PMI Việt Nam th&#225;ng 4 lao dốc về đ&#225;y gần 2 năm: Sản xuất đối mặt s&#243;ng gi&#243; từ c&#250; sốc thuế quan

Chỉ số Nh&#224; quản trị mua h&#224;ng (PMI) ng&#224;nh sản xuất Việt Nam bất ngờ giảm mạnh trong th&#225;ng 4/2025, rơi từ 50,5 điểm trong th&#225;ng 3 xuống c&#242;n 45,6 điểm – mức thấp nhất kể từ th&#225;ng 5/2023, đ&#225;nh dấu sự quay lại v&#249;ng suy giảm r&#245; n&#233;t nhất trong gần một năm.

B&#225;o c&#225;o do S&amp;P Global Market Intelligence c&#244;ng bố ng&#224;y 5/5 cho thấy c&#250; sụt mạnh n&#224;y tr&#249;ng với thời điểm Mỹ ch&#237;nh thức &#225;p thuế bổ sung với h&#224;ng h&#243;a nhập khẩu từ Việt Nam. T&#225;c động tức th&#236; của c&#225;c r&#224;o cản thương mại đang khiến chuỗi sản xuất xuất khẩu đối mặt &#225;p lực đồng loạt, từ đơn h&#224;ng đến việc l&#224;m v&#224; t&#226;m l&#253; kinh doanh.

C&#250; sốc thuế quan đẩy đơn h&#224;ng v&#224; xuất khẩu lao dốc
Theo &#244;ng Andrew Harker – Gi&#225;m đốc Kinh tế tại S&amp;P Global Market Intelligence – ch&#237;nh s&#225;ch thuế quan mới của Mỹ l&#224; yếu tố trực tiếp dẫn đến sự sụt giảm đơn h&#224;ng v&#224; sản lượng trong th&#225;ng 4, đồng thời k&#233;o theo mức giảm niềm tin kinh doanh xuống gần mức thấp kỷ lục.

Đ&#225;ng ch&#250; &#253;, số lượng đơn đặt h&#224;ng mới giảm mạnh nhất trong gần 2 năm, trong khi xuất khẩu ghi nhận th&#225;ng suy giảm thứ s&#225;u li&#234;n tiếp, cho thấy động lực cốt l&#245;i của ng&#224;nh sản xuất l&#224; nhu cầu quốc tế đang chịu tổn thương nặng nề.

Sản lượng theo đ&#243; cũng quay đầu giảm mạnh, đ&#225;nh dấu tốc độ suy giảm nhanh nhất kể từ th&#225;ng 1/2023. C&#225;c doanh nghiệp dường như đ&#227; chuyển từ trạng th&#225;i kỳ vọng phục hồi sang ph&#242;ng thủ, thu hẹp sản xuất để tr&#225;nh rủi ro dư thừa c&#244;ng suất.

Lao động v&#224; nhập h&#224;ng c&#249;ng bị siết chặt
Sự co r&#250;t của đơn h&#224;ng k&#233;o theo chuỗi phản ứng d&#226;y chuyền: lao động bị cắt giảm s&#226;u, lượng việc l&#224;m giảm th&#225;ng thứ bảy li&#234;n tiếp v&#224; nhanh nhất trong hơn ba năm. Lượng c&#244;ng việc tồn đọng kh&#244;ng c&#242;n đủ để duy tr&#236; quy m&#244; nh&#226;n sự hiện tại.

Hoạt động mua h&#224;ng đầu v&#224;o cũng giảm mạnh, trong bối cảnh doanh nghiệp ưu ti&#234;n d&#242;ng tiền v&#224; thanh khoản hơn l&#224; t&#237;ch trữ cho tăng trưởng. Tồn kho nguy&#234;n vật liệu giảm xuống mức thấp nhất kể từ th&#225;ng 9/2024, phản &#225;nh chiến lược tối ưu h&#243;a vốn lưu động trong m&#244;i trường bất định.

Tuy vậy, chuỗi cung ứng vật l&#253; vẫn tương đối ổn định, kh&#244;ng ghi nhận tắc nghẽn nghi&#234;m trọng – một điểm t&#237;ch cực trong bức tranh tổng thể.

Chi ph&#237; đầu v&#224;o hạ nhiệt – T&#237;n hiệu hy vọng mỏng manh

Điểm s&#225;ng hiếm hoi trong b&#225;o c&#225;o PMI th&#225;ng 4 l&#224; xu hướng hạ nhiệt của chi ph&#237; đầu v&#224;o. Gi&#225; nguy&#234;n vật liệu tăng chậm nhất kể từ th&#225;ng 8/2023, nhờ chi ph&#237; vận tải quốc tế v&#224; dầu giảm nhẹ. Đ&#226;y c&#243; thể l&#224; tiền đề cho sự cải thiện bi&#234;n lợi nhuận trong c&#225;c qu&#253; tới – nếu đơn h&#224;ng phục hồi trở lại.

