Các quỹ đầu tư giúp chuyển hóa dòng tiết kiệm của người dân sang đầu tư một cách chuyên nghiệp, giảm rủi ro cho từng cá nhân, đồng thời nâng tính thanh khoản và hiệu quả vận hành của thị trường.

Chuyển dòng tiền tiết kiệm sang đầu tư chuyên nghiệp

Trong bối cảnh thị trường chứng khoán được nâng hạng, ngày càng cải thiện chất lượng, tiệm cận các chuẩn mực quốc tế và mở rộng cơ hội cho nhà đầu tư nước ngoài, việc thu hút dòng vốn bền vững trở thành yêu cầu cấp thiết nhằm củng cố sự ổn định, minh bạch và phát triển dài hạn của thị trường.

Bộ Tài chính mới đây đã phê duyệt đề án “Tái cấu trúc nhà đầu tư và phát triển ngành quỹ đầu tư chứng khoán”, trong đó nhấn mạnh nhiệm vụ thúc đẩy ngành quỹ phát triển để tạo ra nhu cầu đầu tư chất lượng và hình thành nguồn vốn ổn định, dồi dào cho thị trường.

Đánh giá về chất lượng nhà đầu tư tại Việt Nam, ông Lu Hui Hung, Tổng giám đốc Công ty Cổ phần Quản lý Quỹ Phú Hưng, cho rằng dù số lượng nhà đầu tư tăng nhanh trong những năm gần đây, cơ cấu và chất lượng vẫn còn dư địa lớn để cải thiện.

Hiện nhà đầu tư cá nhân chiếm khoảng 80–85% giá trị giao dịch toàn thị trường. Đây là tín hiệu của sự quan tâm mạnh mẽ từ công chúng, nhưng đồng thời khiến biến động thị trường gia tăng và làm khó quá trình hình thành dòng vốn dài hạn.

“Ở các thị trường phát triển, tỷ trọng nhà đầu tư tổ chức như quỹ hưu trí, công ty bảo hiểm hay các quỹ đầu tư chuyên nghiệp chiếm ưu thế. Chính nhóm này mang lại sự ổn định, kỷ luật và nguồn vốn dài hạn, điều mà Việt Nam đang rất cần trong giai đoạn tăng trưởng tiếp theo”, ông Lu Hui Hung nhận định.

Ông cho biết ngành quỹ Việt Nam thực tế đã có nhiều tiến bộ với hơn 100 quỹ đang hoạt động và sự tăng trưởng mạnh của các quỹ mở. Tuy vậy, tổng tài sản quản lý mới tương đương khoảng 6% GDP, con số còn khá khiêm tốn so với Trung Quốc (khoảng 19%) hay Malaysia (trên 50%).

Bởi vậy, việc phát triển ngành quản lý quỹ đóng vai trò rất quan trọng. Các quỹ đầu tư giúp chuyển hóa dòng tiết kiệm của người dân sang đầu tư một cách chuyên nghiệp, giảm rủi ro cho từng cá nhân, đồng thời nâng tính thanh khoản và hiệu quả vận hành của thị trường. Quyết định 3168 đã nêu rõ các định hướng này, từ đa dạng hóa sản phẩm quỹ, cải thiện hạ tầng đến mở rộng kênh phân phối.

Khi vai trò của nhà đầu tư tổ chức được củng cố và cơ cấu nhà đầu tư cân bằng hơn, Việt Nam sẽ xây dựng được nền tảng vững chắc để thu hút dòng vốn trong nước lẫn quốc tế, những nguồn vốn dài hạn, bền vững, góp phần tạo động lực tăng trưởng xuyên suốt nhiều thập kỷ, thay vì chỉ chạy theo các chu kỳ ngắn hạn.

