5 Điều G&#226;y Ngỡ Ng&#224;ng Về La Nina: Kh&#244;ng Chỉ L&#224; Chuyện Thời Tiết

Những trận lũ lụt chết người ở ch&#226;u &#193; v&#224; c&#225;c cơn b&#227;o tuyết ập đến sớm tr&#234;n khắp Hoa Kỳ đang b&#225;o hiệu sự trở lại của La Nina. Đ&#226;y đ&#227; l&#224; lần thứ năm hiện tượng n&#224;y xuất hiện trong s&#225;u năm qua, một tần suất bất thường b&#225;o trước những x&#225;o trộn kinh tế v&#224; thảm họa tiềm t&#224;ng tr&#234;n to&#224;n thế giới.
------------------------------------------------------------------------------
1. C&#225;i Gi&#225; Phải Trả L&#234;n Tới H&#224;ng Trăm Tỷ Đ&#244; La

Trong những năm La Nina gần đ&#226;y, thiệt hại to&#224;n cầu dao động từ 258 tỷ đến 329 tỷ đ&#244; la Mỹ, theo Aon, một c&#244;ng ty ph&#226;n t&#237;ch dữ liệu v&#224; m&#244;i giới t&#225;i bảo hiểm. Bất chấp những biến động trong tổng thiệt hại h&#224;ng năm, quỹ đạo chung l&#224; kh&#244;ng thể nhầm lẫn: Thời tiết khắc nghiệt đang đẩy thiệt hại l&#234;n cao hơn. C&#225;c thảm họa n&#224;y hiện l&#224; một yếu tố ch&#237;nh đối với c&#225;c c&#244;ng ty bảo hiểm, n&#244;ng d&#226;n v&#224; nh&#224; cung cấp năng lượng. La Nina c&#242;n ảnh hưởng đến thị trường h&#224;ng h&#243;a bằng c&#225;ch l&#224;m giảm năng suất ng&#244;, gạo v&#224; l&#250;a m&#236;, đồng thời l&#224;m tăng nhu cầu năng lượng ở c&#225;c nước ph&#237;a bắc.
------------------------------------------------------------------------------
2. &quot;Nhạc Trưởng&quot; Thời Tiết Đầy Bất Ngờ

Để giải th&#237;ch tầm ảnh hưởng rộng lớn của La Nina, Michelle L’Heureux, một nh&#224; dự b&#225;o tại Trung t&#226;m Dự b&#225;o Kh&#237; hậu Hoa Kỳ, đ&#227; sử dụng nhiều ph&#233;p ẩn dụ đầy sức mạnh. B&#224; v&#237; n&#243; như một &quot;tiền vệ b&#243;ng bầu dục Mỹ đang chỉ đạo chiến thuật&quot; hay một nhạc trưởng, nhưng h&#236;nh ảnh hiệu quả nhất c&#243; lẽ l&#224; một cảnh s&#225;t giao th&#244;ng.

“La Nina giống như một cảnh s&#225;t giao th&#244;ng giữa giờ cao điểm, gi&#250;p c&#225;c d&#242;ng xe hay c&#225;c hệ thống thời tiết di chuyển theo những hướng ưu ti&#234;n nhất định.”
------------------------------------------------------------------------------
3. Một Chu Kỳ Tự Nhi&#234;n, Được &quot;Khuếch Đại&quot; Bởi Biến Đổi Kh&#237; Hậu

Về bản chất, La Nina l&#224; một chu kỳ tự nhi&#234;n. Tuy nhi&#234;n, n&#243; kh&#244;ng vận h&#224;nh trong một m&#244;i trường ch&#226;n kh&#244;ng. Giờ đ&#226;y, n&#243; diễn ra tr&#234;n một h&#224;nh tinh đ&#227; bị thay đổi về cơ bản bởi hoạt động của con người. Điều n&#224;y tạo ra một v&#242;ng lặp phản hồi nguy hiểm, nơi t&#225;c động của một chu kỳ tự nhi&#234;n bị khuếch đại bởi xu hướng ấm l&#234;n cơ bản.
------------------------------------------------------------------------------
4. Con Dao Hai Lưỡi Đối Với N&#244;ng Nghiệp To&#224;n Cầu

