Nh&agrave; quản l&yacute; n&oacute;i ch&iacute;nh s&aacute;ch &#39;đạt mục ti&ecirc;u đề ra&#39; khi k&eacute;o d&agrave;i th&ecirc;m 2 năm ưu đ&atilde;i 100% lệ ph&iacute; trước bạ xe điện. Tuy nhi&ecirc;n, đ&acirc;y cũng l&agrave; thời điểm ph&ugrave; hợp để đ&aacute;nh gi&aacute; lại v&agrave; đồng bộ c&aacute;c ch&iacute;nh s&aacute;ch hỗ trợ thị trường n&oacute;i chung trong thời gian tới.

<img alt="" src="https://static.fireant.vn/Upload/20250220/images/A1-1.jpg" style="height:381px; width:600px">

Một lượng kh&ocirc;ng nhỏ xe VinFast b&aacute;n ra phục vụ cho GSM, nền tảng gọi xe thuần điện đa dịch vụ của tập đo&agrave;n VinFast. Ảnh: DNCC.

Cần đ&aacute;nh gi&aacute; kỹ t&aacute;c động

Mới đ&acirc;y, Bộ T&agrave;i ch&iacute;nh đề xuất k&eacute;o d&agrave;i thời gian miễn to&agrave;n bộ lệ ph&iacute; trước bạ cho &ocirc; t&ocirc; điện đến năm 2027, thay v&igrave; giảm về mức 50% v&agrave;o cuối th&aacute;ng 2 như quy định hiện h&agrave;nh, theo dự thảo lấy &yacute; kiến sửa đổi Nghị định 10/2022 của Ch&iacute;nh phủ.

Động th&aacute;i n&agrave;y diễn ra sau tranh luận về việc c&oacute; n&ecirc;n tiếp tục sửa Nghị định hay kh&ocirc;ng, khi ph&iacute;a Bộ T&agrave;i ch&iacute;nh đưa ra hai phương &aacute;n giữ nguy&ecirc;n hoặc sửa, c&ograve;n Bộ c&ocirc;ng thương n&oacute;i rằng cần nghi&ecirc;n cứu, đ&aacute;nh gi&aacute; hiệu quả của ch&iacute;nh s&aacute;ch miễn lệ ph&iacute; trước bạ với &ocirc; t&ocirc; điện chạy pin (BEV) thời gian qua, từ đ&oacute; đưa ra c&aacute;c kiến nghị ch&iacute;nh s&aacute;ch ph&ugrave; hợp thời gian tới.

Đề nghị của Bộ C&ocirc;ng Thương được đưa ra sau khi VinFast, h&atilde;ng xe điện thuộc tập đo&agrave;n Vingroup, kiến nghị k&eacute;o d&agrave;i thời gian miễn lệ ph&iacute; trước bạ th&ecirc;m ba năm, từ ng&agrave;y 1-3-2025 tới 28-2-2028 v&agrave; &aacute;p dụng mức giảm 50% cho ba năm tiếp theo. Như vậy, dự thảo đưa ra mức hỗ trợ &iacute;t hơn đề xuất của doanh nghiệp.

PGS. TS. Đinh Trọng Thịnh, chuy&ecirc;n gia kinh tế n&oacute;i rằng bối cảnh c&aacute;c ch&iacute;nh s&aacute;ch hỗ trợ thuế, ph&iacute; ra đời trong giai đoạn nền kinh tế tăng trưởng chậm v&agrave; doanh nghiệp kh&oacute; khăn, kh&ocirc;ng chỉ hướng tới xe điện n&oacute;i ri&ecirc;ng m&agrave; c&ograve;n c&aacute;c ch&iacute;nh s&aacute;ch hỗ trợ kh&aacute;c. Do đ&oacute;, thực tế hiện nay mức hỗ trợ 50% đối với xe điện vẫn c&ograve;n l&agrave; đang ưu đ&atilde;i chứ kh&ocirc;ng phải l&agrave; ngừng, trong bối cảnh c&aacute;c hoạt động kinh trở lại b&igrave;nh thường.

D&ugrave; vậy, &ocirc;ng Thịnh ủng hộ v&agrave; hỗ trợ thực thiện giao th&ocirc;ng xanh sạch trong thời gian tới l&agrave; điều cần thiết nhưng cần c&acirc;n đối với c&aacute;c yếu tố vĩ m&ocirc; kh&aacute;c. &ldquo;Vấn đề l&agrave; cần nghi&ecirc;n cứu, l&agrave;m nhanh v&agrave; l&agrave;m r&otilde;&rdquo;, &ocirc;ng Thịnh n&oacute;i với KTSG Online.

