UBCKNN đề xuất giải pháp thúc đẩy doanh nghiệp gắn IPO với niêm yết để đa dạng hàng hóa và thu hút dòng vốn đầu tư.
Tại Hội thảo "Nâng hạng thị trường chứng khoán, mở rộng kênh huy động vốn cho nền kinh tế" do Báo Lao động phối hợp với Bộ Tài chính tổ chức, phóng viên Báo Tuổi Trẻ đặt ra loạt câu hỏi xoay quanh việc phát triển hàng hóa trên thị trường chứng khoán, cũng như tình hình phát hành cổ phiếu lần đầu ra công chúng (IPO).
Phóng viên đặt vấn đề: "Để thị trường phát triển bền vững, cần tăng sản lượng và chất lượng hàng hóa. Nguyên nhân khiến hàng hóa chưa phong phú có đến từ việc quy định khắt khe, hay do yếu tố thị trường? Số lượng doanh nghiệp thúc đẩy IPO hiện nay ra sao? Và làm sao để đưa hàng hóa từ các doanh nghiệp lớn ra thị trường trong bối cảnh nhiều doanh nghiệp vẫn chưa thể niêm yết?".
Đáp ứng đúng quy định, gắn IPO với niêm yết
Trả lời câu hỏi trên, bà Phạm Thị Thùy Linh - Trưởng Ban Phát triển thị trường chứng khoán, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước (UBCKNN) cho biết: "Việc niêm yết doanh nghiệp hiện nay phải tuân thủ đúng các quy định pháp lý. Trong thời gian qua, UBCKNN cũng bổ sung các quy định để rút ngắn lại quy trình, thủ tục, giúp doanh nghiệp sau khi IPO sẽ được niêm yết luôn".
Bà Phạm Thị Thuỳ Linh - Trưởng Ban Phát triển thị trường chứng khoán, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước - giải đáp câu hỏi của phóng viên. Ảnh: Hải Nguyễn
Bà Linh cho rằng đây là giải pháp chính các doanh nghiệp cũng đang mong đợi, khi có những đợt IPO, tiến trình đưa ra niêm yết sẽ nhanh hơn. Giải pháp này sẽ nhằm thúc đẩy các doanh nghiệp triển khai các hoạt động IPO gắn với niêm yết.
Liên quan đến hoạt động thoái vốn nhà nước nhằm tăng lượng hàng trên thị trường, đại diện UBCKNN cho rằng đây là cũng là một giải pháp thiết thực trong giai đoạn hiện nay. Bởi trên thực tế, thị trường có rất nhiều doanh nghiệp niêm yết nhưng tỉ lệ Nhà nước nắm giữ đang ở mức cao. "Việc các doanh nghiệp tiến hành giảm bớt nguồn vốn Nhà nước, để các nhà đầu tư có thể tham gia vào trong kết cấu vốn của doanh nghiệp cũng là một biện pháp mà chúng tôi cũng sẽ tập trung trong giai đoạn tới", bà Linh nói.
Tích hợp quy trình IPO và niêm yết để rút ngắn thanh khoản
Ông Bùi Hoàng Hải - Phó Chủ tịch Ủy ban Chứng khoán Nhà nước lý giải nguyên nhân khiến nhiều nhà đầu tư không mấy mặn mà với IPO. Ảnh: Hải Nguyễn
Bổ sung thêm ý kiến về hai vấn đề trên, ông Bùi Hoàng Hải - Phó Chủ tịch Ủy ban Chứng khoán Nhà nước chia sẻ, hiện nay các quy định pháp lý về IPO đã đầy đủ và hoàn thiện. Từ những cơ sở pháp lý đầu tiên của thị trường chứng khoán như Nghị định 48 từ những năm 2000, từ đó đến nay tất cả các quy định pháp lý về IPO ngày càng hoàn thiện theo các tiêu chuẩn quốc tế. Những điều kiện liên quan đến IPO gần như đã ổn định trong nhiều năm qua, phù hợp với thông lệ quốc tế. Đơn cử như các yêu cầu về doanh nghiệp phải có lãi, phải có báo cáo tài chính để kiểm toán... Về quy định pháp lý, Phó Chủ tịch UBCKNN nhấn mạnh, dường như không gặp phải vướng mắc.
Tuy nhiên, trước đây quy trình IPO và niêm yết vốn tách rời, khiến dòng tiền của nhà đầu tư không thể lưu thông ngay sau IPO, làm giảm sức hút. Chính vì vậy, UBCKNN đã sửa đổi Nghị định 155 để tích hợp hai quy trình này, giúp nhà đầu tư có thể giao dịch cổ phiếu trong vòng 1-2 tuần sau IPO.
Ông Bùi Hoàng Hải cho biết, UBCKNN đang xem xét các quy định nhằm tăng sức hấp dẫn cho hoạt động IPO. Hiện nay, sau khi IPO, cổ phiếu được xem là "chưa niêm yết", dẫn đến việc nhiều quỹ đầu tư trong và ngoài nước bị hạn chế đầu tư vào các cổ phiếu dạng này. Vì vậy, trong nhiều trường hợp, các đợt IPO không thu hút được dòng vốn từ các quỹ đầu tư.
Việc tích hợp hai quy trình mà giữa IPO và niêm yết cũng là một trong những giải pháp để tăng sức hấp dẫn đối với các đợt IPO, tăng sức hấp dẫn của IPO.
"Hiện UBCKNN đã nghiên cứu và đề xuất sửa đổi các quy định pháp lý liên quan đến quỹ, trong đó đã cân nhắc đến những giải pháp cho các quỹ đầu tư được mở rộng các hạn mức đầu tư vào trong các cổ phiếu chưa niêm yết" - ông Hải nói thêm.
Điều kiện thị trường vẫn là yếu tố then chốt
Theo đại diện UBCKNN, số lượng doanh nghiệp IPO thời gian qua giảm là do nhiều yếu tố.
Thứ nhất, điều kiện thị trường chưa thực sự thuận lợi. Theo các phân tích và tổ chức quốc tế, tỉ suất lợi nhuận trên rủi ro khi đầu tư vào các thị trường mới nổi, không phải là thị trường phát triển đang có xu thế thấp hơn so với các thị trường lớn. Do đó, nguồn vốn được phân bổ vào các thị trường cận biên và thị trường mới nổi giảm so với thời gian trước.
Thứ hai, các nước đều thực hiện chính sách thắt chặt tiền tệ, khiến lãi suất của đồng USD và đồng ngoại tệ mạnh rất cao, làm giảm sức hấp dẫn đối với các đợt IPO tại các quốc gia là thị trường mới nổi. Thêm vào đó, một trong những lý do ảnh hưởng đến số lượng IPO là bất ổn địa chính trị ở một số quốc gia và khu vực. Thậm chí, chính sách thuế quan của Hoa Kỳ cũng tạo ra nhiều rủi ro trên thị trường, ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng thành công của các đợt IPO.
Đối với vấn đề thoái vốn nhà nước, ông Hải cho biết đây là chủ trương thuộc chính sách chung của Chính phủ. Hiện nay, trong nhiều doanh nghiệp lớn như ngân hàng, tỉ lệ sở hữu của nhà nước vẫn còn cao.
"Đây là những doanh nghiệp quan trọng, nhưng không nhất thiết phải giữ tỉ lệ sở hữu nhà nước cao", ông Hải cho biết: “Thời gian tới, với vai trò là cơ quan quản lý nhà nước, chúng tôi sẽ có giải pháp thúc đẩy việc đưa cổ phiếu chất lượng do Nhà nước sở hữu ra thị trường hiệu quả hơn”.
Thanh Bình
