PH&#194;N BỔ DANH MỤC THẾ N&#192;O CHO HỢP L&#221;

X&#226;y dựng danh mục l&#224; một phần cực kỳ quan trọng trong đầu tư, tuy nhi&#234;n thường bị đ&#225;nh gi&#225; thấp so với c&#225;c yếu tố c&#242;n lại, đặc biệt l&#224; c&#225;c NĐT c&#243; kinh nghiệm &lt; 1 năm.

Trải qua nhiều năm tư vấn v&#224; l&#224;m việc với kh&#244;ng &#237;t NĐT, t&#244;i nhận thấy đa phần NĐT mới tham gia thị trường đều c&#243; cho m&#236;nh danh mục “d&#224;i như c&#225;i sớ”, l&#234; th&#234; cả chục m&#227;, d&#242;ng n&#224;o cũng c&#243;, thậm ch&#237; cả 3-4 m&#227; c&#249;ng 1 nh&#243;m ng&#224;nh. T&#244;i gọi điều n&#224;y l&#224; &quot;Kh&#244;ng cho hết trứng v&#224;o một giỏ&quot; GIẢ TẠO. Thực tế chỉ l&#224; bạn ho&#224;n to&#224;n kh&#244;ng hiểu g&#236; về những cổ phiếu m&#236;nh đang cầm, chỉ l&#224; thấy &quot;Th&#237;ch th&#236; mua&quot; m&#224; th&#244;i

Bạn kh&#244;ng thể &#244;m cả thị trường v&#224;o l&#242;ng. T&#237;nh đến thời điểm n&#224;y, số m&#227; tr&#234;n tổng 3 s&#224;n HSX, HNX, v&#224; UPCOM l&#224; gần 2000. Bạn kh&#244;ng thể n&#224;o hiểu được to&#224;n bộ ch&#250;ng. Thậm ch&#237; ngay cả bản th&#226;n t&#244;i b&#225;m bảng fulltime đ&#244;i khi cũng gặp phải m&#227; chưa gặp bao giờ. V&#224; chỉ 10% trong con số n&#224;y l&#224; c&#243; thể “mua b&#225;n d&#224;nh cho số đ&#244;ng”. H&#227;y chọn ra một list những cổ phiếu thuộc top mỗi nh&#243;m ng&#224;nh cho ri&#234;ng m&#236;nh. T&#236;m hiểu s&#226;u về ch&#250;ng, cả về doanh nghiệp v&#224; đường gi&#225;.

Kh&#244;ng chơi những g&#236; m&#236;nh kh&#244;ng hiểu. Mỗi cổ phiếu lại c&#243; một t&#237;nh c&#225;ch ri&#234;ng, c&#243; những cổ phiếu v&#244; c&#249;ng khi&#234;m nhường, chậm r&#227;i, từ tốn b&#242; l&#234;n ng&#224;y n&#224;y qua ng&#224;y kh&#225;c, nhưng c&#243; những cổ phiếu đ&#225;nh sock, cả năm đi ngang nhưng đ&#249;ng c&#225;i quay đi quay lại tăng gi&#225; cả v&#224;i chục %. Điều n&#224;y được tạo l&#234;n bởi “Người đứng sau”. Mỗi cổ phiếu lại c&#243; một đội “Người đứng sau” ri&#234;ng, họ c&#243; nhiệm vụ tạo thanh khoản cũng như điều tiết cổ phiếu, b&#234;n cạnh đ&#243; c&#242;n l&#224; một bộ phận NĐT nắm giữ v&#224; “quen” giao dịch ở cổ phiếu đ&#243;. Ch&#237;nh v&#236; vậy, trước khi enter mua một cổ phiếu h&#227;y tự hỏi bản th&#226;n m&#236;nh “T&#244;i đ&#227; nh&#236;n cổ phiếu n&#224;y bao nhi&#234;u lần, t&#237;nh c&#225;ch cổ phiếu n&#224;y thế n&#224;o, t&#244;i n&#234;n mua b&#225;n thế n&#224;o với cổ phiếu n&#224;y”. Điều n&#224;y l&#224; kh&#225; mất c&#244;ng, nhưng c&#244;ng sức bỏ ra sẽ v&#244; c&#249;ng đ&#225;ng gi&#225;, những g&#236; dễ d&#224;ng c&#243; được thường chưa bao giờ l&#224; thứ tốt

