Cuộc &#39;nổi loạn&#39; của thị trường tr&#225;i phiếu

1. Bối cảnh v&#224; vấn đề nổi bật
Lần đầu ti&#234;n sau gần một thế hệ, c&#225;c Ch&#237;nh phủ đang phải đối mặt với sự phản kh&#225;ng mạnh mẽ từ nh&#224; đầu tư khi ph&#225;t h&#224;nh tr&#225;i phiếu d&#224;i hạn.

C&#225;c phi&#234;n đấu gi&#225; tr&#225;i phiếu tại Nhật, Mỹ, Anh... cho thấy nhu cầu yếu v&#224; lợi suất tăng vọt, khiến chi ph&#237; vay mượn tăng.

Đ&#226;y l&#224; dấu hiệu cho thấy kỷ nguy&#234;n vay nợ gi&#225; rẻ đ&#227; kết th&#250;c, trong khi nhiều quốc gia đang cần vay với quy m&#244; lớn hơn bao giờ hết để t&#224;i trợ chi ti&#234;u.

2. Nguy&#234;n nh&#226;n ch&#237;nh
Mất c&#226;n đối cung - cầu to&#224;n cầu: C&#225;c ch&#237;nh phủ tăng cường ph&#225;t h&#224;nh tr&#225;i phiếu, trong khi nh&#224; đầu tư truyền thống (quỹ hưu tr&#237;, c&#244;ng ty bảo hiểm...) r&#250;t lui.

Ch&#237;nh s&#225;ch tiền tệ đảo chiều: C&#225;c ng&#226;n h&#224;ng trung ương giảm mua tr&#225;i phiếu (kết th&#250;c QE, chuyển sang QT).

T&#226;m l&#253; thị trường thay đổi: Nh&#224; đầu tư bắt đầu đặt c&#226;u hỏi về t&#237;nh bền vững của nợ c&#244;ng, đặc biệt khi chi ph&#237; l&#227;i vay vượt ng&#226;n s&#225;ch c&#225;c bộ lớn như quốc ph&#242;ng hoặc gi&#225;o dục.

3. Hệ quả
Lợi suất tr&#225;i phiếu d&#224;i hạn tăng mạnh: G&#226;y &#225;p lực t&#224;i kh&#243;a, ảnh hưởng tới ng&#226;n s&#225;ch v&#224; chi ti&#234;u c&#244;ng.

Doanh nghiệp cũng bị ảnh hưởng v&#236; chi ph&#237; vay theo tr&#225;i phiếu ch&#237;nh phủ tăng.

Rủi ro t&#224;i ch&#237;nh tăng l&#234;n: C&#225;c nền kinh tế dễ bị tổn thương hơn trước c&#225;c c&#250; sốc, sự cố ch&#237;nh trị, hoặc lạm ph&#225;t vượt kiểm so&#225;t.

4. Những cảnh b&#225;o v&#224; lo ngại
C&#225;c nh&#224; đầu tư lớn như Jamie Dimon, Larry Fink, Ken Griffin, Elon Musk... b&#224;y tỏ quan ngại về nợ c&#244;ng Mỹ.

Cựu Thủ tướng Ph&#225;p Michel Barnier gọi nợ Ph&#225;p l&#224; “mối hiểm họa”.

Rủi ro một “li&#234;n minh bond vigilantes to&#224;n cầu” – nh&#224; đầu tư g&#226;y sức &#233;p buộc ch&#237;nh phủ phải giữ kỷ luật t&#224;i kh&#243;a.

Mỹ mất xếp hạng t&#237;n nhiệm AAA cuối c&#249;ng; lo ngại về sự phụ thuộc v&#224;o đồng USD v&#224; thị trường tr&#225;i phiếu kho bạc.

5. Phản ứng v&#224; giải ph&#225;p của c&#225;c Ch&#237;nh phủ
Cắt giảm ph&#225;t h&#224;nh tr&#225;i phiếu d&#224;i hạn: Như Anh v&#224; c&#243; thể Nhật.

Chuyển sang ph&#225;t h&#224;nh tr&#225;i phiếu ngắn hạn hơn, d&#249; điều n&#224;y l&#224;m tăng rủi ro t&#225;i cấp vốn.

Ng&#226;n h&#224;ng trung ương c&#243; thể giảm tốc độ QT hoặc tạm dừng b&#225;n tr&#225;i phiếu, như BOE đang c&#226;n nhắc.

T&#225;i cơ cấu danh mục nợ để giảm &#225;p lực l&#227;i suất.

6. Viễn cảnh tương lai
C&#225;c quốc gia c&#243; thể buộc phải điều chỉnh mạnh tay bằng c&#225;ch cắt giảm chi ti&#234;u c&#244;ng – điều rất kh&#243; về mặt ch&#237;nh trị.

Một số nh&#224; kinh tế cho rằng rủi ro vỡ nợ “thực tế” qua lạm ph&#225;t c&#243; thể tăng.

