T&#193;C ĐỘNG CỦA LẠM PH&#193;T ĐẾN NỀN KINH TẾ

1. T&#225;c động ti&#234;u cực:

          a. Lạm ph&#225;t v&#224; l&#227;i suất:

          Lạm ph&#225;t của c&#225;c quốc gia tr&#234;n thế giới khi xảy ra cao v&#224; triền mi&#234;n c&#243; ảnh hưởng xấu đến mọi mặt của đời sống kinh tế, ch&#237;nh trị v&#224; x&#227; hội của một quốc gia. Trong đ&#243;, t&#225;c động đầu ti&#234;n của lạm ph&#225;t l&#224; t&#225;c động l&#234;n l&#227;i suất.

           Ta c&#243;: L&#227;i suất thực = l&#227;i suất danh nghĩa - tỷ lệ lạm ph&#225;t.

 Do đ&#243; khi tỷ lệ lạm ph&#225;t tăng cao, nếu muốn cho l&#227;i suất thật ổn địnhv&#224; thực dương th&#236; l&#227;i suất sanh nghĩa phải tăng l&#234;n theo tỷ lệ lạm ph&#225;t. Việc tăng l&#227;i suất danh nghĩa sẽ dẫn đến hậu quả m&#224; nền kinh tế phải g&#225;nh chịu l&#224; suy tho&#225;i kinh tế v&#224; thất nghiệp gia tăng.

          b. Lạm ph&#225;t v&#224; thu nhập thực tế:

          Giữa thu nhập thực tế v&#224; thu nhập danh nghĩa của người lao động c&#243; quan hệ với nhau qua tỷ lệ lạm ph&#225;t. Khi lạm ph&#225;t tăng l&#234;n m&#224; thu nhập danh nghĩa kh&#244;ng thay đổi th&#236; l&#224;m cho thu nhập thực tế của người lao động giảm xuống.

          Lạm ph&#225;t kh&#244;ng chỉ l&#224;m giảm gi&#225; trị thật của những t&#224;i sản kh&#244;ng c&#243; l&#227;i m&#224; n&#243; c&#242;n l&#224;m hao m&#242;n gi&#225; trị của những t&#224;i sản c&#243; l&#227;i, tức l&#224; l&#224;m giảm thu nhập thực từ c&#225;c khoản l&#227;i, c&#225;c khoản lợi tức. Đ&#243; l&#224; do ch&#237;nh s&#225;ch thuế của nh&#224; nước được t&#237;nh tr&#234;n cơ sở của thu nhập danh nghĩa. Khi lạm ph&#225;t tăng cao, những người đi vay tăng l&#227;i suất danh nghĩa để b&#249; v&#224;o tỷ lệ lạm ph&#225;t tăng cao  mặc d&#249; thuế suất vẫn kh&#244;ng tăng.

Từ đ&#243;, thu nhập r&#242;ng (thực) của của người cho vay bằng thu nhập danh nghĩa trừ đi tỷ lệ lạm ph&#225;t bị giảm xuống sẽ ảnh hưởng rất lớn đến nền kinh tế x&#227; hội. Như suy tho&#225;i kinh tế, thất nghiệp gia tăng, đời sống của người lao động trở n&#234;n kh&#243; khăn hơn sẽ l&#224;m giảm l&#242;ng tin của d&#226;n ch&#250;ng đối với Ch&#237;nh phủ ...

          c. Lạm ph&#225;t v&#224; ph&#226;n phối thu nhập kh&#244;ng b&#236;nh đẳng:

          Khi lạm ph&#225;t tăng l&#234;n, gi&#225; trị của đồng tiền giửm xuấng, người đi vay sẽ c&#243; lợi trong việc vay vốn để đầu cơ kiếm lợi. Do vậy c&#224;ng tăng th&#234;m nhu cầu tiền vay trong nền kinh tế, đẩy l&#227;i suất l&#234;n cao.

