Thương vụ Thaco k&#253; hợp t&#225;c chiến lược 10 năm với “&#244;ng tr&#249;m” n&#244;ng nghiệp Fresh Del Monte cho thấy tham vọng đưa n&#244;ng nghiệp Việt Nam v&#224;o chuỗi gi&#225; trị to&#224;n cầu theo chuẩn c&#244;ng nghiệp. Chỉ ri&#234;ng năm 2026, Thaco cam kết cung cấp tối thiểu 71.500 tấn chuối, c&#243; thể tăng l&#234;n 240.000 tấn nếu đảm bảo được chất lượng v&#224; sản lượng, đồng nghĩa phải d&#224;nh khoảng 4.000 ha v&#249;ng trồng chuy&#234;n biệt. Song song với chuối, hai b&#234;n c&#242;n t&#237;nh tới 2.000 ha dứa mang thương hiệu Fresh Del Monte, với đối t&#225;c cung cấp giống, kỹ thuật v&#224; ti&#234;u chuẩn rất khắt khe.￼

Điểm then chốt của deal n&#224;y nằm ở cơ chế r&#224;ng buộc chất lượng v&#224; sản lượng cực gắt: nếu tỷ lệ đạt chuẩn dưới 90%, Thaco bị phạt 1 USD cho mỗi th&#249;ng 13 kg, c&#242;n nếu Fresh Del Monte kh&#244;ng mua đủ tr&#234;n 90% sản lượng đ&#227; k&#253; th&#236; họ cũng phải bồi thường. Trong bối cảnh n&#244;ng nghiệp lu&#244;n đối diện rủi ro thời tiết, dịch bệnh, việc d&#225;m k&#253; cam kết kiểu “c&#244;ng nghiệp nặng” như vậy cho thấy Thaco tự tin v&#224;o m&#244; h&#236;nh n&#244;ng nghiệp c&#244;ng nghiệp h&#243;a, cơ giới h&#243;a, tự động h&#243;a, coi chất lượng đồng đều l&#224; điều kiện sống c&#242;n chứ kh&#244;ng phải “cố được th&#236; tốt”.￼

Về ph&#237;a Fresh Del Monte, việc chọn Thaco – một “người mới” trong n&#244;ng nghiệp với chỉ khoảng 5 năm kinh nghiệm – cũng l&#224; bước đi chiến lược. Họ vốn đ&#227; quen l&#224;m việc với nhiều nh&#224; cung cấp chuối vừa v&#224; nhỏ khắp thế giới, dễ d&#224;ng “xoay trục” giữa c&#225;c vườn nếu c&#243; dịch bệnh hay đứt g&#227;y. C&#242;n với Thaco, đ&#226;y l&#224; c&#250; “all-in”: thay v&#236; chỉ b&#225;n ngắn hạn, c&#244;ng ty chấp nhận đầu tư lớn v&#224;o v&#249;ng trồng, nh&#224; m&#225;y đ&#243;ng g&#243;i tự động, quy tr&#236;nh quản trị theo chuẩn c&#244;ng nghiệp để trở th&#224;nh đối t&#225;c d&#224;i hạn, gắn thương hiệu m&#236;nh với c&#225;c t&#234;n tuổi kh&#243; t&#237;nh nhất trong ng&#224;nh tr&#225;i c&#226;y to&#224;n cầu.

