Thay vì đầu tư ngắn hạn, nhiều nhà đầu tư có tỷ trọng vốn cao đã chuyển hướng đầu tư dài hạn vào cổ phiếu ngành phân bón...

Mục đích nhằm đón đầu chính sách thuế VAT mới sẽ có hiệu lực từ 1/7/2025. Tuy nhiên không phải cổ phiếu nào trong ngành phân bón cũng sẽ tăng mạnh. Do đó, các nhà đầu tư cần có sự sàng lọc kỹ trước khi “xuống tiền” đầu tư.

Tỷ trọng giá trị phân bón nhập khẩu của Việt Nam theo quốc gia, trong đó Trung Quốc và Nga là hai quốc gia chiếm tỷ trọng lớn nhất. Nguồn: Cục Thống kê, MBS.

Triển vọng ngành nhìn từ thuế VAT

Việt Nam là nước có nền nông nghiệp phát triển, kéo theo quy mô thị trường phân bón Việt Nam đạt 3,44 tỷ USD năm 2024 và dự kiến sẽ đạt 4,2 tỷ USD vào năm 2030. Chính vì vậy, ngành phân bón có nhiều cơ hội để phát triển. Có thể nói, sự tăng trưởng của ngành này chính là nhờ sự hỗ trợ của Chính phủ cho phát triển nông nghiệp bền vững, mở rộng canh tác định hướng xuất khẩu, và các biện pháp canh tác thân thiện với môi trường. Trong năm 2025, ngành phân bón tiếp tục được hỗ trợ khi nhu cầu tiêu thụ trong và ngoài nước được dự báo tiếp tục tăng, giúp lợi nhuận của các doanh nghiệp ngành phân bón tăng trưởng.

Cùng với triển vọng thị trường, ngành phân bón còn có động lực tăng trưởng từ chính sách thuế VAT. Hiện nay, việc chuyển từ không chịu thuế VAT sang chịu thuế 5% sẽ làm tăng giá cuối cùng mà người tiêu dùng phải trả. Nhưng theo đánh giá từ các doanh nghiệp trong ngành, trong trường hợp có sự cạnh tranh khốc liệt giữa phân bón nội địa và nhập khẩu, các công ty sản xuất phân bón nội địa có thể chọn phương án giảm giá bán để từ đó hỗ trợ người nông dân.

Trên thị trường, phân bón nhập khẩu hiện có giá thấp hơn so với phân bón nội địa. Trong trường hợp cạnh tranh gay gắt với phân bón nhập khẩu, các doanh nghiệp sản xuất phân bón nội địa sau khi được hoàn thuế VAT từ 1/7 trên chi phí sản xuất, có thể giảm giá bán trước khi cộng thêm 5% VAT. Điều này giúp thu hẹp chênh lệch giá với phân bón nhập khẩu, đồng thời khuyến khích nông dân sử dụng phân bón sản xuất trong nước.

Ngoài ra, các doanh nghiệp sản xuất phân bón có thể yêu cầu hoàn thuế VAT trên chi phí sản xuất. Điều này chủ yếu đem lại lợi ích cho các doanh nghiệp sản xuất phân Urê và DAP vì các doanh nghiệp sản xuất phân bón từ nguyên liệu thô (khí tự nhiên, than đá, đá phốt phát). Với các doanh nghiệp sản xuất phân NPK, tác động từ chính sách thuế VAT không nhiều. Bởi vì, nguyên liệu đầu vào dùng cho các sản phẩm NPK chủ yếu là phân bón đơn (urê, phốt phát đơn và kali), nên dù áp dụng cơ chế không chịu thuế hay chịu thuế VAT đều không ảnh hưởng đến chi phí giá thành và nguyên liệu.

Xem xét cổ phiếu nào?

Trước bối cảnh nói trên, các nhà đầu tư có thể xem xét các cổ phiếu sau đây:

Thứ nhất là cổ phiếu DCM của Công ty Cổ phần Phân bón Đạm Cà Mau. Năm 2025, DCM xây dựng kế hoạch kinh doanh với ước tính doanh thu đạt 13.983 tỷ đồng, và lợi nhuận sau thuế 774 tỷ đồng. So với mức thực hiện năm 2024, kế hoạch này tăng 3,9% về doanh thu, nhưng giảm 42% về lợi nhuận.

Có thể nói, kế hoạch lợi nhuận năm 2025 của DCM là thận trọng, dù doanh nghiệp có thể thực hiện ở mức cao hơn, nhất là khi có khoản chiết khấu thuế VAT đầu vào từ tháng 1/7/2025. Sản lượng Urê và NPK của DCM năm 2025 dự kiến giảm so với năm 2024, do nhu cầu thị trường tiêu thụ giảm. Tuy nhiên, giá bán Urê và NPK đều tăng. Uớc tính số tiền thuế VAT mà DCM được hoàn lên tới 84 tỷ đồng trong năm 2025. Với triển vọng này, các nhà đầu tư có thể xem xét cổ phiếu DCM khi ở quanh vùng giá 26.000-28.000 đồng/cp.

Thứ hai là cổ phiếu DPM của Tổng Công ty Phân bón hoá chất Dầu khí Phú Mỹ. Năm 2024, DPM đạt doanh thu 13.496 tỷ đồng, và lợi nhuận ròng đạt 594 tỷ đồng, tăng 11% so với cùng kỳ. Năm 2025, DPM đặt kế hoạch tổng doanh thu 12.876 tỷ đồng, và lợi nhuận sau thuế 320 tỷ đồng. Kế hoạch kinh doanh của DPM được đặt ra trong bối cảnh giá Urê thế giới đang tăng mạnh và thuế giá trị gia tăng 5% được áp dụng từ ngày 1/7/2025. Ước tính DPM sẽ được khấu trừ thuế VAT đầu vào 170 tỷ đồng trong 2025 và 350 tỷ đồng trong 2026.

Tuy nhiên, mức độ hưởng lợi thực tế của DPM sẽ còn phụ thuộc vào mức hỗ trợ giá bán giữa doanh nghiệp và người nông dân. Nhà đầu tư có thể xem xét cổ phiếu DPM khi ở quanh vùng giá 28.000 đồng/cp.

Thứ ba là cổ phiếu DGC của Công ty Cổ phần Tập đoàn Hoá chất Đức Giang.

Năm 2025, doanh thu của DGC ước tính sẽ tăng 18%, với điều kiện giá phốt pho vàng tăng 4% và doanh nghiệp có khả năng tăng sản lượng tiêu thụ ở tất cả các danh mục sản phẩm. Dự kiến mức tăng trưởng lợi nhuận ròng năm nay của DGC đạt 32% nhờ chủ động về nguồn nguyên vật liệu chính là quặng Apatit tăng từ 80% lên tới 100%. Nhà đầu tư có thể xem xét cổ phiếu DGC khi ở quanh vùng giá 78.000-80.000 đồng/cp.

Thứ tư là cổ phiếu DDV của Công ty Cổ phần DAP – Vinachem. Dự báo doanh thu và lợi nhuận sau thuế năm 2025 của DDV có thể đạt lần lượt 3.414 tỷ đồng và 214 tỷ đồng, tăng tương ứng 3% và tăng 49% so với năm 2024. DDV kỳ vọng duy trì nền tảng tăng trưởng nhờ các yếu tố như nhu cầu tiêu thụ phân bón cải thiện và chính sách hạn chế xuất khẩu của Trung Quốc. Nhà đầu tư có thể xem xét cổ phiếu DDV khi ở quanh vùng giá từ 14.000-16.000 đồng/cp.

Nguyễn Anh Minh-Link gốc