Thị trường game Việt Nam đang ph&aacute;t triển nhanh nhưng thiếu bản sắc. Đ&oacute; l&agrave; l&yacute; do tại sao tựa game &ldquo;Qu&aacute;n phở Anh Hai&rdquo; nhanh ch&oacute;ng trở th&agrave;nh hiện tượng mạng.

<img alt="" src="https://static.fireant.vn/Upload/20251120/images/game-viet-0937.png" style="height:335px; width:600px">

Tựa game &ldquo;Qu&aacute;n Phở Anh Hai&rdquo; g&acirc;y sốt cộng đồng mạng. H&igrave;nh ảnh trong game

Theo dự b&aacute;o của Newzoo, doanh thu thị trường game to&agrave;n cầu sẽ đạt 188,8 tỷ USD trong năm 2025, tiếp tục tăng trưởng 3,4% so với năm trước.

Với sự ph&aacute;t triển của c&ocirc;ng nghệ dịch tự động (in-game real-time translation) c&ugrave;ng c&aacute;c hệ thống thanh to&aacute;n trực tuyến ng&agrave;y c&agrave;ng ho&agrave;n thiện, bi&ecirc;n giới của thị trường game gần như đ&atilde; bị xo&aacute; nh&ograve;a. Điều n&agrave;y đặt c&aacute;c nh&agrave; sản xuất v&agrave; ph&aacute;t h&agrave;nh game Việt Nam v&agrave;o m&ocirc;i trường cạnh tranh khốc liệt hơn v&agrave; cũng nhiều cơ hội hơn.

Để nắm bắt được xu thế n&agrave;y, c&aacute;c nh&agrave; ph&aacute;t triển game trong nước buộc phải đổi mới: ứng dụng c&ocirc;ng nghệ mạnh mẽ hơn, đồng thời vẫn phải tạo được bản sắc ri&ecirc;ng. Bản sắc ri&ecirc;ng của người Việt, đ&ocirc;i khi chỉ l&agrave; b&aacute;t phở b&igrave;nh d&acirc;n.

Từ qu&aacute;n phở g&acirc;y sốt

Tựa game &ldquo;Qu&aacute;n phở Anh Hai&rdquo; &ndash; sản phẩm của một sinh vi&ecirc;n đại học Việt Nam - chỉ mất v&agrave;i ng&agrave;y ph&aacute;t triển nhưng lại nhanh ch&oacute;ng trở th&agrave;nh hiện tượng mạng. Chi ph&iacute; ph&aacute;t triển d&ugrave; kh&ocirc;ng đ&aacute;ng kể nhưng lợi nhuận c&oacute; thể cực cao, đ&acirc;y l&agrave; m&ocirc; h&igrave;nh kinh doanh bất thường đối với lĩnh vực game.

&ldquo;Qu&aacute;n phở Anh Hai&rdquo; được cộng động mạng li&ecirc;n hệ v&agrave; so s&aacute;nh với &ldquo;Flappy Bird&rdquo; của t&aacute;c &nbsp;Nguyễn H&agrave; Đ&ocirc;ng. Một tr&ograve; chơi giải tr&iacute; đơn giản, đ&ocirc;i khi &ldquo;tức đến ph&aacute;t kh&oacute;c&rdquo; đ&atilde; tạo n&ecirc;n cơn sốt to&agrave;n cầu hơn chục năm về trước. Chi ph&iacute; sản xuất, vận h&agrave;nh nhỏ nhưng doanh thu rất cao (c&oacute; thời điểm l&ecirc;n tới 1 tỷ đồng/ ng&agrave;y) l&agrave;m nhiều người lầm tưởng thị trường game l&agrave; con đường l&agrave;m gi&agrave;u dễ d&agrave;ng.

Ngay cả t&aacute;c giả Nguyễn H&agrave; Đ&ocirc;ng cũng từng thừa nhận anh &ldquo;gặp may&rdquo;. Flappy Bird bỗng dưng được chọn l&agrave;m nội dung cho khoảng 200.000 video tr&ecirc;n Youtube giữa h&agrave;ng ng&agrave;n ứng dụng được ra đời mỗi ng&agrave;y.

V&agrave; phải hơn 10 năm sau ch&uacute;ng ta mới c&oacute; thể bắt gặp lại được một hiện tượng tương tự. R&otilde; r&agrave;ng, chỉ c&oacute; một số rất &iacute;t những nh&agrave; ph&aacute;t triển độc lập (indie) mới c&oacute; được may mắn n&agrave;y.

C&ograve;n đối với c&aacute;c doanh nghiệp, &ldquo;chờ may mắn&rdquo; kh&ocirc;ng bao giờ l&agrave; chiến lược kinh doanh. Thị hiếu người chơi thay đổi li&ecirc;n tục, c&ocirc;ng nghệ cập nhật từng ng&agrave;y &ndash; khiến ng&agrave;nh game trở th&agrave;nh một cuộc đua kh&ocirc;ng hồi kết.

Khoảng một thập kỷ trước, thị trường game Việt chủ yếu nằm trong tay một v&agrave;i doanh nghiệp trong nước như VTC Game, VNG hay FPT Online. Nhưng hiện nay, bức tranh đ&atilde; kh&aacute;c, nhiều c&aacute;i t&ecirc;n mới như Gamota, Funtap xuất hiện, c&ugrave;ng h&agrave;ng trăm nh&agrave; ph&aacute;t h&agrave;nh xuy&ecirc;n bi&ecirc;n giới th&ocirc;ng qua App Store, Google Play hay Steam.

