Quyết định áp thuế CBPG HRC có xuất xứ từ Trung Quốc được ban hành, Tập đoàn Hòa Phát được hưởng lợi lớn nhất do sản xuất được sản phẩm này.

Ngày 21/2, Bộ Công Thương công bố Quyết định 460/QĐ-BCT áp dụng thuế chống bán phá giá (CBPG) tạm thời đối với một số sản phẩm thép cán nóng (HRC) có xuất xứ từ Trung Quốc, trong khi Ấn Độ không bị áp dụng.

Mức thuế chống bán phá giá tạm thời từ 19,38% đến 27,83%. Quyết định có hiệu lực từ 8/3 và có hiệu lực trong 120 ngày kể từ ngày ban hành.

Vào 26/7/2024, Bộ Công Thương ban hành quyết định điều tra chống bán phá giá với một số sản phẩm thép cán nóng có xuất xứ từ Ấn Độ và Trung Quốc trong giai đoạn từ 1/7/2023 đến 30/6/2024. Cuộc điều tra được khởi xướng từ yêu cầu do các công ty sản xuất trong nước nộp cáo buộc các nhà sản xuất thép cán nóng từ Ấn Độ và Trung Quốc bán phá giá sản phẩm sang Việt Nam, gây thiệt hại cho ngành sản xuất trong nước.

Theo Tổng cục Hải quan, năm 2024 đánh dấu là năm kỷ lục về nhập khẩu thép, các sản phẩm sắt thép của Việt Nam, tổng chi ngoại tệ lên đến 19,07 tỷ USD, tăng 21% (thêm 3,3 tỷ USD) so với thực hiện của năm trước. Việt Nam nhập khẩu chủ yếu từ thị trường Trung Quốc, Hàn Quốc và Nhật Bản. Trong đó, riêng nhập khẩu từ Trung Quốc tới 12,03 tỷ USD, chiếm 63%; chủ yếu nhập HRC.

Hiệp hội thép Việt Nam (VSA) cho biết hiện Việt Nam đứng thứ 12 thế giới và đứng đầu khu vực ASEAN về sản xuất thép với quy mô sản xuất ước đạt khoảng 30 triệu tấn trong năm 2024. Tuy nhiên, ngành thép đang gặp nhiều khó khăn do sự sụt giảm của thị trường bất động sản, giá nguyên liệu tăng, tồn kho lớn…

Một nguyên nhân khiến thép nội địa khó cạnh tranh trong tiêu thụ là sự đổ bộ của thép nhập khẩu từ Trung Quốc. Quốc gia này đứng đầu thế giới về sản xuất và xuất khẩu thép, với khoảng 500 nhà máy thép các loại, tổng công suất khoảng 1,17 tỷ tấn thép/năm vào năm 2023. Trong 2 năm qua, thị trường bất động sản Trung Quốc đứng lại, cung thép lớn hơn cầu trong nước, các nhà sản xuất thép Trung Quốc đã bán phá giá thép ở thị trường nước ngoài, trong đó Việt Nam bị ảnh hưởng lớn.

Doanh nghiệp thép nào hưởng lợi lớn nhất?

Trước thông tin áp dụng thuế CBPG, hầu hết cổ phiếu thép đều phản ứng tích cực dù thị trường chung mở cửa khá rung lắc. Tuy nhiên, tăng giá mạnh nhất là cổ phiếu TVN của Tổng công ty Thép Việt Nam gần 7% lên 9.400 đồng/cp. Cổ phiếu HPG của Tập đoàn Hòa Phát tăng hơn 5% lên 27.750 đồng/cp, có lúc chạm trần. Các cổ phiếu khác như SMC, NKG, HSG, GDA chỉ tăng 2% - 4%.