          Lạm ph&#225;t tăng cao c&#242;n khiến những người thừa tiền v&#224; gi&#224;u c&#243;, d&#249;ng tiền của m&#236;nh vơ v&#233;t v&#224; thu gom h&#224;ng ho&#225;, t&#224;i sản, nạn đầu cơ xuất hiện, t&#236;nh trạng n&#224;y c&#224;ng l&#224;m mất c&#226;n đối  nghi&#234;m trọng quan hệ cung - cầu h&#224;ng ho&#225; tr&#234;n thị trường, gi&#225; cả h&#224;ng ho&#225; cũng l&#234;n cơn sốt cao hơn. Cuối c&#249;ng, những người d&#226;n ngh&#232;o vốn đ&#227; ngh&#232;o c&#224;ng trở n&#234;n khốn kh&#243; hơn. Họ thậm ch&#237; kh&#244;ng mua nổi những h&#224;ng ho&#225; ti&#234;u d&#249;ng thiết yếu, trong khi đ&#243;, những kẻ đầu cơ đ&#227; vơ v&#233;t sạch h&#224;ng ho&#225; v&#224; trở n&#234;n c&#224;ng gi&#224;u c&#243; hơn. T&#236;nh trạng lạm ph&#225;t như vậy sẽ c&#243; thể g&#226;y những rối loạn tong nền kinh tế v&#224; tạo ra khoảng c&#225;ch lớn về thu nhập, về mức sống giữa người gi&#224;u v&#224; người ngh&#232;o.

          d. Lạm ph&#225;t v&#224; nợ quốc gia:

          Lạm ph&#225;t cao l&#224;m cho Ch&#237;nh phủ được lợi do thuế thu nhập đ&#225;nh v&#224;o người d&#226;n, nhưng những khoản nợ nước ngo&#224;i sẽ trở n&#234;n trần trọng hơn. Ch&#237;nh phủ được lợi trong nước nhưng sẽ bị thiệt với nợ nước ngo&#224;i. L&#253; do l&#224; v&#236;: lạm ph&#225;t đ&#227; l&#224;m tỷ gi&#225; gi&#225; tăng v&#224; đồng tiền trong nước trở n&#234;n mất gi&#225; nhanh hơn so với đồng tiền nước ngo&#224;i t&#237;nh tr&#234;n c&#225; khoản nợ.

          2. T&#225;c động t&#237;ch cực:

Lạm ph&#225;t kh&#244;ng phải bao giờ cũng g&#226;y n&#234;n những t&#225;c hại cho nền kinh tế. Khi tốc độ lạm ph&#225;t vừa phải đ&#243; l&#224; từ 2-5% ở c&#225;c nước ph&#225;t triển v&#224; dưới 10% ở c&#225;c nước đang ph&#225;t triển sẽ mang lại một số lợi &#237;ch cho nền kinh tế như sau:

          + K&#237;ch th&#237;ch ti&#234;u d&#249;ng, vay nợ, đầu tư giảm bớt thất nghiệp trong x&#227; hội.

          + Cho ph&#233;p ch&#237;nh phủ c&#243; th&#234;m khả năng lựa chọn c&#225;c c&#244;ng cụ k&#237;ch th&#237;ch đầu tư v&#224;o những lĩnh vực k&#233;m ưu ti&#234;n th&#244;ng qua mở rộng t&#237;n dụng, gi&#250;p ph&#226;n phối lại thu nhập v&#224; c&#225;c nguồn lực trong x&#227; hội theo c&#225;c định hướng mục ti&#234;u v&#224; trong khoảng thời gian nhất định c&#243; chọn lọc. Tuy nhi&#234;n, đ&#226;y l&#224; c&#244;ng việc kh&#243; v&#224; đầy mạo hiểm nếu kh&#244;ng chủ động th&#236; sẽ g&#226;y n&#234;n hậu quả xấu.

          T&#243;m lại, lạm ph&#225;t l&#224; căn bệnh m&#227;n t&#237;nh của nền kinh tế thị trường, n&#243; vừa c&#243; t&#225;c hại lẫn lợi &#237;ch. Khi nền kinh tế c&#243; thể duy tr&#236;, kiềm chế v&#224; điều tiết được lạm ph&#225;t ở tốc độ vừa phải th&#236; n&#243; th&#250;c đẩy tăng trưởng kinh tế.

TÁC ĐỘNG CỦA LẠM PHÁT ĐẾN NỀN KINH TẾ

1. Tác động tiêu cực:

          a. Lạm phát và lãi suất:

          Lạm phát của các quốc gia trên thế giới khi xảy ra cao và triền miên có ảnh hưởng xấu đến mọi mặt của đời sống kinh tế, chính trị và xã hội của một quốc gia. Trong đó, tác động đầu tiên của lạm phát là tác động lên lãi suất.

           Ta có: Lãi suất thực = lãi suất danh nghĩa - tỷ lệ lạm phát.

