Trong tầm hai năm trở lại đ&#226;y, c&#244;ng cụ AI trở n&#234;n phổ biến hơn bao giờ hết. ChatGPT của OpenAI hay Gemini của Google,... l&#224; những c&#225;i t&#234;n khiến cho ‘cuộc đua’ AI của c&#225;c &#244;ng lớn c&#244;ng nghệ ‘n&#243;ng’ hơn bao giờ hết.
Gi&#225; cổ phiếu của nh&#224; sản xuất chip NVIDIA đ&#227; tăng hơn 200% trong năm qua, n&#226;ng gi&#225; trị của c&#244;ng ty l&#234;n hơn 3 ngh&#236;n tỷ USD. C&#225;c cổ phiếu c&#244;ng nghệ cũng tăng mạnh trong năm 2023, chủ yếu dựa tr&#234;n l&#224;n s&#243;ng cường điệu về AI. Tổng vốn đầu tư mạo hiểm v&#224;o c&#225;c startup AI gần chạm mốc 50 tỷ USD v&#224;o năm 2023, ngay cả khi đầu tư to&#224;n cầu giảm xuống mức thấp nhất trong năm năm qua, chỉ đạt 285 tỷ USD.

Gần đ&#226;y, m&#236;nh c&#243; đọc được v&#224;i d&#242;ng n&#224;y từ tờ tạp ch&#237; Inc. với nội dung như sau:
Như Greg Hill - đối t&#225;c quản l&#253; tại Parkway Ventures, đ&#227; n&#243;i với tạp ch&#237; Inc. v&#224;o đầu năm nay: &quot;Phần lớn c&#225;c c&#244;ng ty đều đưa AI v&#224;o trong c&#225;c bản thuyết tr&#236;nh của họ để thu h&#250;t nguồn vốn đầu tư, ngay cả khi AI kh&#244;ng phải l&#224; sản phẩm cốt l&#245;i của doanh nghiệp.”
Lĩnh vực AI hiện nay tr&#224;n ngập c&#225;c startup kh&#244;ng thực sự tự ph&#225;t triển c&#244;ng nghệ AI của ri&#234;ng m&#236;nh. &quot;Mọi người đang chạy theo xu hướng AI với suy nghĩ rằng tiền sẽ tự đến chỉ v&#236; họ đ&#227; t&#237;ch hợp AI v&#224;o m&#244; h&#236;nh kinh doanh của m&#236;nh. Nhưng thực tế, những g&#236; họ l&#224;m c&#243; thể chỉ l&#224; th&#234;m một ch&#250;t chức năng AI như một lớp vỏ bọc cho m&#244; h&#236;nh kinh doanh truyền thống,&quot; Jennings-O&#39;Bryne lập luận.

Những ai theo d&#245;i sẽ nhận thấy điều n&#224;y rất quen thuộc, gợi nhớ đến ‘bong b&#243;ng dot-com’. Đ&#243; l&#224; thời điểm chuyển giao thi&#234;n ni&#234;n kỷ, khi Internet ph&#225;t triển rầm rộ v&#224; bất kỳ c&#244;ng ty n&#224;o li&#234;n quan &#237;t nhiều đến Internet (như Apple, Microsoft, IBM) đều c&#243; sự tăng trưởng mạnh mẽ. Ai ai cũng muốn sở hữu cho m&#236;nh một cổ phiếu li&#234;n quan đến Internet. L&#250;c ấy, đ&#243; l&#224; xu hướng, chỉ cần c&#243; chữ ‘dot com’ trong t&#234;n hoặc tạo ra những trang web c&#243; đu&#244;i ‘dot com’ l&#224; người d&#226;n đổ x&#244; tranh nhau mua.
Tuy vẫn c&#242;n qu&#225; sớm để kết luận đ&#226;y l&#224; một ‘bong b&#243;ng’ v&#224; nhiều chuy&#234;n gia cho rằng muốn nh&#236;n r&#245; hơn bức tranh to&#224;n cảnh về AI th&#236; phải đợi khoảng 4 - 5 năm nữa. Theo m&#236;nh, ở thời điểm hiện tại, việc đi trả lời c&#226;u hỏi ‘c&#243; hay kh&#244;ng’ kh&#244;ng qu&#225; quan trọng m&#224; điều cần quan t&#226;m đến l&#224; dấu hiệu m&#224; bong b&#243;ng sẽ bắt đầu vỡ (những cụm từ được thần th&#225;nh h&#243;a như Internet hay AI, mức tăng n&#243;ng từ v&#224;i chục đến v&#224;i trăm phần trăm, P/E của cổ phiếu đang ở mức qu&#225; cao,...); mức độ ảnh hưởng hay t&#237;nh chất c&#243; trầm trọng như ‘bong b&#243;ng dot-com’ kh&#244;ng?

