Dự thảo Luật Thuế thu nhập cá nhân (thay thế) được công bố đang trở thành tâm điểm của giới chứng khoán, đặc biệt trong bối cảnh nhà đầu tư cá nhân chiếm hơn 80% giá trị giao dịch chứng khoán. Do đó, bất kỳ thay đổi nào trong cách tính thuế cũng sẽ ảnh hưởng đáng kể đến tâm lý và hoạt động giao dịch trên thị trường.

Dự thảo Luật Thuế thu nhập cá nhân (thay thế) đã được Bộ Tài chính công bố để lấy ý kiến. Cơ quan này dự kiến sửa đổi, hoàn thiện quy định về thu nhập chịu thuế thu nhập cá nhân và cách tính thuế đối với hoạt động chuyển nhượng vốn, chuyển nhượng chứng khoán của cá nhân (bao gồm cả chứng khoán phái sinh).

Cụ thể, cơ quan soạn thảo đề xuất thuế thu nhập cá nhân đối với thu nhập từ chuyển nhượng vốn của cá nhân cư trú được xác định bằng thu nhập tính thuế nhân với thuế suất 20% theo từng lần chuyển nhượng.

Trong đó, thu nhập tính thuế từ chuyển nhượng vốn được xác định bằng giá bán trừ giá mua và các khoản chi phí hợp lý liên quan đến việc tạo ra thu nhập từ chuyển nhượng vốn.

Trường hợp không xác định được giá mua và các chi phí liên quan đến việc chuyển nhượng vốn thì thuế thu nhập cá nhân được xác định bằng giá bán nhân (x) với thuế suất 2%.

Với chuyển nhượng chứng khoán, dự thảo Bộ Tài chính công bố cũng đề xuất thuế thu nhập cá nhân được xác định bằng thu nhập tính thuế nhân (x) với thuế suất 20%.

Thu nhập tính thuế từ chuyển nhượng chứng khoán được xác định bằng giá bán trừ giá mua và các khoản chi phí hợp lý liên quan đến việc tạo ra thu nhập từ chuyển nhượng chứng khoán trong kỳ tính thuế (theo năm).

Trường hợp không xác định được giá mua và chi phí liên quan đến việc chuyển nhượng chứng khoán thì thuế đối với thu nhập từ chuyển nhượng chứng khoán được xác định bằng giá bán chứng khoán nhân với thuế suất 0,1% theo từng lần chuyển nhượng.

Trích Dự thảo Luật Thuế thu nhập cá nhân (thay thế) đang được Bộ Tài chính lấy ý kiến.

Nhà đầu tư băn khoăn, mức thuế 20% lãi chứng khoán có quá cao?

Anh Hoàng Minh (31 tuổi, Hà Nội) cho biết, anh băn khoăn về việc xác định chi phí hợp lý nào được trừ khi tính lãi ròng chịu thuế.

Theo anh Minh, việc có lãi phải nộp thuế là hợp lý. Tuy nhiên, các chi phí như lãi vay margin, phí tư vấn đầu tư, hay chi phí đào tạo... trong quá trình đầu tư có được coi là chi phí không?

"Mặc dù các công ty chứng khoán cung cấp thông tin về giá mua bán, phí giao dịch và thuế hiện hành, nhiều chi phí phát sinh khác trong quá trình đầu tư lại chưa được công nhận là chi phí hợp lý để giảm trừ trong tính thuế.

Ví dụ, các khoản như lãi vay margin hàng tháng hoặc phí mua báo cáo phân tích từ bên ngoài hiện chưa rõ có được chấp nhận khi xác định thu nhập chịu thuế hay không?!", anh Minh nêu vấn đề.

Do đó, anh Minh kiến nghị cần có cơ chế chuẩn hóa danh mục chi phí hợp lệ, cùng với hướng dẫn kê khai hoặc cung cấp dữ liệu minh bạch từ các công ty chứng khoán để nhà đầu tư yên tâm.

Trích một bài đăng trên Mạng xã hội Facebook nhận gần 800 lượt quan tâm và 372 bình luận của các nhà đầu tư về đề xuất áp thuế 20% trên lãi bán chứng khoán hàng năm.

Ngoài anh Minh, sau khi Dự thảo Luật Thuế thu nhập cá nhân (thay thế) được công bố đang trở thành tâm điểm trên nhiều hội nhóm chứng khoán, đặc biệt trong bối cảnh hiện nay, nhà đầu tư cá nhân chiếm hơn 80% giá trị giao dịch chứng khoán. Do đó, bất kỳ thay đổi nào trong cách tính thuế cũng sẽ ảnh hưởng đáng kể đến tâm lý và hoạt động giao dịch trên thị trường.

