AE cố gắng l&#234;n. Cuộc đời n&#224;y vẫn c&#243; rất nhiều người bất hạnh nhưng họ lu&#244;n tr&#224;n đầy nghị lực.

Tản mạn về người khuyết tật 
(Tản văn)
Gần đ&#226;y c&#243; bạn  l&#224;m thiện nguyện gửi cho t&#244;i hơn ba mươi số điện thoại của những người khuyết tật. Họ l&#224; những người t&#244;i rất ngưỡng mộ. Gọi điện  n&#243;i chuyện với một số người t&#244;i kh&#244;ng gi&#225;m gọi nữa. Đời vốn l&#224; bể khổ, khuyết tật c&#242;n khổ hơn nhiều. Biết nhiều c&#224;ng thấy khổ hơn. Ai n&#243;i chuyện với t&#244;i cũng rất cởi mở, chia sẻ thực th&#224; những c&#226;u hỏi của t&#244;i. Những người sống trong  x&#243;m l&#224;ng c&#243; đạo đời sống tinh thần tốt hơn l&#224; nơi t&#244;n gi&#225;o kh&#244;ng. Như thế n&#224;o th&#236; ph&#225;p luật cũng kh&#244;ng  tới được hết ng&#243;c ng&#225;ch của cuộc sống. Cộng đồng c&#243; đạo đức sẽ c&#243; sự nh&#226;n &#225;i hơn với những người khiếm khuyết. Đ&#243; l&#224; một cộng đồng văn minh. Con người c&#243; tr&#237; tuệ sẽ kh&#244;ng vụn vặt dễ chấp nhận sự kh&#225;c biệt xung quanh m&#236;nh. C&#243; bao nhi&#234;u người tin, một nh&#224; quản l&#237; l&#224; Phật tử đ&#227; tự l&#225;i xe chở t&#244;i đi tới thăm một người khiếm khuyết. Anh  tin nh&#226;n quả kh&#244;ng tin phong thủy. Thời gian gần đ&#226;y phong thủy ph&#225;t triển mạnh, sự may dủi được nhiều người coi trọng người khiếm khuyết cũng bị hạn chế nhiều về mặt tinh thần. C&#243;  buổi s&#225;ng t&#244;i chống gậy đi dạo, con đường quen vắng xe, c&#243; người cầm tay t&#244;i bảo đi ngược trở lại. V&#236; qu&#227;ng đường tới con trai anh mấy ph&#250;t nữa động thổ x&#226;y nh&#224;. T&#244;i vui vẻ ủng hộ kh&#244;ng n&#243;i năng g&#236;. Nhiều bạn khuyết tật đ&#227; t&#226;m sự với t&#244;i về việc ph&#226;n biệt đối sử do phong thủy tạo th&#224;nh. Đ&#243; chỉ l&#224; một  kh&#237;a cạnh nhỏ của  cuộc sống. Như thế n&#224;o th&#236; những kẻ khuyết tật cũng khổ, cần sự cảm th&#244;ng chia sẻ của cộng đồng. C&#243; lẽ tr&#234;n thế giới n&#224;y kh&#244;ng c&#243; ai mong muốn m&#236;nh l&#224; người khuyết tật? C&#243; lẽ tr&#234;n thế giới n&#224;y kh&#244;ng c&#243; ai mong muốn con em m&#236;nh l&#224; người khuyết tật? C&#243; lẽ tr&#234;n thế giới n&#224;y kh&#244;ng c&#243; ai mong muốn bạn b&#232; người th&#226;n của m&#236;nh l&#224;  kẻ khuyết tật? Tuy vậy nhưng với rất nhiều nguy&#234;n nh&#226;n những người khuyết tật vẫn xuất hiện tr&#234;n c&#245;i đời n&#224;y. Vụ ch&#225;y trung cư ở H&#224; Nội vừa qua sẽ c&#243; th&#234;m khoảng  hai mươi người khuyết tật. Thế mới biết đời vốn l&#224; v&#244; thường. H&#244;m qua anh l&#224; người khỏe mạnh th&#236; nay đ&#227; trở th&#224;nh t&#224;n phế. Cuộc sống d&#249; kh&#243; khăn đến mấy l&#224;m người khỏe mạnh cũng hạnh ph&#250;c hơn. Gi&#224;u c&#243; đến bao nhi&#234;u nhưng c&#243; con khuyết tật t&#226;m cũng chẳng được vui. Th&#244;ng minh đến bao nhi&#234;u c&#243; con khuyết tật tư duy nhiều l&#250;c cũng đi v&#224;o v&#242;ng lẩn quẩn. K&#237;nh trọng biết bao với những người c&#243; con khuyết tật vẫn sống lạc quan.  