MỸ T&#193;I LẬP TRẬT TỰ THƯƠNG MẠI TO&#192;N CẦU – CƠ HỘI V&#192; TH&#193;CH THỨC CHO VIỆT NAM

1. Bức tranh to&#224;n cảnh: Mỹ trở lại vai tr&#242; trung t&#226;m

Chỉ trong v&#242;ng chưa đầy một tuần sau tuy&#234;n bố &#225;p thuế quy m&#244; lớn, Mỹ đ&#227; nhận được đề nghị đ&#224;m ph&#225;n từ 70 quốc gia, tăng vọt so với con số 50 chỉ một ng&#224;y trước. Đ&#226;y kh&#244;ng đơn thuần l&#224; phản ứng &quot;n&#233; thuế&quot;, m&#224; l&#224; biểu hiện r&#245; rệt nhất của vị thế si&#234;u cường đang t&#225;i lập lại trật tự thương mại to&#224;n cầu.

Ch&#237;nh quyền Tổng thống Donald Trump cho rằng:

“Đ&#227; đến l&#250;c thế giới chấp nhận luật chơi mới – c&#244;ng bằng hơn, minh bạch hơn v&#224; ưu ti&#234;n nước Mỹ.”

Trong bối cảnh đ&#243;, Việt Nam được nhắc đến như một trong những đối t&#225;c tiềm năng, chủ động đ&#224;m ph&#225;n, sẵn s&#224;ng th&#237;ch nghi với trật tự thương mại mới. Điều n&#224;y mở ra dư địa lớn cho c&#225;c ng&#224;nh xuất khẩu chủ lực như điện tử, dệt may, gỗ, thủy sản v&#224; c&#244;ng nghiệp phụ trợ.

2. Căng thẳng Mỹ - Trung leo thang: Thuế c&#243; thể tăng l&#234;n 104%

Ng&#224;y 7/4, Tổng thống Trump cảnh b&#225;o tr&#234;n Truth Social: nếu Trung Quốc kh&#244;ng hạ mức thuế trả đũa 34% v&#224;o ng&#224;y 8/4, Mỹ sẽ n&#226;ng mức thuế đ&#225;nh l&#234;n h&#224;ng h&#243;a Trung Quốc th&#234;m 50%, n&#226;ng tổng thuế l&#234;n 104%.

Đ&#226;y kh&#244;ng chỉ l&#224; đ&#242;n kinh tế – m&#224; l&#224; đ&#242;n địa ch&#237;nh trị nhằm cắt đứt sự phụ thuộc của phương T&#226;y v&#224;o Trung Quốc, đồng thời th&#250;c đẩy xu hướng &quot;friend-shoring&quot;, tức dịch chuyển chuỗi cung ứng sang c&#225;c quốc gia th&#226;n thiện như Việt Nam, Mexico, Ấn Độ…

Đối với Việt Nam, đ&#226;y l&#224; “khoảnh khắc v&#224;ng” để:

Thu h&#250;t FDI chất lượng cao, đặc biệt từ c&#225;c doanh nghiệp Mỹ, EU v&#224; Nhật Bản đang muốn “tho&#225;t Trung”.

Gia tăng đơn h&#224;ng xuất khẩu ở c&#225;c lĩnh vực dệt may, điện tử, cơ kh&#237; ch&#237;nh x&#225;c.

Th&#250;c đẩy đầu tư v&#224;o khu c&#244;ng nghiệp, logistics, cảng biển, năng lượng t&#225;i tạo.

3. Kh&#244;ng c&#243; chuyện &quot;tạm ho&#227;n thuế&quot;: Đ&#226;y l&#224; một cuộc chiến d&#224;i hơi

Một tin đồn tr&#234;n MXH cho rằng ch&#237;nh quyền Trump c&#243; thể “tạm ho&#227;n thuế 90 ng&#224;y” nhằm ổn định thị trường đ&#227; bị Nh&#224; Trắng b&#225;c bỏ ho&#224;n to&#224;n. Ch&#237;nh quyền khẳng định:

“Kh&#244;ng c&#243; kế hoạch n&#224;o như vậy. Đ&#226;y l&#224; chiến lược d&#224;i hạn nhằm thiết lập lại chuỗi cung ứng to&#224;n cầu.”

Điều n&#224;y khẳng định rằng:

Thị trường cần điều chỉnh kỳ vọng từ “chiến thuật ngắn hạn” sang “cuộc chiến cấu tr&#250;c k&#233;o d&#224;i suốt nhiệm kỳ”.

C&#225;c quốc gia đối t&#225;c buộc phải chọn: hoặc chấp nhận luật chơi mới, hoặc bị gạt ra b&#234;n lề chuỗi cung ứng to&#224;n cầu.

