Con đường dẫn đến việc &#225;p dụng xe điện: Tốc độ ph&#225;t triển v&#224; những trở ngại.
Xe điện (EV) l&#224; một phần quan trọng của c&#226;u đố năng lượng sạch.

Tuy nhi&#234;n, con đường đến với điện kh&#237; h&#243;a bị ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố kh&#225;c nhau. Trong khi một số đang gi&#250;p tăng tốc độ chuyển đổi sang EV, những người kh&#225;c đang l&#224;m chậm n&#243;.

Infographic tr&#234;n từ Rock Tech Lithium ph&#225;c thảo c&#225;c l&#224;n đường nhanh th&#250;c đẩy việc &#225;p dụng EV ch&#237;nh thống v&#224; c&#225;c ổ g&#224; l&#224;m chậm n&#243;.

L&#224;n đường nhanh th&#250;c đẩy &#225;p dụng EV
Từ c&#225;c ch&#237;nh s&#225;ch của ch&#237;nh phủ đến gi&#225; pin giảm, một số yếu tố đang khiến xe điện nhanh ch&#243;ng được người ti&#234;u d&#249;ng chấp nhận.

Yếu tố số 1:
Ch&#237;nh s&#225;ch Quảng c&#225;o
Sự chuyển dịch sang một tương lai năng lượng sạch đang dần chuyển từ mục ti&#234;u th&#224;nh hiện thực.

C&#225;c ch&#237;nh phủ tr&#234;n thế giới đ&#227; biến điện kh&#237; h&#243;a &#244; t&#244; trở th&#224;nh một phần quan trọng trong ch&#237;nh s&#225;ch c&#244;ng. Hơn 20 quốc gia đang nhắm mục ti&#234;u loại bỏ ho&#224;n to&#224;n c&#225;c phương tiện ph&#225;t thải kh&#237; nh&#224; k&#237;nh trong hai thập kỷ tới. Hơn nữa, 35 quốc gia đ&#227; cam kết về c&#225;c nền kinh tế kh&#244;ng c&#243; r&#242;ng v&#224;o năm 2050, nơi EVs sẽ đ&#243;ng một vai tr&#242; quan trọng.

V&#237; dụ, đ&#226;y l&#224; một tweet gần đ&#226;y m&#224; Tổng thống Hoa Kỳ Joe Biden đ&#227; viết trước khi k&#253; một lệnh điều h&#224;nh để sản xuất 50% đội xe &#244; t&#244; của Hoa Kỳ v&#224;o năm 2030:

“Tương lai của ng&#224;nh c&#244;ng nghiệp &#244; t&#244; l&#224; điện - v&#224; được sản xuất tại Mỹ.”

—President Biden tr&#234;n Twitter

Với tầm quan trọng ng&#224;y c&#224;ng tăng của xe điện, kh&#244;ng c&#243; g&#236; ngạc nhi&#234;n khi c&#225;c ch&#237;nh phủ kh&#244;ng chỉ th&#250;c đẩy điện kh&#237; h&#243;a &#244; t&#244; m&#224; c&#242;n khuyến kh&#237;ch n&#243;.

Yếu tố số 2:
Nhận thức của người ti&#234;u d&#249;ng
Sự tăng trưởng nhanh ch&#243;ng của thị trường xe điện một phần l&#224; do người ti&#234;u d&#249;ng đang chọn đi điện.

N&#226;ng cao nhận thức về rủi ro của biến đổi kh&#237; hậu cũng như cải tiến phương tiện từ c&#225;c nh&#224; sản xuất xe điện đang th&#250;c đẩy người ti&#234;u d&#249;ng &#225;p dụng xe điện. Từ năm 2015 đến năm 2020, chi ti&#234;u của người ti&#234;u d&#249;ng cho xe điện đ&#227; tăng 561% , tăng từ 18 tỷ đ&#244; la l&#234;n 119 tỷ đ&#244; la.

Khi nhiều người ti&#234;u d&#249;ng chuyển sang sử dụng xe điện, thị trường sẽ tiếp tục ph&#225;t triển.

Yếu tố số 3:
Nhiều m&#244; h&#236;nh hơn
C&#225;c nh&#224; sản xuất xe điện đang nhận ra nhu cầu về nhiều loại phương tiện hơn để đ&#225;p ứng nhu cầu của những người ti&#234;u d&#249;ng kh&#225;c nhau.

Số lượng c&#225;c mẫu xe điện c&#243; sẵn đ&#227; tăng từ 86 v&#224;o năm 2015 l&#234;n hơn 360 v&#224;o năm 2020, v&#224; nhờ những th&#244;ng b&#225;o gần đ&#226;y từ ng&#224;nh c&#244;ng nghiệp &#244; t&#244;, xu hướng n&#224;y c&#243; thể sẽ k&#233;o d&#224;i trong thập kỷ tới.