K&#237;nh trọng biết bao đối với những người cuộc sống tr&#242;n đầy m&#224; vẫn c&#243; c&#225;i t&#226;m chia sẻ với những người khiếm khuyết. Nhờ sự gi&#250;p đỡ của  những mạnh thường qu&#226;n m&#224; t&#244;i đ&#227; được n&#243;i chuyện với nhiều dạng tật v&#224; người th&#226;n của họ. Nghe th&#236; biết vậy th&#244;i chứ t&#244;i kh&#244;ng l&#224;m được việc g&#236; gi&#250;p đỡ những kẻ k&#233;m may mắn.  Thế kỉ trước khi đứa trẻ khuyết tật được sinh ra  nguy&#234;n nh&#226;n đầu ti&#234;n l&#224; bố mẹ k&#233;m hiểu biết, trang thiết bị Y tế lạc hậu, do điều kiện kinh tế kh&#243; khăn. Đ&#243; chỉ l&#224; một phần nguy&#234;n nh&#226;n. H&#244;m nay t&#244;i đ&#227; thấy những đứa trẻ khuyết tật l&#224; con của cả: Gi&#225;o sư, tiến sĩ v&#224; nh&#224; khoa học… Những đứa trẻ khuyết tật l&#224; con của cả c&#225;c: Doanh nh&#226;n (lắm tiền nhiều của) nh&#224; quản l&#237; c&#243; địa vị cao trong x&#227; hội v&#224; cả những b&#225;c sĩ trong ng&#224;nh Y tế… C&#243; rất nhiều điều trong vũ trụ m&#234;nh m&#244;ng n&#224;y  con người vẫn chưa biết. Như luật nh&#226;n quả của Vũ trụ l&#224; c&#243; thật nhưng khoa học chưa thể chứng minh. Đ&#225;ng buồn nhất l&#224; những đứa trẻ khuyết tật l&#224; con của những người khuyết tật. X&#227; hội văn minh kh&#244;ng thể hạn chế quyền kết h&#244;n của những người khiếm khuyết. Mỗi c&#225; nh&#226;n phải kiềm chế bản th&#226;n m&#236;nh. Mỗi gia đ&#236;nh c&#243; người khuyết tật phải mở rộng l&#242;ng m&#236;nh sắp xếp cho kẻ yếu thế đ&#250;ng c&#225;ch. Do &#225;i dục nhiều người khuyết tật c&#243; tới hai hoặc ba đứa con khiếm khuyết. H&#244;m vừa rồi c&#243; một bạn khiếm thị gọi điện cho t&#244;i: “Thầy ơi! Vợ em c&#243; thai 6 th&#225;ng b&#225;c sĩ mới ph&#225;t hiện ra, mắt đứa trẻ kh&#244;ng b&#236;nh thường”. Bạn  xin t&#244;i một lời khuy&#234;n. Nghĩ đến việc một bạn khuyết tật kh&#225;c, khi bỏ đi c&#225;i thai 6 th&#225;ng tuổi, khi b&#225;c sĩ kết luận n&#243; l&#224; người khuyết tật. Đứa trẻ đ&#243; khi ra ngo&#224;i bụng mẹ k&#234;u nửa tiếng mới dừng, khiến &#244;ng nội của n&#243; ph&#225;t đi&#234;n ngay tại chỗ. Ph&#225; thai cũng l&#224; giết người. Đứa trẻ đ&#243; ra đời bản th&#226;n bạn t&#244;i sẽ rất khổ v&#224; cuộc đời ch&#225;u b&#233; cũng chẳng được vui. Tuy vậy nhưng t&#244;i vẫn phải khuy&#234;n: “Để sinh em ạ! M&#236;nh sống được th&#236; n&#243; sẽ sống được.” Con người hơn con th&#250; l&#224; biết y&#234;u thương *** bọc, chia sẻ với  kẻ khiếm khuyết. Duy nhất tr&#234;n tr&#225;i đất n&#224;y chỉ  lo&#224;i người khi con non khuyết tật l&#224; được sống. X&#227; hội c&#224;ng văn minh bao nhi&#234;u th&#236; những kẻ  khiếm khuyết như t&#244;i c&#224;ng được quan t&#226;m nhiều bấy nhi&#234;u. Hạn chế khuyết tật phải từ khi chưa h&#236;nh th&#224;nh b&#224;o thai. N&#226;ng trợ cấp trực tiếp cho người khuyết tật l&#224; một biện ph&#225;p hữu hiệu giảm thiểu  đứa trẻ khuyết tật. Kh&#244;ng phải người khuyết tật n&#224;o cũng c&#242;n đủ khả năng học nghề tự nu&#244;i sống m&#236;nh. Kh&#244;ng phải người khuyết tật n&#224;o cũng được may mắn tạo việc l&#224;m ph&#249; hợp. Kh&#244;ng phải cha mẹ của người khuyết tật n&#224;o cũng c&#243; t&#237;ch lũy để lại cho con… Đ&#225;nh đồng mọi người khuyết tật như nhau l&#224; một sai lầm. Nh&#236;n  kẻ khuyết tật phải đ&#225;nh gi&#225; từ nhiều nguy&#234;n nh&#226;n. Trẻ cậy cha, gi&#224; cậy con l&#224; truyền thống của nh&#226;n loại. V&#236; sợ về gi&#224; kh&#244;ng c&#243; ai chăm s&#243;c m&#224; nhiều người khuyết tật đ&#227; lại sinh ra những đứa con khuyết tật. Nỗi khổ của bản th&#226;n v&#224; gia đ&#236;nh tăng l&#234;n bội phần. Kh&#244;ng phải người khuyết tật n&#224;o cũng nhận thức được về hạn chế của m&#236;nh. Kh&#244;ng phải gia đ&#236;nh n&#224;o cũng c&#243; c&#225;i nh&#236;n đ&#250;ng về người khuyết tật. Kh&#244;ng phải người l&#224;m thiện nguyện n&#224;o cũng c&#243; sự hiểu biết về  đối tượng đặc biệt. Nhiều bạn khuyết tật bảo t&#244;i l&#224; một kẻ &#237;ch kỉ. Nhiều *** lạnh lẽo một m&#236;nh trong căn nh&#224; trống vắng t&#244;i cũng cảm thấy l&#224; m&#236;nh sai. T&#244;i &#237;ch kỉ với m&#236;nh, sẽ phải trả gi&#225; bằng những  năm tuổi gi&#224; c&#244; đơn. Liệu t&#244;i c&#243; thể hạnh ph&#250;c  với người vợ khuyết tật v&#224; đứa con khiếm khuyết? Những người phụ nữ t&#244;i từ chối lấy người kh&#225;c đều c&#243; con khuyết tật. Tại sao hai người khuyết tật sống với nhau  lại cứ phải c&#243; con? T&#244;i l&#224; kẻ tin nh&#226;n quả v&#224; tin khoa học. C&#243; người phụ nữ khuyết tật bảo với t&#244;i rằng: “Anh em m&#236;nh hiền l&#224;nh sinh con chắc chắn sẽ khỏe mạnh” T&#244;i cũng gặp nhiều người khuyết tật b&#225;c sĩ khuy&#234;n kh&#244;ng n&#234;n sinh nhưng họ vẫn c&#243; đứa con khỏe mạnh. T&#244;i cũng thấy nhiều cặp vợ chồng khuyết tật lại sinh con khuyết tật. Bố mẹ một tật con đa tật. T&#244;i l&#224; một kẻ ****yếu kh&#244;ng  được mạnh dạn như nhiều người kh&#225;c. T&#244;i kh&#244;ng gi&#225;m đ&#225;nh bạc với số phận. C&#243; một Quốc gia, ch&#237;nh phủ rất quyết liệt trong việc giảm thiểu  trẻ khuyết tật (họ &#225;p dụng cả việc cấm những người c&#243; khả năng di truyền kết h&#244;n) nhưng số người khiếm khuyết trong