DIỄN BIẾN NG&#192;NH TH&#201;P 6M/2024

Sản lượng th&#233;p th&#244; to&#224;n cầu bắt đầu đi v&#224;o qu&#225; tr&#236;nh phục hồi đạt 954,6 triệu tấn trong 6T.2024 (0% yoy) đến từ hầu hết c&#225;c quốc gia sản xuất th&#233;p lớn tr&#234;n thế giới. Một số khu vực c&#243; mức sụt giảm l&#224; Trung Quốc (-1%); Nga (-3%) trong bối cảnh thị trường bất động sản tại c&#225;c quốc gia n&#224;y chưa phục hồi. Ngo&#224;i ra, c&#225;c khu vực kh&#225;c đều tăng trưởng: Mỹ (+2%), Ch&#226;u &#194;u (+1%), v&#224; Ấn Độ (+7%).

Gi&#225; th&#233;p x&#226;y dựng v&#224; HRC tại Trung Quốc duy tr&#236; mặt bằng thấp trong nửa đầu năm 2024 ở mức 470- 500 USD/Tấn. Nguy&#234;n nh&#226;n chủ yếu do:
 
▪ T&#236;nh h&#236;nh suy yếu tại thị trường bất động sản Trung Quốc k&#233;o tụt nhu cầu cho c&#225;c loại vật liệu x&#226;y dựng như th&#233;p, xi măng, ….. (thị trường bất động sản chiếm tr&#234;n 50% nhu cầu ti&#234;u thụ c&#225;c vật liệu n&#224;y).

 ▪ Hoạt động sản xuất th&#233;p hồi phục mạnh trong giai đoạn Q2.2024 l&#224;m gia tăng nguồn cung trong bối cảnh c&#225;c nh&#224; sản xuất c&#243; l&#227;i trở lại sau khi gi&#225; đầu v&#224;o (quặng, than) điều chỉnh giảm hỗ trợ bi&#234;n lợi nhuận. B&#234;n cạnh đ&#243;, sản lượng thủy điện t&#237;ch cực hơn hỗ trợ cho năng lượng điện cung cấp cho c&#225;c nh&#224; m&#225;y sản xuất. 

▪ C&#225;c hoạt động &#225;p thuế chống b&#225;n ph&#225; gi&#225; với c&#225;c nh&#224; sản xuất th&#233;p thế giới n&#243;i chung v&#224; với th&#233;p Trung Quốc n&#243;i ri&#234;ng g&#226;y trầm trọng hơn sự dư thừa nguồn cung.
 
Gi&#225; nguy&#234;n liệu điều chỉnh trong bối cảnh nhu cầu yếu Q3.2024
Gi&#225; than cốc, quặng sắt, th&#233;p phế c&#243; xu hướng điều chỉnh trong Q3/2024 trước bối cảnh nhu cầu sản xuất th&#233;p sụt giảm mạnh tại Trung Quốc. 

• Nguy&#234;n nh&#226;n ch&#237;nh dẫn tới xu hướng n&#224;y l&#224; t&#236;nh trạng dư thừa nguồn cung tại Trung Quốc l&#224;m giảm nhu cầu cho quặng sắt, than cốc, th&#233;p phế. 
 
• Trong ngắn hạn, việc gi&#225; than cốc, th&#233;p phế v&#224; quặng sắt c&#243; đ&#224; giảm mạnh trong Q2.2024 sẽ tiếp tục l&#224; nh&#226;n tố khiến c&#225;c nh&#224; sản xuất trụ lại thị trường d&#249; đang c&#243; mức lỗ xảy ra khi gi&#225; th&#233;p rơi mạnh.

Doanh số nội địa ghi nhận hồi phục t&#237;ch cực trong 6M.24 
Nhu cầu thị trường nội địa ghi nhận con số t&#237;ch cực trong 6M.2024. Đ&#224; phục hồi n&#224;y do:
 
▪ Thị trường bất động sản trong nước hồi phục tốt ở miền Bắc v&#224; miền Nam với số dự &#225;n thực hiện x&#226;y dựng đạt mức cao trong nhiều năm đổ lại nhờ m&#244;i trường ph&#225;p l&#253; được cải thiện cũng như nền tảng l&#227;i suất thấp k&#237;ch th&#237;ch nhu cầu bất động sản.

▪ Thị trường x&#226;y dựng nh&#224; ở của người d&#226;n phục hồi mạnh mẽ do 1) Gi&#225; vật liệu x&#226;y dựng ở mức thấp tạo nhu cầu x&#226;y nh&#224; ở cho người d&#226;n sau giai đoạn chờ đợi gi&#225; nguy&#234;n vật liệu giảm; 2) Thu nhập cải thiện sau năm 2023 kh&#243; khăn.
 