Tại một tọa đ&agrave;m về c&ocirc;ng nghiệp &ocirc; t&ocirc; Việt Nam, &ocirc;ng Dương B&aacute; Hải, Ph&oacute; trưởng ph&ograve;ng Thuế xuất khẩu, thuế nhập khẩu (Cục Quản l&yacute;, gi&aacute;m s&aacute;t ch&iacute;nh s&aacute;ch thuế, ph&iacute; v&agrave; lệ ph&iacute;, Bộ T&agrave;i ch&iacute;nh), n&oacute;i Việt Nam đ&atilde; ban h&agrave;nh nhiều ch&iacute;nh s&aacute;ch ưu đ&atilde;i về thuế, ph&iacute;, lệ ph&iacute; với ng&agrave;nh &ocirc; t&ocirc;, c&ocirc;ng nghiệp hỗ trợ &ocirc; t&ocirc; để khuyến kh&iacute;ch ng&agrave;nh c&ocirc;ng nghiệp &ocirc; t&ocirc;, c&ocirc;ng nghiệp hỗ trợ &ocirc; t&ocirc; ph&aacute;t triển, cũng như thực hiện c&oacute; hiệu quả c&aacute;c cam kết tại hiệp định thương mại tự do (FTA) m&agrave; Việt Nam l&agrave; th&agrave;nh vi&ecirc;n.

Với c&aacute;c d&ograve;ng xe th&acirc;n thiện với m&ocirc;i trường, ch&iacute;nh s&aacute;ch ưu đ&atilde;i kh&aacute; nổi bật. Chẳng hạn, xe &ocirc; t&ocirc; chạy bằng điện, trong đ&oacute; xe &ocirc; t&ocirc; sử dụng pin nhi&ecirc;n liệu, xe &ocirc; t&ocirc; điện chạy pin, xe &ocirc; t&ocirc; điện chạy bằng năng lượng mặt trời... &aacute;p dụng mức thuế suất thuế ti&ecirc;u thụ đặc biệt trong khoảng 5-15%, theo quy định tại Luật Thuế ti&ecirc;u thụ đặc biệt (TTĐB) hiện h&agrave;nh.

Trong văn bản dự thảo, Bộ t&agrave;i ch&iacute;nh cũng đ&aacute;nh gi&aacute; c&aacute;c ch&iacute;nh s&aacute;ch ưu đ&atilde;i cho xe điện đang &ldquo;ở mức cao&rdquo;, kh&ocirc;ng chỉ người d&ugrave;ng m&agrave; c&ograve;n cả nh&agrave; sản xuất lắp r&aacute;p, nhập khẩu linh kiện, phụ t&ugrave;ng v&agrave; cả ch&iacute;nh s&aacute;ch d&agrave;nh ri&ecirc;ng cho pin xe điện.

<img alt="" src="https://static.fireant.vn/Upload/20250220/images/soluongxedien_btc.png" style="height:404px; width:600px">

Theo đ&aacute;nh gi&aacute; của Bộ T&agrave;i ch&iacute;nh, việc triển khai ch&iacute;nh s&aacute;ch giảm lệ ph&iacute; trước bạ đ&atilde; &ldquo;đạt được c&aacute;c mục ti&ecirc;u đề ra khi ban h&agrave;nh&rdquo;. Theo đ&oacute;, ch&iacute;nh s&aacute;ch c&oacute; t&aacute;c động đến người ti&ecirc;u d&ugrave;ng, nh&agrave; sản xuất v&agrave; ph&acirc;n phối, m&ocirc;i trường kh&ocirc;ng kh&iacute; v&agrave; nguồn thu ng&acirc;n s&aacute;ch nh&agrave; nước.

Theo b&aacute;o c&aacute;o của VinFast, tổng lượng &ocirc; t&ocirc; đ&atilde; b&agrave;n giao của cả năm chỉ ri&ecirc;ng tại Việt Nam l&ecirc;n hơn 87.000 xe, dẫn đầu ph&acirc;n kh&uacute;c xe điện. Trong đ&oacute; đứng đầu doanh số l&agrave; d&ograve;ng VF5 (32.000 xe), tiếp theo sau l&agrave; mẫu đ&ocirc; thị cỡ nhỏ VF3 (25.000 xe).

