Tỉ giá USD/VND tăng cao kéo theo nhiều ảnh hưởng tiêu cực cho thị trường chứng khoán, nhà đầu tư cần một chiến lược quản trị rủi ro chặt chẽ hơn để bảo vệ danh mục.

Trong bối cảnh nền kinh tế toàn cầu và Việt Nam liên tục có những thay đổi, tỉ giá giữa đồng Việt Nam (VND) và đồng đô la Mỹ (USD) đã trở thành một yếu tố quan trọng ảnh hưởng đến các lĩnh vực kinh tế, đặc biệt là thị trường chứng khoán.

Sự biến động của tỉ giá không chỉ tác động đến hoạt động của các doanh nghiệp xuất nhập khẩu mà còn ảnh hưởng trực tiếp đến tâm lý và quyết định đầu tư của các nhà đầu tư trên thị trường chứng khoán.

Từ đầu năm 2025 đến nay, VND đã mất 1,2% giá trị so với USD, phản ánh sức mạnh đồng USD đang gia tăng đáng kể.

Thực tế, đây là hiện tượng chung trên toàn cầu, khi nhiều đồng tiền khác trong khu vực Đông Nam Á (như IDR của Indonesia, THB của Thái) cũng chịu áp lực mất giá mạnh.

Nguyên nhân cốt lõi nằm ở việc chỉ số DXY duy trì tại vùng cao do chính sách tiền tệ thắt chặt của Fed khi lãi suất phi rủi ro xấp xỉ 4,5% và kinh tế Mỹ tiếp tục tăng trưởng bền vững so với phần còn lại thế giới, từ đó hút mạnh dòng vốn về Mỹ.

Áp lực lên thị trường chứng khoán

Đánh giá về tác động của tỉ giá đến thị trường chứng khoán, ông Bùi Văn Huy - Giám đốc chi nhánh Tp.HCM của Chứng khoán DSC cho rằng, khi đồng USD mạnh, dòng vốn toàn cầu thường có xu hướng quay lại các tài sản bằng USD, khiến các thị trường mới nổi (trong đó có Việt Nam) có thể đối mặt với việc rút vốn.

Hệ quả là khối ngoại thường bán ròng trên thị trường chứng khoán, góp phần tạo nên các đợt điều chỉnh ngắn hạn của VN-Index. Ngoài ra, tâm lý "phòng thủ" trước rủi ro toàn cầu cũng khiến nhà đầu tư nội e dè hơn, nhất là khi họ chứng kiến những biến động khó lường trên thị trường tài chính quốc tế.

Dù vậy, so với các đồng tiền khác trong khu vực, VND nhìn chung vẫn giữ được mức ổn định tương đối, một phần nhờ chính sách điều hành của Ngân hàng Nhà nước và dự trữ ngoại hối "ổn định".

Đồng USD mạnh là một trong những lý do khiến nhà đầu tư nước ngoài bán ròng và chuyển sang thị trường Mỹ.

Thêm vào đó, tác động của tỉ giá lên doanh nghiệp sẽ phân hóa khi các công ty có doanh thu bằng USD hoặc xuất khẩu lớn có thể hưởng lợi, trong khi doanh nghiệp nhập khẩu hoặc vay nợ bằng USD lại đối mặt áp lực chi phí tăng cao.

Nói về dòng vốn ngoại, ông Kang Moon Kyung - Tổng Giám đốc Chứng khoán Mirae Asset Việt Nam nhận định đồng USD mạnh là một trong những lý do khiến nhà đầu tư nước ngoài bán ròng và chuyển sang thị trường Mỹ.

Tuy nhiên, có dấu hiệu cho thấy đồng USD đang yếu đi, điều này có thể khiến các nhà đầu tư nước ngoài đa dạng hóa đầu tư sang các thị trường khác như Việt Nam.

Giám đốc Chứng khoán Mirae Asset Việt Nam nêu thực trạng, đồng USD mạnh đang là một trong những lý do khiến các nhà đầu tư nước ngoài bán ròng, không chỉ ở Việt Nam, mà ở Hàn Quốc và một số quốc gia lớn khác cũng tương tự, các nhà đầu tư nước ngoài thường bán và chuyển vị thế đầu tư sang Mỹ.

