Dù tổng giá trị các thương vụ mua bán và sáp nhập (M&A) được công bố 10 tháng đầu năm 2025 giảm 46,3% so với cùng kỳ 2024, thị trường vẫn ghi nhận các giao dịch “khủng” trong lĩnh vực bất động sản, vật liệu và tài chính. Số liệu cũng cho thấy, dòng vốn lớn đang có dấu hiệu phân hóa rõ rệt trong chiến lược đầu tư.
.jpg)
Hội đồng quản trị KOKUYO Co., Ltd (Nhật Bản) vừa phê duyệt 2 giao dịch nhằm mua lại cổ phiếu của Công ty CP Tập đoàn Thiên Long. Ảnh: Thiên Long
Nhà đầu tư nước ngoài đang đổ tiền vào đâu?
Mới đây, Hội đồng quản trị KOKUYO Co., Ltd. (Kokuyo - Nhật Bản) đã phê duyệt 2 giao dịch nhằm mua lại cổ phiếu của Công ty CP Tập đoàn Thiên Long (mã chứng khoán: TLG - sàn HOSE), qua đó dự kiến sở hữu cổ phần chi phối và đưa Thiên Long trở thành công ty con của Kokuyo. Đây là bước mở đầu trong thương vụ M&A có quy mô lớn nhất từ trước đến nay trong ngành văn phòng phẩm Việt Nam. Thông báo từ Kokuyo cho biết, giá trị thương vụ để sở hữu đến 65,01% cổ phần Thiên Long dự kiến xấp xỉ 27,6 tỷ yên (tương đương 178 triệu USD).
Thương vụ đình đám này là minh chứng rõ nét cho thấy dòng vốn ngoại vẫn đang âm thầm chảy mạnh vào các doanh nghiệp đầu ngành, bất chấp những thách thức chung của nền kinh tế.
Theo số liệu của KPMG Việt Nam, có 218 thương vụ M&A được công bố trong 10 tháng đầu năm 2025 với tổng giá trị giao dịch đạt 2,3 tỷ USD, giảm 46,3% so với cùng kỳ năm ngoái. Trong đó, dẫn đầu là lĩnh vực bất động sản (đóng góp 27%), vật liệu (20%) và y tế (10%).
Đóng góp lớn vào con số này là thương vụ Công ty TNHH Kinh doanh bất động sản Bạch Dương thâu tóm Công ty TNHH Đầu tư và Kinh doanh bất động sản Phương Đông (thuộc Tập đoàn Masterise) trị giá 365 triệu USD. Bên cạnh đó, 2 thương vụ khác cũng trong lĩnh vực bất động sản là Công ty CP Gateway Thủ Thiêm mua lại 42% cổ phần Công ty TNHH Nam Rạch Chiếc với giá 99 triệu USD; UOA Vietnam mua lại toàn bộ cổ phần của Công ty CP VIAS Hồng Ngọc Bảo với giá 67,7 triệu USD.
Diễn đàn M&A Việt Nam 2025 sẽ diễn ra ngày 9/12/2025, tại Khách sạn JW Marriott Saigon, TP.HCM. Đây là sự kiện thường niên uy tín nhất trong lĩnh vực mua bán và sáp nhập doanh nghiệp, do Báo Tài chính - Đầu tư tổ chức. Với chủ đề “Vị thế mới, Vận hội mới”, Diễn đàn phản ánh sự chuyển mình mạnh mẽ của thị trường Việt Nam trên bản đồ đầu tư khu vực, trong bối cảnh môi trường pháp lý minh bạch hơn, thị trường vốn mở rộng và nhu cầu tái cấu trúc doanh nghiệp gia tăng.
Trong các lĩnh vực khác như vật liệu, thương vụ đáng chú ý là việc Hyosung Chemical Corporation bán 49% cổ phần tại Công ty TNHH Hóa chất Hyosung Vina - nhà sản xuất hóa chất cơ bản tại Việt Nam - cho Công ty TNHH Hyosung Vina 1 với giá 277 triệu USD. Tương tự, ngành tài chính ghi nhận một giao dịch nổi bật là Công ty TNHH Dịch vụ tài chính AEON hoàn tất việc mua lại Công ty Tài chính Bưu điện từ SeABank với giá 162 triệu USD.