Từ năm 2024, VinFast bắt đầu mở rộng mạnh mẽ th&ocirc;ng qua việc mở rộng dải sản phẩm, từ ti&ecirc;u d&ugrave;ng c&aacute; nh&acirc;n đến dịch vụ vận tải, nhượng quyền trạm sạc cho đến khuyến m&atilde;i sạc pin kh&aacute;ch h&agrave;ng c&aacute; nh&acirc;n đến giữa năm 2027.

Với h&igrave;nh ảnh xe VinFast chạy tr&ecirc;n đường ng&agrave;y c&agrave;ng nhiều hơn, nh&agrave; sản xuất xe điện n&agrave;y đang thay đổi kh&ocirc;ng nhỏ bức tranh xe điện của Việt Nam cũng như t&aacute;c động li&ecirc;n quan đến c&aacute;c h&igrave;nh th&aacute;i sản xuất, ti&ecirc;u d&ugrave;ng v&agrave; dịch vụ của x&atilde; hội. D&ugrave; vậy, việc đ&aacute;nh gi&aacute; lại c&aacute;c ch&iacute;nh s&aacute;ch tổng thể của thị trường l&agrave; điều cần thiết, chứ kh&ocirc;ng chỉ đơn thuần n&oacute;i về lệ ph&iacute; trước bạ.

<img alt="" src="https://static.fireant.vn/Upload/20250220/images/vF3_1.jpg" style="height:400px; width:600px">

Lượng giao xe th&aacute;ng 1-2025 của mẫu xe điện đ&ocirc; thị cỡ nhỏ VF3 l&agrave; 4.000 xe, dẫn đầu c&aacute;c d&ograve;ng xe điện của VinFast. Ảnh minh họa: DNCC.

Cần đồng bộ ch&iacute;nh s&aacute;ch

Việt Nam đang đứng trước ngưỡng cửa x&acirc;y dựng cơ chế d&agrave;i hạn, hỗ trợ mục ti&ecirc;u giảm thiểu ph&aacute;t thải carbon, hướng đến net-zero v&agrave;o năm 2050 với nhiều ch&iacute;nh s&aacute;ch ri&ecirc;ng ở từng ng&agrave;nh, từng ph&acirc;n kh&uacute;c sản phẩm. Lệ ph&iacute; trước bạ d&agrave;nh ri&ecirc;ng cho xe thuần điện chỉ l&agrave; một phần nhỏ trong tổng thể thị trường xe điện n&oacute;i ri&ecirc;ng.

Do đ&oacute;, điều cần thiết hiện nay l&agrave; đ&aacute;nh gi&aacute; lại những ch&iacute;nh s&aacute;ch đ&atilde; x&acirc;y dựng v&agrave; thực hiện để c&oacute; c&aacute;i nh&igrave;n tổng thể hơn, trong bối cảnh thị trường xe xanh tr&ecirc;n thế giới cũng đ&atilde; thay đổi nhiều trong 5 năm qua.

Bối cảnh đầu ti&ecirc;n l&agrave; thị trường xe điện thế giới đang chững lại, đặc biệt l&agrave; Trung Quốc với dư thừa sản lượng. Trong khi Ch&acirc;u &Acirc;u đ&aacute;nh thuế l&ecirc;n xe điện của Trung Quốc, Tổng thống mới của Mỹ lại ưu &aacute;i nhi&ecirc;n liệu h&oacute;a thạch hơn l&agrave; năng lượng t&aacute;i tạo. Tr&agrave;o lưu đầu tư xanh cũng đang được đ&aacute;nh gi&aacute; lại sau nhiều năm b&ugrave;ng nổ, nhiều định chế r&uacute;t lui khỏi c&aacute;c tổ chức hướng xanh trong khi kh&aacute;i niệm &ldquo;rửa xanh&rdquo; ng&agrave;y c&agrave;ng nhắc đến nhiều hơn.

Thị trường Việt Nam trong năm qua cũng thay đổi đ&aacute;ng kể khi c&aacute;c h&atilde;ng xe Trung Quốc ồ ạt gia nhập, trong đ&oacute; c&oacute; h&atilde;ng xe điện Trung Quốc lớn nhất BYD cũng đang đối mặt với t&igrave;nh trạng dư sản lượng.

