CUỘC ĐỔ BỘ TỶ Đ&#212; V&#192;O NG&#192;NH Y TẾ VIỆT NAM - V&#204; SAO GIỚI ĐẦU TƯ TO&#192;N CẦU KH&#212;NG THỂ RỜI MẮT KHỎI SỨC KHỎE?

Bloomberg Việt Nam | B&#224;i viết bởi Quỳnh Như | Nhận định độc quyền từ TS. Trần Quốc Bảo – Nh&#224; đầu tư y tế h&#224;ng đầu ch&#226;u &#193;, Top 10 Nh&#224; l&#227;nh đạo bệnh viện xuất sắc khu vực
________________________________________
Th&#225;ng 9/2023, giới đầu tư khu vực x&#244;n xao khi Thomson Medical Group chi hơn 381 triệu USD để th&#226;u t&#243;m Bệnh viện FV – một thương vụ kh&#244;ng chỉ x&#225;c lập kỷ lục trong ng&#224;nh y tế Việt Nam, m&#224; c&#242;n mở ra một “kỷ nguy&#234;n mới” của d&#242;ng vốn ngoại đổ bộ v&#224;o lĩnh vực chăm s&#243;c sức khỏe.
Với quy m&#244; giao dịch chưa từng c&#243;, thương vụ n&#224;y được giới chuy&#234;n m&#244;n đ&#225;nh gi&#225; l&#224; “cột mốc định h&#236;nh lại bản đồ M&amp;A y tế Đ&#244;ng Nam &#193;”. Nhưng đ&#243; mới chỉ l&#224; sự khởi đầu.
________________________________________
Từ bệnh viện ngh&#236;n giường đến nha khoa v&#224; y tế số: Vốn ngoại phủ k&#237;n hệ sinh th&#225;i chăm s&#243;c sức khỏe
Chỉ trong v&#242;ng hai năm qua, c&#225;c thương vụ đầu tư li&#234;n tiếp diễn ra ở mọi “ng&#243;c ng&#225;ch” của thị trường: từ chuỗi ph&#242;ng kh&#225;m nha khoa như Parkway Dental, c&#225;c bệnh viện lớn như Xuy&#234;n &#193; (6.000 giường), cho đến c&#225;c nền tảng c&#244;ng nghệ y tế, giải ph&#225;p chẩn đo&#225;n từ xa, v&#224; c&#225;c m&#244; h&#236;nh chăm s&#243;c sức khỏe số.
Số liệu từ BDA Partners cho thấy, năm 2023 ghi nhận 15 thương vụ M&amp;A y tế với tổng gi&#225; trị gần 765 triệu USD, mức trung b&#236;nh mỗi thương vụ tăng mạnh từ 65 triệu USD l&#234;n 100 triệu USD. Đặc biệt, giữa bối cảnh to&#224;n cầu bất ổn v&#224; M&amp;A tại Việt Nam sụt giảm 54% năm 2024, ng&#224;nh y tế vẫn l&#224; điểm s&#225;ng hiếm hoi nhờ v&#224;o nhu cầu cơ bản v&#224; bền vững.
“Sức khỏe l&#224; một trong số &#237;t những lĩnh vực miễn nhiễm với chu kỳ kinh tế. Trong một thị trường c&#242;n thiếu hụt dịch vụ chất lượng, cơ hội để mở rộng, t&#237;ch hợp v&#224; tạo lợi nhuận l&#224; rất r&#245; r&#224;ng”, TS. Trần Quốc Bảo, chuy&#234;n gia đầu tư y tế h&#224;ng đầu ch&#226;u &#193;, Top 10 Gi&#225;m đốc bệnh viện 
 xuất sắc nhất ch&#226;u &#193; chia sẻ với Bloomberg Việt Nam.