Dẫn đầu thị trường M&A trong 10 tháng qua vẫn là các nhà đầu tư Việt Nam (chiếm hơn 30% giá trị), song áp lực cạnh tranh từ khối ngoại đang gia tăng mạnh mẽ. Với sự tham gia tích cực của dòng vốn M&A từ Singapore (27%), Nhật Bản (9%), Mỹ (7%) và Hàn Quốc (5%), bức tranh thị trường cho thấy sự giao thoa thú vị: vốn nội đóng vai trò trụ cột, trong khi dòng vốn ngoại tập trung khai thác các thương vụ lớn và giàu tiềm năng.
Nhà đầu tư từ Singapore và Mỹ có xu hướng tập trung vào bất động sản, y tế và các nhóm ngành tạo dòng tiền ổn định, phản ánh ưu tiên đối với những mô hình kinh doanh có khả năng mở rộng, gắn với tài sản và sở hữu nền tảng cơ bản vững chắc. Trong khi đó, nhà đầu tư Nhật Bản và Hàn Quốc lại chú trọng các ngành công nghiệp, sản xuất và vật liệu, nhằm tận dụng vị thế sẵn có trong chuỗi cung ứng lâu năm tại Việt Nam.
Ưu tiên sự minh bạch và các ngành tạo dòng tiền bền vững
Theo KPMG, năm 2026, thị trường M&A Việt Nam dự kiến sẽ chứng kiến sự chuyển dịch mạnh mẽ về tư duy đầu tư, với trọng tâm quay về các giá trị cốt lõi và dòng tiền bền vững. Dòng vốn sẽ ưu tiên chảy vào các lĩnh vực có nhu cầu thực tế và lộ trình pháp lý minh bạch hơn như y tế, giáo dục, logistics và năng lượng xanh. Đáng chú ý, xu hướng “tìm đến chất lượng” (flight to quality) sẽ tạo ra sự phân hóa rõ rệt. Những doanh nghiệp sở hữu hệ thống quản trị minh bạch và lợi nhuận được kiểm chứng sẽ tiếp tục thu hút sự quan tâm và có tiềm năng được định giá tốt. Ngược lại, các tài sản yếu hơn buộc phải chấp nhận tái cấu trúc hoặc đối mặt với quy trình thẩm định khắt khe kéo dài.
Bên cạnh đó, với việc cán cân đàm phán đang nghiêng về bên mua do áp lực lãi suất, KPMG cho rằng, thị trường sẽ duy trì sự thận trọng về định giá và gia tăng các cấu trúc chia sẻ rủi ro như khoản trả thêm phụ thuộc vào kết quả kinh doanh (earn-out), tài trợ từ bên bán (vendor financing) và các cấu trúc bảo vệ khác. Bối cảnh này cũng là chất xúc tác để tái khởi động các thương vụ từng đình trệ trong giai đoạn 2022 - 2024. Khi kỳ vọng giá trở nên thực tế hơn, năm 2026 hứa hẹn mở ra cơ hội lớn cho các nhà đầu tư có năng lực vận hành tham gia các giao dịch tái cấp vốn hoặc xử lý tài sản trong các ngành bất động sản và tài chính, tạo động lực mới cho thị trường.
Bức tranh M&A thời gian tới còn được dự báo khởi sắc hơn nhờ danh mục các giao dịch quy mô lớn đang trong lộ trình hoàn tất. Điển hình là khoản đầu tư chiến lược 1 tỷ USD từ JTA Investment Qatar vào Công ty TNHH Kinh doanh Thương mại và Dịch vụ VinFast, thương vụ sáp nhập 1 tỷ USD giữa Công ty CP Phát triển nhiên liệu sinh học Việt Nam với International Media Acquisition Corp (Mỹ). Ngoài ra, một giao dịch đáng chú ý khác là việc một nhà đầu tư cá nhân dự kiến chi 1,5 tỷ USD để thâu tóm Công ty CP Nghiên cứu và Phát triển Novatech.
Hoàng Việt