Cạnh tranh to&agrave;n cầu khiến lợi thế s&acirc;n nh&agrave; của doanh nghiệp Việt gần như biến mất. Kh&ocirc;ng chỉ phải chia sẻ doanh thu bản quyền, doanh nghiệp c&ograve;n phải chi mạnh cho marketing, nh&acirc;n lực v&agrave; hạ tầng thanh to&aacute;n.

Theo &ocirc;ng L&ecirc; Quang Tự Do, Cục trưởng Cục Ph&aacute;t thanh, Truyền h&igrave;nh v&agrave; Th&ocirc;ng tin điện tử: &ldquo;Năm 2023, Việt Nam c&oacute; khoảng 200 doanh nghiệp được cấp ph&eacute;p về game, nhưng chỉ c&ograve;n khoảng 30 doanh nghiệp thực sự hoạt động&rdquo;.

Thế nhưng tại Vietnam Game Verse 2025, &ocirc;ng Do cũng cho biết &ldquo;lần đầu ti&ecirc;n sự kiện c&oacute; quy m&ocirc; tới 100 gian h&agrave;ng, gấp đ&ocirc;i năm 2024. Thu h&uacute;t sự ch&uacute; &yacute; v&agrave; tham gia của nhiều tập đo&agrave;n đa quốc gia từ Mỹ, H&agrave;n Quốc, Trung Quốc&rdquo;.

Điều đ&oacute; cho thấy thị trường vẫn s&ocirc;i động nhưng cạnh tranh rất lớn. Trong cuộc chiến n&agrave;y, c&oacute; doanh nghiệp đ&atilde; r&uacute;t lui, c&ograve;n đơn vị ở lại cũng phải thay đổi để th&iacute;ch nghi với thời cuộc.

Hệ sinh th&aacute;i cộng sinh - xu hướng tất yếu

Từng nổi danh với những tựa game như MU Online, Thi&ecirc;n Long B&aacute;t Bộ, FPT Online đ&atilde; đ&oacute;ng cửa to&agrave;n bộ c&aacute;c game đ&atilde; ph&aacute;t h&agrave;nh nhắm chuyển hướng đi mới. Hiện tại, c&ocirc;ng bố tr&ecirc;n website của m&igrave;nh, FPT Online chỉ c&ograve;n 3 mảng dịch vụ l&agrave; cung cấp giải ph&aacute;p cho lĩnh vực branding, marketing v&agrave; b&aacute;n h&agrave;ng.

Nhưng trong định hướng ph&aacute;t triển của tập đo&agrave;n mẹ, game vẫn nằm trong chiến lược kinh doanh d&agrave;i hạn. Th&aacute;ng 5/2025, FPT Online đ&atilde; k&yacute; kết hợp t&aacute;c với Funtap v&agrave; Viresa nhằm ph&aacute;t triển thể thao điện tử th&agrave;nh t&iacute;ch cao (eSports). Trong khi đ&oacute;, FPT Telecom sẽ ti&ecirc;n phong trong việc n&acirc;ng cấp hạ tầng đường truyền internet nhằm phục vụ luyện tập v&agrave; thi đấu. Đồng thời cũng cho ra đời FangTV- được kỳ vọng trở th&agrave;nh nền tảng livestream eSports h&agrave;ng đầu tại Việt Nam.&nbsp;

Chọn ở lại, C&ocirc;ng ty cổ phần Tập đo&agrave;n VNG (m&atilde;: <a class='symbol'>VNZ</a>), tiền th&acirc;n l&agrave; VinaGame, phải chuyển m&igrave;nh cho ph&ugrave; hợp xu thế mới. C&ocirc;ng ty n&agrave;y g&acirc;y tiếng vang với tựa game &ldquo;V&otilde; L&acirc;m Truyền Kỳ&rdquo;, trở th&agrave;nh kỳ l&acirc;n c&ocirc;ng nghệ đầu ti&ecirc;n của Việt Nam. Kh&ocirc;ng chỉ dừng ở game, VNG đ&atilde; x&acirc;y dựng hệ sinh th&aacute;i bổ trợ.

B&aacute;o c&aacute;o t&agrave;i ch&iacute;nh cho thấy, VNG đ&atilde; đầu tư khoảng 8.000 tỷ đồng v&agrave;o c&aacute;c c&ocirc;ng ty con v&agrave; li&ecirc;n kết ở nhiều ng&agrave;nh nghề. Lĩnh vực hoạt động được chia l&agrave;m 4 mảng ch&iacute;nh gồm VNG Games, ZingPlay (tr&ograve; chơi trực tuyến); nền tảng kết nối (Zalo Group gồm Zalo - ứng dụng nhắn tin, Adtima &ndash; nền tảng tiếp thị di động, ZingMP3 &ndash; nền tảng nghe nhạc trực tuyến); Fintech (Zalopay), Digital Business.

