<img alt="" src="https://static.fireant.vn/Upload/20250912/images/w_02.png" style="height:489px; width:605px">

V&igrave; sao anh lại bổ sung v&agrave;o sứ mệnh của VNG c&acirc;u &quot;From Vietnam to the world&quot; (Từ Việt Nam vươn tầm thế giới) v&agrave;o năm 2022 - đ&uacute;ng l&uacute;c c&ocirc;ng ty đang ở giai đoạn rất kh&oacute; khăn khi trải qua nhiều qu&yacute; thua lỗ li&ecirc;n tiếp?&nbsp;

Đơn giản v&agrave; ngắn gọn: đ&oacute; l&agrave; sự l&atilde;ng mạn (cười). Khi nh&agrave; b&aacute;o hỏi về chuyện l&uacute;c m&igrave;nh kh&oacute; khăn nhất, l&uacute;c m&igrave;nh kh&ocirc;ng c&oacute; tiền, l&uacute;c m&igrave;nh gặp rất nhiều th&aacute;ch thức, tại sao m&igrave;nh vẫn viết n&ecirc;n giấc mơ? Đơn giản l&agrave; m&igrave;nh l&atilde;ng mạn th&ocirc;i, nhưng đ&oacute; l&agrave; khi m&igrave;nh vừa c&oacute; thực tế vừa c&oacute; sự l&atilde;ng mạn. Trong v&ograve;ng 3 năm vừa rồi, VNG đ&atilde; l&agrave;m rất nhiều việc để cải thiện kết quả kinh doanh.

Trong giai đoạn 2018&ndash;2019 đến 2024, VNG đầu tư rất nhiều v&igrave; nh&igrave;n quanh thấy cả thế giới đều đầu tư đi&ecirc;n cuồng, v&agrave; nếu m&igrave;nh kh&ocirc;ng l&agrave;m th&igrave; c&oacute; thể mất cơ hội. Nhưng sau đ&oacute;, m&igrave;nh phải thực tế h&oacute;a: cắt giảm những khoản đầu tư kh&ocirc;ng quan trọng, tổ chức lại, tập trung v&agrave;o phần cốt l&otilde;i.

D&ugrave; vậy, t&ocirc;i vẫn giữ niềm tin rằng trở th&agrave;nh một c&ocirc;ng ty to&agrave;n cầu l&agrave; định mệnh của VNG, v&agrave; sẽ ki&ecirc;n tr&igrave; theo đuổi mục ti&ecirc;u đ&oacute; trong thời gian rất d&agrave;i. V&igrave; thế, những kh&oacute; khăn ngắn hạn chỉ l&agrave; b&agrave;i to&aacute;n cần giải, c&ograve;n giấc mơ vẫn phải đặt ở tầm d&agrave;i hạn. V&agrave; giấc mơ n&agrave;y kh&ocirc;ng chỉ l&agrave; của ri&ecirc;ng t&ocirc;i, m&agrave; l&agrave; của cả tổ chức. Nếu muốn cả tổ chức tin v&agrave; c&ugrave;ng l&agrave;m, m&igrave;nh phải li&ecirc;n tục n&oacute;i về n&oacute;.

<img alt="" src="https://static.fireant.vn/Upload/20250912/images/w_06.png" style="height:372px; width:600px">

Đ&oacute; kh&ocirc;ng phải l&agrave; lần đầu ti&ecirc;n anh c&ocirc;ng bố một dự &aacute;n với tầm nh&igrave;n lớn, v&ocirc; c&ugrave;ng th&aacute;ch thức v&agrave;o đ&uacute;ng thời điểm kh&oacute; khăn, thậm ch&iacute; tối tăm. Từ những kinh nghiệm tương tự trong qu&aacute; khứ của kh&ocirc;ng chỉ anh m&agrave; từ cả những l&atilde;nh đạo cấp cao kh&aacute;c của VNG, anh đ&atilde; r&uacute;t ra b&agrave;i học hay b&iacute; quyết g&igrave; ở những thời điểm như vậy?&nbsp;

Thực ra cũng kh&ocirc;ng c&oacute; một c&ocirc;ng thức hay b&iacute; quyết g&igrave; đ&acirc;u. T&ocirc;i nghĩ n&oacute; rất đơn giản: khi m&igrave;nh mong muốn l&agrave;m một chuyện g&igrave; đấy, m&igrave;nh tin tưởng v&agrave;o n&oacute;, th&igrave; m&igrave;nh đặt quyết t&acirc;m v&agrave; đặt mục ti&ecirc;u th&ocirc;i.&nbsp;

Quay lại thời điểm VNG l&agrave;m game th&agrave;nh c&ocirc;ng nhất, t&ocirc;i chịu rất nhiều sức &eacute;p từ b&ecirc;n ngo&agrave;i. Khi đ&oacute;, t&ocirc;i đ&atilde; viết ra giấc mơ &quot;Make the Internet change Vietnamese lives&quot; (Ph&aacute;t triển Internet để thay đổi cuộc sống người Việt Nam). Cũng từ đ&oacute;, VNG bắt đầu thử nhiều hướng ngo&agrave;i game: Zing MP3, mạng x&atilde; hội, thương mại điện tử, v&agrave; nhiều lĩnh vực kh&aacute;c. Nhiều c&aacute;i trong số đ&oacute; đ&atilde; thất bại.

<img alt="" src="https://static.fireant.vn/Upload/20250912/images/w_08.png" style="height:348px; width:600px">

Cuối c&ugrave;ng, t&ocirc;i nhận ra: trong to&agrave;n bộ qu&aacute; tr&igrave;nh n&agrave;y, giấc mơ v&agrave; mục ti&ecirc;u ban đầu c&oacute; &yacute; nghĩa v&ocirc; c&ugrave;ng quan trọng. N&oacute; trở th&agrave;nh kim chỉ nam cho mọi việc ch&uacute;ng t&ocirc;i l&agrave;m. Khi tập thể c&oacute; định hướng r&otilde; r&agrave;ng v&agrave; được truyền cảm hứng để c&ugrave;ng nhau đi tới, kết quả chắc chắn sẽ tốt.&nbsp;

Tr&ecirc;n h&agrave;nh tr&igrave;nh ấy, VNG đ&atilde; trải qua kh&ocirc;ng &iacute;t thất bại nhưng cũng gặt h&aacute;i nhiều th&agrave;nh c&ocirc;ng, t&iacute;ch lũy kinh nghiệm v&agrave; năng lực để trưởng th&agrave;nh hơn. V&agrave; ch&iacute;nh từ đ&oacute; mới c&oacute; những &ldquo;quả ngọt&rdquo;, như Zalo l&agrave; một v&iacute; dụ.