Nếu thị trường tr&#225;i phiếu tiếp tục phản ứng ti&#234;u cực, n&#243; c&#243; thể trở th&#224;nh lực lượng chi phối ch&#237;nh s&#225;ch tiền tệ, vượt tr&#234;n cả tăng trưởng hay kiểm so&#225;t lạm ph&#225;t.

Th&#244;ng điệp then chốt
Tr&#225;i phiếu d&#224;i hạn từng l&#224; trụ cột ổn định t&#224;i ch&#237;nh to&#224;n cầu – nay ch&#237;nh n&#243; đang trở th&#224;nh t&#226;m điểm bất ổn.
Với n&#250;i nợ ng&#224;y c&#224;ng lớn v&#224; niềm tin nh&#224; đầu tư lung lay, c&#225;c Ch&#237;nh phủ c&#243; thể sớm phải lựa chọn giữa thắt chặt chi ti&#234;u hoặc chấp nhận &#225;p lực lạm ph&#225;t v&#224; l&#227;i suất k&#233;o d&#224;i.



Cuộc 'nổi loạn' của thị trường trái phiếu

1. Bối cảnh và vấn đề nổi bật
Lần đầu tiên sau gần một thế hệ, các Chính phủ đang phải đối mặt với sự phản kháng mạnh mẽ từ nhà đầu tư khi phát hành trái phiếu dài hạn.

Các phiên đấu giá trái phiếu tại Nhật, Mỹ, Anh... cho thấy nhu cầu yếu và lợi suất tăng vọt, khiến chi phí vay mượn tăng.

Đây là dấu hiệu cho thấy kỷ nguyên vay nợ giá rẻ đã kết thúc, trong khi nhiều quốc gia đang cần vay với quy mô lớn hơn bao giờ hết để tài trợ chi tiêu.

2. Nguyên nhân chính
Mất cân đối cung - cầu toàn cầu: Các chính phủ tăng cường phát hành trái phiếu, trong khi nhà đầu tư truyền thống (quỹ hưu trí, công ty bảo hiểm...) rút lui.

Chính sách tiền tệ đảo chiều: Các ngân hàng trung ương giảm mua trái phiếu (kết thúc QE, chuyển sang QT).

Tâm lý thị trường thay đổi: Nhà đầu tư bắt đầu đặt câu hỏi về tính bền vững của nợ công, đặc biệt khi chi phí lãi vay vượt ngân sách các bộ lớn như quốc phòng hoặc giáo dục.

3. Hệ quả
Lợi suất trái phiếu dài hạn tăng mạnh: Gây áp lực tài khóa, ảnh hưởng tới ngân sách và chi tiêu công.

Doanh nghiệp cũng bị ảnh hưởng vì chi phí vay theo trái phiếu chính phủ tăng.

Rủi ro tài chính tăng lên: Các nền kinh tế dễ bị tổn thương hơn trước các cú sốc, sự cố chính trị, hoặc lạm phát vượt kiểm soát.

4. Những cảnh báo và lo ngại
Các nhà đầu tư lớn như Jamie Dimon, Larry Fink, Ken Griffin, Elon Musk... bày tỏ quan ngại về nợ công Mỹ.

Cựu Thủ tướng Pháp Michel Barnier gọi nợ Pháp là “mối hiểm họa”.

Rủi ro một “liên minh bond vigilantes toàn cầu” – nhà đầu tư gây sức ép buộc chính phủ phải giữ kỷ luật tài khóa.

Mỹ mất xếp hạng tín nhiệm AAA cuối cùng; lo ngại về sự phụ thuộc vào đồng USD và thị trường trái phiếu kho bạc.

5. Phản ứng và giải pháp của các Chính phủ
Cắt giảm phát hành trái phiếu dài hạn: Như Anh và có thể Nhật.

Chuyển sang phát hành trái phiếu ngắn hạn hơn, dù điều này làm tăng rủi ro tái cấp vốn.

Ngân hàng trung ương có thể giảm tốc độ QT hoặc tạm dừng bán trái phiếu, như BOE đang cân nhắc.

Tái cơ cấu danh mục nợ để giảm áp lực lãi suất.

6. Viễn cảnh tương lai
Các quốc gia có thể buộc phải điều chỉnh mạnh tay bằng cách cắt giảm chi tiêu công – điều rất khó về mặt chính trị.

Một số nhà kinh tế cho rằng rủi ro vỡ nợ “thực tế” qua lạm phát có thể tăng.

Nếu thị trường trái phiếu tiếp tục phản ứng tiêu cực, nó có thể trở thành lực lượng chi phối chính sách tiền tệ, vượt trên cả tăng trưởng hay kiểm soát lạm phát.

Thông điệp then chốt
Trái phiếu dài hạn từng là trụ cột ổn định tài chính toàn cầu – nay chính nó đang trở thành tâm điểm bất ổn.
Với núi nợ ngày càng lớn và niềm tin nhà đầu tư lung lay, các Chính phủ có thể sớm phải lựa chọn giữa thắt chặt chi tiêu hoặc chấp nhận áp lực lạm phát và lãi suất kéo dài.