Doanh số xuất khẩu hồi phục hỗ trợ ti&#234;u thụ 

Sản lượng xuất khẩu th&#233;p x&#226;y dựng cho thấy đ&#224; hồi phục tiếp diễn tuy nhi&#234;n duy tr&#236; ở mức thấp ngang với giai đoạn đầu năm 2021 do t&#236;nh trạng dư thừa th&#233;p x&#226;y dựng tiếp diễn to&#224;n cầu. 
 
Doanh số xuất khẩu t&#244;n mạ mặc d&#249; chưa về mức cao của năm 2021 tuy nhi&#234;n cho thấy sự phục hồi tốt tiếp diễn. Trong đ&#243; đ&#243;ng g&#243;p rất lớn tới từ lượng th&#233;p xuất khẩu tới thị trường EU do nguồn cung ở đ&#226;y bị ảnh hưởng nặng nền sau động đất của Thổ Nhĩ Kỳ v&#224; t&#236;nh trạng thiếu hụt năng lượng diễn ra.
 
Doanh số xuất khẩu HRC tăng mạnh trong năm 2023 v&#224; Q1.2024 tuy nhi&#234;n cho thấy sự sụt giảm v&#224;o Q2.2024, ch&#250;ng t&#244;i cho rằng nguy&#234;n nh&#226;n chủ yếu tới từ sự phục hồi sản xuất của nh&#224; sản xuất nội địa tại thị trường nhập khẩu cũng như gia tăng sự bảo hộ cho sản phẩm th&#233;p HRC tại EU.
 


DIỄN BIẾN NGÀNH THÉP 6M/2024

Sản lượng thép thô toàn cầu bắt đầu đi vào quá trình phục hồi đạt 954,6 triệu tấn trong 6T.2024 (0% yoy) đến từ hầu hết các quốc gia sản xuất thép lớn trên thế giới. Một số khu vực có mức sụt giảm là Trung Quốc (-1%); Nga (-3%) trong bối cảnh thị trường bất động sản tại các quốc gia này chưa phục hồi. Ngoài ra, các khu vực khác đều tăng trưởng: Mỹ (+2%), Châu Âu (+1%), và Ấn Độ (+7%).

Giá thép xây dựng và HRC tại Trung Quốc duy trì mặt bằng thấp trong nửa đầu năm 2024 ở mức 470- 500 USD/Tấn. Nguyên nhân chủ yếu do:
 
▪ Tình hình suy yếu tại thị trường bất động sản Trung Quốc kéo tụt nhu cầu cho các loại vật liệu xây dựng như thép, xi măng, ….. (thị trường bất động sản chiếm trên 50% nhu cầu tiêu thụ các vật liệu này).

 ▪ Hoạt động sản xuất thép hồi phục mạnh trong giai đoạn Q2.2024 làm gia tăng nguồn cung trong bối cảnh các nhà sản xuất có lãi trở lại sau khi giá đầu vào (quặng, than) điều chỉnh giảm hỗ trợ biên lợi nhuận. Bên cạnh đó, sản lượng thủy điện tích cực hơn hỗ trợ cho năng lượng điện cung cấp cho các nhà máy sản xuất. 

▪ Các hoạt động áp thuế chống bán phá giá với các nhà sản xuất thép thế giới nói chung và với thép Trung Quốc nói riêng gây trầm trọng hơn sự dư thừa nguồn cung.
 
Giá nguyên liệu điều chỉnh trong bối cảnh nhu cầu yếu Q3.2024
Giá than cốc, quặng sắt, thép phế có xu hướng điều chỉnh trong Q3/2024 trước bối cảnh nhu cầu sản xuất thép sụt giảm mạnh tại Trung Quốc. 

• Nguyên nhân chính dẫn tới xu hướng này là tình trạng dư thừa nguồn cung tại Trung Quốc làm giảm nhu cầu cho quặng sắt, than cốc, thép phế. 
 
• Trong ngắn hạn, việc giá than cốc, thép phế và quặng sắt có đà giảm mạnh trong Q2.2024 sẽ tiếp tục là nhân tố khiến các nhà sản xuất trụ lại thị trường dù đang có mức lỗ xảy ra khi giá thép rơi mạnh.

Doanh số nội địa ghi nhận hồi phục tích cực trong 6M.24 
Nhu cầu thị trường nội địa ghi nhận con số tích cực trong 6M.2024. Đà phục hồi này do:
 
▪ Thị trường bất động sản trong nước hồi phục tốt ở miền Bắc và miền Nam với số dự án thực hiện xây dựng đạt mức cao trong nhiều năm đổ lại nhờ môi trường pháp lý được cải thiện cũng như nền tảng lãi suất thấp kích thích nhu cầu bất động sản.

▪ Thị trường xây dựng nhà ở của người dân phục hồi mạnh mẽ do 1) Giá vật liệu xây dựng ở mức thấp tạo nhu cầu xây nhà ở cho người dân sau giai đoạn chờ đợi giá nguyên vật liệu giảm; 2) Thu nhập cải thiện sau năm 2023 khó khăn.
 
