Nguồn cung điện đang kh&ocirc;ng theo kịp nhu cầu ngay cả ở c&aacute;c nền kinh tế gi&agrave;u so sự trỗi dậy của tr&iacute; tuệ nh&acirc;n tạo (AI) v&agrave; xe điện khiến doanh nghiệp tr&igrave; ho&atilde;n c&aacute;c khoản đầu tư lớn. Giới ph&acirc;n t&iacute;ch cảnh b&aacute;o, thực trạng n&agrave;y c&oacute; thể k&igrave;m h&atilde;m triển vọng tăng trưởng kinh tế to&agrave;n cầu.

<img alt="" src="https://static.fireant.vn/Upload/20251217/images/Cot-truyen-tai-dien.jpg" style="height:450px; width:608px" />

C&aacute;c cột truyền tải điện ở Dungeness, Anh. Ảnh: Bloomberg

Nước gi&agrave;u cũng &lsquo;đau đầu&rsquo; v&igrave; căng thẳng lưới điện

Nh&agrave; cung cấp m&aacute;y quang khắc (c&ocirc;ng cụ sản xuất chip) ASML quan trọng đến mức chỉ cần biến động về t&igrave;nh h&igrave;nh kinh doanh của c&ocirc;ng ty n&agrave;y cũng đủ l&agrave;m rung chuyển nền kinh tế H&agrave; Lan v&agrave; cả h&agrave;nh tr&igrave;nh ph&aacute;t triển tr&iacute; tuệ nh&acirc;n tạo (AI) to&agrave;n cầu. ASML đang l&ecirc;n kế hoạch tăng trưởng đầy tham vọng với dự &aacute;n khu phức hợp văn ph&ograve;ng, nghi&ecirc;n cứu, lắp r&aacute;p mới ở v&ugrave;ng Eindhoven, dự kiến sử dụng tới 20.000 lao động. Tuy nhi&ecirc;n, việc triển khai dự &aacute;n n&agrave;y phụ thuộc v&agrave;o việc c&oacute; được đủ nguồn điện hay kh&ocirc;ng.

D&ugrave; đặt cược lớn cho dự &aacute;n tr&ecirc;n, ASML vẫn chưa chắc chắn sẽ được cung cấp điện v&igrave; c&ocirc;ng ty chỉ l&agrave; một trong 12.000 doanh nghiệp H&agrave; Lan c&oacute; dự &aacute;n đang xếp h&agrave;ng chờ kết nối lưới điện quốc gia.

Hiệp hội c&aacute;c nh&agrave; vận h&agrave;nh lưới điện H&agrave; Lan (Netbeheer Nederland) dự b&aacute;o, t&igrave;nh trạng &ugrave;n tắc n&agrave;y c&oacute; thể k&eacute;o d&agrave;i tới 10 năm nữa d&ugrave; c&aacute;c th&agrave;nh vi&ecirc;n của hiệp hội n&agrave;y đầu tư hơn 8 tỉ euro (9,3 tỉ đ&ocirc; la Mỹ) mỗi năm để mở rộng v&agrave; n&acirc;ng cấp lưới điện.

Nguy&ecirc;n nh&acirc;n ch&iacute;nh l&agrave; do nhu cầu điện b&ugrave;ng nổ vượt xa dự b&aacute;o.

&ldquo;H&agrave; Lan đ&atilde; d&ugrave;ng hết lượng điện m&agrave; ban đầu dự kiến tăng th&ecirc;m đến năm 2030 rồi. Lưới điện vật l&yacute; kh&ocirc;ng theo kịp tham vọng v&agrave; sự ph&aacute;t triển của x&atilde; hội trừ khi ch&uacute;ng ta thay đổi căn bản c&aacute;ch thiết kế v&agrave; sử dụng n&oacute;&rdquo;, nh&agrave; chiến lược truyền th&ocirc;ng Debby Dr&ouml;ge của Netbeheer Nederland n&oacute;i.

Th&ocirc;ng thường, t&igrave;nh trạng thiếu nguồn điện đ&aacute;ng tin cậy chỉ xảy ra ở c&aacute;c nước đang ph&aacute;t triển. C&aacute;c nghi&ecirc;n cứu trong nhiều thập ni&ecirc;n qua đều chỉ ra rằng nguồn cung điện ổn định l&agrave; ch&igrave;a kh&oacute;a để th&uacute;c đẩy tăng trưởng kinh tế. C&aacute;c nước gi&agrave;u từng tr&aacute;nh được vấn đề thiếu điện nhờ suy giảm c&ocirc;ng nghiệp h&oacute;a, nhu cầu điện đi ngang hoặc giảm d&ugrave; kinh tế vẫn tăng trưởng suốt h&agrave;ng chục năm qua.

Thế nhưng, sự trỗi dậy của tr&iacute; tuệ nh&acirc;n tạo (AI), doanh số b&aacute;n xe điện tăng nhanh c&ugrave;ng với xu hướng điện h&oacute;a lan rộng khắp c&aacute;c ng&agrave;nh kinh tế khiến ngay cả nước gi&agrave;u cũng lo lắng.