Ở đ&acirc;y, sự l&atilde;ng mạn phải đi k&egrave;m với thực tế. Giống như việc 2 người y&ecirc;u nhau, rất nồng thắm th&igrave; l&atilde;ng mạn lắm, nhưng để x&acirc;y dựng một gia đ&igrave;nh hạnh ph&uacute;c l&acirc;u d&agrave;i th&igrave; cần rất nhiều yếu tố thực tế. Trong doanh nghiệp cũng vậy th&ocirc;i.

Sự l&atilde;ng mạn lu&ocirc;n lu&ocirc;n quan trọng, nhưng sau đấy đ&ograve;i hỏi phải c&oacute; quyết t&acirc;m, ki&ecirc;n tr&igrave;, năng lực học hỏi, v&agrave; tỉnh t&aacute;o để biết l&uacute;c n&agrave;o n&ecirc;n đầu tư, l&uacute;c n&agrave;o n&ecirc;n dừng lại, l&uacute;c n&agrave;o n&ecirc;n học b&agrave;i học hay tiến tới. Đ&oacute; l&agrave; một qu&aacute; tr&igrave;nh gồm rất nhiều chi tiết, chứ kh&ocirc;ng chỉ đơn giản l&agrave; l&atilde;ng mạn hay h&ocirc; khẩu hiệu l&agrave; xong.&nbsp;

Điều t&ocirc;i nhận ra l&agrave;, mặc d&ugrave; c&oacute; thể VNG kh&ocirc;ng ho&agrave;n to&agrave;n đạt được giấc mơ to lớn như m&igrave;nh nghĩ, nhưng ch&uacute;ng t&ocirc;i sẽ c&oacute; được những h&agrave;nh tr&igrave;nh đ&aacute;ng gi&aacute;. Nhiều dự &aacute;n VNG đ&atilde; phải dừng hoạt động, nhưng những người từng tham gia vẫn chia sẻ l&agrave; mọi người c&oacute; trải nghiệm tuyệt vời với VNG khi l&agrave;m những dự &aacute;n đ&oacute;.&nbsp;

Ở VNG, t&ocirc;i n&oacute;i rất nhiều về việc, để th&agrave;nh c&ocirc;ng phải c&oacute; sự t&iacute;ch lũy. Thứ nhất l&agrave; t&iacute;ch lũy tư bản hay tiền bạc. Thứ hai l&agrave; t&iacute;ch lũy về năng lực, con người v&agrave; kinh nghiệm. Sau 21 năm, t&ocirc;i c&oacute; được rất nhiều b&agrave;i học xương m&aacute;u: từ kinh doanh đến chiến lược, vận h&agrave;nh. Thậm ch&iacute;, nhiều b&agrave;i học b&acirc;y giờ ho&agrave;n to&agrave;n kh&aacute;c so với c&aacute;ch đ&acirc;y 5-7 năm.&nbsp;

V&agrave; sự t&iacute;ch lũy đ&oacute; đ&ograve;i hỏi một yếu tố: phải rất ki&ecirc;n tr&igrave;, chứ kh&ocirc;ng phải l&agrave;m 2&ndash;3 năm rồi chuyển sang thứ kh&aacute;c.

<img alt="" src="https://static.fireant.vn/Upload/20250912/images/w_10(1).png" style="height:101px; width:600px">

Khi c&ocirc;ng bố VNG+1 v&agrave;o dịp sinh nhật 21 năm (9/9/2025), VNG đ&atilde; c&oacute; những sản phẩm hay mảng kinh doanh n&agrave;o c&oacute; đặc t&iacute;nh to&agrave;n cầu thực sự?&nbsp;

T&ocirc;i sẽ kh&ocirc;ng n&oacute;i về mảng game nữa, v&igrave; mọi người nghe đ&atilde; quen thuộc rồi, m&agrave; kể về một mảng kinh doanh ho&agrave;n to&agrave;n mới của VNG l&agrave; AI Cloud.&nbsp;

Năm 2023, b&aacute;c Jensen-Huang (Nh&agrave; s&aacute;ng lập, Chủ tịch ki&ecirc;m Tổng gi&aacute;m đốc Nvidia - Tập đo&agrave;n sản xuất chip lớn nhất thế giới) sang Việt Nam. T&ocirc;i c&oacute; dịp ăn trưa với b&aacute;c v&agrave; b&aacute;c n&oacute;i &quot;đang t&igrave;m kiếm đối t&aacute;c trong khu vực Đ&ocirc;ng Nam &Aacute;. VNG chơi kh&ocirc;ng?&quot;. T&ocirc;i đồng &yacute; ngay.

Chỉ trong chưa đầy 6 th&aacute;ng, từ bữa ăn trưa với b&aacute;c Jensen th&aacute;ng 11/2023 đến th&aacute;ng 5/2024, ch&uacute;ng t&ocirc;i đ&atilde; khai trương hạ tầng GPU Cloud đầu ti&ecirc;n tại Th&aacute;i Lan, trở th&agrave;nh đơn vị triển khai v&agrave; thương mại h&oacute;a AI nhanh nhất trong khu vực ch&acirc;u &Aacute;.&nbsp;

Nhớ lại thời điểm đ&oacute;, VNG cũng mới kh&aacute;nh th&agrave;nh Trung t&acirc;m dữ liệu (TTDL) ở TP.HCM, t&ocirc;i nghĩ b&acirc;y giờ l&agrave; thi&ecirc;n thời, địa lợi, nh&acirc;n h&ograve;a rồi: nhu cầu GPU đang tăng cao, m&igrave;nh c&oacute; sẵn TTDL, lại c&oacute; thể bắt tay với Nvidia.&nbsp;

Nhưng chỉ một tuần sau, Ch&iacute;nh phủ Mỹ đưa quy định: c&aacute;c doanh nghiệp Việt Nam muốn nhập chip Nvidia th&igrave; phải xin ph&eacute;p Bộ Thương mại Mỹ. Với thời gian xin ph&eacute;p l&ecirc;n tới 12 th&aacute;ng, nếu theo lộ tr&igrave;nh n&agrave;y, chắc chắn VNG chậm hơn thị trường.&nbsp;

Thế n&ecirc;n, sau khi nghi&ecirc;n cứu nhanh, chỉ trong 3 tuần, ch&uacute;ng t&ocirc;i quyết định chuyển sang đặt GPU Cloud tại Th&aacute;i Lan. Quyết định đ&oacute; gi&uacute;p VNG r&uacute;t ngắn thời gian đ&aacute;ng kể so với kế hoạch ban đầu.