Trao đổi với nhadautu.vn, ông Nguyễn Thế Minh, Giám đốc Khối Nghiên cứu và Phát triển khách hàng cá nhân Chứng khoán Yuanta Việt Nam bình luận Bộ Công Thương áp thuế CBPG tạm thời đối với thép cuộn cán nóng (HRC) nhập khẩu từ Trung Quốc giúp giảm áp lực cạnh tranh, qua đó hỗ trợ tích cực cho giá bán trung bình của doanh nghiệp sản xuất nội địa như Tập đoàn Hòa Phát (mã: HPG). Trong năm 2024, sự cạnh tranh từ nguồn hàng Trung Quốc đã ảnh hưởng đáng kể đến sản lượng tiêu thụ và giá bán trung bình của HRC nội địa.

Tuy nhiên, thông tin này lại tác động tiêu cực đến các doanh nghiệp phụ thuộc vào nguồn nguyên liệu nhập khẩu HRC, đó là các đơn vị tôn mạ như Tập đoàn Hoa Sen (mã: HSG), Thép Nam Kim (mã: NKG). Dù vậy, theo đánh giá của ông Minh, các doanh nghiệp đã có sự chuẩn bị bằng cách chuyển hướng sang nguồn cung trong nước. Ngoài ra, mức tồn kho hiện tại cũng giúp giảm bớt áp lực từ bất kỳ đợt tăng giá nào của HRC trên thị trường nội địa.

Tương tự, chuyên gia phân tích từ Chứng khoán VPBank (VPBankS) cũng nhìn nhận việc áp dụng thuế CBPG đối với HRC là thông tin rất tích cực cho doanh nghiệp sản xuất HRC trong nước như Hòa Phát hay Formosa. Do mức thuế chống bán phá giá công bố cao hơn nhiều mức chênh lệch thường thấy giữa HRC Việt Nam và HRC Trung Quốc (khoảng từ 15 – 45 USD/tấn, tương đương 2,9% - 9%).

Với mức thuế chống bán phá giá 19,38% đến 27,83%, VPBankS cho rằng sản lượng tiêu thụ HRC của Hòa Phát và Formosa có động lực để tăng mạnh do sản lượng tiêu thụ HRC của 2 doanh nghiệp này mới đáp ứng được 39% nhu cầu hiện tại.

Theo báo cáo của Tập đoàn Hòa Phát, sản lượng HRC năm 2024 trong nước đạt 6,58 triệu tấn, giảm nhẹ 3% so với năm trước. Trong khi đó, lượng HRC nhập khẩu năm qua lên đến hơn 12 triệu tấn, tăng 30%. Hòa Phát đóng góp 44,5% lượng HRC nội địa khi đạt 2,93 triệu tấn, nhỉnh hơn gần 5% so với 2023.

Hòa Phát chuẩn bị đưa phân kỳ 1 dự án Dung Quất 2 vào hoạt động thử nghiệm, phân kỳ 1 dự án sẽ giúp nâng công suất sản xuất HRC lên mức 6,8 triệu tấn/năm, tăng 70% so với công suất sản xuất HRC hiện tại.

Nguồn: VPBankS

Ngược lại, các công ty tôn mạ phụ thuộc vào HRC nhập khẩu như Hoa Sen (mã: HSG), Nam Kim (mã: NKG) sẽ có tác động tiêu cực. Tuy nhiên, VPBankS nhận định nhóm các công ty này đã chủ động giảm thiểu rủi ro bằng đa dạng hóa nguồn HRC đầu vào. Hơn nữa, BCTC quý IV/2024 của các doanh nghiệp này ghi nhận giá trị tồn kho nguyên vật liệu cùng hàng mua đi đường ở mức cao hơn so với trung bình, cho thấy dấu hiệu tích trữ HRC đầu vào trước quyết định chống bán phá giá được công bố.

Vì vậy, trong ngắn hạn, VPBankS cho rằng tác động tiêu cực đến các doanh nghiệp tôn mạ không đáng kể. Trong dài hạn, các doanh nghiệp tôn mạ sẽ phải chấp nhập sử dụng HRC nội địa hoặc nhập khẩu từ những nguồn khác Trung Quốc với giá HRC cao hơn.

Ngọc Điểm-Link gốc