________________________________________
Trung lưu b&#249;ng nổ – d&#226;n số 100 triệu – tầng tầng lớp lớp nhu cầu chưa được đ&#225;p ứng
Việt Nam – với d&#226;n số hơn 100 triệu người, tầng lớp trung lưu đang gia tăng mạnh mẽ – đang trở th&#224;nh “giấc mơ v&#224;ng” của c&#225;c quỹ đầu tư chăm s&#243;c sức khỏe to&#224;n cầu. Theo BDA Partners, trong v&#242;ng chưa đầy một thập kỷ tới, 70% d&#226;n số sẽ sẵn s&#224;ng chi tiền cho sức khỏe, biến thị trường từ “c&#243; tiềm năng” th&#224;nh “c&#243; thể thu lợi”.
Kh&#244;ng phải ngẫu nhi&#234;n m&#224; Warburg Pincus chọn r&#243;t vốn v&#224;o Xuy&#234;n &#193;, hay CVC Capital chi 116 triệu USD mua lại Bệnh viện Quốc tế Phương Ch&#226;u. Những thương vụ n&#224;y đều tập trung v&#224;o hạ tầng chất lượng cao – vốn đang khan hiếm nhưng nhu cầu lại tăng nhanh ch&#243;ng.
Trong khi đ&#243;, tỷ lệ giường bệnh tại Việt Nam chỉ đạt 2,9/1.000 người, b&#225;c sĩ l&#224; 0,9/1.000, thấp hơn nhiều so với ti&#234;u chuẩn của WHO (5 giường v&#224; 2,5 b&#225;c sĩ). Ch&#237;nh khoảng c&#225;ch n&#224;y l&#224; lực h&#250;t đầu tư mạnh mẽ v&#224;o bệnh viện tư nh&#226;n, chuỗi ph&#242;ng kh&#225;m đa khoa – chuy&#234;n khoa, nha khoa v&#224; y tế c&#244;ng nghệ.
________________________________________
Đằng sau d&#242;ng vốn: Một cuộc “đại c&#225;ch mạng” số h&#243;a ng&#224;nh y
Nếu trước đ&#226;y M&amp;A y tế chỉ xoay quanh bất động sản, giường bệnh hay thiết bị, th&#236; nay c&#225;c nh&#224; đầu tư đang nhắm tới dữ liệu, AI, phần mềm v&#224; t&#237;ch hợp c&#244;ng nghệ.
“Ch&#250;ng t&#244;i kh&#244;ng mua một bệnh viện – ch&#250;ng t&#244;i đang mua một nền tảng,” TS. Trần Quốc Bảo nhấn mạnh. “Cuộc chơi mới nằm ở khả năng số h&#243;a quy tr&#236;nh chăm s&#243;c sức khỏe, ph&#226;n t&#237;ch dữ liệu bệnh nh&#226;n theo thời gian thực, v&#224; c&#225; nh&#226;n h&#243;a dịch vụ dựa tr&#234;n h&#224;nh vi ti&#234;u d&#249;ng – những điều m&#224; c&#225;c bệnh viện truyền thống chưa thể đ&#225;p ứng.”
PwC dự b&#225;o đến năm 2025, mảng c&#244;ng nghệ y tế (medtech), sức khỏe kỹ thuật số (digital health) v&#224; c&#244;ng nghệ sinh học (biotech) sẽ l&#224; ba trụ cột ch&#237;nh thu h&#250;t vốn đầu tư. Trong dược phẩm, c&#225;c thương vụ M&amp;A sẽ tiếp tục tập trung v&#224;o c&#244;ng nghệ v&#224; đổi mới – đặc biệt l&#224; sau khi nhiều loại thuốc hết hạn độc quyền s&#225;ng chế.
________________________________________
Ph&#225;p l&#253; cởi mở, tho&#225;i vốn dễ d&#224;ng hơn – cửa sổ v&#224;ng cho nh&#224; đầu tư d&#224;i hạn
C&#225;c thay đổi trong Luật Đầu tư v&#224; Luật Doanh nghiệp 2020 đ&#227; mở ra h&#224;nh lang ph&#225;p l&#253; thuận lợi: bỏ y&#234;u cầu chấp thuận M&amp;A trong nhiều trường hợp, giảm tỷ lệ cổ phần cần thiết để triệu tập Đại hội đồng cổ đ&#244;ng từ 10% xuống 5%.