<img alt="" src="https://static.fireant.vn/Upload/20250912/images/s1.png" style="height:337px; width:600px">

Trước khi c&oacute; sản phẩm, ch&uacute;ng t&ocirc;i đ&atilde; x&acirc;y dựng một team sale rồi. Th&aacute;ng 3/2024, c&aacute;c l&atilde;nh đạo GreenNode (mảng sản phẩm AI Cloud của VNG) đ&atilde; tham dự Hội nghị to&agrave;n cầu của Nvidia để ph&aacute;t tờ rơi - ch&uacute;ng t&ocirc;i đ&atilde; bắt đầu b&aacute;n h&agrave;ng ngay từ thời điểm đ&oacute;. Đến th&aacute;ng 5/2024, khi hạ tầng GPU Cloud ch&iacute;nh thức đi v&agrave;o hoạt động th&igrave; ch&uacute;ng t&ocirc;i đ&atilde; b&aacute;n được cho một đối t&aacute;c quốc tế. Đ&acirc;y l&agrave; hợp đồng c&oacute; gi&aacute; trị tr&ecirc;n 1.000 tỷ đồng - lớn nhất trong lịch sử m&agrave; VNG từng k&yacute; với một kh&aacute;ch h&agrave;ng.&nbsp;

Đầu ti&ecirc;n l&agrave; thay đổi được tư duy l&atilde;nh đạo, sau đ&oacute; chia sẻ được tinh thần đ&oacute; cho to&agrave;n bộ team thực hiện th&igrave; mọi người sẽ l&agrave;m được rất nhiều việc chưa bao giờ l&agrave;m. X&acirc;y dựng một hệ thống vận h&agrave;nh cho GPU Cloud rất phức tạp. Từ network (mạng), server (m&aacute;y chủ), đến configuration (cấu h&igrave;nh) trước đ&acirc;y phụ thuộc v&agrave;o nh&agrave; cung cấp, c&ograve;n giờ l&agrave; c&aacute;c kỹ sư VNG sang Th&aacute;i Lan tự l&agrave;m hết chỉ trong v&ograve;ng 2-3 th&aacute;ng. Tất cả những việc đấy của team AI Cloud xuất ph&aacute;t từ t&acirc;m thế: &quot;T&ocirc;i muốn l&agrave;m!&quot;.&nbsp;

T&ocirc;i nghĩ AI Cloud l&agrave; business to&agrave;n cầu h&oacute;a đầu ti&ecirc;n của VNG: phần lớn doanh thu thực sự đến từ thị trường to&agrave;n cầu, phục vụ cho kh&aacute;ch h&agrave;ng to&agrave;n cầu. Hiện tại, t&ocirc;i đang lấy đ&oacute; l&agrave;m v&iacute; dụ để th&uacute;c đẩy mọi người tự tin đi ra thế giới.

Tất nhi&ecirc;n, th&agrave;nh c&ocirc;ng đ&oacute; cũng mang t&iacute;nh thời điểm th&ocirc;i. C&ograve;n để x&acirc;y dựng một doanh nghiệp to&agrave;n cầu th&agrave;nh c&ocirc;ng bền vững lại l&agrave; một th&aacute;ch thức kh&aacute;c.

<img alt="" src="https://static.fireant.vn/Upload/20250912/images/s2.png" style="height:128px; width:600px">

Vậy c&ograve;n việc to&agrave;n cầu ho&aacute; những sản phẩm, mảng kinh doanh vốn c&oacute; phần lớn người d&ugrave;ng v&agrave; doanh thu đến thị trường Việt Nam như Game, Zalo v&agrave; Zalopay th&igrave; sao?&nbsp;

Trong ng&agrave;nh c&ocirc;ng nghệ, từ trước đến giờ, d&ugrave; chưa &quot;go global&quot; th&igrave; mọi người ở VNG đ&atilde; phải cạnh tranh s&ograve;ng phẳng với c&aacute;c c&ocirc;ng ty global ở ch&iacute;nh Việt Nam ngay từ đầu rồi. L&uacute;c l&agrave;m Zing Me th&igrave; phải cạnh tranh với Yahoo, sau đ&oacute; cạnh tranh với Facebook. Rồi khi Zalo ra mắt th&igrave; phải cạnh tranh với rất nhiều đối thủ: từ LINE, Kakao Talk,&hellip; v&agrave; sau n&agrave;y l&agrave; Facebook Messenger, &quot;đ&aacute;nh nhau&quot; suốt 5-6 năm.

<img alt="" src="https://static.fireant.vn/Upload/20250912/images/san-pham-zalo_01.jpg" style="height:401px; width:600px">

B&agrave;i to&aacute;n b&acirc;y giờ l&agrave;: L&agrave;m sao để trở th&agrave;nh c&ocirc;ng ty global nếu m&igrave;nh phải cạnh tranh ở những thị trường m&igrave;nh kh&ocirc;ng c&oacute; năng lực hoặc chưa hiểu s&acirc;u?

Lấy v&iacute; dụ mảng kinh doanh l&acirc;u đời nhất của VNG l&agrave; game publishing (ph&aacute;t h&agrave;nh game) th&igrave; quả thực &quot;go global&quot; đau khổ lắm (cười). Ch&uacute;ng t&ocirc;i đ&atilde; bắt đầu chiến lược n&agrave;y từ 5 năm trước v&agrave; trải qua 3-4 lần t&aacute;i cấu tr&uacute;c: từ x&acirc;y dựng team ở c&aacute;c nước, rồi team ở Việt Nam, từ centralize (tập trung) đến decentralize (ph&acirc;n quyền), rất nhiều sự thay đổi. Thực ra kh&ocirc;ng c&oacute; c&acirc;u trả lời ch&iacute;nh x&aacute;c m&ocirc; h&igrave;nh n&agrave;o l&agrave; tốt nhất v&igrave; n&oacute; sẽ phải ph&ugrave; hợp với năng lực, con người v&agrave; văn h&oacute;a của VNG. T&ocirc;i tin l&agrave; trong qu&aacute; tr&igrave;nh ki&ecirc;n tr&igrave; t&igrave;m t&ograve;i, ch&uacute;ng t&ocirc;i sẽ x&acirc;y dựng n&ecirc;n m&ocirc; h&igrave;nh vận h&agrave;nh ph&ugrave; hợp cho mảng game ở s&acirc;n chơi to&agrave;n cầu.