 Do đó khi tỷ lệ lạm phát tăng cao, nếu muốn cho lãi suất thật ổn địnhvà thực dương thì lãi suất sanh nghĩa phải tăng lên theo tỷ lệ lạm phát. Việc tăng lãi suất danh nghĩa sẽ dẫn đến hậu quả mà nền kinh tế phải gánh chịu là suy thoái kinh tế và thất nghiệp gia tăng.

          b. Lạm phát và thu nhập thực tế:

          Giữa thu nhập thực tế và thu nhập danh nghĩa của người lao động có quan hệ với nhau qua tỷ lệ lạm phát. Khi lạm phát tăng lên mà thu nhập danh nghĩa không thay đổi thì làm cho thu nhập thực tế của người lao động giảm xuống.

          Lạm phát không chỉ làm giảm giá trị thật của những tài sản không có lãi mà nó còn làm hao mòn giá trị của những tài sản có lãi, tức là làm giảm thu nhập thực từ các khoản lãi, các khoản lợi tức. Đó là do chính sách thuế của nhà nước được tính trên cơ sở của thu nhập danh nghĩa. Khi lạm phát tăng cao, những người đi vay tăng lãi suất danh nghĩa để bù vào tỷ lệ lạm phát tăng cao  mặc dù thuế suất vẫn không tăng.

Từ đó, thu nhập ròng (thực) của của người cho vay bằng thu nhập danh nghĩa trừ đi tỷ lệ lạm phát bị giảm xuống sẽ ảnh hưởng rất lớn đến nền kinh tế xã hội. Như suy thoái kinh tế, thất nghiệp gia tăng, đời sống của người lao động trở nên khó khăn hơn sẽ làm giảm lòng tin của dân chúng đối với Chính phủ ...

          c. Lạm phát và phân phối thu nhập không bình đẳng:

          Khi lạm phát tăng lên, giá trị của đồng tiền giửm xuấng, người đi vay sẽ có lợi trong việc vay vốn để đầu cơ kiếm lợi. Do vậy càng tăng thêm nhu cầu tiền vay trong nền kinh tế, đẩy lãi suất lên cao.

          Lạm phát tăng cao còn khiến những người thừa tiền và giàu có, dùng tiền của mình vơ vét và thu gom hàng hoá, tài sản, nạn đầu cơ xuất hiện, tình trạng này càng làm mất cân đối  nghiêm trọng quan hệ cung - cầu hàng hoá trên thị trường, giá cả hàng hoá cũng lên cơn sốt cao hơn. Cuối cùng, những người dân nghèo vốn đã nghèo càng trở nên khốn khó hơn. Họ thậm chí không mua nổi những hàng hoá tiêu dùng thiết yếu, trong khi đó, những kẻ đầu cơ đã vơ vét sạch hàng hoá và trở nên càng giàu có hơn. Tình trạng lạm phát như vậy sẽ có thể gây những rối loạn tong nền kinh tế và tạo ra khoảng cách lớn về thu nhập, về mức sống giữa người giàu và người nghèo.

          d. Lạm phát và nợ quốc gia:

          Lạm phát cao làm cho Chính phủ được lợi do thuế thu nhập đánh vào người dân, nhưng những khoản nợ nước ngoài sẽ trở nên trần trọng hơn. Chính phủ được lợi trong nước nhưng sẽ bị thiệt với nợ nước ngoài. Lý do là vì: lạm phát đã làm tỷ giá giá tăng và đồng tiền trong nước trở nên mất giá nhanh hơn so với đồng tiền nước ngoài tính trên cá khoản nợ.

          2. Tác động tích cực:

Lạm phát không phải bao giờ cũng gây nên những tác hại cho nền kinh tế. Khi tốc độ lạm phát vừa phải đó là từ 2-5% ở các nước phát triển và dưới 10% ở các nước đang phát triển sẽ mang lại một số lợi ích cho nền kinh tế như sau:

          + Kích thích tiêu dùng, vay nợ, đầu tư giảm bớt thất nghiệp trong xã hội.

          + Cho phép chính phủ có thêm khả năng lựa chọn các công cụ kích thích đầu tư vào những lĩnh vực kém ưu tiên thông qua mở rộng tín dụng, giúp phân phối lại thu nhập và các nguồn lực trong xã hội theo các định hướng mục tiêu và trong khoảng thời gian nhất định có chọn lọc. Tuy nhiên, đây là công việc khó và đầy mạo hiểm nếu không chủ động thì sẽ gây nên hậu quả xấu.

          Tóm lại, lạm phát là căn bệnh mãn tính của nền kinh tế thị trường, nó vừa có tác hại lẫn lợi ích. Khi nền kinh tế có thể duy trì, kiềm chế và điều tiết được lạm phát ở tốc độ vừa phải thì nó thúc đẩy tăng trưởng kinh tế.