[T&#194;M L&#221; ĐẦU TƯ]: ĐỪNG NHƯ TH&#211;I QUEN

Trong một xu hướng tăng, những nhịp tho&#225;i lui của xu hướng l&#224; những nhịp để cổ phiếu c&#243; thể tạo được những trạng th&#225;i c&#226;n bằng trong một giai đoạn tăng gi&#225; bền vững, đ&#226;y l&#224; l&#250;c c&#225;c cổ phiếu sẽ rũ bỏ đi lượng cung đ&#227; kh&#244;ng c&#242;n c&#249;ng ch&#237; hướng, được xem như l&#224; “bước đệm nhảy” để c&#225;c si&#234;u cổ phiếu c&#243; thể chinh phục những mức gi&#225; đỉnh cao.

Một cấu tr&#250;c xu hướng tăng “Tăng - Chỉnh - Tăng” k&#233;o d&#224;i li&#234;n tục được duy tr&#236; như vậy, v&#244; h&#236;nh trung đ&#227; tạo th&#224;nh những nhận thức về mặt “h&#236;nh ảnh” của một xu hướng tăng được lưu giữ trong n&#227;o bộ, sẽ khiến ta h&#224;nh động với điều m&#224; ch&#250;ng ta cho l&#224; ch&#237;nh đ&#225;ng. Theo thời gian, những h&#224;nh động ấy sẽ tạo th&#224;nh th&#243;i quen giao dịch được lặp đi lặp lại như một v&#242;ng tuần ho&#224;n; l&#250;c n&#224;y đ&#226;y, một “niềm tin” được nhen nh&#243;m b&#234;n trong ch&#250;ng ta khi những tưởng ch&#250;ng ta đ&#227; t&#236;m được “ch&#233;n th&#225;nh” cho những th&#224;nh c&#244;ng của hiện tại.

TTCK l&#224; thị trường của niềm tin, l&#224; thị trường đ&#227; chất chứa kỳ vọng của NĐT qua bao phong ba, ch&#250;ng ta trong men say chiến thắng thường dễ ra quyết định sai lầm trong thời khắc đảo chiều chủ chốt với những nhầm lẫn giữa “Tăng - Chỉnh - Tăng” v&#224; “Giảm - Hồi - Giảm”. Cạm bẫy của TTCK ch&#237;nh l&#224; lu&#244;n biết c&#225;ch l&#224;m cho ch&#250;ng ta ch&#236;m đắm trong niềm tin của ch&#237;nh m&#236;nh, n&#243; đ&#227; sắp xếp cho ch&#250;ng ta thấy được con đường m&#224; n&#243; muốn cho ch&#250;ng ta thấy, n&#243; cũng đ&#227; chứng minh những th&#224;nh c&#244;ng của n&#243; với ch&#250;ng ta để ch&#250;ng ta dần chấp nhận n&#243;, v&#224; để ch&#250;ng ta c&#243; thể tin v&#224;o n&#243;; một lần…hai lần…ba lần…tăng rồi lại chỉnh - chỉnh rồi lại tăng, cứ như thể n&#243; l&#224; điều bất biến kh&#244;ng thể bị lung lay giữa chứng trường n&#224;y.

Niềm tin thường được củng cố bằng những trải nghiệm, nhưng một niềm tin một chiều ắt sẽ sản sinh ra những chấp niệm, những sự cố chấp trong h&#224;nh động thường sẽ dẫn đến những nghịch cảnh đầy khốc liệt. Trong v&#244; thức, những chấp niệm đ&#243; sẽ khiến ch&#250;ng ta kh&#244;ng kịp th&#237;ch nghi với những sự thay đổi của cuộc chơi n&#224;y - trước một “bức tranh mờ” m&#224; ch&#250;ng ta chỉ c&#243; thể nh&#237;ch l&#234;n một c&#225;ch cẩn trọng trong từng bước ch&#226;n, từng h&#224;nh động. Những ho&#224;i niệm, những th&#224;nh tựu cũ, những dư &#226;m hưng phấn của xu hướng tăng trong qu&#225; khứ khiến ch&#250;ng ta v&#244; t&#236;nh chấp nhận sẵn s&#224;ng đ&#225;nh đổi/hi sinh nhiều hơn tr&#234;n B&#224;n c&#226;n Được - Mất ở những thời khắc chuyển giao trọng yếu, thậm ch&#237; những đ&#225;nh đổi n&#224;y vượt qu&#225; ngưỡng chịu đựng thường thấy của bản th&#226;n m&#236;nh.