<img alt="" src="https://static.fireant.vn/Upload/20250912/images/w_16.png" style="height:271px; width:600px">

Anh c&oacute; giấc mơ g&igrave; về &quot;global product&quot; cho những sản phẩm t&agrave;i ch&iacute;nh số như Zalopay hay kh&ocirc;ng?&nbsp;

Năm 2017, khi dụ dỗ một nh&oacute;m trong VNG c&ugrave;ng l&agrave;m Zalopay, t&ocirc;i n&oacute;i về giấc mơ một ng&agrave;y ở Việt Nam kh&ocirc;ng cần d&ugrave;ng tiền mặt. V&agrave; hiện tại, giấc mơ đ&oacute; đ&atilde; trở th&agrave;nh sự thật, đ&oacute; l&agrave; điều khiến t&ocirc;i v&ocirc; c&ugrave;ng sung sướng. B&acirc;y giờ, khi đi c&ocirc;ng t&aacute;c ra ngo&agrave;i H&agrave; Nội, t&ocirc;i chỉ cần c&aacute;i điện thoại th&ocirc;i, kh&ocirc;ng cầm đồng n&agrave;o trong người hết.

<img alt="" src="https://static.fireant.vn/Upload/20250912/images/w_18.png" style="height:471px; width:600px">

Năm ngo&aacute;i, t&ocirc;i leo n&uacute;i Y&ecirc;n Tử v&agrave; chỉ mang điện thoại. L&ecirc;n lưng chừng n&uacute;i, t&ocirc;i kh&aacute;t nước v&agrave; gh&eacute; v&agrave;o một qu&aacute;n ven đường để mua. T&ocirc;i hỏi chủ qu&aacute;n m&atilde; QR để qu&eacute;t trả tiền nhưng v&igrave; điện thoại mất s&oacute;ng n&ecirc;n chưa được. T&ocirc;i đề nghị chụp ảnh m&atilde; QR, khi l&ecirc;n đỉnh c&oacute; s&oacute;ng di động th&igrave; sẽ chuyển khoản sau. Chủ qu&aacute;n cũng đồng &yacute; lu&ocirc;n.&nbsp;

Vậy l&agrave; t&ocirc;i lấy một chai nước 30.000 đồng, cộng th&ecirc;m một bắp ng&ocirc; 30.000 đồng, tổng vay nợ chủ qu&aacute;n l&agrave; 60.000 đồng. L&ecirc;n tới nơi, t&ocirc;i chuyển trả &ocirc;ng chủ qu&aacute;n 100.000 đồng rồi nhắn tin: &quot;Cảm ơn v&igrave; đ&atilde; tin tưởng!&quot; (cười).&nbsp;

Đ&oacute; l&agrave; c&acirc;u chuyện được viết n&ecirc;n từ giấc mơ: ở Việt Nam sẽ kh&ocirc;ng cần d&ugrave;ng tiền mặt. C&ograve;n b&acirc;y giờ, t&ocirc;i n&oacute;i với team Zalopay về giấc mơ tiếp theo của m&igrave;nh l&agrave;: &quot;Anh muốn đi khắp thế giới cũng kh&ocirc;ng cần tiền mặt!&quot;.

<img alt="" src="https://static.fireant.vn/Upload/20250912/images/w_20.png" style="height:356px; width:600px">

Giấc mơ đ&oacute; c&oacute; qu&aacute; xa vời kh&ocirc;ng khi m&agrave; nhiều fintech to&agrave;n cầu, lớn hơn Zalopay rất nhiều cũng chưa l&agrave;m được điều đ&oacute; cho người d&ugrave;ng của m&igrave;nh?&nbsp;

Dĩ nhi&ecirc;n, t&ocirc;i kh&ocirc;ng biết chắc chắn sẽ ra sao, nhưng đ&oacute; l&agrave; tầm nh&igrave;n khi nghĩ đến chuyện tạo ra một sản phẩm quốc tế. V&agrave; đ&oacute; cũng l&agrave; l&yacute; do v&igrave; sao mọi người thấy gần đ&acirc;y Zalopay hợp t&aacute;c với rất nhiều đối t&aacute;c nước ngo&agrave;i.&nbsp;

Với t&ocirc;i, giấc mơ &quot;go global&quot; kh&ocirc;ng chỉ để mở rộng thị trường, m&agrave; c&ograve;n để n&acirc;ng tầm năng lực c&aacute; nh&acirc;n v&agrave; tổ chức. Giống như b&oacute;ng đ&aacute; Việt Nam, chỉ khi mơ World Cup mới th&uacute;c đẩy m&igrave;nh tập luyện v&agrave; n&acirc;ng cao tr&igrave;nh độ.&nbsp;

Hiện tại, v&eacute; m&aacute;y bay từ TP.HCM đi khắp c&aacute;c th&agrave;nh phố lớn ở Đ&ocirc;ng Nam &Aacute; c&ograve;n rẻ hơn bay ra H&agrave; Nội, m&agrave; chỉ cần hộ chiếu l&agrave; xong, kh&ocirc;ng cần visa. Thế nhưng, số lượng người trẻ muốn bay sang L&agrave;o, Campuchia, Th&aacute;i Lan, Philippines để vừa trải nghiệm, vừa học hỏi th&ecirc;m vẫn c&ograve;n chưa nhiều.

V&igrave; thế, một trong những thứ t&ocirc;i rất muốn l&agrave;m l&agrave; gi&uacute;p c&aacute;c bạn trẻ Việt Nam dễ d&agrave;ng hơn khi đi ra thế giới. Khi c&oacute; &quot;giấc mơ World Cup&quot; cho ri&ecirc;ng m&igrave;nh, chắc chắn c&aacute;c bạn sẽ ph&aacute;t triển nhiều hơn, thay v&igrave;chỉ nh&igrave;n v&agrave;o cuộc chơi ở s&acirc;n nh&agrave;.