C&#244;ng ty	Số mẫu EV mới được c&#244;ng bố	Năm
Volkswagen	75	Năm 2025
Ford	40	2022
GM	30	Năm 2025
Hyundai-Kia 1	29	Năm 2025
xe BMW	25	2023
Renault-Nissan 2	20	2022
Toyota	15	Năm 2025
To&#224;n bộ	234	N / A
1 Hyundai l&#224; c&#244;ng ty mẹ của Kia Motors.
2 Đề cập đến Li&#234;n minh Renault-Nissan-Mitsubishi.
Nguồn: IEA

Với nhiều mẫu xe hơn c&#243; sẵn, người ti&#234;u d&#249;ng c&#243; nhiều loại xe để lựa chọn hơn, giảm bớt những r&#224;o cản đối với việc &#225;p dụng EV.

Yếu tố số 4:
Gi&#225; pin giảm
Pin l&#224; th&#224;nh phần đắt tiền v&#224; quan trọng nhất của xe điện.

Những cải tiến trong c&#244;ng nghệ pin , ngo&#224;i việc mở rộng sản xuất, đ&#227; l&#224;m giảm gi&#225; th&#224;nh của pin EV. Khi chi ph&#237; pin giảm, gi&#225; xe điện cũng vậy, đưa xe điện gần ngang gi&#225; với xe &#244; t&#244; chạy bằng xăng.

Năm	Gi&#225; bộ pin ($ / kWh)	% Giảm gi&#225; kể từ năm 2010
2010	$ 1,191	0%
2011	$ 924	22%
2012	$ 726	39%
2013	$ 668	44%
2014	$ 592	50%
2015	$ 384	68%
2016	$ 295	75%
2017	$ 221	81%
2018	$ 181	85%
2019	$ 157	87%
Năm 2020	$ 137	89%
Nguồn: BloombergNEF

Theo BloombergNEF, với mức gi&#225; g&#243;i pin l&#224; 100 USD / kWh, gi&#225; xe điện sẽ trở n&#234;n cạnh tranh với &#244; t&#244; chạy bằng kh&#237; đốt, gi&#250;p th&#250;c đẩy qu&#225; tr&#236;nh điện kh&#237; h&#243;a.

Tất cả c&#225;c yếu tố tr&#234;n đang đ&#243;ng một vai tr&#242; quan trọng trong việc đẩy nhanh qu&#225; tr&#236;nh chuyển đổi EV. Vậy điều g&#236; đang l&#224;m chậm n&#243;?

Những ổ g&#224; l&#224;m chậm việc &#225;p dụng EV
Mặc d&#249; thị trường xe điện đang ph&#225;t triển theo cấp số nh&#226;n, nhưng n&#243; vẫn c&#242;n trong những ng&#224;y đầu ti&#234;n của n&#243;, với nhiều trở ngại kh&#225;c nhau cần vượt qua tr&#234;n con đường th&#226;m nhập ch&#237;nh thống.

Hố g&#224; # 1:
Cung cấp kim loại pin
Pin EV dựa tr&#234;n đặc t&#237;nh của c&#225;c kim loại pin kh&#225;c nhau để cung cấp năng lượng cho EV. Tr&#234;n thực tế, một chiếc EV chứa khoảng 207 kg kim loại.

Khi việc &#225;p dụng EV ng&#224;y c&#224;ng tăng, nhu cầu đối với c&#225;c kho&#225;ng chất quan trọng n&#224;y dự kiến ​​sẽ đạt mức cao chưa từng thấy. Đổi lại, điều n&#224;y c&#243; thể dẫn đến t&#236;nh trạng thiếu hụt nguồn cung đối với c&#225;c kim loại như lithium, coban v&#224; graphite, c&#243; khả năng l&#224;m chậm sự tăng trưởng của thị trường xe điện.

Để tr&#225;nh t&#236;nh trạng thiếu hụt tiềm năng, c&#225;c nh&#224; sản xuất xe điện như Tesla v&#224; Volkswagen đang t&#237;ch hợp theo chiều dọc để khai th&#225;c kim loại của ri&#234;ng họ, trong khi c&#225;c ch&#237;nh phủ nỗ lực x&#226;y dựng c&#225;c chuỗi cung ứng kim loại trong nước v&#224; độc lập.

Hố g&#224; # 2:
Cơ sở hạ tầng sạc
Với nhiều xe điện hơn tr&#234;n đường, người l&#225;i xe cần nhiều nơi hơn để cắm điện v&#224; sạc lại.

