Để triển khai các nội dung về phát triển kinh tế nhà nước trong giai đoạn mới, tiếp tục thực hiện Chiến lược phát triển SCIC đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2035, ngày 3/12, tại Hà Nội, Tổng Công ty Đầu tư và Kinh doanh vốn nhà nước (SCIC) tổ chức Hội thảo quốc tế với chủ đề: “Phát huy mô hình Tổng công ty Đầu tư và Kinh doanh vốn nhà nước theo hướng kinh doanh vốn chuyên nghiệp, hình thành quỹ đầu tư Chính phủ”.
Khẳng định vai trò “đầu tàu vốn Nhà nước”
Sau gần hai thập kỷ hoạt động, SCIC đã chứng minh được năng lực thực thi, thể hiện rõ vai trò “đầu tàu vốn Nhà nước”, xây dựng được các nền tảng đủ mạnh để chuyển đổi thành Quỹ đầu tư Chính phủ Việt Nam.
10 tháng đầu năm 2025, tổng công ty đạt kết quả ấn tượng với lợi nhuận tăng trưởng hai con số. Cụ thể, doanh thu 10 tháng đạt 11.794 tỷ đồng (98% kế hoạch), lợi nhuận sau thuế đạt 11.367 tỷ đồng (123% kế hoạch). Ước cả năm 2025, Tổng Công ty đạt doanh thu 12.079 tỷ đồng (tăng 17%), lợi nhuận sau thuế (sau trích lập dự phòng) đạt 11.182 tỷ đồng (tăng 15%).
SCIC cũng hoàn thành hầu hết chỉ tiêu của Kế hoạch 5 năm 2021 - 2025, nộp ngân sách trên 40.000 tỷ đồng, ROA và ROE bình quân trên 13%/năm. Tính từ khi thành lập, SCIC đã nộp ngân sách hơn 100.000 tỷ đồng.
Ông Đinh Việt Tùng - Phó Tổng Giám đốc SCIC
So với thời điểm thành lập, đến tháng 9/2025, doanh thu của SCIC tăng gấp 52 lần, lợi nhuận sau thuế tăng gấp 72 lần; vốn chủ sở hữu tăng gấp 17 lần và tổng tài sản tăng gấp 12 lần. Tổng giá trị danh mục đang nắm giữ đến thời điểm hiện tại đạt trên 200.000 tỷ đồng (tương đương 8 tỷ USD).
Với hoạt động đầu tư, SCIC chú trọng vào các khoản đầu tư chiến lược, đúng vai nhà đầu tư quốc gia. Tính đến tháng 10/2025, SCIC đã giải ngân 10.874 tỷ đồng, vào các dự án trọng yếu như 7.770 tỷ đồng mua cổ phần phát hành thêm của Vietnam Airlines, 1.500 tỷ đồng đầu tư vào BIDV, 1.000 tỷ đồng tăng vốn cho Công ty TNHH MTV Đầu tư SCIC.
Tính đến nay, tổng đầu tư đạt hơn 55.000 tỷ đồng, trong đó có những dự án đạt hiệu suất cao như khoản đầu tư trở thành cổ đông chiến lược của Ngân hàng Quân đội (MB) với tổng giá vốn đầu tư 2.340 tỷ đồng, hiệu quả thu được ước tính là 13.516 tỷ đồng (trong đó cổ tức lũy kế 800 tỷ đồng, chênh lệch giá trị thị trường tại thời điểm 21/5/2025 so với giá vốn là 12.700 tỷ đồng).
Ông Đinh Việt Tùng - Phó Tổng Giám đốc SCIC cho biết, trong 19 năm hoạt động, SCIC đã khẳng định tính đúng đắn của việc thành lập một tổ chức kinh tế đặc biệt, đóng góp cơ bản vào quá trình tái cơ cấu, sắp xếp đổi mới khu vực doanh nghiệp nhà nước và dần phát huy vai trò là công cụ đầu tư của Chính phủ. SCIC đã chứng minh hiệu quả trong quản lý và đầu tư vốn nhà nước, thể hiện vai trò là tổ chức kinh tế đặc biệt, đáp ứng yêu cầu tái cơ cấu, đổi mới và nâng cao hiệu quả doanh nghiệp nhà nước; góp phần quan trọng trong việc tách bạch chức năng quản lý nhà nước với chức năng đại diện chủ sở hữu, qua đó thúc đẩy hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp sau cổ phần hóa.
Định hướng chuyển đổi thành Quỹ đầu tư Chính phủ
Theo ông Tùng, các quỹ đầu tư Chính phủ (SWF) đang ngày càng giữ vai trò trọng yếu trong hệ thống tài chính, có vai trò hỗ trợ trong khủng hoảng như khả năng bơm vốn, mua tài sản và hỗ trợ doanh nghiệp trọng yếu. Trong đó, mô hình vận hành chính là quản lý quỹ do Chính phủ quản lý và mô hình công ty đầu tư do quỹ sở hữu, đầu tư vào doanh nghiệp như mô hình của Temasek (Singapore) và Khazanah (Malaysia).