4. “Mua h&#224;ng Mỹ” – Đ&#242;n bẩy thương mại kiểu Trump

Điểm mới trong ch&#237;nh s&#225;ch của &#244;ng Trump l&#224; y&#234;u cầu c&#225;c nước muốn được miễn/giảm thuế phải cam kết mua h&#224;ng h&#243;a Mỹ: LNG, n&#244;ng sản, thiết bị quốc ph&#242;ng, c&#244;ng nghệ cao… Đ&#226;y l&#224; h&#236;nh thức &#233;p c&#226;n bằng c&#225;n c&#226;n thương mại bằng “bắt buộc ti&#234;u d&#249;ng”.

Đối với Việt Nam, đ&#226;y l&#224; một th&#225;ch thức chiến lược, nhưng cũng l&#224; cơ hội nếu:

K&#253; kết thỏa thuận mua LNG, c&#244;ng nghệ, n&#244;ng sản Mỹ ở quy m&#244; hợp l&#253;.

T&#225;i cơ cấu c&#225;n c&#226;n xuất nhập khẩu, tr&#225;nh phụ thuộc qu&#225; mức v&#224;o một ph&#237;a.

Đưa ra được “mặc cả th&#244;ng minh” trong đ&#224;m ph&#225;n thương mại với Mỹ.

5. Phản ứng của thị trường t&#224;i ch&#237;nh Mỹ: Biến động nhưng kh&#244;ng hoảng loạn

Chỉ số Dow Jones giảm mạnh 349 điểm sau tin thuế, nhưng thị trường kh&#244;ng sụp đổ như nhiều người lo ngại. Nasdaq thậm ch&#237; tăng nhẹ, cho thấy t&#226;m l&#253; nh&#224; đầu tư đ&#227; chiết khấu một phần rủi ro v&#224; bắt đầu t&#236;m kiếm cơ hội phục hồi.

Một số tổ chức đầu tư lớn cho rằng:

“Thị trường đ&#227; bước v&#224;o v&#249;ng đ&#225;y tương đối – chỉ cần t&#237;n hiệu tốt từ đ&#224;m ph&#225;n, lực cầu c&#243; thể quay lại nhanh ch&#243;ng.”

Đ&#226;y l&#224; dấu hiệu t&#237;ch cực cho cả thị trường to&#224;n cầu – trong đ&#243; c&#243; Việt Nam – nếu c&#225;c cuộc đ&#224;m ph&#225;n giữa Việt Nam v&#224; Mỹ đạt tiến triển trong th&#225;ng 4.

6. Kết luận: Việt Nam – từ th&#225;ch thức tới cơ hội chiến lược

Bối cảnh địa ch&#237;nh trị v&#224; thương mại hiện tại l&#224; một bước ngoặt. Nếu tận dụng tốt:

Doanh nghiệp Việt c&#243; thể vươn l&#234;n chuỗi cung ứng to&#224;n cầu, chiếm lĩnh thị phần từ Trung Quốc.

Ch&#237;nh phủ c&#243; cơ hội đ&#224;m ph&#225;n hiệp định song phương c&#243; lợi, giảm thiểu rủi ro từ chiến tranh thương mại.

Thị trường chứng kho&#225;n Việt Nam sẽ hưởng lợi trung hạn, đặc biệt l&#224; nh&#243;m KCN, xuất khẩu, năng lượng, logistics.

Mấu chốt nằm ở tốc độ v&#224; sự chủ động của Việt Nam trong đ&#224;m ph&#225;n, th&#237;ch ứng, v&#224; điều phối ch&#237;nh s&#225;ch kinh tế đối ngoại.

MỸ TÁI LẬP TRẬT TỰ THƯƠNG MẠI TOÀN CẦU – CƠ HỘI VÀ THÁCH THỨC CHO VIỆT NAM

1. Bức tranh toàn cảnh: Mỹ trở lại vai trò trung tâm

Chỉ trong vòng chưa đầy một tuần sau tuyên bố áp thuế quy mô lớn, Mỹ đã nhận được đề nghị đàm phán từ 70 quốc gia, tăng vọt so với con số 50 chỉ một ngày trước. Đây không đơn thuần là phản ứng "né thuế", mà là biểu hiện rõ rệt nhất của vị thế siêu cường đang tái lập lại trật tự thương mại toàn cầu.

Chính quyền Tổng thống Donald Trump cho rằng:

“Đã đến lúc thế giới chấp nhận luật chơi mới – công bằng hơn, minh bạch hơn và ưu tiên nước Mỹ.”

Trong bối cảnh đó, Việt Nam được nhắc đến như một trong những đối tác tiềm năng, chủ động đàm phán, sẵn sàng thích nghi với trật tự thương mại mới. Điều này mở ra dư địa lớn cho các ngành xuất khẩu chủ lực như điện tử, dệt may, gỗ, thủy sản và công nghiệp phụ trợ.