Cùng bàn luận, trên cương vị là nhà đầu tư cá nhân, chị An Bình (42 tuổi, Hà Nội) cho rằng, thu 20% trên lãi hàng năm là quá cao.

"Quy mô thị trường chứng khoán Việt Nam còn hạn chế, đang ở giai đoạn phát triển. Nếu áp thuế suất cao, trong khi khoản lời đó chưa chắc đã bền vững, chẳng khác gì lấy đi động lực đầu tư dài hạn", chị Bình nói.

Đánh thuế 20% lãi chứng khoán: "Chứng sĩ" có mất đi "động lực" đầu tư?

Về vấn đề này, ông Nguyễn Đức Nghĩa, Phó Giám đốc Trung tâm Hỗ trợ Doanh nghiệp nhỏ và vừa, Hiệp hội Doanh nghiệp TP. Hồ Chí Minh, nhấn mạnh sự cần thiết của một luật thuế mới nhằm tính đúng, tính đủ chi phí cho nhà đầu tư. Ông đặc biệt đề xuất áp dụng một mức thuế thống nhất và thấp nhất để tạo sự yên tâm cho hoạt động kinh doanh.

"Chúng tôi đề xuất áp dụng mức thuế suất 15% là phù hợp," ông Nghĩa nói.

Lý giải cho đề xuất này, ông Nghĩa cho biết mức thuế 15-17% cũng đang được áp dụng cho các doanh nghiệp nhỏ và siêu nhỏ, do đó, 15% cho lợi nhuận từ đầu tư chứng khoán là hợp lý.

Nhưng bên cạnh đó, ông Nghĩa cũng nêu ví dụ: Với khoản đầu tư 1 tỷ đồng và lợi nhuận 10% (100 triệu đồng), nếu áp dụng mức thuế 0,1% như hiện hành, nhà đầu tư cá nhân chỉ nộp 1 triệu đồng.

Trong khi đó, nếu áp dụng mức thuế 20% trên lợi nhuận, số thuế phải nộp sẽ lên tới 20 triệu đồng. Khoảng cách chênh lệch lớn này có thể khiến nhiều nhà đầu tư mất đi sự hào hứng với kênh chứng khoán.

Chuyên gia tài chính Phan Lê Thành Long, Tổng Giám đốc AFA Group.

Còn chuyên gia tài chính Phan Lê Thành Long, Tổng Giám đốc AFA Group, cho biết quy định đánh thuế trên lãi bán chứng khoán không phải mới mà đã có từ rất lâu, Luật thuế thu nhập cá nhân (TNCN) 2007 đã quy định điều này.

Ông Long nêu, trước đây, vào giai đoạn sơ khai của thị trường chứng khoán Việt Nam, luật thuế TNCN không hề có quy định nộp 0,1% trên giá trị giao dịch mà đều tính trên phần lãi. Tuy nhiên, việc tính thuế trên lãi gặp phải vấn đề lớn về sự phức tạp trong kê khai và quản lý.

Đó là lý do Bộ Tài chính đã trình Chính phủ để sửa luật thuế TNCN, và từ đó sinh ra phương pháp nộp 0,1% trên tổng giá trị giao dịch bán như hiện hành. Khi giao dịch bán diễn ra, công ty chứng khoán chỉ cần trích 0,1% và nộp, điều này đơn giản hơn rất nhiều.

Với dự thảo mới, ông Long cho biết, thuế suất đánh trên lãi (capital gain tax rate) 20% (lựa chọn 1) là phù hợp trên thế giới. Nhưng nếu áp mức thuế này sẽ không khuyến khích thị trường chứng khoán phát triển. Vì vậy, thời điểm đó Luật thuế TNCN 2007 cho thêm một lựa chọn 2 là chịu thuế 0,1% trên giá trị bán, bất kể bán lãi hay lỗ, gọi là thuế khoán.

"Nhà đầu tư sẽ được quyền chọn đăng ký 1 trong 2 lựa chọn trên. Và thực tế không nhà đầu tư nào chọn lựa chọn 1 là 20% trên lãi. Đến Luật thuế TNCN 2013 chỉ còn lựa chọn 2 và áp dụng đến hiện tại", ông Long nói.

Đồng thời, Chủ tịch AFA Group cũng cho rằng, việc chuyển sang phương án tính thuế trên lợi nhuận sẽ tác động đáng kể đến các quỹ đầu tư và công ty quản lý quỹ, đặc biệt là những quỹ đầu tư vào các doanh nghiệp chưa niêm yết hoặc quỹ đầu tư mạo hiểm.

Link gốc