Tuy nhi&#234;n, hầu hết c&#225;c quốc gia đang bị tụt hậu trong việc lắp đặt c&#225;c bộ sạc c&#244;ng cộng. Tỷ lệ trung b&#236;nh to&#224;n cầu của bộ sạc c&#244;ng cộng tr&#234;n kho EV nhỏ hơn 0,15. Điều n&#224;y c&#243; nghĩa l&#224; trung b&#236;nh, c&#243; &#237;t hơn 3 bộ sạc cho mỗi 20 EV.

Nhưng c&#243; dấu hiệu lạc quan. Cơ sở hạ tầng sạc to&#224;n cầu đ&#227; tăng gấp đ&#244;i kể từ năm 2017 v&#224; c&#225;c ch&#237;nh phủ đang khuyến kh&#237;ch việc lắp đặt bộ sạc bằng c&#225;c khoản trợ cấp v&#224; giảm thuế.

Hố g&#224; # 3:
Thời gian sạc
Trong khi việc đổ đầy b&#236;nh xăng chỉ mất chưa đầy năm ph&#250;t, c&#243; thể mất tới t&#225;m giờ để sạc đầy pin EV.

Bộ sạc nhanh sử dụng d&#242;ng điện một chiều c&#243; thể sạc đầy EV trong v&#224;i giờ, nhưng ch&#250;ng đắt hơn để lắp đặt. Tuy nhi&#234;n, phần lớn c&#225;c bộ sạc c&#244;ng khai c&#243; tốc độ chậm, g&#226;y bất tiện cho người l&#225;i xe khi di chuyển.

Khi c&#244;ng nghệ sạc được cải thiện, c&#225;c bộ sạc nhanh hơn đang được ph&#225;t triển để tăng thời gian sạc. Theo Bloomberg, bộ sạc cực nhanh mới c&#243; thể sạc đầy xe điện trong v&#242;ng chưa đầy 30 ph&#250;t . Hơn nữa, thị phần của bộ sạc nhanh dự kiến ​​sẽ tăng từ 15% hiện nay l&#234;n 27% v&#224;o năm 2030.

Hố g&#224; # 4:
Lo lắng phạm vi
So với c&#225;c phương tiện chạy bằng xăng, xe điện chưa đi được khoảng c&#225;ch xa.

Phạm vi l&#225;i xe hạn chế được biết l&#224; nguy&#234;n nh&#226;n g&#226;y ra &quot;lo lắng về phạm vi&quot; - nỗi sợ hết điện - đối với những người l&#225;i xe EV, g&#226;y trở ngại cho việc &#225;p dụng EV ch&#237;nh thống. Ngo&#224;i ra, việc thiếu cơ sở hạ tầng thu ph&#237; củng cố vấn đề về phạm vi hạn chế.

Tuy nhi&#234;n, những cải tiến nhất qu&#225;n trong c&#244;ng nghệ pin dẫn đến phạm vi l&#225;i xe d&#224;i hơn. Từ năm 2015 đến năm 2020, phạm vi trung b&#236;nh cho EV của pin đ&#227; tăng 60% . Với những cải tiến c&#244;ng nghệ hơn nữa, phạm vi mở rộng sẽ cho ph&#233;p xe điện cạnh tranh mạnh mẽ hơn với c&#225;c đối t&#225;c ngốn xăng của ch&#250;ng.

Thập kỷ của xe điện
Thị trường xe điện đang ph&#225;t triển với tốc độ đ&#225;ng kể. C&#225;c nh&#224; sản xuất xe điện đ&#227; b&#225;n được khoảng ba triệu xe v&#224;o năm 2020, tăng 155% so với chỉ hơn một triệu xe được b&#225;n v&#224;o năm 2017.

Với một số yếu tố th&#250;c đẩy việc &#225;p dụng EV v&#224; c&#225;c b&#234;n li&#234;n quan đang nỗ lực để khắc phục những trở ngại của ng&#224;nh, việc &#225;p dụng EVs ch&#237;nh thống đang tr&#234;n đ&#224; ph&#225;t triển.

Con đường dẫn đến việc áp dụng xe điện: Tốc độ phát triển và những trở ngại.
Xe điện (EV) là một phần quan trọng của câu đố năng lượng sạch.

Tuy nhiên, con đường đến với điện khí hóa bị ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố khác nhau. Trong khi một số đang giúp tăng tốc độ chuyển đổi sang EV, những người khác đang làm chậm nó.

Infographic trên từ Rock Tech Lithium phác thảo các làn đường nhanh thúc đẩy việc áp dụng EV chính thống và các ổ gà làm chậm nó.

