Fed Dưới &#193;p Lực Ch&#237;nh Trị: Giới Hạn Của Sự Kh&#225;ch Quan


Trong nhiều thập kỷ, Cục Dự trữ Li&#234;n bang Mỹ (Fed) lu&#244;n được xem l&#224; &quot;ph&#225;o đ&#224;i độc lập&quot; trong ch&#237;nh s&#225;ch tiền tệ, đứng ngo&#224;i c&#225;c cuộc tranh đấu ch&#237;nh trị. Tuy nhi&#234;n, trong những năm gần đ&#226;y, đặc biệt l&#224; dưới thời Tổng thống Donald Trump, ranh giới giữa ch&#237;nh s&#225;ch kinh tế v&#224; ch&#237;nh trị ng&#224;y c&#224;ng trở n&#234;n mờ nhạt.

Trump &quot;quay xe&quot; v&#224; phản ứng của thị trường

Ng&#224;y 22/4 vừa qua, Tổng thống Donald Trump bất ngờ tuy&#234;n bố tại Ph&#242;ng Bầu dục rằng &#244;ng &quot;kh&#244;ng c&#243; &#253; định&quot; sa thải Chủ tịch Fed Jerome Powell trước khi nhiệm kỳ của &#244;ng n&#224;y kết th&#250;c. Ph&#225;t biểu n&#224;y g&#226;y bất ngờ lớn bởi chỉ v&#224;i tuần trước đ&#243;, Trump vẫn mạnh mẽ chỉ tr&#237;ch Fed v&#236; duy tr&#236; mức l&#227;i suất cao v&#224; từ chối loại trừ khả năng sa thải Powell – điều chưa từng xảy ra trong lịch sử hiện đại.

Ngay sau tuy&#234;n bố, thị trường t&#224;i ch&#237;nh phản ứng t&#237;ch cực. C&#225;c chỉ số chứng kho&#225;n tương lai tại Mỹ bật tăng mạnh. Đ&#226;y l&#224; minh chứng r&#245; n&#233;t cho thấy chỉ một tuy&#234;n bố từ Tổng thống – d&#249; kh&#244;ng mang t&#237;nh ch&#237;nh s&#225;ch – cũng đủ l&#224;m thay đổi t&#226;m l&#253; thị trường. N&#243; đồng thời đặt ra c&#226;u hỏi: liệu Fed c&#243; thật sự &quot;miễn nhiễm&quot; với &#225;p lực ch&#237;nh trị?

Độc lập của Fed: L&#253; thuyết v&#224; thực tế

Về mặt ph&#225;p l&#253;, Fed l&#224; cơ quan độc lập, kh&#244;ng chịu sự điều h&#224;nh trực tiếp từ Nh&#224; Trắng. Tuy nhi&#234;n, thực tế cho thấy kh&#244;ng &#237;t lần Fed trở th&#224;nh mục ti&#234;u g&#226;y sức &#233;p từ c&#225;c tổng thống Mỹ – kh&#244;ng chỉ Trump m&#224; cả những người tiền nhiệm như Richard Nixon hay Lyndon Johnson.

Năm 2019, Trump từng y&#234;u cầu Fed cắt giảm l&#227;i suất, thậm ch&#237; gọi Powell l&#224; &quot;kẻ th&#249; lớn hơn cả Trung Quốc&quot;. Trong suốt nhiệm kỳ đầu, &#244;ng thường xuy&#234;n d&#249;ng mạng x&#227; hội để chỉ tr&#237;ch ch&#237;nh s&#225;ch tiền tệ của Fed mỗi khi thị trường đi xuống.

Trong khi đ&#243;, Powell – d&#249; khẳng định sự độc lập trong quyết s&#225;ch – vẫn phải đối mặt với &#225;p lực từ Nh&#224; Trắng v&#224; Quốc hội, đặc biệt trong bối cảnh kinh tế chịu nhiều biến động sau đại dịch v&#224; căng thẳng địa ch&#237;nh trị to&#224;n cầu.

T&#237;nh hai mặt của sự &quot;độc lập&quot;

Sự độc lập của Fed l&#224; cần thiết để duy tr&#236; sự ổn định vĩ m&#244;, tr&#225;nh những quyết định bốc đồng theo chu kỳ ch&#237;nh trị. Tuy nhi&#234;n, khi thị trường v&#224; c&#244;ng ch&#250;ng qu&#225; nhạy cảm với từng ph&#225;t biểu của Tổng thống về Fed, th&#236; sự &quot;độc lập&quot; n&#224;y dễ trở th&#224;nh một khẩu hiệu hơn l&#224; thực chất.