Doanh số xuất khẩu hồi phục hỗ trợ tiêu thụ 

Sản lượng xuất khẩu thép xây dựng cho thấy đà hồi phục tiếp diễn tuy nhiên duy trì ở mức thấp ngang với giai đoạn đầu năm 2021 do tình trạng dư thừa thép xây dựng tiếp diễn toàn cầu. 
 
Doanh số xuất khẩu tôn mạ mặc dù chưa về mức cao của năm 2021 tuy nhiên cho thấy sự phục hồi tốt tiếp diễn. Trong đó đóng góp rất lớn tới từ lượng thép xuất khẩu tới thị trường EU do nguồn cung ở đây bị ảnh hưởng nặng nền sau động đất của Thổ Nhĩ Kỳ và tình trạng thiếu hụt năng lượng diễn ra.
 
Doanh số xuất khẩu HRC tăng mạnh trong năm 2023 và Q1.2024 tuy nhiên cho thấy sự sụt giảm vào Q2.2024, chúng tôi cho rằng nguyên nhân chủ yếu tới từ sự phục hồi sản xuất của nhà sản xuất nội địa tại thị trường nhập khẩu cũng như gia tăng sự bảo hộ cho sản phẩm thép HRC tại EU.
 


Đoàn Thị Hải Yến 

Một số ch&#237;nh s&#225;ch đ&#225;ng ch&#250; &#253;
•	EU ra th&#244;ng b&#225;o &#225;p dụng ch&#237;nh s&#225;ch Cơ chế Điều chỉnh bi&#234;n giới carbon (CBAM), đ&#225;nh thuế carbon đối với c&#225;c nh&#224; sản xuất xuất khẩu đến thị trường n&#224;y. Ch&#237;nh s&#225;ch sẽ được ch&#237;nh thức đi v&#224;o &#225;p dụng v&#224;o th&#225;ng 1/2026. Điều n&#224;y đặt ra th&#225;ch thức cho c&#225;c nh&#224; sản xuất trong nước cần đầu tư xanh – rất tốn chi ph&#237; nếu muốn tiếp tục xuất khẩu v&#224;o thị trường n&#224;y. 
•	V&#224;o ng&#224;y 30/7/2024, EU khởi xướng điều tra chống b&#225;n ph&#225; gi&#225; th&#233;p HRC Việt Nam sau khi sản lượng xuất khẩu v&#224;o thị trường n&#224;y tăng đột biến v&#224; c&#243; nghi ngại về nguồn gốc xuất xứ. 
•	Ng&#224;y 14/6/2024, Bộ C&#244;ng thương thực hiện điều tra &#225;p dụng biện ph&#225;p thuế chống b&#225;n ph&#225; gi&#225; với sản phẩm th&#233;p mạ nhập khẩu từ Trung Quốc v&#224; h&#224;n Quốc. 
•	Ng&#224;y 29/7/2024, Bộ C&#244;ng thương thực hiện điều tra &#225;p dụng chống b&#225;n ph&#225; gi&#225; với sản phẩm th&#233;p c&#225;n n&#243;ng (HRC) c&#243; xuất xứ từ Trung Quốc v&#224; Ấn Độ. Thời kỳ điều tra x&#225;c định h&#224;nh vi b&#225;n ph&#225; gi&#225; v&#224; x&#225;c định thiệt hại l&#224; từ ng&#224;y 1.7.2023 đến ng&#224;y 30.6.2024.


Một số chính sách đáng chú ý
•	EU ra thông báo áp dụng chính sách Cơ chế Điều chỉnh biên giới carbon (CBAM), đánh thuế carbon đối với các nhà sản xuất xuất khẩu đến thị trường này. Chính sách sẽ được chính thức đi vào áp dụng vào tháng 1/2026. Điều này đặt ra thách thức cho các nhà sản xuất trong nước cần đầu tư xanh – rất tốn chi phí nếu muốn tiếp tục xuất khẩu vào thị trường này. 
•	Vào ngày 30/7/2024, EU khởi xướng điều tra chống bán phá giá thép HRC Việt Nam sau khi sản lượng xuất khẩu vào thị trường này tăng đột biến và có nghi ngại về nguồn gốc xuất xứ. 
•	Ngày 14/6/2024, Bộ Công thương thực hiện điều tra áp dụng biện pháp thuế chống bán phá giá với sản phẩm thép mạ nhập khẩu từ Trung Quốc và hàn Quốc. 
•	Ngày 29/7/2024, Bộ Công thương thực hiện điều tra áp dụng chống bán phá giá với sản phẩm thép cán nóng (HRC) có xuất xứ từ Trung Quốc và Ấn Độ. Thời kỳ điều tra xác định hành vi bán phá giá và xác định thiệt hại là từ ngày 1.7.2023 đến ngày 30.6.2024.