B&agrave;i: Ho&agrave;ng Ly - Thu Phương﻿

Thiết kế: Hương Xu&acirc;n﻿

<a href="https://markettimes.vn/phia-sau-giac-mo-cong-ty-toan-cau-cua-nha-sang-lap-va-chu-tich-vng-90502.html">Link gốc</a>

Hành trình trở thành một công ty toàn cầu của VNG có dấu ấn đặc biệt ở tuổi 20 khi Nhà sáng lập kiêm Chủ tịch HĐQT VNG đi bán một sản phẩm 4.0 tiên tiến nhất bằng cách trực tiếp phát tờ rơi cùng với nhân viên tại Hội

<img alt="" src="https://static.fireant.vn/Upload/20250912/images/w_02.png" style="height:489px; width:605px" />

V&igrave; sao anh lại bổ sung v&agrave;o sứ mệnh của VNG c&acirc;u &quot;From Vietnam to the world&quot; (Từ Việt Nam vươn tầm thế giới) v&agrave;o năm 2022 - đ&uacute;ng l&uacute;c c&ocirc;ng ty đang ở giai đoạn rất kh&oacute; khăn khi trải qua nhiều qu&yacute; thua lỗ li&ecirc;n tiếp?&nbsp;

Đơn giản v&agrave; ngắn gọn: đ&oacute; l&agrave; sự l&atilde;ng mạn (cười). Khi nh&agrave; b&aacute;o hỏi về chuyện l&uacute;c m&igrave;nh kh&oacute; khăn nhất, l&uacute;c m&igrave;nh kh&ocirc;ng c&oacute; tiền, l&uacute;c m&igrave;nh gặp rất nhiều th&aacute;ch thức, tại sao m&igrave;nh vẫn viết n&ecirc;n giấc mơ? Đơn giản l&agrave; m&igrave;nh l&atilde;ng mạn th&ocirc;i, nhưng đ&oacute; l&agrave; khi m&igrave;nh vừa c&oacute; thực tế vừa c&oacute; sự l&atilde;ng mạn. Trong v&ograve;ng 3 năm vừa rồi, VNG đ&atilde; l&agrave;m rất nhiều việc để cải thiện kết quả kinh doanh.

Trong giai đoạn 2018&ndash;2019 đến 2024, VNG đầu tư rất nhiều v&igrave; nh&igrave;n quanh thấy cả thế giới đều đầu tư đi&ecirc;n cuồng, v&agrave; nếu m&igrave;nh kh&ocirc;ng l&agrave;m th&igrave; c&oacute; thể mất cơ hội. Nhưng sau đ&oacute;, m&igrave;nh phải thực tế h&oacute;a: cắt giảm những khoản đầu tư kh&ocirc;ng quan trọng, tổ chức lại, tập trung v&agrave;o phần cốt l&otilde;i.

D&ugrave; vậy, t&ocirc;i vẫn giữ niềm tin rằng trở th&agrave;nh một c&ocirc;ng ty to&agrave;n cầu l&agrave; định mệnh của VNG, v&agrave; sẽ ki&ecirc;n tr&igrave; theo đuổi mục ti&ecirc;u đ&oacute; trong thời gian rất d&agrave;i. V&igrave; thế, những kh&oacute; khăn ngắn hạn chỉ l&agrave; b&agrave;i to&aacute;n cần giải, c&ograve;n giấc mơ vẫn phải đặt ở tầm d&agrave;i hạn. V&agrave; giấc mơ n&agrave;y kh&ocirc;ng chỉ l&agrave; của ri&ecirc;ng t&ocirc;i, m&agrave; l&agrave; của cả tổ chức. Nếu muốn cả tổ chức tin v&agrave; c&ugrave;ng l&agrave;m, m&igrave;nh phải li&ecirc;n tục n&oacute;i về n&oacute;.

<img alt="" src="https://static.fireant.vn/Upload/20250912/images/w_06.png" style="height:372px; width:600px" />

Đ&oacute; kh&ocirc;ng phải l&agrave; lần đầu ti&ecirc;n anh c&ocirc;ng bố một dự &aacute;n với tầm nh&igrave;n lớn, v&ocirc; c&ugrave;ng th&aacute;ch thức v&agrave;o đ&uacute;ng thời điểm kh&oacute; khăn, thậm ch&iacute; tối tăm. Từ những kinh nghiệm tương tự trong qu&aacute; khứ của kh&ocirc;ng chỉ anh m&agrave; từ cả những l&atilde;nh đạo cấp cao kh&aacute;c của VNG, anh đ&atilde; r&uacute;t ra b&agrave;i học hay b&iacute; quyết g&igrave; ở những thời điểm như vậy?&nbsp;

Thực ra cũng kh&ocirc;ng c&oacute; một c&ocirc;ng thức hay b&iacute; quyết g&igrave; đ&acirc;u. T&ocirc;i nghĩ n&oacute; rất đơn giản: khi m&igrave;nh mong muốn l&agrave;m một chuyện g&igrave; đấy, m&igrave;nh tin tưởng v&agrave;o n&oacute;, th&igrave; m&igrave;nh đặt quyết t&acirc;m v&agrave; đặt mục ti&ecirc;u th&ocirc;i.&nbsp;

Quay lại thời điểm VNG l&agrave;m game th&agrave;nh c&ocirc;ng nhất, t&ocirc;i chịu rất nhiều sức &eacute;p từ b&ecirc;n ngo&agrave;i. Khi đ&oacute;, t&ocirc;i đ&atilde; viết ra giấc mơ &quot;Make the Internet change Vietnamese lives&quot; (Ph&aacute;t triển Internet để thay đổi cuộc sống người Việt Nam). Cũng từ đ&oacute;, VNG bắt đầu thử nhiều hướng ngo&agrave;i game: Zing MP3, mạng x&atilde; hội, thương mại điện tử, v&agrave; nhiều lĩnh vực kh&aacute;c. Nhiều c&aacute;i trong số đ&oacute; đ&atilde; thất bại.

<img alt="" src="https://static.fireant.vn/Upload/20250912/images/w_08.png" style="height:348px; width:600px" />

Cuối c&ugrave;ng, t&ocirc;i nhận ra: trong to&agrave;n bộ qu&aacute; tr&igrave;nh n&agrave;y, giấc mơ v&agrave; mục ti&ecirc;u ban đầu c&oacute; &yacute; nghĩa v&ocirc; c&ugrave;ng quan trọng. N&oacute; trở th&agrave;nh kim chỉ nam cho mọi việc ch&uacute;ng t&ocirc;i l&agrave;m. Khi tập thể c&oacute; định hướng r&otilde; r&agrave;ng v&agrave; được truyền cảm hứng để c&ugrave;ng nhau đi tới, kết quả chắc chắn sẽ tốt.&nbsp;

Tr&ecirc;n h&agrave;nh tr&igrave;nh ấy, VNG đ&atilde; trải qua kh&ocirc;ng &iacute;t thất bại nhưng cũng gặt h&aacute;i nhiều th&agrave;nh c&ocirc;ng, t&iacute;ch lũy kinh nghiệm v&agrave; năng lực để trưởng th&agrave;nh hơn. V&agrave; ch&iacute;nh từ đ&oacute; mới c&oacute; những &ldquo;quả ngọt&rdquo;, như Zalo l&agrave; một v&iacute; dụ.