Trong đ&oacute;, mảng tr&ograve; chơi trực tuyến vẫn đem về nguồn thu chủ yếu cho doanh nghiệp. Trong b&aacute;o c&aacute;o t&agrave;i ch&iacute;nh hợp nhất đ&atilde; kiểm to&aacute;n năm 2024, mảng game đạt khoảng 6.500 tỷ đồng doanh thu v&agrave; đem lại lợi nhuận 1.100 tỷ đồng, l&agrave; bộ phận kinh doanh duy nhất c&oacute; l&atilde;i. D&ugrave; vậy, khoản lợi nhuận n&agrave;y vẫn kh&ocirc;ng &ldquo;g&aacute;nh team&rdquo; được cho những bộ phận kh&aacute;c khi hợp nhất vẫn lỗ khoảng 324 tỷ đồng.

Bước sang năm 2025, một số mảng kinh doanh như truyền th&ocirc;ng đa phương tiện, dịch vụ chuyển đổi số đ&atilde; bắt đầu c&oacute; l&atilde;i, nhưng mảng game tiếp tục l&agrave; l&aacute; cờ đầu của VNG. Theo b&aacute;o c&aacute;o t&agrave;i ch&iacute;nh 6 th&aacute;ng đầu năm 2025 đ&atilde; xo&aacute;t x&eacute;t, tổng hợp kết quả kinh doanh của c&aacute;c bộ phận ghi nhận mức l&atilde;i 403 tỷ đồng. Ri&ecirc;ng bộ phận tr&ograve; chơi trực tuyến đ&oacute;ng g&oacute;p tới 576 tỷ đồng (giảm 12% c&ugrave;ng kỳ), tức vẫn phải b&ugrave; lỗ tới 173 tỷ đồng cho c&aacute;c bộ phận kh&aacute;c.

Nh&agrave; ph&aacute;t h&agrave;nh game c&oacute; hơn 20 năm kinh nghiệm, Tổng c&ocirc;ng ty truyền th&ocirc;ng đa phương tiện VTC cũng đang trải qua giai đoạn sắp xếp lại bộ m&aacute;y. Hiện tại tổng c&ocirc;ng ty c&oacute; 3 đơn vị hoạt động trong lĩnh vực sản xuất v&agrave; ph&aacute;t h&agrave;nh game l&agrave; VTC Game, VTC Online v&agrave; VTC Mobie. Mặc d&ugrave; kh&ocirc;ng c&ograve;n vận h&agrave;nh k&ecirc;nh truyền h&igrave;nh số từ năm đầu năm nay nhưng tổng c&ocirc;ng ty VTC vẫn đang sở hữu hệ sinh th&aacute;i đa dạng. Một số c&ocirc;ng ty đang bổ trợ hiệu quả cho mảng game như: VTC Pay (thanh to&aacute;n), VTC Comtech (hạ tầng kỹ thuật), VTC Media (truyền th&ocirc;ng), đặc biệt l&agrave; VTC Game Academy (cung cấp nguồn nh&acirc;n lực trong ng&agrave;nh game) đ&atilde; gi&uacute;p tổng c&ocirc;ng ty vận h&agrave;nh kh&eacute;p k&iacute;n v&agrave; hiệu quả hơn.

Tuy nhi&ecirc;n, trong b&aacute;o c&aacute;o tổng kết t&igrave;nh h&igrave;nh kinh doanh năm 2024 của tổng c&ocirc;ng ty nhận định mảng game đang gặp nhiều kh&oacute; khăn. Thị trường ng&agrave;nh cạnh tranh gay gắt với nhiều game quốc tế ph&aacute;t h&agrave;nh xuy&ecirc;n bi&ecirc;n giới chưa được kiểm so&aacute;t hiệu quả. Ngo&agrave;i ra, chi ph&iacute; bản quyền, marketing cho c&aacute;c sản phẩm game ng&agrave;y c&agrave;ng cao.&nbsp;

Tiếp theo l&agrave; Garena (được cộng đồng mạng gọi vui l&agrave; &ldquo;G&agrave; r&aacute;n&rdquo;) nh&agrave; ph&aacute;t h&agrave;nh đến từ Singapore, lại l&agrave; một &ldquo;cỗ m&aacute;y tiền mặt&rdquo; của Tập đo&agrave;n Sea Limited. Garena khếch trương t&ecirc;n tuổi nhờ ph&aacute;t h&agrave;nh v&agrave; tổ chức c&aacute;c giải đấu eSports của c&aacute;c tựa game như: Free Fire, FC Online, Li&ecirc;n Qu&acirc;n Mobie (được đưa v&agrave;o nội dung thi đấu tại Sea Games).

B&aacute;o c&aacute;o t&agrave;i ch&iacute;nh năm 2024 của c&ocirc;ng ty mẹ Sea Limited cho thấy lợi nhuận to&agrave;n cầu của Garena đạt 1,119 tỷ USD (tăng 21,5% so với chỉ 921 triệu USD c&ugrave;ng kỳ năm 2023), tiếp tục l&agrave; mảng đem lại lợi nhuận cao nhất.

Mảng c&ograve;n lại l&agrave; Shopee v&agrave; Sea money c&oacute; lợi nhuận năm 2024 lần lượt 155,8 triệu USD v&agrave; 712,2 triệu USD. Hai mảng thương mại điện tử v&agrave; dịch vụ t&agrave;i ch&iacute;nh số n&agrave;y cũng hỗ trợ rất tốt cho Garena khi quay ngược lại hỗ trợ marketing v&agrave; vận h&agrave;nh thanh to&aacute;n cho game.

