Loạt cơ quan truyền thông nhà nước Trung Quốc cảnh báo vụ bê bối tên giả có thể tạo kẽ hở cho tham nhũng và làm giảm uy tín của cơ quan công quyền.
Nhiều tài liệu đăng tải trên các website của cơ quan nhà nước Trung Quốc bị phát hiện sử dụng tên người và nhân thân giả mạo, tờ SCMP đưa tin.
Vụ việc bùng nổ hôm 3/12, khi cư dân mạng phát hiện một hồ sơ đấu thầu liệt kê hội đồng chấm thầu gồm 5 người, nhưng toàn bộ tên đều trùng khớp với 5 cái tên đầu tiên trong danh sách “10.000 tên Trung Quốc phổ biến” trên Baidu. Hồ sơ này được nộp lên cục nhà ở và phát triển đô thị tại huyện Trúc Khê, tỉnh Hồ Bắc.
Theo hồ sơ chính thức, tài liệu nói trên được lập bởi Công ty Xây dựng và Đấu thầu Hồ Bắc Runtu, giúp doanh nghiệp nhà nước này trúng gói thầu trị giá 31,88 triệu nhân dân tệ (119 tỷ VNĐ)
Báo Beijing News cho biết, những cái tên giả nêu trên cũng xuất hiện trong một hồ sơ đấu thầu khác của Runtu hồi tháng 2, mang về cho công ty thêm một dự án trị giá 34 triệu nhân dân tệ. Tính chung từ đầu năm, Runtu đã trúng 15 gói thầu với tổng giá trị lên tới 586 triệu nhân dân tệ.
Ngày 12/12, chính quyền thành phố Shiyan – đơn vị quản lý huyện Trúc Khê – kết luận rằng Runtu còn dựng nên các dự án “ma” để chiếm đoạt 5 triệu nhân dân tệ (18,6 tỷ VNĐ) với sự tiếp tay của cục nhà ở và phát triển đô thị huyện. Cuộc điều tra không phát hiện dòng tiền chi trả cho cá nhân, song 3 quan chức địa phương đã bị cách chức và nhiều người khác bị kỷ luật.
Khi báo chí và cộng đồng mạng tiếp tục rà soát, nhiều trường hợp tương tự bị phát hiện tại các địa phương khác. Tại quận Yuan, thành phố Lục An (tỉnh An Huy), hơn 20 cái tên giả đã được sao chép vào báo cáo công tác dịch vụ công năm 2021, với nội dung chính quyền hỗ trợ những “người” này làm, đổi và kích hoạt thẻ an sinh xã hội.
Trang tin The Paper đưa tin ngày 4/12 rằng Đại học Sư phạm Hàng Châu đã đưa 62 cái tên từ cùng danh mục vào danh sách sinh viên thụ hưởng một dự án phúc lợi công năm 2022, thậm chí sao chép cả lỗi chính tả có sẵn trong danh sách gốc.
Những cái tên này còn xuất hiện trong danh sách thí sinh của 1 cuộc thi robot tại Quảng Đông, trẻ em tham gia chương trình năng khiếu ở Sơn Đông và chủ sở hữu bằng sáng chế tại Hà Bắc.
Một trong những vụ gây chú ý nhất là danh sách người đoạt giải cuộc thi thư pháp toàn quốc, trong đó hơn 30 cái tên bị phát hiện là sao chép từ kho tên phổ biến. Hàng nghìn người tham gia cuộc thi Cúp Hoa Hạ tháng trước – mỗi người đóng phí 30 nhân dân tệ – đã để lại bình luận bức xúc trên thông báo kết quả.
“Các anh thu tiền thật của chúng tôi nhưng trao giải cho những cái tên giả. Đây là trò đùa sao?” một người tham gia viết, cho biết đã trình báo cảnh sát vì nghi ngờ lừa đảo.
Theo Shangyou News (Trùng Khánh), hồ sơ đăng ký doanh nghiệp của đơn vị tổ chức giải thưởng đã bị xóa bỏ. Cảnh sát thành phố Khai Phong (Hà Nam), nơi thí sinh gửi bài dự thi, cho biết đang điều tra vụ việc.
Sau khi sai phạm bị phanh phui, nhiều cơ quan nhà nước, trường học và ban tổ chức cuộc thi đã lên tiếng xin lỗi, cam kết điều tra và xử lý kỷ luật những người liên quan. Tuy nhiên, đến nay vẫn chưa có lời giải thích thỏa đáng về nguyên nhân dẫn tới các “sai sót” này.
Trong những ngày qua, loạt cơ quan truyền thông nhà nước đã đồng loạt cảnh báo về nguy cơ tổn hại nghiêm trọng tới uy tín của chính quyền. Bình luận trên website của Đài Truyền hình Trung ương Trung Quốc (CCTV) ngày 13/12 nhấn mạnh rằng các hành vi làm giả này “không đơn thuần là sơ suất nghiệp vụ”, đồng thời cảnh báo về “những rủi ro tham nhũng tiềm ẩn và lỗ hổng giám sát phía sau”.
CCTV cho rằng việc khôi phục niềm tin công chúng không thể chỉ dừng ở “xin lỗi và khắc phục”, mà cần xây dựng một nền tảng xác thực thông tin thống nhất trên toàn quốc, kèm theo điều tra toàn diện và xử lý nghiêm khắc để tạo sức răn đe.
Báo Nhân Dân Nhật Báo – cơ quan ngôn luận của Đảng Cộng sản Trung Quốc – nhận định trong bài bình luận rằng, đằng sau hiện tượng này là “tâm lý quản trị lười biếng và sự trỗi dậy của chủ nghĩa hình thức”.
Hãng thông tấn nhà nước Tân Hoa Xã cũng nhấn mạnh rằng “những cái tên giả đã phơi bày vấn đề thật”, đồng thời kêu gọi xử lý nghiêm để bảo vệ uy tín của các cơ sở công quyền. Tân Hoa Xã cho rằng việc bịa đặt tên tuổi trong văn bản nhà nước phản ánh “ý thức pháp quyền yếu kém và sự coi nhẹ các quy tắc cơ bản”.
“Bất kỳ giao dịch mờ ám nào đứng sau việc làm giả này đều phải được điều tra triệt để, để những người vi phạm phải trả giá”, Tân Hoa Xã nhấn mạnh.
Tham khảo: SCMP
Y Vân