Ở đ&acirc;y, sự l&atilde;ng mạn phải đi k&egrave;m với thực tế. Giống như việc 2 người y&ecirc;u nhau, rất nồng thắm th&igrave; l&atilde;ng mạn lắm, nhưng để x&acirc;y dựng một gia đ&igrave;nh hạnh ph&uacute;c l&acirc;u d&agrave;i th&igrave; cần rất nhiều yếu tố thực tế. Trong doanh nghiệp cũng vậy th&ocirc;i.

Sự l&atilde;ng mạn lu&ocirc;n lu&ocirc;n quan trọng, nhưng sau đấy đ&ograve;i hỏi phải c&oacute; quyết t&acirc;m, ki&ecirc;n tr&igrave;, năng lực học hỏi, v&agrave; tỉnh t&aacute;o để biết l&uacute;c n&agrave;o n&ecirc;n đầu tư, l&uacute;c n&agrave;o n&ecirc;n dừng lại, l&uacute;c n&agrave;o n&ecirc;n học b&agrave;i học hay tiến tới. Đ&oacute; l&agrave; một qu&aacute; tr&igrave;nh gồm rất nhiều chi tiết, chứ kh&ocirc;ng chỉ đơn giản l&agrave; l&atilde;ng mạn hay h&ocirc; khẩu hiệu l&agrave; xong.&nbsp;

Điều t&ocirc;i nhận ra l&agrave;, mặc d&ugrave; c&oacute; thể VNG kh&ocirc;ng ho&agrave;n to&agrave;n đạt được giấc mơ to lớn như m&igrave;nh nghĩ, nhưng ch&uacute;ng t&ocirc;i sẽ c&oacute; được những h&agrave;nh tr&igrave;nh đ&aacute;ng gi&aacute;. Nhiều dự &aacute;n VNG đ&atilde; phải dừng hoạt động, nhưng những người từng tham gia vẫn chia sẻ l&agrave; mọi người c&oacute; trải nghiệm tuyệt vời với VNG khi l&agrave;m những dự &aacute;n đ&oacute;.&nbsp;

Ở VNG, t&ocirc;i n&oacute;i rất nhiều về việc, để th&agrave;nh c&ocirc;ng phải c&oacute; sự t&iacute;ch lũy. Thứ nhất l&agrave; t&iacute;ch lũy tư bản hay tiền bạc. Thứ hai l&agrave; t&iacute;ch lũy về năng lực, con người v&agrave; kinh nghiệm. Sau 21 năm, t&ocirc;i c&oacute; được rất nhiều b&agrave;i học xương m&aacute;u: từ kinh doanh đến chiến lược, vận h&agrave;nh. Thậm ch&iacute;, nhiều b&agrave;i học b&acirc;y giờ ho&agrave;n to&agrave;n kh&aacute;c so với c&aacute;ch đ&acirc;y 5-7 năm.&nbsp;

V&agrave; sự t&iacute;ch lũy đ&oacute; đ&ograve;i hỏi một yếu tố: phải rất ki&ecirc;n tr&igrave;, chứ kh&ocirc;ng phải l&agrave;m 2&ndash;3 năm rồi chuyển sang thứ kh&aacute;c.

<img alt="" src="https://static.fireant.vn/Upload/20250912/images/w_10(1).png" style="height:101px; width:600px" />

Khi c&ocirc;ng bố VNG+1 v&agrave;o dịp sinh nhật 21 năm (9/9/2025), VNG đ&atilde; c&oacute; những sản phẩm hay mảng kinh doanh n&agrave;o c&oacute; đặc t&iacute;nh to&agrave;n cầu thực sự?&nbsp;

T&ocirc;i sẽ kh&ocirc;ng n&oacute;i về mảng game nữa, v&igrave; mọi người nghe đ&atilde; quen thuộc rồi, m&agrave; kể về một mảng kinh doanh ho&agrave;n to&agrave;n mới của VNG l&agrave; AI Cloud.&nbsp;

Năm 2023, b&aacute;c Jensen-Huang (Nh&agrave; s&aacute;ng lập, Chủ tịch ki&ecirc;m Tổng gi&aacute;m đốc Nvidia - Tập đo&agrave;n sản xuất chip lớn nhất thế giới) sang Việt Nam. T&ocirc;i c&oacute; dịp ăn trưa với b&aacute;c v&agrave; b&aacute;c n&oacute;i &quot;đang t&igrave;m kiếm đối t&aacute;c trong khu vực Đ&ocirc;ng Nam &Aacute;. VNG chơi kh&ocirc;ng?&quot;. T&ocirc;i đồng &yacute; ngay.

Chỉ trong chưa đầy 6 th&aacute;ng, từ bữa ăn trưa với b&aacute;c Jensen th&aacute;ng 11/2023 đến th&aacute;ng 5/2024, ch&uacute;ng t&ocirc;i đ&atilde; khai trương hạ tầng GPU Cloud đầu ti&ecirc;n tại Th&aacute;i Lan, trở th&agrave;nh đơn vị triển khai v&agrave; thương mại h&oacute;a AI nhanh nhất trong khu vực ch&acirc;u &Aacute;.&nbsp;

Nhớ lại thời điểm đ&oacute;, VNG cũng mới kh&aacute;nh th&agrave;nh Trung t&acirc;m dữ liệu (TTDL) ở TP.HCM, t&ocirc;i nghĩ b&acirc;y giờ l&agrave; thi&ecirc;n thời, địa lợi, nh&acirc;n h&ograve;a rồi: nhu cầu GPU đang tăng cao, m&igrave;nh c&oacute; sẵn TTDL, lại c&oacute; thể bắt tay với Nvidia.&nbsp;

Nhưng chỉ một tuần sau, Ch&iacute;nh phủ Mỹ đưa quy định: c&aacute;c doanh nghiệp Việt Nam muốn nhập chip Nvidia th&igrave; phải xin ph&eacute;p Bộ Thương mại Mỹ. Với thời gian xin ph&eacute;p l&ecirc;n tới 12 th&aacute;ng, nếu theo lộ tr&igrave;nh n&agrave;y, chắc chắn VNG chậm hơn thị trường.&nbsp;

Thế n&ecirc;n, sau khi nghi&ecirc;n cứu nhanh, chỉ trong 3 tuần, ch&uacute;ng t&ocirc;i quyết định chuyển sang đặt GPU Cloud tại Th&aacute;i Lan. Quyết định đ&oacute; gi&uacute;p VNG r&uacute;t ngắn thời gian đ&aacute;ng kể so với kế hoạch ban đầu.