Từ kinh nghiệm của Temasek, ông Tùng cho rằng, Việt Nam đang hướng tới mục tiêu trở thành nước có thu nhập cao vào năm 2045, nên để đạt điều này, cần nâng cao vai trò của kinh tế tư nhân, tái cơ cấu doanh nghiệp nhà nước, hiện đại hóa nền kinh tế, thúc đẩy mô hình đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số, phát triển doanh nghiệp lớn.
Mục tiêu của việc chuyển đổi là từng bước phát triển SCIC thành quỹ đầu tư Chính phủ hoạt động chuyên nghiệp như mô hình Temasek, tập trung tái cơ cấu vốn nhà nước, đầu tư vào các doanh nghiệp lớn có ảnh hưởng lan tỏa, cùng các ngành công nghệ, đổi mới sáng tạo, năng lượng và hạ tầng. Từ đó thúc đẩy đầu tư nước ngoài, hỗ trợ doanh nghiệp M&A, tiếp cận công nghệ lõi và nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia.
Theo đó, Phó Tổng Giám đốc SCIC kiến nghị các giải pháp như đẩy mạnh chuyển giao doanh nghiệp thuộc nhóm thương mại về SCIC để tập trung nguồn lực, quản lý hiệu quả; cho phép giữ lại lợi nhuận để đầu tư và tăng vốn điều lệ, có chức năng xử lý tài sản xấu, mua bán nợ. Hoàn thiện thể chế và khung pháp lý, tối ưu tổ chức bộ máy và nguồn nhân lực như bổ nhiệm nhân sự cấp cao có năng lực quản trị, chuyên gia độc lập và trao quyền xây dựng cơ chế tiền lương, thưởng cạnh tranh.
Nhìn lại hoạt động của SCIC gần 20 năm, có thể thấy, các hoạt động tái cơ cấu doanh nghiệp nhà nước, thoái vốn, IPO và đầu tư chiến lược là hành trang SCIC đã tích lũy. Mặt khác, các số liệu về tài chính cho thấy, SCIC hiện là tổ chức có năng lực đầu tư, quản trị rủi ro và hiệu quả tài chính tốt nhất trong các tổ chức tài chính đại diện vốn nhà nước. Nhìn rộng hơn, Việt Nam phù hợp với mô hình Quỹ đầu tư Chính phủ dựa trên tài sản doanh nghiệp nhà nước, không dựa vào tài nguyên, tương đồng các quốc gia Đông Nam Á.
Các chuyên gia, khách mời thảo luận về mô hình Quỹ đầu tư Chính phủ mà SCIC hướng tới. Ảnh: Đức Minh
Để SCIC chuyển đổi thành Quỹ đầu tư Chính phủ, điều quan trọng được các khách mời tham dự hội thảo khẳng định, đó là khuôn khổ chính sách đồng bộ. Cùng với đó, là nâng vốn điều lệ, tạo nguồn lực đủ mạnh. Thực tế, quy mô vốn điều lệ của SCIC hiện rất nhỏ so với nhu cầu đầu tư, bởi vậy cần cho phép Tổng Công ty giữ lại tối đa lợi nhuận sau thuế để bổ sung vốn điều lệ, phân bổ thêm vốn từ ngân sách theo chiến lược dài hạn.
Đặc biệt, cần hoàn thiện hành lang pháp lý riêng cho hoạt động của SCIC. Văn bản này cần quy định rõ cơ chế quản trị theo chuẩn mực quốc tế, quyền tự chủ đầu tư, cơ chế báo cáo, công khai minh bạch, phân định vai trò chủ sở hữu - giám sát - điều hành. Đây là điều kiện tiên quyết để SCIC chuyển đổi thành một Quỹ đầu tư Chính phủ hiện đại.
Phát biểu kết luận hội thảo, ông Nguyễn Chí Thành - Chủ tịch Hội đồng Thành viên SCIC cho rằng, Tổng Công ty Đầu tư và Kinh doanh vốn Nhà nước sẽ tiếp tục hoàn thiện mô hình hoạt động theo hướng kinh doanh chuyên nghiệp và hướng tới trở thành Quỹ đầu tư Chính phủ. Từ những ý kiến tại hội thảo, tổng công ty sẽ triển khai thành tư liệu, báo cáo Bộ Tài chính để trình Thủ tướng Chính phủ phê duyệt mô hình mới trong tương lai, nâng cao hiệu quả hoạt động của SCIC và đóng góp vào sự phát triển của kinh tế đất nước./.