“Trade what you see - Not what you think”, như một lời nhắc nhở th&#226;n t&#236;nh d&#224;nh cho NĐT ch&#250;ng ta phải lu&#244;n tỉnh t&#225;o để c&#243; thể th&#237;ch nghi được với một m&#244;i trường đầu tư đầy biến động v&#224; kh&#244;ng chắc chắn. Những cạm bẫy th&#243;i quen thường khiến ch&#250;ng ta dễ h&#224;i l&#242;ng với những điều đang hiện hữu m&#224; bỏ qua bối cảnh thực tế đang &#226;m thầm chuyển biến.

[TÂM LÝ ĐẦU TƯ]: ĐỪNG NHƯ THÓI QUEN

Trong một xu hướng tăng, những nhịp thoái lui của xu hướng là những nhịp để cổ phiếu có thể tạo được những trạng thái cân bằng trong một giai đoạn tăng giá bền vững, đây là lúc các cổ phiếu sẽ rũ bỏ đi lượng cung đã không còn cùng chí hướng, được xem như là “bước đệm nhảy” để các siêu cổ phiếu có thể chinh phục những mức giá đỉnh cao.

Một cấu trúc xu hướng tăng “Tăng - Chỉnh - Tăng” kéo dài liên tục được duy trì như vậy, vô hình trung đã tạo thành những nhận thức về mặt “hình ảnh” của một xu hướng tăng được lưu giữ trong não bộ, sẽ khiến ta hành động với điều mà chúng ta cho là chính đáng. Theo thời gian, những hành động ấy sẽ tạo thành thói quen giao dịch được lặp đi lặp lại như một vòng tuần hoàn; lúc này đây, một “niềm tin” được nhen nhóm bên trong chúng ta khi những tưởng chúng ta đã tìm được “chén thánh” cho những thành công của hiện tại.

TTCK là thị trường của niềm tin, là thị trường đã chất chứa kỳ vọng của NĐT qua bao phong ba, chúng ta trong men say chiến thắng thường dễ ra quyết định sai lầm trong thời khắc đảo chiều chủ chốt với những nhầm lẫn giữa “Tăng - Chỉnh - Tăng” và “Giảm - Hồi - Giảm”. Cạm bẫy của TTCK chính là luôn biết cách làm cho chúng ta chìm đắm trong niềm tin của chính mình, nó đã sắp xếp cho chúng ta thấy được con đường mà nó muốn cho chúng ta thấy, nó cũng đã chứng minh những thành công của nó với chúng ta để chúng ta dần chấp nhận nó, và để chúng ta có thể tin vào nó; một lần…hai lần…ba lần…tăng rồi lại chỉnh - chỉnh rồi lại tăng, cứ như thể nó là điều bất biến không thể bị lung lay giữa chứng trường này.

Niềm tin thường được củng cố bằng những trải nghiệm, nhưng một niềm tin một chiều ắt sẽ sản sinh ra những chấp niệm, những sự cố chấp trong hành động thường sẽ dẫn đến những nghịch cảnh đầy khốc liệt. Trong vô thức, những chấp niệm đó sẽ khiến chúng ta không kịp thích nghi với những sự thay đổi của cuộc chơi này - trước một “bức tranh mờ” mà chúng ta chỉ có thể nhích lên một cách cẩn trọng trong từng bước chân, từng hành động. Những hoài niệm, những thành tựu cũ, những dư âm hưng phấn của xu hướng tăng trong quá khứ khiến chúng ta vô tình chấp nhận sẵn sàng đánh đổi/hi sinh nhiều hơn trên Bàn cân Được - Mất ở những thời khắc chuyển giao trọng yếu, thậm chí những đánh đổi này vượt quá ngưỡng chịu đựng thường thấy của bản thân mình.

“Trade what you see - Not what you think”, như một lời nhắc nhở thân tình dành cho NĐT chúng ta phải luôn tỉnh táo để có thể thích nghi được với một môi trường đầu tư đầy biến động và không chắc chắn. Những cạm bẫy thói quen thường khiến chúng ta dễ hài lòng với những điều đang hiện hữu mà bỏ qua bối cảnh thực tế đang âm thầm chuyển biến.