Không những tăng lỗ ròng sau kiểm toán, TIS còn bị kiểm toán nghi ngờ khả năng hoạt động liên tục do dự án TISCO 2 đình trệ và nợ ngắn hạn vượt tài sản ngắn hạn.
Cụ thể, theo Báo cáo tài chính hợp nhất đã kiểm toán năm 2024 mới công bố, Công ty CP Gang thép Thái Nguyên - TISCO (UpCOM: TIS) ghi nhận doanh thu thuần đạt hơn 10.601 tỷ đồng, không thay đổi so với báo cáo tài chính chưa kiểm toán. Lợi nhuận ròng ghi nhận lỗ gần 8,4 tỷ đồng, tăng so với mức lỗ ròng gần 5,4 tỷ đồng so với báo cáo tài chính trước kiểm toán.
TISCO bị kiểm toán nghi ngờ khả năng hoạt động liên tục - Ảnh: TIS.
Đây cũng là năm thua lỗ thứ 3 liên tiếp của doanh nghiệp ngành thép này. Tuy nhiên, mức lỗ ròng của năm 2024 cũng đã giảm mạnh so với con số lỗ gần 177 tỷ đồng của năm 2023.
Nguyên nhân tăng lỗ ròng sau kiểm toán này của TIS chủ yếu là do kiểm toán loại trừ các khoản chi phí không được tính vào chi phí thuế thu nhập doanh nghiệp trong kỳ.
Không những vậy, Báo cáo tài chính hợp nhất sau kiểm toán của TIS còn nhận hàng loạt ý kiến ngoại trừ của kiểm toán liên quan đến Dự án mở rộng nhà máy Gang thép Thái Nguyên giai đoạn 2 (TISCO 2).
Theo đó, kiểm toán viên không thể đánh giá hết ảnh hưởng của các giao dịch liên quan đến dự án TISCO 2 đến Báo cáo tài chính, bao gồm các khoản trả trước, chi phí xây dựng dở dang, phải trả người bán, chênh lệch tỷ giá và chi phí lãi vay vốn hóa.
Tính đến cuối năm 2024, chi phí xây dựng cơ bản dở dang của dự án TISCO 2 gần 6.360 tỷ đồng, trong đó, chi phí lãi vay vốn hóa hơn 3.145 tỷ đồng. Dự án ban đầu có tổng vốn đầu tư 3.844 tỷ đồng, sau đó điều chỉnh lên 8.105 tỷ đồng.
Ngoài ra, TIS ghi nhận hoàn nhập hơn 51 tỷ đồng tiền cấp quyền khai thác trích thửa tại các mỏ Bắc Làng Cầm, Nam Làng Cầm và Cánh Chìm - Phấn Mễ vào thu nhập khác năm 2024, nhưng việc cấp đổi giấy phép mỏ Nam Làng Cẩm chưa hoàn tất. Kiểm toán viên chưa thể thu thập đủ bằng chứng về việc ghi nhận này.
Kiểm toán viên cũng nhấn mạnh nợ ngắn hạn của TIS vượt tài sản ngắn hạn (hơn 3.455 tỷ đồng), dự án TISCO 2 đình trệ ảnh hưởng đến tài chính và hoạt động, cùng với một số khoản nợ vay quá hạn. Các yếu tố này đặt ra nghi ngờ về khả năng hoạt động liên tục của Công ty.
Ngoài ra, Công ty CP Khai thác và Chế biến Khoáng sản Thái Trung (công ty con của TIS) tạm dừng hoạt động từ năm 2014 để hoàn thiện thủ tục cấp phép. Số liệu hợp nhất chỉ bao gồm bảng cân đối kế toán do thiếu dữ liệu khác.
Trên thị trường, cổ phiếu TIS hiện đang giao dịch quanh mức giá 6.200 đồng/cổ phiếu, giảm 16% so với hồi tháng 10/2024.
Liên quan đến các ý kiến ngoại trừ trên của kiểm toán, TIS giải trình như sau: Đối với dự án TISCO 2, lãnh đạo TIS cho biết, thực hiện chỉ đạo từ các cấp có thẩm quyền về việc chấm dứt, thanh lý hợp đồng EPC với nhà thầu MCC, Công ty đang tích cực triển khai, bố trí nhân sự làm việc liên tục, phối hợp với MCC, tư vấn giám sát và các nhà thầu phụ để rà soát, ghi nhận hiện trạng thực tế, làm cơ sở trình cấp có thẩm quyền phê duyệt.
Đối với tiền cấp quyền khai thác khoáng sản, lãnh đạo doanh nghiệp cho rằng, TIS đã được Bộ Tài nguyên và Môi trường (nay là Bộ Nông nghiệp và Môi trường) phê duyệt cấp quyền khai thác tại một số khu vực mỏ của Mỏ than Phấn Mễ đến tháng 5/2022. Căn cứ vào sản lượng khai thác thực tế đến 31/12/2024, Công ty đã quyết toán thuế, đồng thời hoàn nhập phần chênh lệch đã hạch toán vào chi phí từ các năm trước vào thu nhập 2024.
“Hiện tại, Công ty đang làm việc với Bộ Nông nghiệp và Môi trường để sớm được cấp đổi giấy phép khai thác khu vực Nam Làng Cẩm và phê duyệt tiền cấp quyền khai thác đối với trữ lượng còn lại của khu vực Nam Làng Cẩm” lãnh đạo TIS nêu trong văn bản giải trình.
Dự án TISCO 2 có tổng mức đầu tư ban đầu hơn 3.800 tỷ đồng, với gói thầu chính là dây chuyền công nghệ luyện kim giá trị hơn 160 triệu USD, do Tập đoàn Xây lắp luyện kim Trung Quốc (MCC) là Tổng thầu EPC (hợp đồng nhà thầu trọn gói), hiệu lực từ tháng 9/2007, thời gian thực hiện trong 30 tháng.
Tuy nhiên, do bối cảnh chung ở thời điểm triển khai dự án gặp khủng hoảng kinh tế toàn cầu, khiến chi phi tài chính tăng quá cao. Đến năm 2013, dự án phải điều chỉnh tăng tổng mức đầu tư lên hơn 8.100 tỷ đồng (tăng hơn 4.200 tỷ đồng so với ban đầu), kế hoạch hoàn thành vào năm 2014. Mặc dù vậy, từ đó đến nay, dự án này vẫn "án binh bất động" vì không bố trí được nguồn vốn.