<img alt="" src="https://static.fireant.vn/Upload/20250912/images/s1.png" style="height:337px; width:600px" />

Trước khi c&oacute; sản phẩm, ch&uacute;ng t&ocirc;i đ&atilde; x&acirc;y dựng một team sale rồi. Th&aacute;ng 3/2024, c&aacute;c l&atilde;nh đạo GreenNode (mảng sản phẩm AI Cloud của VNG) đ&atilde; tham dự Hội nghị to&agrave;n cầu của Nvidia để ph&aacute;t tờ rơi - ch&uacute;ng t&ocirc;i đ&atilde; bắt đầu b&aacute;n h&agrave;ng ngay từ thời điểm đ&oacute;. Đến th&aacute;ng 5/2024, khi hạ tầng GPU Cloud ch&iacute;nh thức đi v&agrave;o hoạt động th&igrave; ch&uacute;ng t&ocirc;i đ&atilde; b&aacute;n được cho một đối t&aacute;c quốc tế. Đ&acirc;y l&agrave; hợp đồng c&oacute; gi&aacute; trị tr&ecirc;n 1.000 tỷ đồng - lớn nhất trong lịch sử m&agrave; VNG từng k&yacute; với một kh&aacute;ch h&agrave;ng.&nbsp;

Đầu ti&ecirc;n l&agrave; thay đổi được tư duy l&atilde;nh đạo, sau đ&oacute; chia sẻ được tinh thần đ&oacute; cho to&agrave;n bộ team thực hiện th&igrave; mọi người sẽ l&agrave;m được rất nhiều việc chưa bao giờ l&agrave;m. X&acirc;y dựng một hệ thống vận h&agrave;nh cho GPU Cloud rất phức tạp. Từ network (mạng), server (m&aacute;y chủ), đến configuration (cấu h&igrave;nh) trước đ&acirc;y phụ thuộc v&agrave;o nh&agrave; cung cấp, c&ograve;n giờ l&agrave; c&aacute;c kỹ sư VNG sang Th&aacute;i Lan tự l&agrave;m hết chỉ trong v&ograve;ng 2-3 th&aacute;ng. Tất cả những việc đấy của team AI Cloud xuất ph&aacute;t từ t&acirc;m thế: &quot;T&ocirc;i muốn l&agrave;m!&quot;.&nbsp;

T&ocirc;i nghĩ AI Cloud l&agrave; business to&agrave;n cầu h&oacute;a đầu ti&ecirc;n của VNG: phần lớn doanh thu thực sự đến từ thị trường to&agrave;n cầu, phục vụ cho kh&aacute;ch h&agrave;ng to&agrave;n cầu. Hiện tại, t&ocirc;i đang lấy đ&oacute; l&agrave;m v&iacute; dụ để th&uacute;c đẩy mọi người tự tin đi ra thế giới.

Tất nhi&ecirc;n, th&agrave;nh c&ocirc;ng đ&oacute; cũng mang t&iacute;nh thời điểm th&ocirc;i. C&ograve;n để x&acirc;y dựng một doanh nghiệp to&agrave;n cầu th&agrave;nh c&ocirc;ng bền vững lại l&agrave; một th&aacute;ch thức kh&aacute;c.

<img alt="" src="https://static.fireant.vn/Upload/20250912/images/s2.png" style="height:128px; width:600px" />

Vậy c&ograve;n việc to&agrave;n cầu ho&aacute; những sản phẩm, mảng kinh doanh vốn c&oacute; phần lớn người d&ugrave;ng v&agrave; doanh thu đến thị trường Việt Nam như Game, Zalo v&agrave; Zalopay th&igrave; sao?&nbsp;

Trong ng&agrave;nh c&ocirc;ng nghệ, từ trước đến giờ, d&ugrave; chưa &quot;go global&quot; th&igrave; mọi người ở VNG đ&atilde; phải cạnh tranh s&ograve;ng phẳng với c&aacute;c c&ocirc;ng ty global ở ch&iacute;nh Việt Nam ngay từ đầu rồi. L&uacute;c l&agrave;m Zing Me th&igrave; phải cạnh tranh với Yahoo, sau đ&oacute; cạnh tranh với Facebook. Rồi khi Zalo ra mắt th&igrave; phải cạnh tranh với rất nhiều đối thủ: từ LINE, Kakao Talk,&hellip; v&agrave; sau n&agrave;y l&agrave; Facebook Messenger, &quot;đ&aacute;nh nhau&quot; suốt 5-6 năm.

<img alt="" src="https://static.fireant.vn/Upload/20250912/images/san-pham-zalo_01.jpg" style="height:401px; width:600px" />

B&agrave;i to&aacute;n b&acirc;y giờ l&agrave;: L&agrave;m sao để trở th&agrave;nh c&ocirc;ng ty global nếu m&igrave;nh phải cạnh tranh ở những thị trường m&igrave;nh kh&ocirc;ng c&oacute; năng lực hoặc chưa hiểu s&acirc;u?

Lấy v&iacute; dụ mảng kinh doanh l&acirc;u đời nhất của VNG l&agrave; game publishing (ph&aacute;t h&agrave;nh game) th&igrave; quả thực &quot;go global&quot; đau khổ lắm (cười). Ch&uacute;ng t&ocirc;i đ&atilde; bắt đầu chiến lược n&agrave;y từ 5 năm trước v&agrave; trải qua 3-4 lần t&aacute;i cấu tr&uacute;c: từ x&acirc;y dựng team ở c&aacute;c nước, rồi team ở Việt Nam, từ centralize (tập trung) đến decentralize (ph&acirc;n quyền), rất nhiều sự thay đổi. Thực ra kh&ocirc;ng c&oacute; c&acirc;u trả lời ch&iacute;nh x&aacute;c m&ocirc; h&igrave;nh n&agrave;o l&agrave; tốt nhất v&igrave; n&oacute; sẽ phải ph&ugrave; hợp với năng lực, con người v&agrave; văn h&oacute;a của VNG. T&ocirc;i tin l&agrave; trong qu&aacute; tr&igrave;nh ki&ecirc;n tr&igrave; t&igrave;m t&ograve;i, ch&uacute;ng t&ocirc;i sẽ x&acirc;y dựng n&ecirc;n m&ocirc; h&igrave;nh vận h&agrave;nh ph&ugrave; hợp cho mảng game ở s&acirc;n chơi to&agrave;n cầu.