cộng đồng vẫn c&#243;. Người khuyết tật c&#243; trong x&#227; hội l&#224; điều tất yếu. Hạnh ph&#250;c biết bao khi trong tuy&#234;n bố chung của Việt Nam v&#224; Hoa K&#236; gần đ&#226;y c&#243; d&#242;ng chữ: “Tăng cường hỗ trợ người khuyết tật do bất cứ nguy&#234;n nh&#226;n n&#224;o”. Đảng v&#224; ******** ta lu&#244;n quan t&#226;m đến những người yếu thế. Trợ cấp khuyết tật hiện nay chưa cao nhưng cũng gi&#250;p những người khuyết tật bớt rất nhiều kh&#243; khăn; gi&#250;p nhiều gia đ&#236;nh vơi đi một phần g&#225;nh nặng… T&#244;i tin kinh tế ph&#225;t triển đời sống của những người khuyết tật mỗi ng&#224;y th&#234;m cải thiện theo chiều hướng tốt hơn. Mặc d&#249;  kh&#244;ng thường xuy&#234;n nhưng cũng buồn rất nhiều khi phải nghe người khỏe mạnh  b&#236; tị với ưu &#225;i của cộng đồng d&#224;nh cho người khuyết tật. Ai cũng muốn khỏe mạnh để l&#224;m ăn chứ kh&#244;ng c&#243; ai mong m&#236;nh l&#224; kẻ t&#224;n phế để được ưu &#225;i. X&#227; hội c&#243;  người nọ  kẻ kia nhưng người tốt vẫn l&#224; nhiều.

AE cố gắng lên. Cuộc đời này vẫn có rất nhiều người bất hạnh nhưng họ luôn tràn đầy nghị lực.

Tản mạn về người khuyết tật 
(Tản văn)
Gần đây có bạn  làm thiện nguyện gửi cho tôi hơn ba mươi số điện thoại của những người khuyết tật. Họ là những người tôi rất ngưỡng mộ. Gọi điện  nói chuyện với một số người tôi không giám gọi nữa. Đời vốn là bể khổ, khuyết tật còn khổ hơn nhiều. Biết nhiều càng thấy khổ hơn. Ai nói chuyện với tôi cũng rất cởi mở, chia sẻ thực thà những câu hỏi của tôi. Những người sống trong  xóm làng có đạo đời sống tinh thần tốt hơn là nơi tôn giáo không. Như thế nào thì pháp luật cũng không  tới được hết ngóc ngách của cuộc sống. Cộng đồng có đạo đức sẽ có sự nhân ái hơn với những người khiếm khuyết. Đó là một cộng đồng văn minh. Con người có trí tuệ sẽ không vụn vặt dễ chấp nhận sự khác biệt xung quanh mình. Có bao nhiêu người tin, một nhà quản lí là Phật tử đã tự lái xe chở tôi đi tới thăm một người khiếm khuyết. Anh  tin nhân quả không tin phong thủy. Thời gian gần đây phong thủy phát triển mạnh, sự may dủi được nhiều người coi trọng người khiếm khuyết cũng bị hạn chế nhiều về mặt tinh thần. Có  buổi sáng tôi chống gậy đi dạo, con đường quen vắng xe, có người cầm tay tôi bảo đi ngược trở lại. Vì quãng đường tới con trai anh mấy phút nữa động thổ xây nhà. Tôi vui vẻ ủng hộ không nói năng gì. Nhiều bạn khuyết tật đã tâm sự với tôi về việc phân biệt đối sử do phong thủy tạo thành. Đó chỉ là một  khía cạnh nhỏ của  cuộc sống. Như thế nào thì những kẻ khuyết tật cũng khổ, cần sự cảm thông chia sẻ của cộng đồng. Có lẽ trên thế giới này không có ai mong muốn mình là người khuyết tật? Có lẽ trên thế giới này không có ai mong muốn con em mình là người khuyết tật? Có lẽ trên thế giới này