=&gt; Bạn kh&#244;ng thể &#244;m cả thị trường v&#224;o l&#242;ng

Quay trở lại c&#226;u hỏi &quot;Tại sao kh&#244;ng n&#234;n mua qu&#225; d&#224;n trải?&quot;

70 - 80% cổ phiếu tr&#234;n thị trường đi theo xu hướng thị trường chung. Khi bước v&#224;o một đợt điều chỉnh mạnh, hầu hết c&#225;c cổ phiếu đều sụt giảm gi&#225; trị kh&#244;ng ph&#226;n biệt cổ phiếu cơ bản v&#224; đầu cơ. Khi nh&#236;n thấy danh mục cả chục m&#227; đều &#226;m, t&#226;m l&#253; của qu&#253; vị sẽ trở n&#234;n hoảng loạn, kh&#244;ng biết n&#234;n b&#225;n m&#227; n&#224;o v&#224; giữ lại m&#227; n&#224;o, v&#236; cổ phiếu n&#224;o cũng &quot;xấu&quot; cả. Trong luồng t&#226;m
l&#253; đ&#243;, rất nhiều nh&#224; đầu tư đ&#227; đ&#224;nh chọn cho m&#236;nh c&#225;ch ph&#243; mặc, vất đ&#243; rồi “Bao giờ về vờ th&#236; t&#237;nh”. Thử hỏi những người đu c&#225;c cổ phiếu như DIG, CEO, VND, SSI, HPG, MWG, MSN…. cuối năm 2021, đầu 2022 th&#236; biết bao giờ mới c&#243; thể về bờ.

Lời g&#243;p &#253; ch&#226;n th&#224;nh của t&#244;i: Nếu bạn l&#224; một NĐT c&#225; nh&#226;n, m&#224; danh mục c&#243; &gt;8 m&#227;, một l&#224; số vốn của bạn cực kỳ lớn, c&#242;n kh&#244;ng th&#236; bạn trả biết g&#236; về thị trường

T&#244;i all in v&#224;o một m&#227; duy nhất th&#236; sao? Điều n&#224;y kh&#244;ng ho&#224;n to&#224;n sai, nhưng t&#244;i cũng kh&#244;ng cho rằng l&#224; đ&#250;ng. Bản chất của việc đầu tư l&#224; dựa tr&#234;n x&#225;c xuất. D&#249; bạn c&#243; chắc chắn 99% đi chăng nữa th&#236; c&#242;n 1% c&#242;n lại cũng c&#243; thể xảy ra. C&#249;ng với đ&#243;, khi chỉ nắm giữ một cổ phiếu duy nhất sẽ ảnh hưởng cực kỳ lớn đến t&#226;m l&#253;. Cảm gi&#225;c cả thị trường tăng gi&#225;, duy chỉ c&#243; m&#236;nh cổ phiếu t&#244;i cầm l&#224; đi ngang, thậm tệ hơn nữa l&#224; giảm gi&#225;. N&#243; kh&#244;ng dễ chịu ch&#250;t n&#224;o. Đến khi kh&#244;ng chịu được nữa m&#224; b&#225;n đi để all-in v&#224;o một cổ phiếu kh&#225;c, cũng ch&#237;nh l&#224; l&#250;c cổ phiếu mới của tạo đỉnh c&#242;n cổ kia th&#236; ch&#237;nh thức v&#224;o pha tăng gi&#225; rồi.