Thời điểm mang tính bước ngoặt

Theo ông Lu Hui Hung, sự phát triển của ngành quỹ cần dựa trên ba định hướng trọng tâm. Thứ nhất, ngành quỹ Việt Nam phải thích ứng với xu hướng của các thị trường đi trước như Hàn Quốc hay Đài Loan (Trung Quốc). Mục tiêu không phải sao chép mô hình, mà điều chỉnh phù hợp với đặc thù trong nước. Trường hợp Đài Loan là ví dụ đáng chú ý: thị trường ETF của họ tăng trưởng gấp 32 lần trong 10 năm nhờ hệ thống chỉ số phát triển mạnh, sự tham gia sâu của các tổ chức và khả năng tiếp cận dễ dàng đối với nhà đầu tư cá nhân.

Thứ hai, Việt Nam cần đẩy mạnh đa dạng hóa sản phẩm quỹ. Trong bối cảnh chuyển đổi số diễn ra nhanh và nhận thức tài chính của nhà đầu tư ngày một cải thiện, Việt Nam đang đứng trước cơ hội “vượt lên” thay vì lặp lại hạn chế của các thị trường đi trước. Các sản phẩm như ETF theo chủ đề, ETF trái phiếu, quỹ hạ tầng hay quỹ thị trường tiền tệ có thể trở thành điểm hút vốn dài hạn từ khối bảo hiểm và quỹ hưu trí.

Thứ ba, sự phát triển của ngành quỹ phải gắn liền với mục tiêu nâng hạng thị trường. “Nếu kết hợp tốt kinh nghiệm quốc tế với đổi mới theo đặc thù Việt Nam và bám sát định hướng trong Quyết định 3168, tôi tin ngành quỹ sẽ trở thành động lực quan trọng trong việc dẫn dắt dòng vốn dài hạn, bền vững cho thị trường chứng khoán”, ông Lu Hui Hung khẳng định.

Ông nhấn mạnh đây là thời điểm mang tính bước ngoặt. Quyết định 3168 không chỉ là một chính sách đơn lẻ, mà như “bản thiết kế tổng thể” cho cách thức huy động và quản lý vốn trong nền kinh tế.

Theo ông, thị trường chứng khoán Việt Nam đang bước vào giai đoạn chuyển đổi quan trọng. Với nền tảng tăng trưởng kinh tế vững và việc được FTSE nâng hạng lên thị trường mới nổi, Việt Nam có thể chứng kiến những thay đổi rõ rệt ngay từ năm sau, đặc biệt là sự gia tăng dòng vốn quốc tế thông qua các quỹ ETF và quỹ chỉ số. Điều này đồng nghĩa với dòng vốn ngoại sẽ linh hoạt hơn, giải ngân hoặc rút vốn nhanh hơn.

“Vì vậy, điều quan trọng nhất lúc này là tạo dựng các dòng vốn ổn định và dài hạn. Ngành quỹ sẽ đóng vai trò trung tâm trong việc tạo ra sự ổn định đó. Sự tham gia nhiều hơn từ quỹ hưu trí, bảo hiểm và các định chế trong nước sẽ giúp cân bằng biến động ngắn hạn khi dòng vốn ngoại tăng lên”, Tổng giám đốc Quỹ Phú Hưng phân tích.

Nhìn về 5-10 năm tới,  ông đánh giá triển vọng thị trường rất khả quan. Việt Nam đang triển khai các cải cách cơ cấu sâu rộng, theo đuổi mục tiêu tăng trưởng GDP trên 10% trong giai đoạn tới và hướng đến được MSCI nâng hạng vào năm 2030. Chính phủ cũng đang áp dụng IFRS, cải thiện chuẩn mực công bố thông tin, đơn giản hóa quy trình và mở rộng hơn cánh cửa cho nhà đầu tư nước ngoài.

“Nếu kiên định với lộ trình này, thị trường sẽ chứng kiến những thay đổi mạnh mẽ: lợi nhuận doanh nghiệp cải thiện, định giá được nâng lên và thị trường trở nên bền vững hơn. Đó chính là cơ hội lớn nhất cho các nhà đầu tư trong tương lai”, ông Lu Hui Hung kết luận.

Link gốc