không có ai mong muốn bạn bè người thân của mình là  kẻ khuyết tật? Tuy vậy nhưng với rất nhiều nguyên nhân những người khuyết tật vẫn xuất hiện trên cõi đời này. Vụ cháy trung cư ở Hà Nội vừa qua sẽ có thêm khoảng  hai mươi người khuyết tật. Thế mới biết đời vốn là vô thường. Hôm qua anh là người khỏe mạnh thì nay đã trở thành tàn phế. Cuộc sống dù khó khăn đến mấy làm người khỏe mạnh cũng hạnh phúc hơn. Giàu có đến bao nhiêu nhưng có con khuyết tật tâm cũng chẳng được vui. Thông minh đến bao nhiêu có con khuyết tật tư duy nhiều lúc cũng đi vào vòng lẩn quẩn. Kính trọng biết bao với những người có con khuyết tật vẫn sống lạc quan.  Kính trọng biết bao đối với những người cuộc sống tròn đầy mà vẫn có cái tâm chia sẻ với những người khiếm khuyết. Nhờ sự giúp đỡ của  những mạnh thường quân mà tôi đã được nói chuyện với nhiều dạng tật và người thân của họ. Nghe thì biết vậy thôi chứ tôi không làm được việc gì giúp đỡ những kẻ kém may mắn.  Thế kỉ trước khi đứa trẻ khuyết tật được sinh ra  nguyên nhân đầu tiên là bố mẹ kém hiểu biết, trang thiết bị Y tế lạc hậu, do điều kiện kinh tế khó khăn. Đó chỉ là một phần nguyên nhân. Hôm nay tôi đã thấy những đứa trẻ khuyết tật là con của cả: Giáo sư, tiến sĩ và nhà khoa học… Những đứa trẻ khuyết tật là con của cả các: Doanh nhân (lắm tiền nhiều của) nhà quản lí có địa vị cao trong xã hội và cả những bác sĩ trong ngành Y tế… Có rất nhiều điều trong vũ trụ mênh mông này  con người vẫn chưa biết. Như luật nhân quả của Vũ trụ là có thật nhưng khoa học chưa thể chứng minh. Đáng buồn nhất là những đứa trẻ khuyết tật là con của những người khuyết tật. Xã hội văn minh không thể hạn chế quyền kết hôn của những người khiếm khuyết. Mỗi cá nhân phải kiềm chế bản thân mình. Mỗi gia đình có người khuyết tật phải mở rộng lòng mình sắp xếp cho kẻ yếu thế đúng cách. Do ái dục nhiều người khuyết tật có tới hai hoặc ba đứa con khiếm khuyết. Hôm vừa rồi có một bạn khiếm thị gọi điện cho tôi: “Thầy ơi! Vợ em có thai 6 tháng bác sĩ mới phát hiện ra, mắt đứa trẻ không bình thường”. Bạn  xin tôi một lời khuyên. Nghĩ đến việc một bạn khuyết tật khác, khi bỏ đi cái thai 6 tháng tuổi, khi bác sĩ kết luận nó là người khuyết tật. Đứa trẻ đó khi ra ngoài bụng mẹ kêu nửa tiếng mới dừng, khiến ông nội của nó phát điên ngay tại chỗ. Phá thai cũng là giết người. Đứa trẻ đó ra đời bản thân bạn tôi sẽ rất khổ và cuộc đời cháu bé cũng chẳng được vui. Tuy vậy nhưng tôi vẫn phải khuyên: “Để sinh em ạ! Mình sống được thì nó sẽ sống được.” Con người hơn con thú là biết yêu thương *** bọc, chia sẻ với  kẻ khiếm khuyết. Duy nhất trên trái đất này chỉ  loài người khi con non khuyết tật là được sống. Xã hội càng văn minh bao nhiêu thì những kẻ  khiếm khuyết như tôi càng được quan tâm nhiều bấy nhiêu. Hạn chế khuyết tật