T&#225;c động của La Nina l&#234;n n&#244;ng nghiệp rất phức tạp v&#224; đ&#244;i khi m&#226;u thuẫn. V&#237; dụ, đối với c&#225;c nh&#224; sản xuất dầu cọ ở Đ&#244;ng Nam &#193;, lượng mưa lớn hơn c&#243; thể l&#224;m gi&#225;n đoạn việc thu hoạch v&#224; vận chuyển trong ngắn hạn. Tuy nhi&#234;n, độ ẩm tăng lại c&#243; thể mang lại lợi &#237;ch cho sức khỏe v&#224; sự tăng trưởng l&#226;u d&#224;i của c&#226;y trồng. Đồng thời, La Nina cũng g&#226;y ra rủi ro cho c&#225;c c&#226;y trồng quan trọng kh&#225;c, chẳng hạn như l&#250;a m&#236; m&#249;a đ&#244;ng ở Trung Quốc v&#224; đậu n&#224;nh ở Brazil. Sự kh&#243; lường n&#224;y, theo Andreas Vallgren, gi&#225;m đốc khoa học của Ignitia, đang biến một hoạt động chuy&#234;n nghiệp th&#224;nh &quot;một tr&#242; xổ số với tỷ lệ thắng cược rất thấp&quot;.
------------------------------------------------------------------------------
5. T&#225;c Động Vươn Xa: Từ Lũ Lụt ở Việt Nam Đến B&#227;o Tuyết ở Chicago

Phạm vi ảnh hưởng của La Nina thực sự mang t&#237;nh to&#224;n cầu, kết nối c&#225;c sự kiện thời tiết địa phương dường như kh&#244;ng li&#234;n quan với nhau tr&#234;n khắp c&#225;c ch&#226;u lục.

* Đ&#244;ng Nam &#193;: Lũ lụt t&#224;n khốc tr&#234;n khắp Việt Nam v&#224; Th&#225;i Lan đ&#227; l&#224;m &#237;t nhất 500 người thiệt mạng v&#224; g&#226;y thiệt hại hơn 16 tỷ đ&#244; la Mỹ. Mặc d&#249; vai tr&#242; của La Nina trong c&#225;c thảm họa n&#224;y chưa được khẳng định chắc chắn, chuy&#234;n gia L’Heureux cho biết h&#236;nh th&#225;i n&#224;y ho&#224;n to&#224;n nhất qu&#225;n với c&#225;c biểu hiện của n&#243; trong qu&#225; khứ.
* Hoa Kỳ: C&#225;c điều kiện lạnh hơn v&#224; nhiều tuyết hơn ở ph&#237;a bắc nước Mỹ, với Chicago ghi nhận ng&#224;y th&#225;ng 11 c&#243; tuyết rơi nhiều kỷ lục.
* Brazil: Nh&#224; xuất khẩu đậu n&#224;nh h&#224;ng đầu thế giới đang lo ngại v&#236; La Nina c&#243; nguy cơ l&#224;m giảm lượng mưa ở c&#225;c v&#249;ng trồng trọt trọng điểm.
------------------------------------------------------------------------------

La Nina kh&#244;ng chỉ l&#224; một thuật ngữ trong bản tin thời tiết; n&#243; l&#224; một thế lực to&#224;n cầu mạnh mẽ, phức tạp v&#224; tốn k&#233;m, m&#224; những t&#225;c động của n&#243; ng&#224;y c&#224;ng trở n&#234;n cực đoan hơn. Hiểu về La Nina kh&#244;ng c&#242;n l&#224; một b&#224;i tập l&#253; thuyết. N&#243; l&#224; một c&#244;ng cụ tối quan trọng để định hướng trong một thế giới nơi c&#225;c chu kỳ tự nhi&#234;n v&#224; sự ấm l&#234;n do con người g&#226;y ra đang va chạm với sức mạnh ng&#224;y c&#224;ng lớn.

5 Điều Gây Ngỡ Ngàng Về La Nina: Không Chỉ Là Chuyện Thời Tiết

Những trận lũ lụt chết người ở châu Á và các cơn bão tuyết ập đến sớm trên khắp Hoa Kỳ đang báo hiệu sự trở lại của La Nina. Đây đã là lần thứ năm hiện tượng này xuất hiện trong sáu năm qua, một tần suất bất thường báo trước những xáo trộn kinh tế và thảm họa tiềm tàng trên toàn thế giới.
------------------------------------------------------------------------------
1. Cái Giá Phải Trả Lên Tới Hàng Trăm Tỷ Đô La