Tất nhi&ecirc;n, thị trường vẫn c&ograve;n nhiều doanh nghiệp vận h&agrave;nh game theo m&ocirc; h&igrave;nh độc lập, kh&ocirc;ng dựa v&agrave;o hệ sinh th&aacute;i cộng sinh. Tuy nhi&ecirc;n, ngoại trừ một số tựa game c&oacute; &ldquo;tuổi thọ&rdquo; cao như V&otilde; L&acirc;m Truyền Kỳ, Audition hay c&aacute;c game thuộc nh&oacute;m eSports, đa số game mobile v&agrave; game PC tại Việt Nam c&oacute; thời gian vận h&agrave;nh kh&ocirc;ng qu&aacute; d&agrave;i &mdash; thường từ khoảng 1,5 năm đến dưới 5 năm, theo quan s&aacute;t thị trường.

Việc li&ecirc;n tục c&oacute; nhiều game mới xuất hiện khiến người chơi dễ bị thu h&uacute;t v&agrave; dịch chuyển sang sản phẩm mới. Ch&iacute;nh v&igrave; vậy, chiến lược giữ ch&acirc;n người chơi bằng c&aacute;c ứng dụng v&agrave; dịch vụ đi k&egrave;m, mang lại nhiều gi&aacute; trị ngo&agrave;i trải nghiệm trong game, đang trở th&agrave;nh hướng đi d&agrave;i hạn của nhiều doanh nghiệp.

Vấn đề của game Việt kh&ocirc;ng nằm ở quy m&ocirc; m&agrave; ở bản sắc

Theo IMARC Group, quy m&ocirc; thị trường game Việt Nam c&oacute; thể đạt khoảng 2,5 tỷ USD v&agrave;o năm 2033. Trong khi Bộ KH&amp;CN đặt mục ti&ecirc;u 1 tỷ USD v&agrave;o năm 2030 &ndash; mức tăng trưởng ấn tượng nếu được ph&aacute;t triển đ&uacute;ng hướng.

Trong một chia sẻ với tạp ch&iacute; Forbes Việt Nam, tiến sỹ Renusha Athugala (đại học RMIT) nhận định: &ldquo;Thị trường game Việt Nam đang ph&aacute;t triển nhanh nhưng phần lớn game kh&ocirc;ng c&oacute; t&iacute;nh nguy&ecirc;n bản hoặc &yacute; tưởng chưa độc đ&aacute;o&rdquo;.

Đa số tr&ograve; chơi trong nước vẫn l&agrave; sản phẩm nhập khẩu, khiến lợi nhuận thực giữ lại ở Việt Nam thấp. Nhiều nh&agrave; ph&aacute;t h&agrave;nh cũng chọn lối đi an to&agrave;n, sao ch&eacute;p những &yacute; tưởng đ&atilde; th&agrave;nh c&ocirc;ng thay v&igrave; t&igrave;m hướng s&aacute;ng tạo ri&ecirc;ng.

Ch&iacute;nh v&igrave; vậy, một sản phẩm nhỏ, đậm chất Việt như &ldquo;Qu&aacute;n phở Anh Hai&rdquo; lại trở th&agrave;nh hiện tượng &mdash; n&oacute; gợi cho người chơi cảm gi&aacute;c gần gũi v&agrave; kh&aacute;c biệt, trong khi hầu hết game kh&aacute;c chạy theo m&ocirc; h&igrave;nh thương mại.

Garena trong b&aacute;o c&aacute;o định hướng năm 2025 về thị trường game cũng lưu &yacute; đến việc tạo ra c&aacute;c sự kiện trong game mang văn h&oacute;a địa phương. Đặc biệt nhấn mạnh ở 3 thị trường Mexico, Việt Nam v&agrave; Indonesia.

Theo &ocirc;ng Nguyễn Ngọc Bảo, Tổng Gi&aacute;m đốc Tổng c&ocirc;ng ty Truyền th&ocirc;ng đa phương tiện VTC, game kh&ocirc;ng chỉ l&agrave; một ng&agrave;nh c&ocirc;ng nghệ tiềm năng của Việt Nam m&agrave; c&ograve;n l&agrave; một c&ocirc;ng cụ, một phương tiện truyền tải văn h&oacute;a ra quốc tế.

Đ&acirc;y l&agrave; th&aacute;ch thức lớn cho doanh nghiệp Việt trong giai đoạn kế tiếp. Họ đ&atilde; l&agrave;m tốt vai tr&ograve; ph&aacute;t h&agrave;nh game nhập khẩu, nhưng thị trường vẫn chờ đợi những nh&agrave; sản xuất c&oacute; khả năng tạo ra c&aacute;c sản phẩm mang dấu ấn ri&ecirc;ng.

Nhưng d&ugrave; l&agrave; &ldquo;B&aacute;t Phở&rdquo; nội địa hay m&oacute;n &ldquo;G&agrave; R&aacute;n&rdquo; nhập khẩu th&igrave; chỉ khi c&ocirc;ng nghệ v&agrave; bản sắc văn h&oacute;a gặp nhau, ng&agrave;nh game mới thực sự ph&aacute;t triển bền vững.

<a href="https://nhadautu.vn/thi-truong-game-viet-can-nhieu-hon-mot-quan-pho-d100842.html">Link gốc</a>

Thị trường game Việt Nam đang phát triển nhanh nhưng thiếu bản sắc. Đó là lý do tại sao tựa game “Quán phở Anh Hai” nhanh chóng trở thành hiện tượng mạng.