V&#236; vậy, việc mua b&#225;n d&#224;n trải kh&#244;ng phải l&#224; c&#225;ch để quản trị rủi ro v&#224; gia tăng lợi nhuận, h&#227;y c&#243; cho m&#236;nh một danh s&#225;ch cổ phiếu am hiểu ri&#234;ng, hiểu về t&#237;nh c&#225;ch từng cổ phiếu trong đ&#243; như đứa con của m&#236;nh. Mỗi giai đoạn nắm giữ từ 3-5 cổ phiếu tốt nhất c&#243; thể. Bạn đ&#227; vượt xa 80% NĐT tr&#234;n thị trường.

Đối với t&#244;i, số lượng cổ phiếu n&#234;n giải ng&#226;n tương ứng với size NAV tương ứng như sau:
Dưới 1 tỷ: 2-3 cổ phiếu
Từ 1-5 tỷ: 3-4 cổ phiếu
Từ 5-15 tỷ: 4-5 cổ phiếu
Tr&#234;n 15 tỷ: Tối đa 7-8 cổ phiếu

Nếu thấy một cơ hội tốt m&#224; danh mục của bạn đ&#227; đủ th&#236; h&#227;y l&#224;m một việc, chọn ra cổ phiếu bạn cho l&#224; k&#233;m hiệu quả nhất, loại bỏ ch&#250;ng v&#224; thay bằng cổ phiếu mới. Điều n&#224;y cũng giống như người l&#224;m vườn loại bỏ đi c&#225;i c&#226;y yếu nhất trong một khu vườn v&#224; thay v&#224;o đ&#243; một c&#225;i c&#226;y tốt hơn. Ng&#224;y n&#224;y qua ng&#224;y kh&#225;c, khu vườn của bạn sẽ trở n&#234;n tươi đẹp hơn

PHÂN BỔ DANH MỤC THẾ NÀO CHO HỢP LÝ

Xây dựng danh mục là một phần cực kỳ quan trọng trong đầu tư, tuy nhiên thường bị đánh giá thấp so với các yếu tố còn lại, đặc biệt là các NĐT có kinh nghiệm < 1 năm.

Trải qua nhiều năm tư vấn và làm việc với không ít NĐT, tôi nhận thấy đa phần NĐT mới tham gia thị trường đều có cho mình danh mục “dài như cái sớ”, lê thê cả chục mã, dòng nào cũng có, thậm chí cả 3-4 mã cùng 1 nhóm ngành. Tôi gọi điều này là "Không cho hết trứng vào một giỏ" GIẢ TẠO. Thực tế chỉ là bạn hoàn toàn không hiểu gì về những cổ phiếu mình đang cầm, chỉ là thấy "Thích thì mua" mà thôi

Bạn không thể ôm cả thị trường vào lòng. Tính đến thời điểm này, số mã trên tổng 3 sàn HSX, HNX, và UPCOM là gần 2000. Bạn không thể nào hiểu được toàn bộ chúng. Thậm chí ngay cả bản thân tôi bám bảng fulltime đôi khi cũng gặp phải mã chưa gặp bao giờ. Và chỉ 10% trong con số này là có thể “mua bán dành cho số đông”. Hãy chọn ra một list những cổ phiếu thuộc top mỗi nhóm ngành cho riêng mình. Tìm hiểu sâu về chúng, cả về doanh nghiệp và đường giá.

Không chơi những gì mình không hiểu. Mỗi cổ phiếu lại có một tính cách riêng, có những cổ phiếu vô cùng khiêm nhường, chậm rãi, từ tốn bò lên ngày này qua ngày khác, nhưng có những cổ phiếu đánh sock, cả năm đi ngang nhưng đùng cái quay đi quay lại tăng giá cả vài chục %. Điều này được tạo lên bởi “Người đứng sau”. Mỗi cổ phiếu lại có một đội “Người đứng sau” riêng, họ có nhiệm vụ tạo thanh khoản cũng như điều tiết cổ phiếu, bên cạnh đó còn là một bộ phận NĐT nắm giữ và “quen” giao dịch ở cổ phiếu đó. Chính vì vậy, trước khi enter mua một cổ phiếu hãy tự hỏi bản thân mình “Tôi đã nhìn cổ phiếu này bao nhiêu lần, tính cách cổ phiếu này thế nào, tôi nên mua bán thế nào với cổ phiếu này”. Điều này là khá mất công, nhưng công sức bỏ ra sẽ vô cùng đáng giá, những gì dễ dàng có được thường chưa bao giờ là thứ tốt

=> Bạn không thể ôm cả thị trường vào lòng

Quay trở lại câu hỏi "Tại sao không nên mua quá dàn trải?"