Trong những năm La Nina gần đây, thiệt hại toàn cầu dao động từ 258 tỷ đến 329 tỷ đô la Mỹ, theo Aon, một công ty phân tích dữ liệu và môi giới tái bảo hiểm. Bất chấp những biến động trong tổng thiệt hại hàng năm, quỹ đạo chung là không thể nhầm lẫn: Thời tiết khắc nghiệt đang đẩy thiệt hại lên cao hơn. Các thảm họa này hiện là một yếu tố chính đối với các công ty bảo hiểm, nông dân và nhà cung cấp năng lượng. La Nina còn ảnh hưởng đến thị trường hàng hóa bằng cách làm giảm năng suất ngô, gạo và lúa mì, đồng thời làm tăng nhu cầu năng lượng ở các nước phía bắc.
------------------------------------------------------------------------------
2. "Nhạc Trưởng" Thời Tiết Đầy Bất Ngờ

Để giải thích tầm ảnh hưởng rộng lớn của La Nina, Michelle L’Heureux, một nhà dự báo tại Trung tâm Dự báo Khí hậu Hoa Kỳ, đã sử dụng nhiều phép ẩn dụ đầy sức mạnh. Bà ví nó như một "tiền vệ bóng bầu dục Mỹ đang chỉ đạo chiến thuật" hay một nhạc trưởng, nhưng hình ảnh hiệu quả nhất có lẽ là một cảnh sát giao thông.

“La Nina giống như một cảnh sát giao thông giữa giờ cao điểm, giúp các dòng xe hay các hệ thống thời tiết di chuyển theo những hướng ưu tiên nhất định.”
------------------------------------------------------------------------------
3. Một Chu Kỳ Tự Nhiên, Được "Khuếch Đại" Bởi Biến Đổi Khí Hậu

Về bản chất, La Nina là một chu kỳ tự nhiên. Tuy nhiên, nó không vận hành trong một môi trường chân không. Giờ đây, nó diễn ra trên một hành tinh đã bị thay đổi về cơ bản bởi hoạt động của con người. Điều này tạo ra một vòng lặp phản hồi nguy hiểm, nơi tác động của một chu kỳ tự nhiên bị khuếch đại bởi xu hướng ấm lên cơ bản.
------------------------------------------------------------------------------
4. Con Dao Hai Lưỡi Đối Với Nông Nghiệp Toàn Cầu

Tác động của La Nina lên nông nghiệp rất phức tạp và đôi khi mâu thuẫn. Ví dụ, đối với các nhà sản xuất dầu cọ ở Đông Nam Á, lượng mưa lớn hơn có thể làm gián đoạn việc thu hoạch và vận chuyển trong ngắn hạn. Tuy nhiên, độ ẩm tăng lại có thể mang lại lợi ích cho sức khỏe và sự tăng trưởng lâu dài của cây trồng. Đồng thời, La Nina cũng gây ra rủi ro cho các cây trồng quan trọng khác, chẳng hạn như lúa mì mùa đông ở Trung Quốc và đậu nành ở Brazil. Sự khó lường này, theo Andreas Vallgren, giám đốc khoa học của Ignitia, đang biến một hoạt động chuyên nghiệp thành "một trò xổ số với tỷ lệ thắng cược rất thấp".
------------------------------------------------------------------------------
5. Tác Động Vươn Xa: Từ Lũ Lụt ở Việt Nam Đến Bão Tuyết ở Chicago

Phạm vi ảnh hưởng của La Nina thực sự mang tính toàn cầu, kết nối các sự kiện thời tiết địa phương dường như không liên quan với nhau trên khắp các châu lục.

* Đông Nam Á: Lũ lụt tàn khốc trên khắp Việt Nam và Thái Lan đã làm ít nhất 500 người thiệt mạng và gây thiệt hại hơn 16 tỷ đô la Mỹ. Mặc dù vai trò của La Nina trong các thảm họa này chưa được khẳng định chắc chắn, chuyên gia L’Heureux cho biết hình thái này hoàn toàn nhất quán với các biểu hiện của nó trong quá khứ.
* Hoa Kỳ: Các điều kiện lạnh hơn và nhiều tuyết hơn ở phía bắc nước Mỹ, với Chicago ghi nhận ngày tháng 11 có tuyết rơi nhiều kỷ lục.
* Brazil: Nhà xuất khẩu đậu nành hàng đầu thế giới đang lo ngại vì La Nina có nguy cơ làm giảm lượng mưa ở các vùng trồng trọt trọng điểm.
------------------------------------------------------------------------------

La Nina không chỉ là một thuật ngữ trong bản tin thời tiết; nó là một thế lực toàn cầu mạnh mẽ, phức tạp và tốn kém, mà những tác động của nó ngày càng trở nên cực đoan hơn. Hiểu về La Nina không còn là một bài tập lý thuyết. Nó là một công cụ tối quan trọng để định hướng trong một thế giới nơi các chu kỳ tự nhiên và sự ấm lên do con người gây ra đang va chạm với sức mạnh ngày càng lớn.