Đồng Yên yếu kỷ lục khiến áp lực lạm phát tăng, buộc Ngân hàng Trung ương Nhật Bản cân nhắc hành động sớm nhất trong tháng 12.
Đồng Yên giảm hơn 5% trong ba tháng qua, làm gia tăng áp lực buộc BOJ phải hành động nhằm ngăn lạm phát vượt kiểm soát. ẢNh: Phương Anh
Đà suy yếu gần đây của đồng Yên đang làm tăng khả năng Ngân hàng Trung ương Nhật Bản (BOJ) sẽ nâng lãi suất cơ bản trong tháng tới, theo nhận định của Kazuo Momma, cựu Giám đốc điều hành BOJ.
“Khả năng nâng lãi suất trong tháng 12 khá cao, miễn là không có tin xấu lớn xuất hiện và đồng Yên vẫn ở vùng giá hiện tại" - ông Momma nói trong cuộc phỏng vấn với Bloomberg hôm thứ Ba, khi tỷ giá dao động quanh mức 156,80 Yên/USD - “Hiện không cần phải chờ thêm các dấu hiệu mạnh hơn từ dữ liệu như tiền lương, giá cả hay tăng trưởng kinh tế".
Sự suy yếu của đồng Yên diễn ra trong bối cảnh giới đầu tư đang tìm cách đoán định liệu BOJ sẽ tăng lãi suất vào tháng 12 hay lùi sang tháng 1, giữa những tín hiệu cho thấy sự ủng hộ cho một động thái sớm đang gia tăng trong Hội đồng Chính sách.
Đồng Yên yếu đang thúc đẩy áp lực lạm phát qua chi phí nhập khẩu tăng, khi đồng tiền này chạm mức thấp nhất 10 tháng so với USD vào tuần trước — mức mà chính phủ Nhật từng can thiệp thị trường trong quá khứ.
Để giảm gánh nặng chi phí sinh hoạt, Thủ tướng Sanae Takaichi hôm thứ Sáu đã công bố gói hỗ trợ kinh tế đầu tiên kể từ khi các quy định thời kỳ dịch bệnh được dỡ bỏ, với mức chi tiêu mới lớn nhất trong nhiều năm.
Vì ưu tiên hàng đầu của bà Takaichi là giúp hộ gia đình ứng phó với lạm phát cao, ông Momma cho rằng Thủ tướng – vốn là người ủng hộ chính sách nới lỏng tiền tệ – có thể sẽ để BOJ tiến hành tăng lãi suất, động thái có thể hỗ trợ đồng Yên và giảm bớt áp lực giá cả.
“Đồng Yên yếu là kẻ thù lớn nhất đối với các biện pháp kiềm chế giá" - ông Momma nói - “Uy tín của bà Takaichi dựa trên kỳ vọng của công chúng rằng bà sẽ giải quyết bài toán chi phí sinh hoạt, nên việc kiểm soát đồng Yên là cực kỳ quan trọng".
Tín hiệu từ chính phủ và nội bộ BOJ củng cố khả năng tăng lãi suất
Tuần trước, Bộ trưởng Tài chính Satsuki Katayama đã mạnh mẽ cảnh báo giới đầu cơ, nhấn mạnh rằng can thiệp tiền tệ vẫn là một lựa chọn. Theo ông Momma, thái độ cứng rắn này cho thấy chính phủ đã mất kiên nhẫn với đà giảm của Yên, qua đó giảm bớt rào cản cho một quyết định nâng lãi suất của BOJ.
Đồng Yên đã mất khoảng 5% trong ba tháng qua, mức giảm mạnh nhất trong nhóm các đồng tiền chủ chốt do Bloomberg theo dõi.
Thống đốc Kazuo Ueda tuần trước nói trong Quốc hội rằng BOJ phải theo dõi sát tác động của đồng Yên yếu lên lạm phát cơ bản, trong bối cảnh chỉ số giá tiêu dùng (CPI) tháng gần nhất tăng lên 3%, cao hơn mục tiêu 2% trong suốt hơn 3,5 năm qua.
Theo thị trường hợp đồng hoán đổi qua đêm (OIS), khả năng BOJ nâng lãi suất tại cuộc họp ngày 19.12 là khoảng 40%, và tăng lên 90% vào tháng 1.2026.
Một khảo sát Bloomberg tháng trước cũng cho thấy tháng 12 được xem là thời điểm có khả năng cao nhất.
Tuy vậy, ông Momma cho rằng khả năng BOJ chờ đến tháng 1 vẫn chưa thể loại trừ, vì khi đó ngân hàng trung ương sẽ có thêm dữ liệu về đà tăng lương và sức chống chịu của kinh tế Mỹ.
Sự ủng hộ cho việc tăng lãi suất trong thời gian tới đang gia tăng trong Hội đồng Chính sách.
Hai thành viên đã bỏ phiếu bất đồng tại hai cuộc họp gần nhất vẫn tiếp tục ủng hộ việc thắt chặt chính sách sớm, trong khi một số thành viên khác cũng đang ngả theo hướng này.
Kazuyuki Masu, thành viên mới nhất của hội đồng 9 người, nói với Nikkei tuần trước rằng “thời điểm tăng lãi suất đang đến gần”, khác hẳn với lập trường thận trọng khi ông mới nhậm chức 5 tháng trước.
Junko Koeda, một thành viên khác, cho rằng BOJ nên tiếp tục bình thường hóa chính sách, trong khi Asahi Noguchi– người được xem là “ôn hòa nhất” – sẽ phát biểu vào thứ Năm sau khi bất ngờ phát tín hiệu diều hâu hồi tháng 9.
Ông Momma nhận định rằng các phát biểu gần đây của các thành viên hội đồng không đi xa hơn lập trường của Thống đốc Ueda, người vẫn để ngỏ khả năng tăng lãi suất vào tháng 12 hoặc tháng 1.
“Nếu ông Ueda quyết định hành động trong tháng 12, hội đồng sẽ đồng thuận" - ông Momma nói - “Còn nếu ông muốn chờ đến tháng 1, các thành viên chưa từng phản đối có lẽ cũng sẽ đồng ý".