C&#225;c chuy&#234;n gia từ ASART v&#224; BDA Partners đồng thuận rằng: việc cải thiện cơ chế tho&#225;i vốn v&#224; khuyến kh&#237;ch hợp nhất hệ thống y tế đ&#227; gi&#250;p định gi&#225; c&#225;c thương vụ tăng mạnh – đặc biệt ở TP.HCM v&#224; H&#224; Nội, nơi quỹ đất bệnh viện nội th&#224;nh rất khan hiếm.
“Định gi&#225; sẽ c&#242;n tiếp tục tăng do nguồn cung hạn chế v&#224; nhu cầu gia tăng. Tuy nhi&#234;n, th&#224;nh c&#244;ng kh&#244;ng đến từ việc mua v&#224;o – m&#224; đến từ khả năng t&#237;ch hợp, vận h&#224;nh hiệu quả v&#224; chiến lược tho&#225;i vốn đ&#250;ng thời điểm,” TS. Trần Quốc Bảo cảnh b&#225;o. “Đ&#226;y l&#224; s&#226;n chơi cho những nh&#224; đầu tư hiểu ng&#224;nh v&#224; c&#243; tầm nh&#236;n d&#224;i hạn – kh&#244;ng d&#224;nh cho người chạy theo xu hướng.”
________________________________________
S&#244;i động ph&#237;a Nam – M&amp;A chưa dừng lại ở dược v&#224; ti&#234;m chủng
Khi thị trường dược phẩm v&#224; ti&#234;m chủng đ&#227; bước v&#224;o giai đoạn b&#227;o h&#242;a v&#224; định h&#236;nh “người thắng cuộc” (như Long Ch&#226;u, VNVC), th&#236; cuộc đua mới vừa bắt đầu ở c&#225;c ph&#242;ng kh&#225;m đa khoa – chuy&#234;n khoa.
Nhiều nh&#224; đầu tư đang chuyển hướng sang c&#225;c chuỗi chuy&#234;n s&#226;u – như nhi khoa, sản phụ khoa, tim mạch – tiểu đường, nha khoa, chẩn đo&#225;n y khoa, hay kh&#225;m tổng qu&#225;t t&#237;ch hợp c&#244;ng nghệ. Điển h&#236;nh l&#224; m&#244; h&#236;nh 315 Healthcare đang mở rộng thần tốc ở TP.HCM v&#224; c&#225;c tỉnh ph&#237;a Nam, trong khi c&#225;c t&#234;n tuổi như Diag, Kim Dental, Parkway đang x&#226;y dựng hệ sinh th&#225;i y tế t&#237;ch hợp.
________________________________________
Kết luận: Cuộc chơi tỷ đ&#244; kh&#244;ng d&#224;nh cho người đi sau
Với d&#226;n số trẻ, tầng lớp trung lưu đang tăng, nhu cầu y tế chưa được đ&#225;p ứng, khung ph&#225;p l&#253; cởi mở v&#224; l&#224;n s&#243;ng chuyển đổi số đang diễn ra s&#226;u rộng – Việt Nam ch&#237;nh thức bước v&#224;o giai đoạn “v&#224;ng” của M&amp;A ng&#224;nh y tế.
“Thị trường n&#224;y đang định h&#236;nh lại to&#224;n bộ m&#244; h&#236;nh chăm s&#243;c sức khỏe ở Đ&#244;ng Nam &#193;,” TS. Trần Quốc Bảo kết luận. “Nhưng đ&#226;y kh&#244;ng phải l&#224; một cuộc chơi dễ d&#224;ng. Chỉ những ai đủ hiểu biết, c&#243; chiến lược t&#237;ch hợp s&#226;u v&#224; tầm nh&#236;n d&#224;i hạn mới c&#243; thể tạo ra gi&#225; trị bền vững.”


CUỘC ĐỔ BỘ TỶ ĐÔ VÀO NGÀNH Y TẾ VIỆT NAM - VÌ SAO GIỚI ĐẦU TƯ TOÀN CẦU KHÔNG THỂ RỜI MẮT KHỎI SỨC KHỎE?