D&#249; vậy, trong ngắn hạn, c&#225;c doanh nghiệp vẫn buộc phải giảm gi&#225; b&#225;n để giữ thị phần. Gi&#225; đầu ra giảm th&#225;ng thứ tư li&#234;n tiếp, với tốc độ giảm mạnh nhất trong gần hai năm – một yếu tố hỗ trợ kỳ vọng lạm ph&#225;t thấp, qua đ&#243; mở ra dư địa cho nới lỏng ch&#237;nh s&#225;ch tiền tệ trong nửa cuối năm.

T&#226;m l&#253; kinh doanh lao dốc, ch&#237;nh s&#225;ch cần phản ứng nhanh
Niềm tin kinh doanh rơi xuống một trong những mức thấp nhất từng ghi nhận, cho thấy mức độ bất định đang bao tr&#249;m to&#224;n ng&#224;nh sản xuất. Trong bối cảnh n&#224;y, ch&#237;nh s&#225;ch hỗ trợ từ ph&#237;a Nh&#224; nước v&#224; ng&#226;n h&#224;ng trung ương trở n&#234;n cấp thiết.

C&#225;c biện ph&#225;p như gi&#227;n ho&#227;n thuế, hỗ trợ t&#237;n dụng ưu đ&#227;i, t&#225;i cơ cấu d&#242;ng vốn… c&#243; thể l&#224; những c&#244;ng cụ cần được k&#237;ch hoạt mạnh hơn để tr&#225;nh t&#236;nh trạng &quot;co cụm sản xuất&quot; lan rộng.

PMI – chỉ b&#225;o sớm của chu kỳ lợi nhuận v&#224; định gi&#225; t&#224;i sản
Đối với giới đầu tư, chỉ số PMI kh&#244;ng chỉ l&#224; thước đo kỹ thuật, m&#224; c&#242;n l&#224; một t&#237;n hiệu sớm của chu kỳ lợi nhuận doanh nghiệp. Việc d&#242;ng tiền quay lại thị trường, đặc biệt v&#224;o c&#225;c nh&#243;m ng&#224;nh nhạy cảm với chu kỳ như logistics, c&#244;ng nghiệp phụ trợ, nguy&#234;n vật liệu v&#224; bất động sản khu c&#244;ng nghiệp, chỉ c&#243; thể diễn ra khi đơn h&#224;ng ổn định trở lại v&#224; sản lượng tăng trưởng trở lại.

Như &#244;ng Andrew Harker cảnh b&#225;o, việc theo d&#245;i s&#225;t c&#225;c b&#225;o c&#225;o PMI trong c&#225;c th&#225;ng tới l&#224; ch&#236;a kh&#243;a để nhận diện sớm diễn biến của kinh tế thực v&#224; rủi ro chu kỳ. Trong một m&#244;i trường to&#224;n cầu nhiều biến động, đ&#226;y l&#224; l&#250;c nh&#224; đầu tư, doanh nghiệp v&#224; nh&#224; hoạch định ch&#237;nh s&#225;ch đều cần cảnh gi&#225;c cao độ.

PMI Việt Nam tháng 4 lao dốc về đáy gần 2 năm: Sản xuất đối mặt sóng gió từ cú sốc thuế quan

Chỉ số Nhà quản trị mua hàng (PMI) ngành sản xuất Việt Nam bất ngờ giảm mạnh trong tháng 4/2025, rơi từ 50,5 điểm trong tháng 3 xuống còn 45,6 điểm – mức thấp nhất kể từ tháng 5/2023, đánh dấu sự quay lại vùng suy giảm rõ nét nhất trong gần một năm.

Báo cáo do S&P Global Market Intelligence công bố ngày 5/5 cho thấy cú sụt mạnh này trùng với thời điểm Mỹ chính thức áp thuế bổ sung với hàng hóa nhập khẩu từ Việt Nam. Tác động tức thì của các rào cản thương mại đang khiến chuỗi sản xuất xuất khẩu đối mặt áp lực đồng loạt, từ đơn hàng đến việc làm và tâm lý kinh doanh.