2. Căng thẳng Mỹ - Trung leo thang: Thuế có thể tăng lên 104%

Ngày 7/4, Tổng thống Trump cảnh báo trên Truth Social: nếu Trung Quốc không hạ mức thuế trả đũa 34% vào ngày 8/4, Mỹ sẽ nâng mức thuế đánh lên hàng hóa Trung Quốc thêm 50%, nâng tổng thuế lên 104%.

Đây không chỉ là đòn kinh tế – mà là đòn địa chính trị nhằm cắt đứt sự phụ thuộc của phương Tây vào Trung Quốc, đồng thời thúc đẩy xu hướng "friend-shoring", tức dịch chuyển chuỗi cung ứng sang các quốc gia thân thiện như Việt Nam, Mexico, Ấn Độ…

Đối với Việt Nam, đây là “khoảnh khắc vàng” để:

Thu hút FDI chất lượng cao, đặc biệt từ các doanh nghiệp Mỹ, EU và Nhật Bản đang muốn “thoát Trung”.

Gia tăng đơn hàng xuất khẩu ở các lĩnh vực dệt may, điện tử, cơ khí chính xác.

Thúc đẩy đầu tư vào khu công nghiệp, logistics, cảng biển, năng lượng tái tạo.

3. Không có chuyện "tạm hoãn thuế": Đây là một cuộc chiến dài hơi

Một tin đồn trên MXH cho rằng chính quyền Trump có thể “tạm hoãn thuế 90 ngày” nhằm ổn định thị trường đã bị Nhà Trắng bác bỏ hoàn toàn. Chính quyền khẳng định:

“Không có kế hoạch nào như vậy. Đây là chiến lược dài hạn nhằm thiết lập lại chuỗi cung ứng toàn cầu.”

Điều này khẳng định rằng:

Thị trường cần điều chỉnh kỳ vọng từ “chiến thuật ngắn hạn” sang “cuộc chiến cấu trúc kéo dài suốt nhiệm kỳ”.

Các quốc gia đối tác buộc phải chọn: hoặc chấp nhận luật chơi mới, hoặc bị gạt ra bên lề chuỗi cung ứng toàn cầu.

4. “Mua hàng Mỹ” – Đòn bẩy thương mại kiểu Trump

Điểm mới trong chính sách của ông Trump là yêu cầu các nước muốn được miễn/giảm thuế phải cam kết mua hàng hóa Mỹ: LNG, nông sản, thiết bị quốc phòng, công nghệ cao… Đây là hình thức ép cân bằng cán cân thương mại bằng “bắt buộc tiêu dùng”.

Đối với Việt Nam, đây là một thách thức chiến lược, nhưng cũng là cơ hội nếu:

Ký kết thỏa thuận mua LNG, công nghệ, nông sản Mỹ ở quy mô hợp lý.

Tái cơ cấu cán cân xuất nhập khẩu, tránh phụ thuộc quá mức vào một phía.

Đưa ra được “mặc cả thông minh” trong đàm phán thương mại với Mỹ.

5. Phản ứng của thị trường tài chính Mỹ: Biến động nhưng không hoảng loạn

Chỉ số Dow Jones giảm mạnh 349 điểm sau tin thuế, nhưng thị trường không sụp đổ như nhiều người lo ngại. Nasdaq thậm chí tăng nhẹ, cho thấy tâm lý nhà đầu tư đã chiết khấu một phần rủi ro và bắt đầu tìm kiếm cơ hội phục hồi.

Một số tổ chức đầu tư lớn cho rằng:

“Thị trường đã bước vào vùng đáy tương đối – chỉ cần tín hiệu tốt từ đàm phán, lực cầu có thể quay lại nhanh chóng.”

Đây là dấu hiệu tích cực cho cả thị trường toàn cầu – trong đó có Việt Nam – nếu các cuộc đàm phán giữa Việt Nam và Mỹ đạt tiến triển trong tháng 4.

6. Kết luận: Việt Nam – từ thách thức tới cơ hội chiến lược

Bối cảnh địa chính trị và thương mại hiện tại là một bước ngoặt. Nếu tận dụng tốt:

Doanh nghiệp Việt có thể vươn lên chuỗi cung ứng toàn cầu, chiếm lĩnh thị phần từ Trung Quốc.

Chính phủ có cơ hội đàm phán hiệp định song phương có lợi, giảm thiểu rủi ro từ chiến tranh thương mại.

Thị trường chứng khoán Việt Nam sẽ hưởng lợi trung hạn, đặc biệt là nhóm KCN, xuất khẩu, năng lượng, logistics.

Mấu chốt nằm ở tốc độ và sự chủ động của Việt Nam trong đàm phán, thích ứng, và điều phối chính sách kinh tế đối ngoại.