70 - 80% cổ phiếu trên thị trường đi theo xu hướng thị trường chung. Khi bước vào một đợt điều chỉnh mạnh, hầu hết các cổ phiếu đều sụt giảm giá trị không phân biệt cổ phiếu cơ bản và đầu cơ. Khi nhìn thấy danh mục cả chục mã đều âm, tâm lý của quý vị sẽ trở nên hoảng loạn, không biết nên bán mã nào và giữ lại mã nào, vì cổ phiếu nào cũng "xấu" cả. Trong luồng tâm
lý đó, rất nhiều nhà đầu tư đã đành chọn cho mình cách phó mặc, vất đó rồi “Bao giờ về vờ thì tính”. Thử hỏi những người đu các cổ phiếu như DIG, CEO, VND, SSI, HPG, MWG, MSN…. cuối năm 2021, đầu 2022 thì biết bao giờ mới có thể về bờ.

Lời góp ý chân thành của tôi: Nếu bạn là một NĐT cá nhân, mà danh mục có >8 mã, một là số vốn của bạn cực kỳ lớn, còn không thì bạn trả biết gì về thị trường

Tôi all in vào một mã duy nhất thì sao? Điều này không hoàn toàn sai, nhưng tôi cũng không cho rằng là đúng. Bản chất của việc đầu tư là dựa trên xác xuất. Dù bạn có chắc chắn 99% đi chăng nữa thì còn 1% còn lại cũng có thể xảy ra. Cùng với đó, khi chỉ nắm giữ một cổ phiếu duy nhất sẽ ảnh hưởng cực kỳ lớn đến tâm lý. Cảm giác cả thị trường tăng giá, duy chỉ có mình cổ phiếu tôi cầm là đi ngang, thậm tệ hơn nữa là giảm giá. Nó không dễ chịu chút nào. Đến khi không chịu được nữa mà bán đi để all-in vào một cổ phiếu khác, cũng chính là lúc cổ phiếu mới của tạo đỉnh còn cổ kia thì chính thức vào pha tăng giá rồi.

Vì vậy, việc mua bán dàn trải không phải là cách để quản trị rủi ro và gia tăng lợi nhuận, hãy có cho mình một danh sách cổ phiếu am hiểu riêng, hiểu về tính cách từng cổ phiếu trong đó như đứa con của mình. Mỗi giai đoạn nắm giữ từ 3-5 cổ phiếu tốt nhất có thể. Bạn đã vượt xa 80% NĐT trên thị trường.

Đối với tôi, số lượng cổ phiếu nên giải ngân tương ứng với size NAV tương ứng như sau:
Dưới 1 tỷ: 2-3 cổ phiếu
Từ 1-5 tỷ: 3-4 cổ phiếu
Từ 5-15 tỷ: 4-5 cổ phiếu
Trên 15 tỷ: Tối đa 7-8 cổ phiếu

Nếu thấy một cơ hội tốt mà danh mục của bạn đã đủ thì hãy làm một việc, chọn ra cổ phiếu bạn cho là kém hiệu quả nhất, loại bỏ chúng và thay bằng cổ phiếu mới. Điều này cũng giống như người làm vườn loại bỏ đi cái cây yếu nhất trong một khu vườn và thay vào đó một cái cây tốt hơn. Ngày này qua ngày khác, khu vườn của bạn sẽ trở nên tươi đẹp hơn