doanh nghiệp ngành hóa chất – phân bón công bố báo cáo tài chính quý 1, có 19 đơn vị tăng trưởng lợi nhuận. Chỉ 3 doanh nghiệp giảm lãi và 4 doanh nghiệp ghi nhận lỗ.
Trong 4 doanh nghiệp lớn nhất nhóm ngành, có 3 cái tên báo lãi tăng. Hóa chất Đức Giang (HOSE: DGC) dẫn đầu toàn ngành với khoản lợi nhuận 809 tỷ đồng, tăng 20% so với cùng kỳ. Doanh thu đến từ các sản phẩm chính như phân bón, DAP, bột giặt, chất tẩy rửa, phốt pho vàng và acid phosphoric đều tăng mạnh. Việc giá bán thế giới phục hồi là nguyên nhân chủ yếu giúp doanh nghiệp đạt kết quả ấn tượng.
Đạm Cà Mau (HOSE: DCM) ghi nhận lãi 411 tỷ đồng, tăng 19% nhờ doanh thu tăng 25%. Phân bón Bình Điền (HOSE: BFC) thuộc Vinachem cũng tăng doanh thu 32%, đạt hơn 2.550 tỷ đồng và lãi ròng 93 tỷ đồng, tăng 43%.
Đạm Phú Mỹ (HOSE: DPM) là doanh nghiệp duy nhất trong nhóm lớn ghi nhận giảm lãi ròng, về mức 205 tỷ đồng (-20%). Tuy nhiên, doanh thu và lãi gộp đều tăng lần lượt 25% và 8%. Doanh nghiệp lý giải mức giảm lợi nhuận do thay đổi chính sách bán hàng và giá khí đầu vào tăng.
Các doanh nghiệp khác trong ngành cũng ghi nhận kết quả tích cực. DDV (DAP – Vinachem) báo lãi quý cao nhất trong 11 quý, đạt 122 tỷ đồng, gấp 4,6 lần cùng kỳ; doanh thu tăng 49% lên gần 1.160 tỷ đồng. LAS nhờ tiêu thụ tốt đạt 72 tỷ đồng lợi nhuận (+37%), cao nhất trong gần 10 năm. CSV tăng lãi 12% lên 52 tỷ đồng; HVT lãi 55 tỷ đồng (+55%). VAF và NFC lần lượt đạt 34 và 39 tỷ đồng, tăng gấp 3,7 lần và 2,2 lần.
Riêng Đạm Hà Bắc (UPCoM: DHB) báo lãi giảm 59% xuống còn 16 tỷ đồng, dù lãi gộp gấp gần 6 lần cùng kỳ. Nguyên nhân chính là doanh nghiệp không còn khoản thu nhập đột biến 142 tỷ đồng từ việc được Ngân hàng Phát triển Việt Nam xóa nợ lãi vay như cùng kỳ. Khoản vay được tái cơ cấu này thuộc dự án cải tạo – mở rộng Nhà máy Phân đạm Hà Bắc – 1 trong 12 dự án ngành Công Thương bị đánh giá kém hiệu quả.
Tồn kho tăng, nhu cầu suy yếu và đề xuất tăng thuế phốt pho vàng phủ bóng lên triển vọng ngành
Quý 1/2025 cũng ghi nhận 4 doanh nghiệp thua lỗ, nổi bật là ABS và VPS chuyển từ lãi sang lỗ. ABS lỗ 1,7 tỷ đồng (cùng kỳ lãi 3,5 tỷ đồng), nguyên nhân là do suy thoái kinh tế và phải chia sẻ lợi nhuận với đại lý để giữ thị phần. VPS lỗ 6,4 tỷ đồng (cùng kỳ lãi 1,3 tỷ đồng) do thời tiết làm chậm gieo trồng, dẫn tới hàng tồn còn nhiều và doanh thu giảm.
CTCK Vietcombank (VCBS) đưa ra nhận định trái chiều cho triển vọng giá trong các quý tới. Giá ure có thể tiếp tục tăng do ảnh hưởng của giá thế giới và nhu cầu vụ hè thu. Ngoài ra, việc áp thuế VAT 5% đối với phân bón trong nước sẽ tăng tính cạnh tranh với hàng nhập khẩu.
Ngược lại, giá các hóa chất cơ bản như xút được dự báo sẽ dao động vùng thấp. Trong quý 1, giá xút tăng mạnh nửa đầu quý do tồn kho thấp và nhà máy bảo trì, sau đó giảm mạnh do cầu yếu. Tồn kho lớn và nhu cầu từ ngành nhôm, hóa chất ở mức trung bình khiến giá xút khó phục hồi.
VCBS dự báo giá xút sẽ tiếp tục chịu áp lực trong quý 2. Thêm vào đó, Goldman Sachs cho biết nhu cầu nhôm có thể giảm sau quyết định tăng thuế của chính quyền Mỹ.
Đối với phốt pho vàng, VCBS nhận định giá sẽ đi ngang do nhu cầu từ ngành bán dẫn và công nghiệp hạ nguồn chững lại. Dữ liệu từ Sunsirs cho thấy cầu yếu khiến giá phốt pho vàng khó phục hồi.
Ngoài yếu tố cầu, doanh nghiệp xuất khẩu hóa chất còn đối mặt với chính sách mới. Bộ Tài chính đề xuất tăng thuế xuất khẩu phốt pho vàng từ 5% lên 15% do lo ngại về môi trường. Nếu được thông qua, đề xuất này sẽ ảnh hưởng tiêu cực đến biên lợi nhuận và khả năng cạnh tranh của các doanh nghiệp xuất khẩu chủ lực.