PGS.TS Nguyễn Thường Lạng, Giảng vi&ecirc;n cao cấp, Viện thương mại v&agrave; kinh tế quốc tế, Trường Đại học kinh tế quốc d&acirc;n, tỏ &yacute; lo ngại về khả năng cạnh tranh của c&aacute;c d&ograve;ng xe Trung Quốc khi Việt Nam &aacute;p dụng nhiều ch&iacute;nh s&aacute;ch ưu đ&atilde;i thuế v&agrave; ph&iacute; với &ocirc; t&ocirc; điện, đặc biệt l&agrave; khi đầu tư về hạ tầng trạm sạc hay chất lượng.

Một số h&atilde;ng đang định hướng v&agrave;o c&aacute;c d&ograve;ng xe lai để giải quyết b&agrave;i to&aacute;n thiếu trạm sạc. Hiệp hội sản xuất &ocirc; t&ocirc; Việt Nam (VAMA) nhiều lần đề xuất ch&iacute;nh s&aacute;ch về thuế ti&ecirc;u thụ đặc biệt d&agrave;nh cho ph&acirc;n kh&uacute;c n&agrave;y.

Trong định hướng chung giảm ph&aacute;t thải carbon, lĩnh vực vận tải được ch&uacute; &yacute; v&igrave; l&agrave; một trong những nguồn g&acirc;y &ocirc; nhiễm lớn nhất. Ch&iacute;nh phủ c&oacute; nhiều ch&iacute;nh s&aacute;ch ưu đ&atilde;i để khuyến kh&iacute;ch việc sản xuất của doanh nghiệp v&agrave; cả k&iacute;ch cầu ti&ecirc;u d&ugrave;ng. Chẳng hạn như đề &aacute;n s&agrave;n giao dịch t&iacute;n chỉ carbon, gi&uacute;p huy động vốn cho c&aacute;c b&ecirc;n li&ecirc;n quan.

HSBC ước t&iacute;nh Việt Nam cần khoảng 12,3 tỉ đ&ocirc; la Mỹ đầu tư v&agrave; 14tWh năng lượng cộng dồn trong giai đoạn 2024-2040 d&agrave;nh ri&ecirc;ng lắp đặt đủ hạ tầng sạc xe điện v&agrave; c&ocirc;ng suất ph&aacute;t điện t&aacute;i tạo đủ cho lượng xe điện mới. &ldquo;Ch&igrave;a kh&oacute;a để vượt qua những r&agrave;o cản phổ biến &ocirc;-t&ocirc; điện ở Việt Nam nằm ở đầu tư cơ sở hạ tầng, vốn cũng l&agrave; một trở ngại đối với chuyển dịch năng lượng n&oacute;i chung của quốc gia n&agrave;y&rdquo;, b&aacute;o c&aacute;o đ&aacute;nh gi&aacute;.

Người d&ugrave;ng xe điện cần g&igrave;?

Nghi&ecirc;n cứu về h&agrave;nh vi của người ti&ecirc;u d&ugrave;ng Việt Nam đối với xe điện (EV), thực hiện bởi KPMG Việt Nam v&agrave; Chợ Tốt Xe, dựa tr&ecirc;n khảo s&aacute;t 1.106 người tham gia thuộc nhiều nh&oacute;m nh&acirc;n khẩu học kh&aacute;c nhau v&agrave; phỏng vấn s&acirc;u với 6 đại l&yacute; c&oacute; kinh nghiệm b&aacute;n cả xe động cơ đốt trong (ICE) v&agrave; xe điện, cho thấy c&oacute; ba yếu tố quan trọng nhất khi mua xe điện:

Cơ sở hạ tầng trạm sạc: Đ&acirc;y l&agrave; mối quan t&acirc;m h&agrave;ng đầu của người mua xe điện tiềm năng.... Việc n&acirc;ng cao cơ sở hạ tầng n&agrave;y sẽ ảnh hưởng đ&aacute;ng kể đến quyết định mua xe điện. Vị tr&iacute; trạm sạc ưa th&iacute;ch bao gồm khu d&acirc;n cư, trung t&acirc;m mua sắm, nơi l&agrave;m việc, trạm dừng tr&ecirc;n đường cao tốc, b&atilde;i đậu xe, nh&agrave; h&agrave;ng v&agrave; qu&aacute;n c&agrave; ph&ecirc;.

