H&#242;a Ph&#225;t giảm vốn ngh&#236;n tỷ mảng n&#244;ng nghiệp trước thềm IPO: Điều g&#236; đang diễn ra?

H&#242;a Ph&#225;t từ l&#226;u đ&#227; được biết đến như “vua th&#233;p” của Việt Nam với vị thế dẫn đầu trong khu vực, nhưng &#237;t ai ngờ rằng tập đo&#224;n n&#224;y c&#242;n l&#224; một tay chơi đ&#225;ng gờm trong bất động sản v&#224; l&#224; nh&#224; sản xuất, ph&#226;n phối trứng g&#224; lớn nhất miền Bắc. Thực tế, mảng n&#244;ng nghiệp của H&#242;a Ph&#225;t đ&#227; ph&#225;t triển suốt một thập kỷ qua, trở th&#224;nh mảnh gh&#233;p quan trọng b&#234;n cạnh th&#233;p v&#224; bất động sản, với mức đ&#243;ng g&#243;p ng&#224;y c&#224;ng r&#245; n&#233;t v&#224;o lợi nhuận hợp nhất của tập đo&#224;n.

CTCP Ph&#225;t triển N&#244;ng nghiệp H&#242;a Ph&#225;t (HPA) – c&#244;ng ty th&#224;nh vi&#234;n do H&#242;a Ph&#225;t nắm giữ gần như to&#224;n bộ vốn – đ&#227; ch&#237;nh thức nộp hồ sơ IPO l&#234;n Ủy ban Chứng kho&#225;n Nh&#224; nước. Kế hoạch ni&#234;m yết được dự kiến sớm nhất v&#224;o th&#225;ng 12/2025 tr&#234;n s&#224;n HoSE với m&#227; HPA. Doanh nghiệp sẽ ch&#224;o b&#225;n tối đa 30 triệu cổ phiếu, mức định gi&#225; kh&#244;ng thấp hơn gi&#225; trị sổ s&#225;ch hiện đạt 11.887 đồng/cp tại ng&#224;y 30/6/2025. Vietcap (VCI) được chọn l&#224; đơn vị tư vấn v&#224; ph&#226;n phối ch&#237;nh thức cho thương vụ IPO n&#224;y, mở ra cơ hội đưa một trong những mảng kinh doanh &#237;t được ch&#250; &#253; của H&#242;a Ph&#225;t l&#234;n s&#224;n chứng kho&#225;n.

Điều khiến giới đầu tư bất ngờ l&#224; ngay trước thềm IPO, H&#242;a Ph&#225;t li&#234;n tục điều chỉnh vốn tại c&#225;c c&#244;ng ty con thuộc mảng n&#244;ng nghiệp. HPA đ&#227; giảm vốn từ 3.100 tỷ đồng th&#225;ng 6/2024 xuống 2.550 tỷ đồng v&#224;o th&#225;ng 7/2025, đồng thời cắt giảm gần một nửa số ng&#224;nh nghề kinh doanh, từ 49 c&#242;n 29 ng&#224;nh. Song song, c&#225;c c&#244;ng ty th&#224;nh vi&#234;n trong hệ sinh th&#225;i n&#244;ng nghiệp cũng thực hiện t&#225;i cơ cấu vốn: CTCP Ph&#225;t triển Chăn nu&#244;i H&#242;a Ph&#225;t giảm vốn từ 1.200 xuống 1.000 tỷ đồng; C&#244;ng ty TNHH Thức ăn Chăn nu&#244;i H&#242;a Ph&#225;t Hưng Y&#234;n giảm từ 800 xuống 400 tỷ đồng; trong khi C&#244;ng ty TNHH Thương mại H&#242;a Ph&#225;t – đơn vị sở hữu c&#225;c trại b&#242; – lại tăng vốn từ 600 l&#234;n 800 tỷ đồng. Sau tất cả những điều chỉnh n&#224;y, tổng vốn điều lệ của khối n&#244;ng nghiệp chỉ c&#242;n khoảng 5.100 tỷ đồng, giảm gần 1.000 tỷ so với cuối năm 2023.

Đằng sau động th&#225;i giảm vốn, c&#226;u hỏi đặt ra l&#224; điều g&#236; đang diễn ra với mảng n&#244;ng nghiệp của H&#242;a Ph&#225;t? Thực chất, đ&#226;y nhiều khả năng l&#224; bước đi t&#225;i cấu tr&#250;c chiến lược nhằm tinh gọn m&#244; h&#236;nh hoạt động, tập trung nguồn lực cho c&#225;c mảng kinh doanh hiệu quả nhất v&#224; chuẩn bị minh bạch t&#224;i ch&#237;nh trước khi IPO. Với việc cắt giảm vốn ở c&#225;c c&#244;ng ty con c&#243; hiệu suất thấp hoặc chưa phải trọng t&#226;m, H&#242;a Ph&#225;t c&#243; thể đang muốn t&#225;i ph&#226;n bổ nguồn lực để n&#226;ng cao hiệu quả to&#224;n hệ thống, đồng thời tr&#225;nh t&#236;nh trạng pha lo&#227;ng khi ni&#234;m yết.

