Rạng sáng ngày 18/9 (giờ Việt Nam), Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) quyết định hạ lãi suất cơ bản 0,25 điểm phần trăm, đưa biên độ xuống 4% - 4,25%. Đây là lần giảm đầu tiên trong năm 2025, đánh dấu bước ngoặt trong chính sách tiền tệ của nền kinh tế lớn nhất thế giới và ngay lập tức tác động đến các thị trường tài chính toàn cầu.
Vàng, tỷ giá hạ nhiệt sau quyết định giảm lãi suất của Fed
Phát biểu sau cuộc họp, Chủ tịch Fed Jerome Powell cho biết các số liệu mới nhất cho thấy hoạt động kinh tế Mỹ đã chậm lại trong nửa đầu năm, tốc độ tạo việc làm mới giảm, tỷ lệ thất nghiệp nhích lên nhưng vẫn ở mức thấp, trong khi lạm phát tiếp tục tăng và hiện còn khá cao. “Rủi ro đối với thị trường lao động thực sự là trọng tâm trong quyết định ngày hôm nay”, ông Powell nhấn mạnh, lý giải nguyên nhân cắt giảm lãi suất.
Thông tin Fed giảm lãi suất lập tức khiến giá vàng và đồng USD hạ nhiệt. Sáng 18/9, tỷ giá trung tâm do NHNN niêm yết giảm 12 đồng so với phiên trước, xuống 25.186 đồng/USD; tại các ngân hàng thương mại lớn như Vietcombank, BIDV, giá USD mua vào còn 26.165 đồng/USD, bán ra 26.445 đồng/USD, cùng giảm 12 đồng so với hôm trước. Giá vàng SJC và vàng nhẫn các thương hiệu giảm từ 200 – 800 nghìn đồng/lượng so với phiên trước đó.
Theo nhận định của PGS-TS. Nguyễn Hữu Huân - Trường Đại học Kinh tế TP. Hồ Chí Minh, việc Fed cắt giảm lãi suất tạo thêm dư địa thuận lợi cho điều hành chính sách tiền tệ của Việt Nam. Đồng USD suy yếu giúp giảm áp lực lên tỷ giá, qua đó NHNN có thêm điều kiện duy trì mức lãi suất trong nước thấp hơn, vừa hỗ trợ tăng trưởng kinh tế, vừa ổn định thị trường ngoại hối.
TS. Châu Đình Linh - Trường Đại học Ngân hàng TP. Hồ Chí Minh cũng đánh giá đây là tín hiệu lạc quan cho kinh tế toàn cầu và Việt Nam, bởi động thái này tác động đa chiều tới nền kinh tế trong nước: sức ép tỷ giá giảm bớt, cán cân ngoại tệ được cân bằng hơn, dự trữ ngoại hối có cơ hội tăng và NHNN có thêm không gian điều hành chính sách thông qua công cụ tỷ giá để giữ ổn định vĩ mô. “Việc lãi suất USD hạ cũng kéo chi phí vốn vay bằng USD giảm, qua đó giảm áp lực vay nợ nước ngoài cho Việt Nam. Chênh lệch lãi suất giữa USD và VND được thu hẹp, tạo điều kiện để lãi suất VND duy trì ổn định hoặc giảm nhẹ so với giai đoạn trước, hỗ trợ doanh nghiệp và tăng trưởng kinh tế. Khi khoảng cách lãi suất thu hẹp, dòng vốn quốc tế có xu hướng dịch chuyển về các thị trường mới nổi, trong đó có Việt Nam. Đây là cơ hội để Việt Nam thu hút thêm vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) và các dòng vốn khác, nhờ lợi thế môi trường chính trị - xã hội ổn định và hệ thống chính sách đang khuyến khích đầu tư”, TS. Linh nhận định.
Ở góc độ vĩ mô, TS. Châu Đình Linh nhấn mạnh, việc Fed giảm lãi suất có thể gián tiếp hỗ trợ Việt Nam giảm lạm phát. Khi chi phí nhập khẩu giảm, áp lực từ yếu tố chi phí đẩy sẽ hạ nhiệt, góp phần giúp chỉ số giá tiêu dùng (CPI) duy trì trong tầm kiểm soát. Với mục tiêu lạm phát năm 2025 khoảng 4,5%, tình hình hiện tại vẫn tương đối khả quan. Tuy nhiên, ông Linh lưu ý nhà điều hành chính sách cần chuẩn bị các kịch bản ứng phó linh hoạt, đề phòng trường hợp cầu trong nước tăng mạnh khiến chỉ số giá tiêu dùng CPI có thể biến động ngoài dự kiến.
Áp lực tỷ giá vơi đi vào cuối năm?