Tuy&#234;n bố mới nhất của Trump tuy gi&#250;p trấn an tạm thời giới đầu tư, nhưng đồng thời cũng phản &#225;nh một thực tế: Fed kh&#244;ng c&#242;n l&#224; v&#249;ng đất &quot;miễn dịch ch&#237;nh trị&quot; như trước kia. Trong nhiệm kỳ thứ hai của Trump, mối quan hệ giữa Nh&#224; Trắng v&#224; Fed nhiều khả năng sẽ tiếp tục l&#224; điểm n&#243;ng của ch&#237;nh s&#225;ch kinh tế Mỹ.

Tổng kết: D&#249; Fed vẫn giữ vai tr&#242; trung t&#226;m trong điều h&#224;nh kinh tế, nhưng ranh giới giữa ch&#237;nh trị v&#224; ch&#237;nh s&#225;ch tiền tệ đang dần bị x&#243;i m&#242;n. C&#226;u hỏi đặt ra l&#224;: bao l&#226;u nữa th&#236; sự độc lập của Fed chỉ c&#242;n tồn tại... tr&#234;n giấy tờ?

Fed Dưới Áp Lực Chính Trị: Giới Hạn Của Sự Khách Quan


Trong nhiều thập kỷ, Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) luôn được xem là "pháo đài độc lập" trong chính sách tiền tệ, đứng ngoài các cuộc tranh đấu chính trị. Tuy nhiên, trong những năm gần đây, đặc biệt là dưới thời Tổng thống Donald Trump, ranh giới giữa chính sách kinh tế và chính trị ngày càng trở nên mờ nhạt.

Trump "quay xe" và phản ứng của thị trường

Ngày 22/4 vừa qua, Tổng thống Donald Trump bất ngờ tuyên bố tại Phòng Bầu dục rằng ông "không có ý định" sa thải Chủ tịch Fed Jerome Powell trước khi nhiệm kỳ của ông này kết thúc. Phát biểu này gây bất ngờ lớn bởi chỉ vài tuần trước đó, Trump vẫn mạnh mẽ chỉ trích Fed vì duy trì mức lãi suất cao và từ chối loại trừ khả năng sa thải Powell – điều chưa từng xảy ra trong lịch sử hiện đại.

Ngay sau tuyên bố, thị trường tài chính phản ứng tích cực. Các chỉ số chứng khoán tương lai tại Mỹ bật tăng mạnh. Đây là minh chứng rõ nét cho thấy chỉ một tuyên bố từ Tổng thống – dù không mang tính chính sách – cũng đủ làm thay đổi tâm lý thị trường. Nó đồng thời đặt ra câu hỏi: liệu Fed có thật sự "miễn nhiễm" với áp lực chính trị?

Độc lập của Fed: Lý thuyết và thực tế

Về mặt pháp lý, Fed là cơ quan độc lập, không chịu sự điều hành trực tiếp từ Nhà Trắng. Tuy nhiên, thực tế cho thấy không ít lần Fed trở thành mục tiêu gây sức ép từ các tổng thống Mỹ – không chỉ Trump mà cả những người tiền nhiệm như Richard Nixon hay Lyndon Johnson.

Năm 2019, Trump từng yêu cầu Fed cắt giảm lãi suất, thậm chí gọi Powell là "kẻ thù lớn hơn cả Trung Quốc". Trong suốt nhiệm kỳ đầu, ông thường xuyên dùng mạng xã hội để chỉ trích chính sách tiền tệ của Fed mỗi khi thị trường đi xuống.

Trong khi đó, Powell – dù khẳng định sự độc lập trong quyết sách – vẫn phải đối mặt với áp lực từ Nhà Trắng và Quốc hội, đặc biệt trong bối cảnh kinh tế chịu nhiều biến động sau đại dịch và căng thẳng địa chính trị toàn cầu.

Tính hai mặt của sự "độc lập"

Sự độc lập của Fed là cần thiết để duy trì sự ổn định vĩ mô, tránh những quyết định bốc đồng theo chu kỳ chính trị. Tuy nhiên, khi thị trường và công chúng quá nhạy cảm với từng phát biểu của Tổng thống về Fed, thì sự "độc lập" này dễ trở thành một khẩu hiệu hơn là thực chất.

Tuyên bố mới nhất của Trump tuy giúp trấn an tạm thời giới đầu tư, nhưng đồng thời cũng phản ánh một thực tế: Fed không còn là vùng đất "miễn dịch chính trị" như trước kia. Trong nhiệm kỳ thứ hai của Trump, mối quan hệ giữa Nhà Trắng và Fed nhiều khả năng sẽ tiếp tục là điểm nóng của chính sách kinh tế Mỹ.

Tổng kết: Dù Fed vẫn giữ vai trò trung tâm trong điều hành kinh tế, nhưng ranh giới giữa chính trị và chính sách tiền tệ đang dần bị xói mòn. Câu hỏi đặt ra là: bao lâu nữa thì sự độc lập của Fed chỉ còn tồn tại... trên giấy tờ?