Điều n&#224;y c&#224;ng c&#243; cơ sở khi mảng n&#244;ng nghiệp của H&#242;a Ph&#225;t trong năm qua đ&#227; tăng trưởng ấn tượng, đặc biệt ở mảng gia cầm. Năm 2024, sản lượng trứng đạt hơn 330 triệu quả, tăng 20 triệu quả so với năm trước, khẳng định vị thế nh&#224; sản xuất trứng g&#224; lớn nhất miền Bắc. Trong 7 th&#225;ng đầu năm 2025, lợi nhuận mảng chăn nu&#244;i gia cầm bứt ph&#225; tới 135% so với c&#249;ng kỳ. Qu&#253; II/2025, mảng n&#244;ng nghiệp mang về 2.241 tỷ đồng doanh thu, tăng 45%, n&#226;ng lũy kế 6 th&#225;ng l&#234;n 4.227 tỷ, lợi nhuận sau thuế 939 tỷ đồng – gấp hơn 2 lần c&#249;ng kỳ v&#224; chiếm 12% lợi nhuận hợp nhất to&#224;n tập đo&#224;n. Bi&#234;n lợi nhuận gộp 18% cho thấy hiệu quả vượt trội so với nhiều doanh nghiệp c&#249;ng ng&#224;nh.

Nếu t&#225;ch ri&#234;ng, quy m&#244; vốn điều lệ của HPA vẫn vượt xa nhiều t&#234;n tuổi lớn tr&#234;n s&#224;n. Con số hơn 5.000 tỷ đồng cao hơn tổng vốn điều lệ của BAF Việt Nam v&#224; Dabaco cộng lại, gấp 3 lần PAN Group. Doanh thu năm 2024 tương đương một nửa PAN v&#224; Dabaco, nhưng đ&#227; vượt tổng doanh thu của HAGL v&#224; HAGL Agrico. Lợi nhuận cũng ở mức ngang với HAGL v&#224; PAN, cho thấy mảng n&#244;ng nghiệp H&#242;a Ph&#225;t ho&#224;n to&#224;n c&#243; thể trở th&#224;nh một thế lực mới tr&#234;n thị trường ni&#234;m yết.

C&#243; thể n&#243;i, việc H&#242;a Ph&#225;t giảm vốn mảng n&#244;ng nghiệp trước IPO kh&#244;ng phải l&#224; t&#237;n hiệu ti&#234;u cực m&#224; l&#224; bước chuẩn bị cần thiết để doanh nghiệp bước v&#224;o s&#226;n chơi minh bạch hơn, chuẩn h&#243;a hơn. IPO sẽ mở ra cơ hội gi&#250;p HPA thu h&#250;t vốn mới, gia tăng quy m&#244; sản xuất, đặc biệt phục vụ tham vọng Nam tiến, mở rộng thị phần gia cầm v&#224; thức ăn chăn nu&#244;i tại khu vực ph&#237;a Nam – nơi nhu cầu c&#242;n rất lớn. Nếu th&#224;nh c&#244;ng, đ&#226;y c&#243; thể trở th&#224;nh “c&#250; h&#237;ch” đưa mảng n&#244;ng nghiệp H&#242;a Ph&#225;t từ vai tr&#242; bổ trợ trở th&#224;nh một trong những trụ cột mới, gi&#250;p tập đo&#224;n c&#226;n bằng d&#242;ng lợi nhuận b&#234;n cạnh th&#233;p v&#224; bất động sản.

Hòa Phát giảm vốn nghìn tỷ mảng nông nghiệp trước thềm IPO: Điều gì đang diễn ra?

Hòa Phát từ lâu đã được biết đến như “vua thép” của Việt Nam với vị thế dẫn đầu trong khu vực, nhưng ít ai ngờ rằng tập đoàn này còn là một tay chơi đáng gờm trong bất động sản và là nhà sản xuất, phân phối trứng gà lớn nhất miền Bắc. Thực tế, mảng nông nghiệp của Hòa Phát đã phát triển suốt một thập kỷ qua, trở thành mảnh ghép quan trọng bên cạnh thép và bất động sản, với mức đóng góp ngày càng rõ nét vào lợi nhuận hợp nhất của tập đoàn.

CTCP Phát triển Nông nghiệp Hòa Phát (HPA) – công ty thành viên do Hòa Phát nắm giữ gần như toàn bộ vốn – đã chính thức nộp hồ sơ IPO lên Ủy ban Chứng khoán Nhà nước. Kế hoạch niêm yết được dự kiến sớm nhất vào tháng 12/2025 trên sàn HoSE với mã HPA. Doanh nghiệp sẽ chào bán tối đa 30 triệu cổ phiếu, mức định giá không thấp hơn giá trị sổ sách hiện đạt 11.887 đồng/cp tại ngày 30/6/2025. Vietcap (VCI) được chọn là đơn vị tư vấn và phân phối chính thức cho thương vụ IPO này, mở ra cơ hội đưa một trong những mảng kinh doanh ít được chú ý của Hòa Phát lên sàn chứng khoán.