S&#243;ng tăng của cổ phiếu c&#244;ng nghệ tại thị trường Việt Nam đ&#227; ghi nhận tăng trưởng mạnh với mức tăng 10,18% trong th&#225;ng S&#225;u v&#224; tăng 53,63% so với cuối năm 2023. &quot;Đầu t&#224;u&quot; nh&#243;m c&#244;ng nghệ phải kể đến FPT khi m&#227; n&#224;y đ&#227; c&#243; mức tăng hơn 55% trong nửa đầu năm nay. Thậm ch&#237;, giai đoạn VN-Index biến động mạnh, cổ phiếu n&#224;y vẫn duy tr&#236; được đ&#224; tăng t&#237;ch cực. Nh&#243;m cổ phiếu n&#224;o cứ c&#243; chữ ‘c&#244;ng nghệ’ hay thậm ch&#237; l&#224; ‘viễn th&#244;ng’ th&#236; đều ghi nhận mức tăng t&#237;ch cực như CMG (+70%); FOX (+112%); ELC (+40%); VGI (+300%); MFS (+100%);… Đọc đến đ&#226;y chắc hẳn mọi người cũng đ&#227; hiểu được tại sao m&#236;nh lại nhắc đến ‘bong b&#243;ng dot-com’. V&#224; tại sao bạn lại cần quan t&#226;m đến điều n&#224;y? V&#236; khi ‘bong b&#243;ng’ đ&#227; h&#236;nh th&#224;nh hay kịch bản ti&#234;u cực nhất l&#224; vỡ, th&#236; bằng một c&#225;ch trực tiếp hay gi&#225;n tiếp bạn đều sẽ bị ảnh hưởng. Đa dạng h&#243;a danh mục, chuẩn bị trước kế hoạch t&#224;i ch&#237;nh, hay t&#236;m hiểu th&#234;m những cổ phiếu gi&#225; trị kh&#225;c (kh&#244;ng giảm nhiều như cổ phiếu bong b&#243;ng khi thị trường vỡ, thậm ch&#237; c&#243; thể tăng khi c&#225;c nh&#224; đầu tư chuyển sang sử dụng ch&#250;ng),... l&#224; những chiến lược c&#243; thể c&#226;n nhắc thực hiện.

V&#236; suy cho c&#249;ng th&#236;, tất cả những g&#236; m&#224; ch&#250;ng ta r&#250;t ra được từ ‘bong b&#243;ng dot-com’ m&#224; m&#236;nh học được từ một người thầy l&#224;: “Tiền bạc m&#224; ta kiếm được kh&#244;ng phải dễ d&#224;ng, nhưng điều kỳ lạ l&#224; ch&#250;ng ta lại sẵn s&#224;ng đổ hết v&#224;o những thứ m&#224; kh&#244;ng biết ch&#250;ng sẽ dẫn đến đ&#226;u v&#224; hoạt động như thế n&#224;o. Ch&#250;ng ta lu&#244;n mong đợi một tương lai nhanh ch&#243;ng nh&#226;n đ&#244;i hay nh&#226;n ba t&#224;i khoản, m&#224; kh&#244;ng biết điều đ&#243; c&#243; thực sự khả thi kh&#244;ng. Điều n&#224;y kh&#244;ng chỉ &#225;p dụng cho chứng kho&#225;n hay bitcoin, m&#224; c&#242;n cho bất kỳ loại đầu tư n&#224;o. Trước khi quyết định đầu tư, h&#227;y cẩn trọng v&#224; đảm bảo rằng bạn hiểu r&#245; tiền của bạn sẽ về đ&#226;u, hoạt động như thế n&#224;o, v&#224; l&#253; do tại sao bạn n&#234;n đầu tư v&#224;o đ&#243; thay v&#236; những lựa chọn kh&#225;c.”

Trong tầm hai năm trở lại đây, công cụ AI trở nên phổ biến hơn bao giờ hết. ChatGPT của OpenAI hay Gemini của Google,... là những cái tên khiến cho ‘cuộc đua’ AI của các ông lớn công nghệ ‘nóng’ hơn bao giờ hết.
Giá cổ phiếu của nhà sản xuất chip NVIDIA đã tăng hơn 200% trong năm qua, nâng giá trị của công ty lên hơn 3 nghìn tỷ USD. Các cổ phiếu công nghệ cũng tăng mạnh trong năm 2023, chủ yếu dựa trên làn sóng cường điệu về AI. Tổng vốn đầu tư mạo hiểm vào các startup AI gần chạm mốc 50 tỷ USD vào năm 2023, ngay cả khi đầu tư toàn cầu giảm xuống mức thấp nhất trong năm năm qua, chỉ đạt 285 tỷ USD.