Thị trường game Việt Nam đang ph&aacute;t triển nhanh nhưng thiếu bản sắc. Đ&oacute; l&agrave; l&yacute; do tại sao tựa game &ldquo;Qu&aacute;n phở Anh Hai&rdquo; nhanh ch&oacute;ng trở th&agrave;nh hiện tượng mạng.

<img alt="" src="https://static.fireant.vn/Upload/20251120/images/game-viet-0937.png" style="height:335px; width:600px" />

Tựa game &ldquo;Qu&aacute;n Phở Anh Hai&rdquo; g&acirc;y sốt cộng đồng mạng. H&igrave;nh ảnh trong game

Theo dự b&aacute;o của Newzoo, doanh thu thị trường game to&agrave;n cầu sẽ đạt 188,8 tỷ USD trong năm 2025, tiếp tục tăng trưởng 3,4% so với năm trước.

Với sự ph&aacute;t triển của c&ocirc;ng nghệ dịch tự động (in-game real-time translation) c&ugrave;ng c&aacute;c hệ thống thanh to&aacute;n trực tuyến ng&agrave;y c&agrave;ng ho&agrave;n thiện, bi&ecirc;n giới của thị trường game gần như đ&atilde; bị xo&aacute; nh&ograve;a. Điều n&agrave;y đặt c&aacute;c nh&agrave; sản xuất v&agrave; ph&aacute;t h&agrave;nh game Việt Nam v&agrave;o m&ocirc;i trường cạnh tranh khốc liệt hơn v&agrave; cũng nhiều cơ hội hơn.

Để nắm bắt được xu thế n&agrave;y, c&aacute;c nh&agrave; ph&aacute;t triển game trong nước buộc phải đổi mới: ứng dụng c&ocirc;ng nghệ mạnh mẽ hơn, đồng thời vẫn phải tạo được bản sắc ri&ecirc;ng. Bản sắc ri&ecirc;ng của người Việt, đ&ocirc;i khi chỉ l&agrave; b&aacute;t phở b&igrave;nh d&acirc;n.

Từ qu&aacute;n phở g&acirc;y sốt

Tựa game &ldquo;Qu&aacute;n phở Anh Hai&rdquo; &ndash; sản phẩm của một sinh vi&ecirc;n đại học Việt Nam - chỉ mất v&agrave;i ng&agrave;y ph&aacute;t triển nhưng lại nhanh ch&oacute;ng trở th&agrave;nh hiện tượng mạng. Chi ph&iacute; ph&aacute;t triển d&ugrave; kh&ocirc;ng đ&aacute;ng kể nhưng lợi nhuận c&oacute; thể cực cao, đ&acirc;y l&agrave; m&ocirc; h&igrave;nh kinh doanh bất thường đối với lĩnh vực game.

&ldquo;Qu&aacute;n phở Anh Hai&rdquo; được cộng động mạng li&ecirc;n hệ v&agrave; so s&aacute;nh với &ldquo;Flappy Bird&rdquo; của t&aacute;c &nbsp;Nguyễn H&agrave; Đ&ocirc;ng. Một tr&ograve; chơi giải tr&iacute; đơn giản, đ&ocirc;i khi &ldquo;tức đến ph&aacute;t kh&oacute;c&rdquo; đ&atilde; tạo n&ecirc;n cơn sốt to&agrave;n cầu hơn chục năm về trước. Chi ph&iacute; sản xuất, vận h&agrave;nh nhỏ nhưng doanh thu rất cao (c&oacute; thời điểm l&ecirc;n tới 1 tỷ đồng/ ng&agrave;y) l&agrave;m nhiều người lầm tưởng thị trường game l&agrave; con đường l&agrave;m gi&agrave;u dễ d&agrave;ng.

Ngay cả t&aacute;c giả Nguyễn H&agrave; Đ&ocirc;ng cũng từng thừa nhận anh &ldquo;gặp may&rdquo;. Flappy Bird bỗng dưng được chọn l&agrave;m nội dung cho khoảng 200.000 video tr&ecirc;n Youtube giữa h&agrave;ng ng&agrave;n ứng dụng được ra đời mỗi ng&agrave;y.

V&agrave; phải hơn 10 năm sau ch&uacute;ng ta mới c&oacute; thể bắt gặp lại được một hiện tượng tương tự. R&otilde; r&agrave;ng, chỉ c&oacute; một số rất &iacute;t những nh&agrave; ph&aacute;t triển độc lập (indie) mới c&oacute; được may mắn n&agrave;y.

C&ograve;n đối với c&aacute;c doanh nghiệp, &ldquo;chờ may mắn&rdquo; kh&ocirc;ng bao giờ l&agrave; chiến lược kinh doanh. Thị hiếu người chơi thay đổi li&ecirc;n tục, c&ocirc;ng nghệ cập nhật từng ng&agrave;y &ndash; khiến ng&agrave;nh game trở th&agrave;nh một cuộc đua kh&ocirc;ng hồi kết.

Khoảng một thập kỷ trước, thị trường game Việt chủ yếu nằm trong tay một v&agrave;i doanh nghiệp trong nước như VTC Game, VNG hay FPT Online. Nhưng hiện nay, bức tranh đ&atilde; kh&aacute;c, nhiều c&aacute;i t&ecirc;n mới như Gamota, Funtap xuất hiện, c&ugrave;ng h&agrave;ng trăm nh&agrave; ph&aacute;t h&agrave;nh xuy&ecirc;n bi&ecirc;n giới th&ocirc;ng qua App Store, Google Play hay Steam.