Cú sốc thuế quan đẩy đơn hàng và xuất khẩu lao dốc
Theo ông Andrew Harker – Giám đốc Kinh tế tại S&P Global Market Intelligence – chính sách thuế quan mới của Mỹ là yếu tố trực tiếp dẫn đến sự sụt giảm đơn hàng và sản lượng trong tháng 4, đồng thời kéo theo mức giảm niềm tin kinh doanh xuống gần mức thấp kỷ lục.

Đáng chú ý, số lượng đơn đặt hàng mới giảm mạnh nhất trong gần 2 năm, trong khi xuất khẩu ghi nhận tháng suy giảm thứ sáu liên tiếp, cho thấy động lực cốt lõi của ngành sản xuất là nhu cầu quốc tế đang chịu tổn thương nặng nề.

Sản lượng theo đó cũng quay đầu giảm mạnh, đánh dấu tốc độ suy giảm nhanh nhất kể từ tháng 1/2023. Các doanh nghiệp dường như đã chuyển từ trạng thái kỳ vọng phục hồi sang phòng thủ, thu hẹp sản xuất để tránh rủi ro dư thừa công suất.

Lao động và nhập hàng cùng bị siết chặt
Sự co rút của đơn hàng kéo theo chuỗi phản ứng dây chuyền: lao động bị cắt giảm sâu, lượng việc làm giảm tháng thứ bảy liên tiếp và nhanh nhất trong hơn ba năm. Lượng công việc tồn đọng không còn đủ để duy trì quy mô nhân sự hiện tại.

Hoạt động mua hàng đầu vào cũng giảm mạnh, trong bối cảnh doanh nghiệp ưu tiên dòng tiền và thanh khoản hơn là tích trữ cho tăng trưởng. Tồn kho nguyên vật liệu giảm xuống mức thấp nhất kể từ tháng 9/2024, phản ánh chiến lược tối ưu hóa vốn lưu động trong môi trường bất định.

Tuy vậy, chuỗi cung ứng vật lý vẫn tương đối ổn định, không ghi nhận tắc nghẽn nghiêm trọng – một điểm tích cực trong bức tranh tổng thể.

Chi phí đầu vào hạ nhiệt – Tín hiệu hy vọng mỏng manh

Điểm sáng hiếm hoi trong báo cáo PMI tháng 4 là xu hướng hạ nhiệt của chi phí đầu vào. Giá nguyên vật liệu tăng chậm nhất kể từ tháng 8/2023, nhờ chi phí vận tải quốc tế và dầu giảm nhẹ. Đây có thể là tiền đề cho sự cải thiện biên lợi nhuận trong các quý tới – nếu đơn hàng phục hồi trở lại.

Dù vậy, trong ngắn hạn, các doanh nghiệp vẫn buộc phải giảm giá bán để giữ thị phần. Giá đầu ra giảm tháng thứ tư liên tiếp, với tốc độ giảm mạnh nhất trong gần hai năm – một yếu tố hỗ trợ kỳ vọng lạm phát thấp, qua đó mở ra dư địa cho nới lỏng chính sách tiền tệ trong nửa cuối năm.

Tâm lý kinh doanh lao dốc, chính sách cần phản ứng nhanh
Niềm tin kinh doanh rơi xuống một trong những mức thấp nhất từng ghi nhận, cho thấy mức độ bất định đang bao trùm toàn ngành sản xuất. Trong bối cảnh này, chính sách hỗ trợ từ phía Nhà nước và ngân hàng trung ương trở nên cấp thiết.

Các biện pháp như giãn hoãn thuế, hỗ trợ tín dụng ưu đãi, tái cơ cấu dòng vốn… có thể là những công cụ cần được kích hoạt mạnh hơn để tránh tình trạng "co cụm sản xuất" lan rộng.

PMI – chỉ báo sớm của chu kỳ lợi nhuận và định giá tài sản
Đối với giới đầu tư, chỉ số PMI không chỉ là thước đo kỹ thuật, mà còn là một tín hiệu sớm của chu kỳ lợi nhuận doanh nghiệp. Việc dòng tiền quay lại thị trường, đặc biệt vào các nhóm ngành nhạy cảm với chu kỳ như logistics, công nghiệp phụ trợ, nguyên vật liệu và bất động sản khu công nghiệp, chỉ có thể diễn ra khi đơn hàng ổn định trở lại và sản lượng tăng trưởng trở lại.

Như ông Andrew Harker cảnh báo, việc theo dõi sát các báo cáo PMI trong các tháng tới là chìa khóa để nhận diện sớm diễn biến của kinh tế thực và rủi ro chu kỳ. Trong một môi trường toàn cầu nhiều biến động, đây là lúc nhà đầu tư, doanh nghiệp và nhà hoạch định chính sách đều cần cảnh giác cao độ.