Điều khiến giới đầu tư bất ngờ là ngay trước thềm IPO, Hòa Phát liên tục điều chỉnh vốn tại các công ty con thuộc mảng nông nghiệp. HPA đã giảm vốn từ 3.100 tỷ đồng tháng 6/2024 xuống 2.550 tỷ đồng vào tháng 7/2025, đồng thời cắt giảm gần một nửa số ngành nghề kinh doanh, từ 49 còn 29 ngành. Song song, các công ty thành viên trong hệ sinh thái nông nghiệp cũng thực hiện tái cơ cấu vốn: CTCP Phát triển Chăn nuôi Hòa Phát giảm vốn từ 1.200 xuống 1.000 tỷ đồng; Công ty TNHH Thức ăn Chăn nuôi Hòa Phát Hưng Yên giảm từ 800 xuống 400 tỷ đồng; trong khi Công ty TNHH Thương mại Hòa Phát – đơn vị sở hữu các trại bò – lại tăng vốn từ 600 lên 800 tỷ đồng. Sau tất cả những điều chỉnh này, tổng vốn điều lệ của khối nông nghiệp chỉ còn khoảng 5.100 tỷ đồng, giảm gần 1.000 tỷ so với cuối năm 2023.

Đằng sau động thái giảm vốn, câu hỏi đặt ra là điều gì đang diễn ra với mảng nông nghiệp của Hòa Phát? Thực chất, đây nhiều khả năng là bước đi tái cấu trúc chiến lược nhằm tinh gọn mô hình hoạt động, tập trung nguồn lực cho các mảng kinh doanh hiệu quả nhất và chuẩn bị minh bạch tài chính trước khi IPO. Với việc cắt giảm vốn ở các công ty con có hiệu suất thấp hoặc chưa phải trọng tâm, Hòa Phát có thể đang muốn tái phân bổ nguồn lực để nâng cao hiệu quả toàn hệ thống, đồng thời tránh tình trạng pha loãng khi niêm yết.

Điều này càng có cơ sở khi mảng nông nghiệp của Hòa Phát trong năm qua đã tăng trưởng ấn tượng, đặc biệt ở mảng gia cầm. Năm 2024, sản lượng trứng đạt hơn 330 triệu quả, tăng 20 triệu quả so với năm trước, khẳng định vị thế nhà sản xuất trứng gà lớn nhất miền Bắc. Trong 7 tháng đầu năm 2025, lợi nhuận mảng chăn nuôi gia cầm bứt phá tới 135% so với cùng kỳ. Quý II/2025, mảng nông nghiệp mang về 2.241 tỷ đồng doanh thu, tăng 45%, nâng lũy kế 6 tháng lên 4.227 tỷ, lợi nhuận sau thuế 939 tỷ đồng – gấp hơn 2 lần cùng kỳ và chiếm 12% lợi nhuận hợp nhất toàn tập đoàn. Biên lợi nhuận gộp 18% cho thấy hiệu quả vượt trội so với nhiều doanh nghiệp cùng ngành.

Nếu tách riêng, quy mô vốn điều lệ của HPA vẫn vượt xa nhiều tên tuổi lớn trên sàn. Con số hơn 5.000 tỷ đồng cao hơn tổng vốn điều lệ của BAF Việt Nam và Dabaco cộng lại, gấp 3 lần PAN Group. Doanh thu năm 2024 tương đương một nửa PAN và Dabaco, nhưng đã vượt tổng doanh thu của HAGL và HAGL Agrico. Lợi nhuận cũng ở mức ngang với HAGL và PAN, cho thấy mảng nông nghiệp Hòa Phát hoàn toàn có thể trở thành một thế lực mới trên thị trường niêm yết.

Có thể nói, việc Hòa Phát giảm vốn mảng nông nghiệp trước IPO không phải là tín hiệu tiêu cực mà là bước chuẩn bị cần thiết để doanh nghiệp bước vào sân chơi minh bạch hơn, chuẩn hóa hơn. IPO sẽ mở ra cơ hội giúp HPA thu hút vốn mới, gia tăng quy mô sản xuất, đặc biệt phục vụ tham vọng Nam tiến, mở rộng thị phần gia cầm và thức ăn chăn nuôi tại khu vực phía Nam – nơi nhu cầu còn rất lớn. Nếu thành công, đây có thể trở thành “cú hích” đưa mảng nông nghiệp Hòa Phát từ vai trò bổ trợ trở thành một trong những trụ cột mới, giúp tập đoàn cân bằng dòng lợi nhuận bên cạnh thép và bất động sản.