Kinh nghiệm quốc tế chứng minh những thị trường có chuẩn mực quản trị tốt luôn là điểm đến ưu tiên của dòng vốn dài hạn, đặc biệt là các quỹ hưu trí.

Bà Vũ Thị Chân Phương phát biểu tại diễn đàn. Nguồn: VIOD

Tại Diễn đàn Thường niên về Quản trị Công ty lần thứ 8 do Viện Thành viên HĐQT Việt Nam (VIOD) tổ chức, bà Vũ Thị Chân Phương, Chủ tịch UBCKNN chia sẻ năm 2025 đánh dấu 25 năm hình thành và phát triển của thị trường chứng khoán Việt Nam – một hành trình không dài so với nhiều thị trường trong khu vực, nhưng giàu dấu ấn và đầy nỗ lực.

Đặc biệt, ngày 8/10 được ghi nhớ như một dấu mốc lịch sử, khi FTSE Russell chính thức nâng hạng thị trường chứng khoán Việt Nam từ thị trường cận biên lên thị trường mới nổi thứ cấp. Đây là thành quả của cả một quá trình dài cải cách, cải thiện hạ tầng giao dịch, nâng cao chất lượng công bố thông tin và quản trị công ty; là sự ghi nhận cho những nỗ lực bền bỉ của Chính phủ, Bộ Tài chính, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước, các Sở Giao dịch, VSDC, các tổ chức trung gian và cộng đồng doanh nghiệp.

Tuy nhiên, nâng hạng không phải là đích đến. Đó mới chỉ là khởi đầu cho một giai đoạn phát triển cao hơn, với yêu cầu ngày càng lớn về minh bạch, hiệu quả và khả năng bảo vệ nhà đầu tư.

Trong bối cảnh thị trường bước vào nhóm mới nổi, bà Phương đánh giá quản trị công ty đóng vai trò then chốt. Kinh nghiệm quốc tế đã chứng minh rằng những thị trường có chuẩn mực quản trị tốt luôn là điểm đến ưu tiên của dòng vốn dài hạn, đặc biệt là các quỹ hưu trí, các định chế tài chính lớn.

Ở Việt Nam, kết quả Thẻ điểm Quản trị Công ty ASEAN cho thấy đã có bước tiến quan trọng, nhưng vẫn còn khoảng cách đáng kể so với nhóm dẫn đầu. Khoảng cách ấy đặt ra yêu cầu cấp thiết rằng doanh nghiệp Việt Nam cần tiếp tục nâng chuẩn quản trị để đáp ứng kỳ vọng ngày càng cao của thị trường và nhà đầu tư quốc tế.

Trong thời gian tới, nhằm củng cố vị thế thị trường mới nổi và hướng tới mục tiêu phát triển bền vững, UBCKNN sẽ tập trung vào các định hướng lớn: hoàn thiện khung pháp lý về quản trị công ty theo chuẩn OECD và thông lệ quốc tế; nâng yêu cầu công bố thông tin, đặc biệt trong lĩnh vực quản trị rủi ro và ESG; chuẩn hóa báo cáo quản trị của doanh nghiệp niêm yết; tăng cường đào tạo cho hội đồng quản trị và ban điều hành; và mở rộng hợp tác quốc tế với các tổ chức uy tín.

“Mục tiêu của chúng tôi là hỗ trợ doanh nghiệp chuyển đổi từ mô hình “tuân thủ” sang “thực hành quản trị hiệu quả, minh bạch và bền vững”, qua đó nâng cao năng lực cạnh tranh và thu hút dòng vốn chất lượng cao”, lãnh đạo UBCKNN nói.

Sự phát triển của thị trường vốn Việt Nam trong giai đoạn mới phụ thuộc rất lớn vào chính cộng đồng doanh nghiệp – những người trực tiếp kiến tạo chất lượng thị trường. Do vậy, UBCKNN mong rằng mỗi doanh nghiệp sẽ coi quản trị công ty không chỉ là yêu cầu bắt buộc mà là một chiến lược phát triển dài hạn; coi minh bạch thông tin là cam kết với nhà đầu tư; và coi quản trị rủi ro là nền tảng của sự bền vững.

Không doanh nghiệp Việt nào lọt danh sách tài sản ASEAN

Ông Phan Lê Thành Long, Tổng Giám đốc VIOD cho biết vốn hóa thị trường chứng khoán Việt Nam hiện chiếm khoảng 7% tổng vốn hóa của các quốc gia thành viên Diễn đàn thị trường vốn ASEAN (ACMF) – thành lập 2004 gồm 10 quốc gia ASEAN với mục tiêu xây dựng thị trường vốn ASEAN có chiều sâu, thanh khoản tốt và kết nối chặt chẽ giữa các quốc gia.

Xây dựng thị trường vốn bền vững và bền bỉ là một trong năm trụ cột chiến lược của ACMF (2026 – 2030). Để thực hiện cần đảm bảo 2 yếu tố: (1) tăng cường nỗ lực thích ứng và giảm thiểu biến đổi khí hậu nhằm hỗ trợ các mục tiêu phát triển biền vững của ASEAN, (2) tăng cường cơ chế quản trị công ty và quản trị xã hội nhằm nâng cao hiệu quả phân bổ nguồn vốn.

Trong đó, đối với yếu tố tăng cường cơ chế quản trị công ty, doanh nghiệp cần nâng cao bộ thẻ điểm quản trị công ty (ACGS) và công bố thông tin ESG. ACGS chính là một sáng kiến nhằm nâng cao tiêu chuẩn quản trị của các công ty niêm yết trong khu vực ASEAN, thúc đẩy doanh nghiệp ASEAN trở thành những doanh nghiệp đầu tư có giá trị trên thị trường quốc tế - Tài sản ASEAN.

Tổng Giám đốc VIOD chia sẻ Việt Nam đã tham gia từ đầu trong đánh giá ACGS nhưng xếp hạng thấp trong khu vực qua nhiều kỳ đánh giá, điểm số chưa đạt mức bình quân chung, số lượng doanh nghiệp đạt trên mức điểm bình quân chỉ chiếm 1% và không có doanh nghiệp đạt Tài sản ASEAN trong kỳ đánh giá gần nhất.

Ông Long nhấn mạnh trong tiến trình cải thiện xếp hạng của doanh nghiệp Việt, vai trong của HĐQT vô cùng lớn, quyết định chất lượng quản trị công ty. HĐQT doanh nghiệp cần tiên phong, cam kết thực hành quản trị công ty theo thông lệ tốt nhất. Điều này không chỉ giúp doanh nghiệp phát triển bền vững mà còn gia tăng cơ hội tiếp cận nguồn vốn của tổ chức quốc tế thông qua các chương trình hoạt động cấp khu vực, trở thành tài sản đáng đầu tư của ASEAN.

Link gốc