C&#226;u n&#243;i của &#244;ng Trần B&#225; Dương “kh&#244;ng c&#243; đầu ra ổn định th&#236; kh&#244;ng n&#234;n trồng, ch&#250;ng t&#244;i kh&#244;ng c&#243; ai giải cứu” l&#224; lời nhắc kh&#225; thẳng cho n&#244;ng nghiệp Việt Nam: muốn bước ra khỏi v&#242;ng lặp “trồng rồi giải cứu”, phải đi từ nhu cầu thị trường, chuẩn quốc tế v&#224; hợp đồng d&#224;i hạn, chứ kh&#244;ng phải phong tr&#224;o mở rộng diện t&#237;ch. Nếu giữ được kỷ luật chất lượng v&#224; sản lượng như cam kết với Fresh Del Monte, hệ sinh th&#225;i chuối, dứa v&#224; c&#225;c m&#244; h&#236;nh n&#244;ng nghiệp t&#237;ch hợp – tuần ho&#224;n của Thaco c&#243; thể trở th&#224;nh một case mới về c&#225;ch doanh nghiệp Việt leo l&#234;n nấc cao hơn trong chuỗi cung ứng n&#244;ng sản thế giới, thay v&#236; m&#227;i đứng ở vai “nh&#224; vườn nhỏ lẻ cần giải cứu mỗi m&#249;a mất gi&#225;”.

Thương vụ Thaco ký hợp tác chiến lược 10 năm với “ông trùm” nông nghiệp Fresh Del Monte cho thấy tham vọng đưa nông nghiệp Việt Nam vào chuỗi giá trị toàn cầu theo chuẩn công nghiệp. Chỉ riêng năm 2026, Thaco cam kết cung cấp tối thiểu 71.500 tấn chuối, có thể tăng lên 240.000 tấn nếu đảm bảo được chất lượng và sản lượng, đồng nghĩa phải dành khoảng 4.000 ha vùng trồng chuyên biệt. Song song với chuối, hai bên còn tính tới 2.000 ha dứa mang thương hiệu Fresh Del Monte, với đối tác cung cấp giống, kỹ thuật và tiêu chuẩn rất khắt khe.￼

Điểm then chốt của deal này nằm ở cơ chế ràng buộc chất lượng và sản lượng cực gắt: nếu tỷ lệ đạt chuẩn dưới 90%, Thaco bị phạt 1 USD cho mỗi thùng 13 kg, còn nếu Fresh Del Monte không mua đủ trên 90% sản lượng đã ký thì họ cũng phải bồi thường. Trong bối cảnh nông nghiệp luôn đối diện rủi ro thời tiết, dịch bệnh, việc dám ký cam kết kiểu “công nghiệp nặng” như vậy cho thấy Thaco tự tin vào mô hình nông nghiệp công nghiệp hóa, cơ giới hóa, tự động hóa, coi chất lượng đồng đều là điều kiện sống còn chứ không phải “cố được thì tốt”.￼

Về phía Fresh Del Monte, việc chọn Thaco – một “người mới” trong nông nghiệp với chỉ khoảng 5 năm kinh nghiệm – cũng là bước đi chiến lược. Họ vốn đã quen làm việc với nhiều nhà cung cấp chuối vừa và nhỏ khắp thế giới, dễ dàng “xoay trục” giữa các vườn nếu có dịch bệnh hay đứt gãy. Còn với Thaco, đây là cú “all-in”: thay vì chỉ bán ngắn hạn, công ty chấp nhận đầu tư lớn vào vùng trồng, nhà máy đóng gói tự động, quy trình quản trị theo chuẩn công nghiệp để trở thành đối tác dài hạn, gắn thương hiệu mình với các tên tuổi khó tính nhất trong ngành trái cây toàn cầu.

Câu nói của ông Trần Bá Dương “không có đầu ra ổn định thì không nên trồng, chúng tôi không có ai giải cứu” là lời nhắc khá thẳng cho nông nghiệp Việt Nam: muốn bước ra khỏi vòng lặp “trồng rồi giải cứu”, phải đi từ nhu cầu thị trường, chuẩn quốc tế và hợp đồng dài hạn, chứ không phải phong trào mở rộng diện tích. Nếu giữ được kỷ luật chất lượng và sản lượng như cam kết với Fresh Del Monte, hệ sinh thái chuối, dứa và các mô hình nông nghiệp tích hợp – tuần hoàn của Thaco có thể trở thành một case mới về cách doanh nghiệp Việt leo lên nấc cao hơn trong chuỗi cung ứng nông sản thế giới, thay vì mãi đứng ở vai “nhà vườn nhỏ lẻ cần giải cứu mỗi mùa mất giá”.