B&aacute;o c&aacute;o ph&acirc;n t&iacute;ch của Bloomberg Economics cho thấy, hầu hết khối c&aacute;c nền kinh tế lớn G20 đều đối mặt căng thẳng lưới điện trong những năm qua khi nguồn cung kh&ocirc;ng đuổi kịp cầu, gi&aacute; dao động dữ dội, thiệt hại từ biến đổi kh&iacute; hậu v&agrave; tổn thất điện năng trong qu&aacute; tr&igrave;nh truyền tải.

Quan trọng hơn, b&aacute;o c&aacute;o n&agrave;y nhấn mạnh, căng thẳng lưới điện dẫn đến giảm chi ti&ecirc;u vốn, &nbsp;tức đầu tư của ch&iacute;nh phủ v&agrave; doanh nghiệp v&agrave;o c&aacute;c t&agrave;i sản d&agrave;i hạn.

&ldquo;Đầu tư giảm đồng nghĩa với tăng trưởng kinh tế k&eacute;m hơn trong d&agrave;i hạn&rdquo;, Maeva Cousin, nh&agrave; kinh tế thương mại v&agrave; kh&iacute; hậu của Bloomberg Economics, cảnh b&aacute;o.

Hiệu ứng t&iacute;ch cực của điện h&oacute;a đối với tăng trưởng đ&uacute;ng ở mọi nơi, từ Ấn Độ, Trung Quốc đến ch&acirc;u Phi v&agrave; mọi thời kỳ từ cuối thế kỷ 19 đến nay. Quy tắc đơn giản: khi x&atilde; hội gi&agrave;u hơn th&igrave; d&ugrave;ng điện nhiều hơn.

Thiếu điện cản trở kế hoạch tăng trưởng của doanh nghiệp

Ng&agrave;y c&agrave;ng c&oacute; nhiều doanh nghiệp ở nước gi&agrave;u xem t&igrave;nh trạng nghẽn lưới điện l&agrave; r&agrave;o cản lớn nhất cho kế hoạch tăng trưởng của họ.

Để hiểu r&otilde; hơn c&aacute;c th&aacute;ch thức, Bloomberg Economics x&acirc;y chỉ số đo căng thẳng hệ thống điện ở khối G20 qua 5 yếu tố: mức độ đầy đủ của nguồn cung, nhu cầu, chi ph&iacute;, tổn thất truyền tải điện v&agrave; t&aacute;c động của kh&iacute; hậu.

Đầu &nbsp;thập ni&ecirc;n 2000, nhu cầu điện ở hầu hết c&aacute;c nước thuộc khối n&agrave;y tăng vọt nhưng tăng trưởng nguồn cung &igrave; ạch, g&acirc;y căng thẳng cho hệ thống điện.

Đến thập ni&ecirc;n 2010, nhờ quản l&yacute; tốt hơn v&agrave; nhu cầu giảm, lưới điện ở c&aacute;c nước n&agrave;y phần hoạt động trơn tru.

&ldquo;Sự &nbsp;y&ecirc;n b&igrave;nh ấy đang tan biến. Trong những năm qua, hầu hết nước gi&agrave;u chứng kiến hệ thống điện căng thẳng trở lại&rdquo;, Eleonora Mavroeidi, nh&agrave; kinh tế của Bloomberg Economics nhận định.

Ở ch&acirc;u &Acirc;u v&agrave; Mỹ, nhu cầu cầu điện hầu như đi ngang hoặc giảm 20 năm qua. Nhưng C&ocirc;ng ty t&agrave;i ch&iacute;nh năng lượng mới Bloomberg (BloombergNEF) dự b&aacute;o kịch bản chuyển đổi kinh tế dưới sự th&uacute;c đẩy của AI &nbsp;sẽ khiến nhu cầu điện ở hai nền kinh tế n&agrave;y tăng hơn 40% trong 20 năm tới.

Một nghi&ecirc;n cứu chỉ ra rằng, nếu kh&ocirc;ng tăng tốc mở rộng lưới điện, H&agrave; Lan c&oacute; thể tổn thất 8-30 tỉ euro/năm trong hoạt động kinh tế.

Tại Đức, ch&iacute;nh phủ cảnh b&aacute;o thiếu nguồn cung điện ổn định đang đe dọa hoạt động c&ocirc;ng nghiệp. Trong khi đ&oacute;, c&aacute;c nh&agrave; điều h&agrave;nh lưới điện ở Anh đ&atilde; chi 1,4 tỉ bảng (1,9 tỉ đ&ocirc; la) trong năm nay để vận h&agrave;nh nh&agrave; m&aacute;y điện kh&iacute; đắt đỏ, đồng thời tắt turbine gi&oacute; cung cấp điện gi&aacute; rẻ ở ph&iacute;a bắc đất nước v&igrave; thiếu đường truyền.

Nhu cầu điện tăng l&ecirc;n ở c&aacute;c nước phương T&acirc;y chủ yếu từ trung t&acirc;m dữ liệu AI v&agrave; xe điện. C&aacute;c &lsquo;&ocirc;ng lớn&rsquo; c&ocirc;ng nghệ đ&atilde; cảnh b&aacute;o, nếu lưới kh&ocirc;ng sẵn s&agrave;ng th&igrave; họ chuyển hướng đầu tư sang nước kh&aacute;c.