Gần đây, mình có đọc được vài dòng này từ tờ tạp chí Inc. với nội dung như sau:
Như Greg Hill - đối tác quản lý tại Parkway Ventures, đã nói với tạp chí Inc. vào đầu năm nay: "Phần lớn các công ty đều đưa AI vào trong các bản thuyết trình của họ để thu hút nguồn vốn đầu tư, ngay cả khi AI không phải là sản phẩm cốt lõi của doanh nghiệp.”
Lĩnh vực AI hiện nay tràn ngập các startup không thực sự tự phát triển công nghệ AI của riêng mình. "Mọi người đang chạy theo xu hướng AI với suy nghĩ rằng tiền sẽ tự đến chỉ vì họ đã tích hợp AI vào mô hình kinh doanh của mình. Nhưng thực tế, những gì họ làm có thể chỉ là thêm một chút chức năng AI như một lớp vỏ bọc cho mô hình kinh doanh truyền thống," Jennings-O'Bryne lập luận.

Những ai theo dõi sẽ nhận thấy điều này rất quen thuộc, gợi nhớ đến ‘bong bóng dot-com’. Đó là thời điểm chuyển giao thiên niên kỷ, khi Internet phát triển rầm rộ và bất kỳ công ty nào liên quan ít nhiều đến Internet (như Apple, Microsoft, IBM) đều có sự tăng trưởng mạnh mẽ. Ai ai cũng muốn sở hữu cho mình một cổ phiếu liên quan đến Internet. Lúc ấy, đó là xu hướng, chỉ cần có chữ ‘dot com’ trong tên hoặc tạo ra những trang web có đuôi ‘dot com’ là người dân đổ xô tranh nhau mua.
Tuy vẫn còn quá sớm để kết luận đây là một ‘bong bóng’ và nhiều chuyên gia cho rằng muốn nhìn rõ hơn bức tranh toàn cảnh về AI thì phải đợi khoảng 4 - 5 năm nữa. Theo mình, ở thời điểm hiện tại, việc đi trả lời câu hỏi ‘có hay không’ không quá quan trọng mà điều cần quan tâm đến là dấu hiệu mà bong bóng sẽ bắt đầu vỡ (những cụm từ được thần thánh hóa như Internet hay AI, mức tăng nóng từ vài chục đến vài trăm phần trăm, P/E của cổ phiếu đang ở mức quá cao,...); mức độ ảnh hưởng hay tính chất có trầm trọng như ‘bong bóng dot-com’ không?

Sóng tăng của cổ phiếu công nghệ tại thị trường Việt Nam đã ghi nhận tăng trưởng mạnh với mức tăng 10,18% trong tháng Sáu và tăng 53,63% so với cuối năm 2023. "Đầu tàu" nhóm công nghệ phải kể đến FPT khi mã này đã có mức tăng hơn 55% trong nửa đầu năm nay. Thậm chí, giai đoạn VN-Index biến động mạnh, cổ phiếu này vẫn duy trì được đà tăng tích cực. Nhóm cổ phiếu nào cứ có chữ ‘công nghệ’ hay thậm chí là ‘viễn thông’ thì đều ghi nhận mức tăng tích cực như CMG (+70%); FOX (+112%); ELC (+40%); VGI (+300%); MFS (+100%);… Đọc đến đây chắc hẳn mọi người cũng đã hiểu được tại sao mình lại nhắc đến ‘bong bóng dot-com’. Và tại sao bạn lại cần quan tâm đến điều này? Vì khi ‘bong bóng’ đã hình thành hay kịch bản tiêu cực nhất là vỡ, thì bằng một cách trực tiếp hay gián tiếp bạn đều sẽ bị ảnh hưởng. Đa dạng hóa danh mục, chuẩn bị trước kế hoạch tài chính, hay tìm hiểu thêm những cổ phiếu giá trị khác (không giảm nhiều như cổ phiếu bong bóng khi thị trường vỡ, thậm chí có thể tăng khi các nhà đầu tư chuyển sang sử dụng chúng),... là những chiến lược có thể cân nhắc thực hiện.

Vì suy cho cùng thì, tất cả những gì mà chúng ta rút ra được từ ‘bong bóng dot-com’ mà mình học được từ một người thầy là: “Tiền bạc mà ta kiếm được không phải dễ dàng, nhưng điều kỳ lạ là chúng ta lại sẵn sàng đổ hết vào những thứ mà không biết chúng sẽ dẫn đến đâu và hoạt động như thế nào. Chúng ta luôn mong đợi một tương lai nhanh chóng nhân đôi hay nhân ba tài khoản, mà không biết điều đó có thực sự khả thi không. Điều này không chỉ áp dụng cho chứng khoán hay bitcoin, mà còn cho bất kỳ loại đầu tư nào. Trước khi quyết định đầu tư, hãy cẩn trọng và đảm bảo rằng bạn hiểu rõ tiền của bạn sẽ về đâu, hoạt động như thế nào, và lý do tại sao bạn nên đầu tư vào đó thay vì những lựa chọn khác.”