Giá điện bán lẻ tăng 4,8% từ ngày 10.5.2025 không chỉ tác động đến người tiêu dùng mà còn tạo hiệu ứng lan tỏa trên thị trường chứng khoán.
Giá điện tăng 4,8% từ ngày 10.5.2025 tạo hiệu ứng lan tỏa trên cả thị trường chứng khoán. Ảnh: Hải Nguyễn.
Doanh nghiệp điện khí hưởng lợi trực tiếp
Ngay sau thông tin giá điện tăng từ 10.5, nhiều công ty chứng khoán đã phát hành báo cáo cập nhật đánh giá tác động đến thị trường. Theo các phân tích, nhóm hưởng lợi rõ nét là doanh nghiệp điện khí - vốn có chi phí đầu vào đang có xu hướng giảm trong khi giá đầu ra được điều chỉnh tăng.
Công ty Chứng khoán Mirae Asset Việt Nam cho rằng các nhà máy điện khí sẽ cải thiện biên lợi nhuận nhờ chênh lệch giữa giá khí giảm và giá điện tăng. POW (Điện lực Dầu khí Việt Nam) và NT2 (Điện Nhơn Trạch 2) là hai doanh nghiệp nổi bật trong nhóm này.
Trong báo cáo mới phát hành, VNDIRECT tiếp tục duy trì khuyến nghị "Khả quan" với POW, đánh giá tiềm năng tăng giá 16,5%. Đơn vị này nhận định, nhu cầu tiêu thụ điện tăng mạnh sẽ hỗ trợ tăng trưởng dài hạn, đặc biệt khi các dự án Nhơn Trạch 3 và 4 đi vào vận hành.
Yuanta Việt Nam cũng đồng tình khi cho rằng các doanh nghiệp như POW, PGV, NT2, QTP có hợp đồng PPA ổn định sẽ tiếp tục được hưởng lợi. Nhóm xây lắp điện như PC1, TV2 cũng có triển vọng tích cực trong bối cảnh nhu cầu đầu tư hạ tầng điện tăng theo giá bán.
Áp lực chi phí với ngành sản xuất
Trong khi nhóm điện khí và xây lắp hưởng lợi, thì nhiều ngành sản xuất đối mặt với nguy cơ sụt giảm lợi nhuận do giá điện tăng. Báo cáo của Công ty Chứng khoán BIDV (BSC) chỉ rõ: điện chiếm tỉ trọng chi phí lớn trong một loạt ngành chủ lực. Theo đó:
Hóa chất: chiếm 25-35% chi phí giá vốn;
Xi măng: chiếm 12-15% chi phí giá vốn;
Phân bón: chiếm khoảng 10-15% chi phí giá vốn;
Nhựa: chiếm 2-3% chi phí giá vốn;
Thép (lò cao): khoảng 2% chi phí giá vốn.
Đây đều là các ngành sử dụng điện liên tục, khối lượng lớn, và thường có biên lợi nhuận gộp mỏng. Việc giá điện đầu vào tăng trong khi giá bán khó điều chỉnh do sức cầu yếu, dư cung sẽ tạo ra "gọng kìm kép" lên hiệu quả kinh doanh. Nhiều doanh nghiệp đang chật vật thoát khỏi giai đoạn chi phí đầu vào cao do giá nguyên liệu, giờ tiếp tục gánh thêm áp lực từ chi phí điện.
Ngoài ra, một số ngành như thủy sản, dệt may, chế biến thực phẩm dù tỷ trọng điện không cao, nhưng cạnh tranh gay gắt với hàng nhập khẩu cũng khiến doanh nghiệp trong nước khó có cơ hội tăng giá bán để bù lại phần chi phí phát sinh, kéo theo nguy cơ giảm lợi nhuận trong quý II và cả năm 2025.
Không chỉ vậy, việc tăng giá điện cũng đặt ra yêu cầu dài hạn đối với doanh nghiệp sản xuất về việc đầu tư công nghệ tiết kiệm năng lượng, sử dụng năng lượng tái tạo, hoặc cải thiện quy trình sản xuất - những điều đòi hỏi vốn đầu tư lớn và khó triển khai tức thời.
EVN giảm lỗ, dòng tiền chuỗi điện được giải tỏa
Một tác động quan trọng từ việc tăng giá điện là khả năng cải thiện dòng tiền cho EVN - tập đoàn đang gánh khoản lỗ hàng chục nghìn tỉ đồng từ năm 2022-2023. Theo Công ty Chứng khoán MB (MBS), mức tăng giá điện lần này sẽ giúp EVN thu hẹp thâm hụt, đảm bảo thanh toán đều hơn cho các nhà máy điện, từ đó cải thiện hiệu quả vận hành toàn chuỗi.
MBS nhấn mạnh, việc tăng giá điện còn hỗ trợ thúc đẩy đầu tư vào truyền tải - phân phối và các dự án năng lượng mới, đặc biệt trong bối cảnh nhu cầu điện tăng đều hằng năm nhưng năng lực phát điện mới bổ sung đang chậm trễ so với quy hoạch.
Từ góc nhìn thị trường, nhiều chuyên gia cho rằng việc điều chỉnh giá điện theo cơ chế thị trường là tín hiệu tích cực cho môi trường đầu tư dài hạn vào ngành năng lượng. Điều này tạo cơ sở để các doanh nghiệp điện, đặc biệt là nhóm đã cổ phần hóa hoặc niêm yết, có thêm nguồn lực đầu tư mở rộng.
Tuy nhiên, các báo cáo cũng khuyến nghị nhà đầu tư cần lựa chọn kỹ doanh nghiệp có nền tảng tài chính tốt, dự án rõ ràng, chi phí nhiên liệu hợp lý, tránh chạy theo kỳ vọng ngắn hạn khi thị giá cổ phiếu biến động mạnh.
Bình luận (5)