Cạnh tranh to&agrave;n cầu khiến lợi thế s&acirc;n nh&agrave; của doanh nghiệp Việt gần như biến mất. Kh&ocirc;ng chỉ phải chia sẻ doanh thu bản quyền, doanh nghiệp c&ograve;n phải chi mạnh cho marketing, nh&acirc;n lực v&agrave; hạ tầng thanh to&aacute;n.

Theo &ocirc;ng L&ecirc; Quang Tự Do, Cục trưởng Cục Ph&aacute;t thanh, Truyền h&igrave;nh v&agrave; Th&ocirc;ng tin điện tử: &ldquo;Năm 2023, Việt Nam c&oacute; khoảng 200 doanh nghiệp được cấp ph&eacute;p về game, nhưng chỉ c&ograve;n khoảng 30 doanh nghiệp thực sự hoạt động&rdquo;.

Thế nhưng tại Vietnam Game Verse 2025, &ocirc;ng Do cũng cho biết &ldquo;lần đầu ti&ecirc;n sự kiện c&oacute; quy m&ocirc; tới 100 gian h&agrave;ng, gấp đ&ocirc;i năm 2024. Thu h&uacute;t sự ch&uacute; &yacute; v&agrave; tham gia của nhiều tập đo&agrave;n đa quốc gia từ Mỹ, H&agrave;n Quốc, Trung Quốc&rdquo;.

Điều đ&oacute; cho thấy thị trường vẫn s&ocirc;i động nhưng cạnh tranh rất lớn. Trong cuộc chiến n&agrave;y, c&oacute; doanh nghiệp đ&atilde; r&uacute;t lui, c&ograve;n đơn vị ở lại cũng phải thay đổi để th&iacute;ch nghi với thời cuộc.

Hệ sinh th&aacute;i cộng sinh - xu hướng tất yếu

Từng nổi danh với những tựa game như MU Online, Thi&ecirc;n Long B&aacute;t Bộ, FPT Online đ&atilde; đ&oacute;ng cửa to&agrave;n bộ c&aacute;c game đ&atilde; ph&aacute;t h&agrave;nh nhắm chuyển hướng đi mới. Hiện tại, c&ocirc;ng bố tr&ecirc;n website của m&igrave;nh, FPT Online chỉ c&ograve;n 3 mảng dịch vụ l&agrave; cung cấp giải ph&aacute;p cho lĩnh vực branding, marketing v&agrave; b&aacute;n h&agrave;ng.

Nhưng trong định hướng ph&aacute;t triển của tập đo&agrave;n mẹ, game vẫn nằm trong chiến lược kinh doanh d&agrave;i hạn. Th&aacute;ng 5/2025, FPT Online đ&atilde; k&yacute; kết hợp t&aacute;c với Funtap v&agrave; Viresa nhằm ph&aacute;t triển thể thao điện tử th&agrave;nh t&iacute;ch cao (eSports). Trong khi đ&oacute;, FPT Telecom sẽ ti&ecirc;n phong trong việc n&acirc;ng cấp hạ tầng đường truyền internet nhằm phục vụ luyện tập v&agrave; thi đấu. Đồng thời cũng cho ra đời FangTV- được kỳ vọng trở th&agrave;nh nền tảng livestream eSports h&agrave;ng đầu tại Việt Nam.&nbsp;

Chọn ở lại, C&ocirc;ng ty cổ phần Tập đo&agrave;n VNG (m&atilde;: VNZ), tiền th&acirc;n l&agrave; VinaGame, phải chuyển m&igrave;nh cho ph&ugrave; hợp xu thế mới. C&ocirc;ng ty n&agrave;y g&acirc;y tiếng vang với tựa game &ldquo;V&otilde; L&acirc;m Truyền Kỳ&rdquo;, trở th&agrave;nh kỳ l&acirc;n c&ocirc;ng nghệ đầu ti&ecirc;n của Việt Nam. Kh&ocirc;ng chỉ dừng ở game, VNG đ&atilde; x&acirc;y dựng hệ sinh th&aacute;i bổ trợ.

B&aacute;o c&aacute;o t&agrave;i ch&iacute;nh cho thấy, VNG đ&atilde; đầu tư khoảng 8.000 tỷ đồng v&agrave;o c&aacute;c c&ocirc;ng ty con v&agrave; li&ecirc;n kết ở nhiều ng&agrave;nh nghề. Lĩnh vực hoạt động được chia l&agrave;m 4 mảng ch&iacute;nh gồm VNG Games, ZingPlay (tr&ograve; chơi trực tuyến); nền tảng kết nối (Zalo Group gồm Zalo - ứng dụng nhắn tin, Adtima &ndash; nền tảng tiếp thị di động, ZingMP3 &ndash; nền tảng nghe nhạc trực tuyến); Fintech (Zalopay), Digital Business.

Trong đ&oacute;, mảng tr&ograve; chơi trực tuyến vẫn đem về nguồn thu chủ yếu cho doanh nghiệp. Trong b&aacute;o c&aacute;o t&agrave;i ch&iacute;nh hợp nhất đ&atilde; kiểm to&aacute;n năm 2024, mảng game đạt khoảng 6.500 tỷ đồng doanh thu v&agrave; đem lại lợi nhuận 1.100 tỷ đồng, l&agrave; bộ phận kinh doanh duy nhất c&oacute; l&atilde;i. D&ugrave; vậy, khoản lợi nhuận n&agrave;y vẫn kh&ocirc;ng &ldquo;g&aacute;nh team&rdquo; được cho những bộ phận kh&aacute;c khi hợp nhất vẫn lỗ khoảng 324 tỷ đồng.