<img alt="" src="https://static.fireant.vn/Upload/20250912/images/w_16.png" style="height:271px; width:600px" />

Anh c&oacute; giấc mơ g&igrave; về &quot;global product&quot; cho những sản phẩm t&agrave;i ch&iacute;nh số như Zalopay hay kh&ocirc;ng?&nbsp;

Năm 2017, khi dụ dỗ một nh&oacute;m trong VNG c&ugrave;ng l&agrave;m Zalopay, t&ocirc;i n&oacute;i về giấc mơ một ng&agrave;y ở Việt Nam kh&ocirc;ng cần d&ugrave;ng tiền mặt. V&agrave; hiện tại, giấc mơ đ&oacute; đ&atilde; trở th&agrave;nh sự thật, đ&oacute; l&agrave; điều khiến t&ocirc;i v&ocirc; c&ugrave;ng sung sướng. B&acirc;y giờ, khi đi c&ocirc;ng t&aacute;c ra ngo&agrave;i H&agrave; Nội, t&ocirc;i chỉ cần c&aacute;i điện thoại th&ocirc;i, kh&ocirc;ng cầm đồng n&agrave;o trong người hết.

<img alt="" src="https://static.fireant.vn/Upload/20250912/images/w_18.png" style="height:471px; width:600px" />

Năm ngo&aacute;i, t&ocirc;i leo n&uacute;i Y&ecirc;n Tử v&agrave; chỉ mang điện thoại. L&ecirc;n lưng chừng n&uacute;i, t&ocirc;i kh&aacute;t nước v&agrave; gh&eacute; v&agrave;o một qu&aacute;n ven đường để mua. T&ocirc;i hỏi chủ qu&aacute;n m&atilde; QR để qu&eacute;t trả tiền nhưng v&igrave; điện thoại mất s&oacute;ng n&ecirc;n chưa được. T&ocirc;i đề nghị chụp ảnh m&atilde; QR, khi l&ecirc;n đỉnh c&oacute; s&oacute;ng di động th&igrave; sẽ chuyển khoản sau. Chủ qu&aacute;n cũng đồng &yacute; lu&ocirc;n.&nbsp;

Vậy l&agrave; t&ocirc;i lấy một chai nước 30.000 đồng, cộng th&ecirc;m một bắp ng&ocirc; 30.000 đồng, tổng vay nợ chủ qu&aacute;n l&agrave; 60.000 đồng. L&ecirc;n tới nơi, t&ocirc;i chuyển trả &ocirc;ng chủ qu&aacute;n 100.000 đồng rồi nhắn tin: &quot;Cảm ơn v&igrave; đ&atilde; tin tưởng!&quot; (cười).&nbsp;

Đ&oacute; l&agrave; c&acirc;u chuyện được viết n&ecirc;n từ giấc mơ: ở Việt Nam sẽ kh&ocirc;ng cần d&ugrave;ng tiền mặt. C&ograve;n b&acirc;y giờ, t&ocirc;i n&oacute;i với team Zalopay về giấc mơ tiếp theo của m&igrave;nh l&agrave;: &quot;Anh muốn đi khắp thế giới cũng kh&ocirc;ng cần tiền mặt!&quot;.

<img alt="" src="https://static.fireant.vn/Upload/20250912/images/w_20.png" style="height:356px; width:600px" />

Giấc mơ đ&oacute; c&oacute; qu&aacute; xa vời kh&ocirc;ng khi m&agrave; nhiều fintech to&agrave;n cầu, lớn hơn Zalopay rất nhiều cũng chưa l&agrave;m được điều đ&oacute; cho người d&ugrave;ng của m&igrave;nh?&nbsp;

Dĩ nhi&ecirc;n, t&ocirc;i kh&ocirc;ng biết chắc chắn sẽ ra sao, nhưng đ&oacute; l&agrave; tầm nh&igrave;n khi nghĩ đến chuyện tạo ra một sản phẩm quốc tế. V&agrave; đ&oacute; cũng l&agrave; l&yacute; do v&igrave; sao mọi người thấy gần đ&acirc;y Zalopay hợp t&aacute;c với rất nhiều đối t&aacute;c nước ngo&agrave;i.&nbsp;

Với t&ocirc;i, giấc mơ &quot;go global&quot; kh&ocirc;ng chỉ để mở rộng thị trường, m&agrave; c&ograve;n để n&acirc;ng tầm năng lực c&aacute; nh&acirc;n v&agrave; tổ chức. Giống như b&oacute;ng đ&aacute; Việt Nam, chỉ khi mơ World Cup mới th&uacute;c đẩy m&igrave;nh tập luyện v&agrave; n&acirc;ng cao tr&igrave;nh độ.&nbsp;

Hiện tại, v&eacute; m&aacute;y bay từ TP.HCM đi khắp c&aacute;c th&agrave;nh phố lớn ở Đ&ocirc;ng Nam &Aacute; c&ograve;n rẻ hơn bay ra H&agrave; Nội, m&agrave; chỉ cần hộ chiếu l&agrave; xong, kh&ocirc;ng cần visa. Thế nhưng, số lượng người trẻ muốn bay sang L&agrave;o, Campuchia, Th&aacute;i Lan, Philippines để vừa trải nghiệm, vừa học hỏi th&ecirc;m vẫn c&ograve;n chưa nhiều.

V&igrave; thế, một trong những thứ t&ocirc;i rất muốn l&agrave;m l&agrave; gi&uacute;p c&aacute;c bạn trẻ Việt Nam dễ d&agrave;ng hơn khi đi ra thế giới. Khi c&oacute; &quot;giấc mơ World Cup&quot; cho ri&ecirc;ng m&igrave;nh, chắc chắn c&aacute;c bạn sẽ ph&aacute;t triển nhiều hơn, thay v&igrave;chỉ nh&igrave;n v&agrave;o cuộc chơi ở s&acirc;n nh&agrave;.

B&agrave;i: Ho&agrave;ng Ly - Thu Phương﻿

Thiết kế: Hương Xu&acirc;n﻿

<a href="https://markettimes.vn/phia-sau-giac-mo-cong-ty-toan-cau-cua-nha-sang-lap-va-chu-tich-vng-90502.html">Link gốc</a>