Làn đường nhanh thúc đẩy áp dụng EV
Từ các chính sách của chính phủ đến giá pin giảm, một số yếu tố đang khiến xe điện nhanh chóng được người tiêu dùng chấp nhận.

Yếu tố số 1:
Chính sách Quảng cáo
Sự chuyển dịch sang một tương lai năng lượng sạch đang dần chuyển từ mục tiêu thành hiện thực.

Các chính phủ trên thế giới đã biến điện khí hóa ô tô trở thành một phần quan trọng trong chính sách công. Hơn 20 quốc gia đang nhắm mục tiêu loại bỏ hoàn toàn các phương tiện phát thải khí nhà kính trong hai thập kỷ tới. Hơn nữa, 35 quốc gia đã cam kết về các nền kinh tế không có ròng vào năm 2050, nơi EVs sẽ đóng một vai trò quan trọng.

Ví dụ, đây là một tweet gần đây mà Tổng thống Hoa Kỳ Joe Biden đã viết trước khi ký một lệnh điều hành để sản xuất 50% đội xe ô tô của Hoa Kỳ vào năm 2030:

“Tương lai của ngành công nghiệp ô tô là điện - và được sản xuất tại Mỹ.”

—President Biden trên Twitter

Với tầm quan trọng ngày càng tăng của xe điện, không có gì ngạc nhiên khi các chính phủ không chỉ thúc đẩy điện khí hóa ô tô mà còn khuyến khích nó.

Yếu tố số 2:
Nhận thức của người tiêu dùng
Sự tăng trưởng nhanh chóng của thị trường xe điện một phần là do người tiêu dùng đang chọn đi điện.

Nâng cao nhận thức về rủi ro của biến đổi khí hậu cũng như cải tiến phương tiện từ các nhà sản xuất xe điện đang thúc đẩy người tiêu dùng áp dụng xe điện. Từ năm 2015 đến năm 2020, chi tiêu của người tiêu dùng cho xe điện đã tăng 561% , tăng từ 18 tỷ đô la lên 119 tỷ đô la.

Khi nhiều người tiêu dùng chuyển sang sử dụng xe điện, thị trường sẽ tiếp tục phát triển.

Yếu tố số 3:
Nhiều mô hình hơn
Các nhà sản xuất xe điện đang nhận ra nhu cầu về nhiều loại phương tiện hơn để đáp ứng nhu cầu của những người tiêu dùng khác nhau.

Số lượng các mẫu xe điện có sẵn đã tăng từ 86 vào năm 2015 lên hơn 360 vào năm 2020, và nhờ những thông báo gần đây từ ngành công nghiệp ô tô, xu hướng này có thể sẽ kéo dài trong thập kỷ tới.

Công ty	Số mẫu EV mới được công bố	Năm
Volkswagen	75	Năm 2025
Ford	40	2022
GM	30	Năm 2025
Hyundai-Kia 1	29	Năm 2025
xe BMW	25	2023
Renault-Nissan 2	20	2022
Toyota	15	Năm 2025
Toàn bộ	234	N / A
1 Hyundai là công ty mẹ của Kia Motors.
2 Đề cập đến Liên minh Renault-Nissan-Mitsubishi.
Nguồn: IEA

Với nhiều mẫu xe hơn có sẵn, người tiêu dùng có nhiều loại xe để lựa chọn hơn, giảm bớt những rào cản đối với việc áp dụng EV.

Yếu tố số 4:
Giá pin giảm
Pin là thành phần đắt tiền và quan trọng nhất của xe điện.

Những cải tiến trong công nghệ pin , ngoài việc mở rộng sản xuất, đã làm giảm giá thành của pin EV. Khi chi phí pin giảm, giá xe điện cũng vậy, đưa xe điện gần ngang giá với xe ô tô chạy bằng xăng.

Năm	Giá bộ pin ($ / kWh)	% Giảm giá kể từ năm 2010
2010	$ 1,191	0%
2011	$ 924	22%
2012	$ 726	39%
2013	$ 668	44%
2014	$ 592	50%
2015	$ 384	68%
2016	$ 295	75%
2017	$ 221	81%
2018	$ 181	85%
2019	$ 157	87%
Năm 2020	$ 137	89%
Nguồn: BloombergNEF

Theo BloombergNEF, với mức giá gói pin là 100 USD / kWh, giá xe điện sẽ trở nên cạnh tranh với ô tô chạy bằng khí đốt, giúp thúc đẩy quá trình điện khí hóa.