Có thể thấy quyết định cắt giảm lãi suất lần đầu tiên trong năm 2025 của Fed, dù đã được dự báo trước và với mức giảm nhỏ, nhưng mang lại hiệu ứng lan tỏa tích cực cho nhiều nền kinh tế, trong đó có Việt Nam. Đáng chú ý, Fed còn phát đi tín hiệu có thể giảm thêm hai lần lãi suất nữa trong năm nay, càng củng cố kỳ vọng áp lực tỷ giá sẽ hạ nhiệt trong trung hạn.
Các chuyên gia của Công ty chứng khoán Maybank đánh giá, động thái cắt giảm lãi suất của Fed phù hợp với định hướng điều hành của nhà quản lý, giúp giảm tâm lý đầu cơ, găm giữ USD trên thị trường, cũng như thu hút thêm dòng vốn đầu tư nước ngoài vào Việt Nam trong thời gian tới, góp phần tăng nguồn cung ngoại tệ. “Khi đó, NHNN có cơ hội củng cố lại dự trữ ngoại hối và điều tiết kỳ vọng thị trường tốt hơn. Đây sẽ là hiệu ứng “quả cầu tuyết”, tức càng về sau càng tự củng cố và lan tỏa tích cực”, các chuyên gia Maybank nhận định.
Về xu hướng tỷ giá cuối năm, các chuyên gia của Maybank dự báo, có nhiều yếu tố hỗ trợ mạnh mẽ cho sự ổn định của tỷ giá, có thể kể đến như Fed tiếp tục cắt giảm lãi suất trong thời gian tới; Việt Nam tiếp tục duy trì thặng dư thương mại, tạo ra nguồn cung ngoại tệ ổn định; vốn FDI giải ngân vẫn tăng trưởng đều đặn, bổ sung nguồn ngoại tệ đáng kể cho nền kinh tế.
Liên quan đến vấn đề này, trong báo cáo triển vọng kinh tế Việt Nam mới công bố, Bộ phận Nghiên cứu thị trường và Kinh tế toàn cầu của Ngân hàng UOB (Singapore) cũng dự báo Fed có thể tiếp tục giảm thêm 0,25 điểm phần trăm vào tháng 10 và tháng 12/2025, qua đó thu hẹp chênh lệch lãi suất giữa USD và các đồng tiền chủ chốt, củng cố xu hướng suy yếu của đồng bạc xanh. Các chuyên gia UOB dự báo tỷ giá USD/VND sẽ lần lượt ở mức: 26.300 đồng/USD vào quý IV/2025, sau đó giảm nhẹ xuống mức 26.200 đồng/USD vào quý I/2026, 26.100 đồng/USD vào quý II/2026 và 26.000 đồng/USD vào quý III/2026.
Ông Đinh Đức Quang - Giám đốc Khối Kinh doanh Tiền tệ Ngân hàng UOB nhận định, tỷ giá USD/VND đã tăng khoảng 4% từ đầu năm 2025 đến nay. Tuy nhiên, đây là diễn biến phù hợp trong tổng thể vĩ mô. “Lãi suất USD toàn cầu vẫn ở mức cao trên 4%, trong khi lãi suất VND trung bình chỉ quanh 5%, chênh lệch nhỏ này chưa đủ hấp dẫn để giữ chân các nhà đầu tư ngoại nắm giữ tài sản bằng VND, trong khi cơ quan quản lý vẫn phải nỗ lực duy trì lãi suất VND ổn định”, ông Quang phân tích thêm.
Nhìn về dài hạn, theo đánh giá của ông Quang, đồng VND vẫn thể hiện mức độ ổn định nổi bật. Từ năm 2021 đến nay, tỷ giá USD/VND tăng khoảng 14% (từ 23.000 lên 26.400 đồng), tức trung bình mỗi năm chỉ khoảng 3% – mức biến động được xem là bình thường so với nhiều đồng tiền trong khu vực. Trong khi đó, 5 năm qua, đồng JPY của Nhật giảm giá 30%, KRW của Hàn Quốc mất 20%, IDR của Indonesia giảm 15%. “Với mức biến động này, Việt Nam vẫn duy trì tích cực các cân đối lớn như thặng dư thương mại, thu hút FDI và kiều hối”, ông Quang nhấn mạnh.
Sự suy yếu của đồng USD và xu hướng nới lỏng chính sách tiền tệ toàn cầu sẽ tạo cơ hội cho Việt Nam thu hút thêm nguồn vốn đầu tư nước ngoài, thúc đẩy tăng trưởng. Song để tận dụng tốt các yếu tố thuận lợi này, Việt Nam vẫn cần tiếp tục cải cách thể chế, đẩy mạnh thu hút FDI, nâng hạng thị trường chứng khoán, phát triển thị trường trái phiếu doanh nghiệp bền vững, thu hút nhà đầu tư vào trung tâm tài chính quốc tế… Những giải pháp đồng bộ này sẽ giúp tăng cung ngoại tệ, củng cố niềm tin vào sự ổn định tỷ giá trong trung và dài hạn.