Bloomberg Việt Nam | Bài viết bởi Quỳnh Như | Nhận định độc quyền từ TS. Trần Quốc Bảo – Nhà đầu tư y tế hàng đầu châu Á, Top 10 Nhà lãnh đạo bệnh viện xuất sắc khu vực
________________________________________
Tháng 9/2023, giới đầu tư khu vực xôn xao khi Thomson Medical Group chi hơn 381 triệu USD để thâu tóm Bệnh viện FV – một thương vụ không chỉ xác lập kỷ lục trong ngành y tế Việt Nam, mà còn mở ra một “kỷ nguyên mới” của dòng vốn ngoại đổ bộ vào lĩnh vực chăm sóc sức khỏe.
Với quy mô giao dịch chưa từng có, thương vụ này được giới chuyên môn đánh giá là “cột mốc định hình lại bản đồ M&A y tế Đông Nam Á”. Nhưng đó mới chỉ là sự khởi đầu.
________________________________________
Từ bệnh viện nghìn giường đến nha khoa và y tế số: Vốn ngoại phủ kín hệ sinh thái chăm sóc sức khỏe
Chỉ trong vòng hai năm qua, các thương vụ đầu tư liên tiếp diễn ra ở mọi “ngóc ngách” của thị trường: từ chuỗi phòng khám nha khoa như Parkway Dental, các bệnh viện lớn như Xuyên Á (6.000 giường), cho đến các nền tảng công nghệ y tế, giải pháp chẩn đoán từ xa, và các mô hình chăm sóc sức khỏe số.
Số liệu từ BDA Partners cho thấy, năm 2023 ghi nhận 15 thương vụ M&A y tế với tổng giá trị gần 765 triệu USD, mức trung bình mỗi thương vụ tăng mạnh từ 65 triệu USD lên 100 triệu USD. Đặc biệt, giữa bối cảnh toàn cầu bất ổn và M&A tại Việt Nam sụt giảm 54% năm 2024, ngành y tế vẫn là điểm sáng hiếm hoi nhờ vào nhu cầu cơ bản và bền vững.
“Sức khỏe là một trong số ít những lĩnh vực miễn nhiễm với chu kỳ kinh tế. Trong một thị trường còn thiếu hụt dịch vụ chất lượng, cơ hội để mở rộng, tích hợp và tạo lợi nhuận là rất rõ ràng”, TS. Trần Quốc Bảo, chuyên gia đầu tư y tế hàng đầu châu Á, Top 10 Giám đốc bệnh viện 
 xuất sắc nhất châu Á chia sẻ với Bloomberg Việt Nam.
________________________________________
Trung lưu bùng nổ – dân số 100 triệu – tầng tầng lớp lớp nhu cầu chưa được đáp ứng
Việt Nam – với dân số hơn 100 triệu người, tầng lớp trung lưu đang gia tăng mạnh mẽ – đang trở thành “giấc mơ vàng” của các quỹ đầu tư chăm sóc sức khỏe toàn cầu. Theo BDA Partners, trong vòng chưa đầy một thập kỷ tới, 70% dân số sẽ sẵn sàng chi tiền cho sức khỏe, biến thị trường từ “có tiềm năng” thành “có thể thu lợi”.
Không phải ngẫu nhiên mà Warburg Pincus chọn rót vốn vào Xuyên Á, hay CVC Capital chi 116 triệu USD mua lại Bệnh viện Quốc tế Phương Châu. Những thương vụ này đều tập trung vào hạ tầng chất lượng cao – vốn đang khan hiếm nhưng nhu cầu lại tăng nhanh chóng.
Trong khi đó, tỷ lệ giường bệnh tại Việt Nam chỉ đạt 2,9/1.000 người, bác sĩ là 0,9/1.000, thấp hơn nhiều so với tiêu chuẩn của WHO (5 giường và 2,5 bác sĩ). Chính khoảng cách này là lực hút đầu tư mạnh mẽ vào bệnh viện tư nhân, chuỗi phòng khám đa khoa – chuyên khoa, nha khoa và y tế công nghệ.
________________________________________
Đằng sau dòng vốn: Một cuộc “đại cách mạng” số hóa ngành y
Nếu trước đây M&A y tế chỉ xoay quanh bất động sản, giường bệnh hay thiết bị, thì nay các nhà đầu tư đang nhắm tới dữ liệu, AI, phần mềm và tích hợp công nghệ.