 Nhà đầu tư cần làm gì để ứng phó?   

Về dự báo trong thời gian tới, ông Kang Moon Kyung nhận định: "Cho đến năm ngoái đồng USD vẫn rất mạnh nhưng từ năm nay sẽ thay đổi. Vì vậy, khi đồng USD mất giá bớt, chúng ta có thể kỳ vọng các nhà đầu tư nước ngoài phải đa dạng hóa vị thế đầu tư của họ sang quốc gia khác. Nếu điều này xảy ra, cùng với việc nâng hạng thị trường, chúng ta có thể kỳ vọng một số dòng tiền từ nước ngoài tìm tới Việt Nam."

Nói riêng về các nhà đầu tư Hàn Quốc, ông Kang cho biết họ chủ yếu quan tâm đến thị trường Mỹ do đồng USD mạnh và các công ty công nghệ hấp dẫn. 

Tuy nhiên, thị trường Mỹ được cho là đang bị định giá quá cao, khiến các nhà đầu tư Hàn Quốc tìm cách đa dạng hóa sang các thị trường khác như Hàn Quốc, Trung Quốc hoặc Việt Nam. Mặt khác, do lo ngại về chiến tranh thương mại toàn cầu, Việt Nam có thể là một lựa chọn hấp dẫn cho các nhà đầu tư Hàn Quốc.

Nói về ảnh hưởng của tỉ giá lên thị trường chứng khoán, ông Bùi Văn Huy đánh giá rằng là chắc chắn, đi kèm những tác động tiêu cực. Tuy nhiên, đây cũng là dấu hiệu cho thấy nhà đầu tư cần một chiến lược quản trị rủi ro chặt chẽ hơn để bảo vệ danh mục trước áp lực tỉ giá.

Thực tế, áp lực này song hành với xu hướng rút ròng rất mạnh của khối ngoại, đẩy cung tăng cao trên nhiều mã cổ phiếu, gây mất cân bằng cung – cầu.

Vì vậy, những danh mục ngắn hạn nên "né tránh" các ngành đang bị khối ngoại bán ròng mạnh như Ngân hàng, Chứng khoán, Công nghệ, Thép, hoặc thậm chí nhóm VN30. Ngược lại, có thể tăng tỉ trọng ở một số ngành phòng thủ ít chịu tác động, ví dụ Điện, Bán lẻ Dầu khí, Hàng tiêu dùng.

Nhà đầu tư nên cơ cấu lại danh mục, giảm thiểu vị thế ở nhóm bị khối ngoại bán ròng.

Về trung và dài hạn, tăng trưởng lợi nhuận của doanh nghiệp niêm yết vẫn là nhân tố chủ chốt định hướng xu thế của VN-Index, thay vì chỉ dựa vào biến động tỉ giá hay các đợt rút – bơm vốn ngắn hạn. Các yếu tố vĩ mô như mặt bằng lãi suất, chính sách tài khóa và tốc độ tăng trưởng GDP cũng góp phần quan trọng trong việc thu hút dòng tiền.

Tóm lại, tỉ giá USD/VND tăng cao kéo theo nhiều ảnh hưởng tiêu cực cho thị trường chứng khoán, đặc biệt khi khối ngoại rút ròng mạnh. Nhà đầu tư nên cơ cấu lại danh mục, giảm thiểu vị thế ở nhóm bị khối ngoại bán ròng và có cơ cấu nhập khẩu/vay nợ USD lớn, đồng thời ưu tiên những ngành ít phụ thuộc ngoại tệ hoặc hưởng lợi từ xuất khẩu.

Quan trọng hơn, cần theo dõi sát chính sách thuế nhập khẩu của Mỹ và diễn biến tỉ giá trong quý 1/2025 để kịp thời điều chỉnh chiến lược đầu tư, qua đó hạn chế tối đa các rủi ro liên quan đến biến động tỉ giá.

Trần Thị Tú Anh

Link gốc