phải từ khi chưa hình thành bào thai. Nâng trợ cấp trực tiếp cho người khuyết tật là một biện pháp hữu hiệu giảm thiểu  đứa trẻ khuyết tật. Không phải người khuyết tật nào cũng còn đủ khả năng học nghề tự nuôi sống mình. Không phải người khuyết tật nào cũng được may mắn tạo việc làm phù hợp. Không phải cha mẹ của người khuyết tật nào cũng có tích lũy để lại cho con… Đánh đồng mọi người khuyết tật như nhau là một sai lầm. Nhìn  kẻ khuyết tật phải đánh giá từ nhiều nguyên nhân. Trẻ cậy cha, già cậy con là truyền thống của nhân loại. Vì sợ về già không có ai chăm sóc mà nhiều người khuyết tật đã lại sinh ra những đứa con khuyết tật. Nỗi khổ của bản thân và gia đình tăng lên bội phần. Không phải người khuyết tật nào cũng nhận thức được về hạn chế của mình. Không phải gia đình nào cũng có cái nhìn đúng về người khuyết tật. Không phải người làm thiện nguyện nào cũng có sự hiểu biết về  đối tượng đặc biệt. Nhiều bạn khuyết tật bảo tôi là một kẻ ích kỉ. Nhiều *** lạnh lẽo một mình trong căn nhà trống vắng tôi cũng cảm thấy là mình sai. Tôi ích kỉ với mình, sẽ phải trả giá bằng những  năm tuổi già cô đơn. Liệu tôi có thể hạnh phúc  với người vợ khuyết tật và đứa con khiếm khuyết? Những người phụ nữ tôi từ chối lấy người khác đều có con khuyết tật. Tại sao hai người khuyết tật sống với nhau  lại cứ phải có con? Tôi là kẻ tin nhân quả và tin khoa học. Có người phụ nữ khuyết tật bảo với tôi rằng: “Anh em mình hiền lành sinh con chắc chắn sẽ khỏe mạnh” Tôi cũng gặp nhiều người khuyết tật bác sĩ khuyên không nên sinh nhưng họ vẫn có đứa con khỏe mạnh. Tôi cũng thấy nhiều cặp vợ chồng khuyết tật lại sinh con khuyết tật. Bố mẹ một tật con đa tật. Tôi là một kẻ ****yếu không  được mạnh dạn như nhiều người khác. Tôi không giám đánh bạc với số phận. Có một Quốc gia, chính phủ rất quyết liệt trong việc giảm thiểu  trẻ khuyết tật (họ áp dụng cả việc cấm những người có khả năng di truyền kết hôn) nhưng số người khiếm khuyết trong cộng đồng vẫn có. Người khuyết tật có trong xã hội là điều tất yếu. Hạnh phúc biết bao khi trong tuyên bố chung của Việt Nam và Hoa Kì gần đây có dòng chữ: “Tăng cường hỗ trợ người khuyết tật do bất cứ nguyên nhân nào”. Đảng và ******** ta luôn quan tâm đến những người yếu thế. Trợ cấp khuyết tật hiện nay chưa cao nhưng cũng giúp những người khuyết tật bớt rất nhiều khó khăn; giúp nhiều gia đình vơi đi một phần gánh nặng… Tôi tin kinh tế phát triển đời sống của những người khuyết tật mỗi ngày thêm cải thiện theo chiều hướng tốt hơn. Mặc dù  không thường xuyên nhưng cũng buồn rất nhiều khi phải nghe người khỏe mạnh  bì tị với ưu ái của cộng đồng dành cho người khuyết tật. Ai cũng muốn khỏe mạnh để làm ăn chứ không có ai mong mình là kẻ tàn phế để được ưu ái. Xã hội có  người nọ  kẻ kia nhưng người tốt vẫn là nhiều.