“Chúng tôi không mua một bệnh viện – chúng tôi đang mua một nền tảng,” TS. Trần Quốc Bảo nhấn mạnh. “Cuộc chơi mới nằm ở khả năng số hóa quy trình chăm sóc sức khỏe, phân tích dữ liệu bệnh nhân theo thời gian thực, và cá nhân hóa dịch vụ dựa trên hành vi tiêu dùng – những điều mà các bệnh viện truyền thống chưa thể đáp ứng.”
PwC dự báo đến năm 2025, mảng công nghệ y tế (medtech), sức khỏe kỹ thuật số (digital health) và công nghệ sinh học (biotech) sẽ là ba trụ cột chính thu hút vốn đầu tư. Trong dược phẩm, các thương vụ M&A sẽ tiếp tục tập trung vào công nghệ và đổi mới – đặc biệt là sau khi nhiều loại thuốc hết hạn độc quyền sáng chế.
________________________________________
Pháp lý cởi mở, thoái vốn dễ dàng hơn – cửa sổ vàng cho nhà đầu tư dài hạn
Các thay đổi trong Luật Đầu tư và Luật Doanh nghiệp 2020 đã mở ra hành lang pháp lý thuận lợi: bỏ yêu cầu chấp thuận M&A trong nhiều trường hợp, giảm tỷ lệ cổ phần cần thiết để triệu tập Đại hội đồng cổ đông từ 10% xuống 5%.
Các chuyên gia từ ASART và BDA Partners đồng thuận rằng: việc cải thiện cơ chế thoái vốn và khuyến khích hợp nhất hệ thống y tế đã giúp định giá các thương vụ tăng mạnh – đặc biệt ở TP.HCM và Hà Nội, nơi quỹ đất bệnh viện nội thành rất khan hiếm.
“Định giá sẽ còn tiếp tục tăng do nguồn cung hạn chế và nhu cầu gia tăng. Tuy nhiên, thành công không đến từ việc mua vào – mà đến từ khả năng tích hợp, vận hành hiệu quả và chiến lược thoái vốn đúng thời điểm,” TS. Trần Quốc Bảo cảnh báo. “Đây là sân chơi cho những nhà đầu tư hiểu ngành và có tầm nhìn dài hạn – không dành cho người chạy theo xu hướng.”
________________________________________
Sôi động phía Nam – M&A chưa dừng lại ở dược và tiêm chủng
Khi thị trường dược phẩm và tiêm chủng đã bước vào giai đoạn bão hòa và định hình “người thắng cuộc” (như Long Châu, VNVC), thì cuộc đua mới vừa bắt đầu ở các phòng khám đa khoa – chuyên khoa.
Nhiều nhà đầu tư đang chuyển hướng sang các chuỗi chuyên sâu – như nhi khoa, sản phụ khoa, tim mạch – tiểu đường, nha khoa, chẩn đoán y khoa, hay khám tổng quát tích hợp công nghệ. Điển hình là mô hình 315 Healthcare đang mở rộng thần tốc ở TP.HCM và các tỉnh phía Nam, trong khi các tên tuổi như Diag, Kim Dental, Parkway đang xây dựng hệ sinh thái y tế tích hợp.
________________________________________
Kết luận: Cuộc chơi tỷ đô không dành cho người đi sau
Với dân số trẻ, tầng lớp trung lưu đang tăng, nhu cầu y tế chưa được đáp ứng, khung pháp lý cởi mở và làn sóng chuyển đổi số đang diễn ra sâu rộng – Việt Nam chính thức bước vào giai đoạn “vàng” của M&A ngành y tế.
“Thị trường này đang định hình lại toàn bộ mô hình chăm sóc sức khỏe ở Đông Nam Á,” TS. Trần Quốc Bảo kết luận. “Nhưng đây không phải là một cuộc chơi dễ dàng. Chỉ những ai đủ hiểu biết, có chiến lược tích hợp sâu và tầm nhìn dài hạn mới có thể tạo ra giá trị bền vững.”