Một trong những l&yacute; do Google hủy dự &aacute;n &nbsp;trung t&acirc;m dữ liệu gần Berlin (Đức) l&agrave; kh&ocirc;ng tiếp cận được nguồn điện. Thiếu điện khiến Microsoft chuyển c&aacute;c khoản đầu tư trung t&acirc;m dữ liệu từ Ireland, Anh sang Bắc &Acirc;u. Ngay cả ở Thung lũng Silicon (Mỹ), nhiều trung t&acirc;m dữ liệu kh&ocirc;ng thể vận h&agrave;nh v&igrave; thiếu điện.

&ldquo;Nếu kh&ocirc;ng mở rộng nguồn cung điện nhanh ch&oacute;ng, ch&uacute;ng ta sẽ kh&ocirc;ng tận dụng đầy đủ tiềm năng của c&ocirc;ng nghệ AI&rdquo;, Mavroeidi n&oacute;i.

Trong cuộc khảo s&aacute;t &yacute; kiến về hạ tầng AI năm 2025 của h&atilde;ng kiểm to&aacute;n Deloitte, 72% nh&agrave; &nbsp;l&atilde;nh đạo doanh nghiệp xem bảo đảm dung lượng lưới điện l&agrave; th&aacute;ch thức &ldquo;rất lớn&rdquo; hoặc &ldquo;cực lớn&rdquo;.

Hạn chế về lưới điện kh&ocirc;ng chỉ t&aacute;c động c&aacute;c doanh nghiệp trong lĩnh vực AI. Tập đo&agrave;n th&eacute;p SSAB AB gần đ&acirc;y ho&atilde;n khởi động một nh&agrave; m&aacute;y th&eacute;p ở Thụy Điển do chưa kết nối được với lưới điện.

Phần đ&aacute;ng lo ngại nhất trong b&aacute;o c&aacute;o ph&acirc;n t&iacute;ch của Bloomberg Economics l&agrave; t&aacute;c động d&agrave;i hạn của t&igrave;nh trạng thiếu điện.

&lsquo;Việc chỉ số căng thẳng hệ thống điện của &nbsp;một quốc gia tăng l&ecirc;n một độ lệch chuẩn so với mức trung b&igrave;nh lịch sử c&oacute; thể l&agrave;m giảm tỷ trọng đầu tư đ&oacute;ng g&oacute;p trong GDP khoảng 0,33%. Với việc đầu tư chiếm trung b&igrave;nh khoảng 20% GDP ở c&aacute;c nước gi&agrave;u năm 2024, điều đ&oacute; tương đương với việc chi ti&ecirc;u vốn bị thiệt hại từ 1,5-2%&rdquo;, b&aacute;o c&aacute;o n&ecirc;u r&otilde;.

Maeva Cousin của Bloomberg Economics cảnh b&aacute;o, những nước kh&ocirc;ng đ&aacute;p ứng cầu điện tăng vọt sẽ bỏ lỡ những khoản đầu tư quan trọng, gi&uacute;p định h&igrave;nh triển vọng kinh tế trong nhiều thập ni&ecirc;n.

Theo Bloomberg

L&ecirc; Linh

<a href="https://thesaigontimes.vn/thieu-dien-kim-ham-tang-truong-kinh-te-toan-cau/">Link gốc</a>

Nguồn cung điện đang không theo kịp nhu cầu ngay cả ở các nền kinh tế giàu so sự trỗi dậy của trí tuệ nhân tạo (AI) và xe điện khiến doanh nghiệp trì hoãn các khoản đầu tư lớn. Giới phân tích cảnh báo, thực trạng này có thể kìm hãm triển vọng tăng trưởng kinh tế toàn cầu.

Kinh tế

Saigon Times

Thiếu điện kìm hãm tăng trưởng kinh tế toàn cầu

Nguyễn Đình Trung

Người trần mắt thịt thường chỉ thấy những thứ đ&#227; xảy ra rồi . Năm 2026 qua đi tụi m&#224;y sẽ được thấy những thứ tụi m&#224;y đang thắc mắc 

Người trần mắt thịt thường chỉ thấy những thứ đã xảy ra rồi . Năm 2026 qua đi tụi mày sẽ được thấy những thứ tụi mày đang thắc mắc 

Duke

Nguyễn Văn Hiếu

Nobita

v&#236; vượn. Thế m&#224; c&#242;n đ&#242;i xe điện

vì vượn. Thế mà còn đòi xe điện

đ c m kh&#244;ng tập trung ph&#225;t triển điện khẩn trương đi m&#224; cứ suốt ng&#224;y s&#226;n vận động với trung t&#226;m triển l&#227;m....h&#236;nh thức l&#224;m c&#225;i g&#236; 

đ c m không tập trung phát triển điện khẩn trương đi mà cứ suốt ngày sân vận động với trung tâm triển lãm....hình thức làm cái gì 