Tất cả các yếu tố trên đang đóng một vai trò quan trọng trong việc đẩy nhanh quá trình chuyển đổi EV. Vậy điều gì đang làm chậm nó?

Những ổ gà làm chậm việc áp dụng EV
Mặc dù thị trường xe điện đang phát triển theo cấp số nhân, nhưng nó vẫn còn trong những ngày đầu tiên của nó, với nhiều trở ngại khác nhau cần vượt qua trên con đường thâm nhập chính thống.

Hố gà # 1:
Cung cấp kim loại pin
Pin EV dựa trên đặc tính của các kim loại pin khác nhau để cung cấp năng lượng cho EV. Trên thực tế, một chiếc EV chứa khoảng 207 kg kim loại.

Khi việc áp dụng EV ngày càng tăng, nhu cầu đối với các khoáng chất quan trọng này dự kiến ​​sẽ đạt mức cao chưa từng thấy. Đổi lại, điều này có thể dẫn đến tình trạng thiếu hụt nguồn cung đối với các kim loại như lithium, coban và graphite, có khả năng làm chậm sự tăng trưởng của thị trường xe điện.

Để tránh tình trạng thiếu hụt tiềm năng, các nhà sản xuất xe điện như Tesla và Volkswagen đang tích hợp theo chiều dọc để khai thác kim loại của riêng họ, trong khi các chính phủ nỗ lực xây dựng các chuỗi cung ứng kim loại trong nước và độc lập.

Hố gà # 2:
Cơ sở hạ tầng sạc
Với nhiều xe điện hơn trên đường, người lái xe cần nhiều nơi hơn để cắm điện và sạc lại.

Tuy nhiên, hầu hết các quốc gia đang bị tụt hậu trong việc lắp đặt các bộ sạc công cộng. Tỷ lệ trung bình toàn cầu của bộ sạc công cộng trên kho EV nhỏ hơn 0,15. Điều này có nghĩa là trung bình, có ít hơn 3 bộ sạc cho mỗi 20 EV.

Nhưng có dấu hiệu lạc quan. Cơ sở hạ tầng sạc toàn cầu đã tăng gấp đôi kể từ năm 2017 và các chính phủ đang khuyến khích việc lắp đặt bộ sạc bằng các khoản trợ cấp và giảm thuế.

Hố gà # 3:
Thời gian sạc
Trong khi việc đổ đầy bình xăng chỉ mất chưa đầy năm phút, có thể mất tới tám giờ để sạc đầy pin EV.

Bộ sạc nhanh sử dụng dòng điện một chiều có thể sạc đầy EV trong vài giờ, nhưng chúng đắt hơn để lắp đặt. Tuy nhiên, phần lớn các bộ sạc công khai có tốc độ chậm, gây bất tiện cho người lái xe khi di chuyển.

Khi công nghệ sạc được cải thiện, các bộ sạc nhanh hơn đang được phát triển để tăng thời gian sạc. Theo Bloomberg, bộ sạc cực nhanh mới có thể sạc đầy xe điện trong vòng chưa đầy 30 phút . Hơn nữa, thị phần của bộ sạc nhanh dự kiến ​​sẽ tăng từ 15% hiện nay lên 27% vào năm 2030.

Hố gà # 4:
Lo lắng phạm vi
So với các phương tiện chạy bằng xăng, xe điện chưa đi được khoảng cách xa.

Phạm vi lái xe hạn chế được biết là nguyên nhân gây ra "lo lắng về phạm vi" - nỗi sợ hết điện - đối với những người lái xe EV, gây trở ngại cho việc áp dụng EV chính thống. Ngoài ra, việc thiếu cơ sở hạ tầng thu phí củng cố vấn đề về phạm vi hạn chế.

Tuy nhiên, những cải tiến nhất quán trong công nghệ pin dẫn đến phạm vi lái xe dài hơn. Từ năm 2015 đến năm 2020, phạm vi trung bình cho EV của pin đã tăng 60% . Với những cải tiến công nghệ hơn nữa, phạm vi mở rộng sẽ cho phép xe điện cạnh tranh mạnh mẽ hơn với các đối tác ngốn xăng của chúng.

Thập kỷ của xe điện
Thị trường xe điện đang phát triển với tốc độ đáng kể. Các nhà sản xuất xe điện đã bán được khoảng ba triệu xe vào năm 2020, tăng 155% so với chỉ hơn một triệu xe được bán vào năm 2017.

Với một số yếu tố thúc đẩy việc áp dụng EV và các bên liên quan đang nỗ lực để khắc phục những trở ngại của ngành, việc áp dụng EVs chính thống đang trên đà phát triển.

Đinh Ngọc Lân

Trần Hoài An

Nguyễn Minh Đức