Bước sang năm 2025, một số mảng kinh doanh như truyền th&ocirc;ng đa phương tiện, dịch vụ chuyển đổi số đ&atilde; bắt đầu c&oacute; l&atilde;i, nhưng mảng game tiếp tục l&agrave; l&aacute; cờ đầu của VNG. Theo b&aacute;o c&aacute;o t&agrave;i ch&iacute;nh 6 th&aacute;ng đầu năm 2025 đ&atilde; xo&aacute;t x&eacute;t, tổng hợp kết quả kinh doanh của c&aacute;c bộ phận ghi nhận mức l&atilde;i 403 tỷ đồng. Ri&ecirc;ng bộ phận tr&ograve; chơi trực tuyến đ&oacute;ng g&oacute;p tới 576 tỷ đồng (giảm 12% c&ugrave;ng kỳ), tức vẫn phải b&ugrave; lỗ tới 173 tỷ đồng cho c&aacute;c bộ phận kh&aacute;c.

Nh&agrave; ph&aacute;t h&agrave;nh game c&oacute; hơn 20 năm kinh nghiệm, Tổng c&ocirc;ng ty truyền th&ocirc;ng đa phương tiện VTC cũng đang trải qua giai đoạn sắp xếp lại bộ m&aacute;y. Hiện tại tổng c&ocirc;ng ty c&oacute; 3 đơn vị hoạt động trong lĩnh vực sản xuất v&agrave; ph&aacute;t h&agrave;nh game l&agrave; VTC Game, VTC Online v&agrave; VTC Mobie. Mặc d&ugrave; kh&ocirc;ng c&ograve;n vận h&agrave;nh k&ecirc;nh truyền h&igrave;nh số từ năm đầu năm nay nhưng tổng c&ocirc;ng ty VTC vẫn đang sở hữu hệ sinh th&aacute;i đa dạng. Một số c&ocirc;ng ty đang bổ trợ hiệu quả cho mảng game như: VTC Pay (thanh to&aacute;n), VTC Comtech (hạ tầng kỹ thuật), VTC Media (truyền th&ocirc;ng), đặc biệt l&agrave; VTC Game Academy (cung cấp nguồn nh&acirc;n lực trong ng&agrave;nh game) đ&atilde; gi&uacute;p tổng c&ocirc;ng ty vận h&agrave;nh kh&eacute;p k&iacute;n v&agrave; hiệu quả hơn.

Tuy nhi&ecirc;n, trong b&aacute;o c&aacute;o tổng kết t&igrave;nh h&igrave;nh kinh doanh năm 2024 của tổng c&ocirc;ng ty nhận định mảng game đang gặp nhiều kh&oacute; khăn. Thị trường ng&agrave;nh cạnh tranh gay gắt với nhiều game quốc tế ph&aacute;t h&agrave;nh xuy&ecirc;n bi&ecirc;n giới chưa được kiểm so&aacute;t hiệu quả. Ngo&agrave;i ra, chi ph&iacute; bản quyền, marketing cho c&aacute;c sản phẩm game ng&agrave;y c&agrave;ng cao.&nbsp;

Tiếp theo l&agrave; Garena (được cộng đồng mạng gọi vui l&agrave; &ldquo;G&agrave; r&aacute;n&rdquo;) nh&agrave; ph&aacute;t h&agrave;nh đến từ Singapore, lại l&agrave; một &ldquo;cỗ m&aacute;y tiền mặt&rdquo; của Tập đo&agrave;n Sea Limited. Garena khếch trương t&ecirc;n tuổi nhờ ph&aacute;t h&agrave;nh v&agrave; tổ chức c&aacute;c giải đấu eSports của c&aacute;c tựa game như: Free Fire, FC Online, Li&ecirc;n Qu&acirc;n Mobie (được đưa v&agrave;o nội dung thi đấu tại Sea Games).

B&aacute;o c&aacute;o t&agrave;i ch&iacute;nh năm 2024 của c&ocirc;ng ty mẹ Sea Limited cho thấy lợi nhuận to&agrave;n cầu của Garena đạt 1,119 tỷ USD (tăng 21,5% so với chỉ 921 triệu USD c&ugrave;ng kỳ năm 2023), tiếp tục l&agrave; mảng đem lại lợi nhuận cao nhất.

Mảng c&ograve;n lại l&agrave; Shopee v&agrave; Sea money c&oacute; lợi nhuận năm 2024 lần lượt 155,8 triệu USD v&agrave; 712,2 triệu USD. Hai mảng thương mại điện tử v&agrave; dịch vụ t&agrave;i ch&iacute;nh số n&agrave;y cũng hỗ trợ rất tốt cho Garena khi quay ngược lại hỗ trợ marketing v&agrave; vận h&agrave;nh thanh to&aacute;n cho game.

Tất nhi&ecirc;n, thị trường vẫn c&ograve;n nhiều doanh nghiệp vận h&agrave;nh game theo m&ocirc; h&igrave;nh độc lập, kh&ocirc;ng dựa v&agrave;o hệ sinh th&aacute;i cộng sinh. Tuy nhi&ecirc;n, ngoại trừ một số tựa game c&oacute; &ldquo;tuổi thọ&rdquo; cao như V&otilde; L&acirc;m Truyền Kỳ, Audition hay c&aacute;c game thuộc nh&oacute;m eSports, đa số game mobile v&agrave; game PC tại Việt Nam c&oacute; thời gian vận h&agrave;nh kh&ocirc;ng qu&aacute; d&agrave;i &mdash; thường từ khoảng 1,5 năm đến dưới 5 năm, theo quan s&aacute;t thị trường.

Việc li&ecirc;n tục c&oacute; nhiều game mới xuất hiện khiến người chơi dễ bị thu h&uacute;t v&agrave; dịch chuyển sang sản phẩm mới. Ch&iacute;nh v&igrave; vậy, chiến lược giữ ch&acirc;n người chơi bằng c&aacute;c ứng dụng v&agrave; dịch vụ đi k&egrave;m, mang lại nhiều gi&aacute; trị ngo&agrave;i trải nghiệm trong game, đang trở th&agrave;nh hướng đi d&agrave;i hạn của nhiều doanh nghiệp.

Vấn đề của game Việt kh&ocirc;ng nằm ở quy m&ocirc; m&agrave; ở bản sắc

Theo IMARC Group, quy m&ocirc; thị trường game Việt Nam c&oacute; thể đạt khoảng 2,5 tỷ USD v&agrave;o năm 2033. Trong khi Bộ KH&amp;CN đặt mục ti&ecirc;u 1 tỷ USD v&agrave;o năm 2030 &ndash; mức tăng trưởng ấn tượng nếu được ph&aacute;t triển đ&uacute;ng hướng.

Trong một chia sẻ với tạp ch&iacute; Forbes Việt Nam, tiến sỹ Renusha Athugala (đại học RMIT) nhận định: &ldquo;Thị trường game Việt Nam đang ph&aacute;t triển nhanh nhưng phần lớn game kh&ocirc;ng c&oacute; t&iacute;nh nguy&ecirc;n bản hoặc &yacute; tưởng chưa độc đ&aacute;o&rdquo;.

Đa số tr&ograve; chơi trong nước vẫn l&agrave; sản phẩm nhập khẩu, khiến lợi nhuận thực giữ lại ở Việt Nam thấp. Nhiều nh&agrave; ph&aacute;t h&agrave;nh cũng chọn lối đi an to&agrave;n, sao ch&eacute;p những &yacute; tưởng đ&atilde; th&agrave;nh c&ocirc;ng thay v&igrave; t&igrave;m hướng s&aacute;ng tạo ri&ecirc;ng.

Ch&iacute;nh v&igrave; vậy, một sản phẩm nhỏ, đậm chất Việt như &ldquo;Qu&aacute;n phở Anh Hai&rdquo; lại trở th&agrave;nh hiện tượng &mdash; n&oacute; gợi cho người chơi cảm gi&aacute;c gần gũi v&agrave; kh&aacute;c biệt, trong khi hầu hết game kh&aacute;c chạy theo m&ocirc; h&igrave;nh thương mại.

Garena trong b&aacute;o c&aacute;o định hướng năm 2025 về thị trường game cũng lưu &yacute; đến việc tạo ra c&aacute;c sự kiện trong game mang văn h&oacute;a địa phương. Đặc biệt nhấn mạnh ở 3 thị trường Mexico, Việt Nam v&agrave; Indonesia.

Theo &ocirc;ng Nguyễn Ngọc Bảo, Tổng Gi&aacute;m đốc Tổng c&ocirc;ng ty Truyền th&ocirc;ng đa phương tiện VTC, game kh&ocirc;ng chỉ l&agrave; một ng&agrave;nh c&ocirc;ng nghệ tiềm năng của Việt Nam m&agrave; c&ograve;n l&agrave; một c&ocirc;ng cụ, một phương tiện truyền tải văn h&oacute;a ra quốc tế.

Đ&acirc;y l&agrave; th&aacute;ch thức lớn cho doanh nghiệp Việt trong giai đoạn kế tiếp. Họ đ&atilde; l&agrave;m tốt vai tr&ograve; ph&aacute;t h&agrave;nh game nhập khẩu, nhưng thị trường vẫn chờ đợi những nh&agrave; sản xuất c&oacute; khả năng tạo ra c&aacute;c sản phẩm mang dấu ấn ri&ecirc;ng.

Nhưng d&ugrave; l&agrave; &ldquo;B&aacute;t Phở&rdquo; nội địa hay m&oacute;n &ldquo;G&agrave; R&aacute;n&rdquo; nhập khẩu th&igrave; chỉ khi c&ocirc;ng nghệ v&agrave; bản sắc văn h&oacute;a gặp nhau, ng&agrave;nh game mới thực sự ph&aacute;t triển bền vững.

<a href="https://nhadautu.vn/thi-truong-game-viet-can-nhieu-hon-mot-quan-pho-d100842.html">Link gốc</a>

Doanh nghiệp

Nhà đầu tư

Thị trường game Việt: Cần nhiều hơn ‘một quán phở’

Lê Công Lý

Cứ game, ck, cờ bạc, t&#224;i xỉu, tiền số, x&#227; hội ắt bao gi&#224;u

Cứ game, ck, cờ bạc, tài xỉu, tiền số, xã hội ắt bao giàu