T&iacute;nh năng sản phẩm cốt l&otilde;i: Độ bền, hiệu suất, sự thoải m&aacute;i/nội thất v&agrave; kh&ocirc;ng gian xe l&agrave; những yếu tố quan trọng h&agrave;ng đầu khi mua xe. 
C&aacute;c yếu tố t&agrave;i ch&iacute;nh: Gi&aacute; cả cạnh tranh, hỗ trợ t&agrave;i ch&iacute;nh v&agrave; tổng chi ph&iacute; sở hữu l&agrave; những yếu tố được c&acirc;n nhắc.

Theo &ocirc;ng Nguyễn Mạnh Thắng, gi&aacute;m đốc Whatcar Việt Nam, cho rằng xe điện vẫn chưa thể so s&aacute;nh với xe động cơ đốt trong (ICE) về độ thuận tiện khi sử dụng. Kh&aacute;ch h&agrave;ng chỉ ưu ti&ecirc;n lựa chọn xe điện khi chi ph&iacute; lăn b&aacute;nh v&agrave; chi ph&iacute; sử dụng thấp hơn. Ở nhiều nước như Trung Quốc hay Ch&acirc;u &Acirc;u, ch&iacute;nh phủ đ&atilde; c&oacute; nhiều ch&iacute;nh s&aacute;ch khuyến kh&iacute;ch cho xe điện ph&aacute;t triển như hạn chế đăng k&yacute; xe ICE để ưu ti&ecirc;n đăng k&yacute; xe điện, hạn chế xe ph&aacute;t thải cao đi v&agrave;o một số khu vực th&agrave;nh phố lớn đang bị &ocirc; nhiễm nặng, hay hỗ trợ người d&acirc;n mua xe điện th&ocirc;ng qua hỗ trợ t&agrave;i ch&iacute;nh. Tr&uacute;c Nh&atilde; ghi

Dũng Nguyễn - Ho&agrave;ng Thắng

<a href="https://thesaigontimes.vn/uu-dai-xe-dien-can-danh-gia-ky-tac-dong-va-dong-bo-chinh-sach/">Link gốc</a>

Nhà quản lý nói chính sách 'đạt mục tiêu đề ra' khi kéo dài thêm 2 năm ưu đãi 100% lệ phí trước bạ xe điện. Tuy nhiên, đây cũng là thời điểm phù hợp để đánh giá lại và đồng bộ các chính sách hỗ trợ thị trường nói chung trong thời gian tới.


Nh&agrave; quản l&yacute; n&oacute;i ch&iacute;nh s&aacute;ch &#39;đạt mục ti&ecirc;u đề ra&#39; khi k&eacute;o d&agrave;i th&ecirc;m 2 năm ưu đ&atilde;i 100% lệ ph&iacute; trước bạ xe điện. Tuy nhi&ecirc;n, đ&acirc;y cũng l&agrave; thời điểm ph&ugrave; hợp để đ&aacute;nh gi&aacute; lại v&agrave; đồng bộ c&aacute;c ch&iacute;nh s&aacute;ch hỗ trợ thị trường n&oacute;i chung trong thời gian tới.

<img alt="" src="https://static.fireant.vn/Upload/20250220/images/A1-1.jpg" style="height:381px; width:600px" />

Một lượng kh&ocirc;ng nhỏ xe VinFast b&aacute;n ra phục vụ cho GSM, nền tảng gọi xe thuần điện đa dịch vụ của tập đo&agrave;n VinFast. Ảnh: DNCC.

Cần đ&aacute;nh gi&aacute; kỹ t&aacute;c động

Mới đ&acirc;y, Bộ T&agrave;i ch&iacute;nh đề xuất k&eacute;o d&agrave;i thời gian miễn to&agrave;n bộ lệ ph&iacute; trước bạ cho &ocirc; t&ocirc; điện đến năm 2027, thay v&igrave; giảm về mức 50% v&agrave;o cuối th&aacute;ng 2 như quy định hiện h&agrave;nh, theo dự thảo lấy &yacute; kiến sửa đổi Nghị định 10/2022 của Ch&iacute;nh phủ.

Động th&aacute;i n&agrave;y diễn ra sau tranh luận về việc c&oacute; n&ecirc;n tiếp tục sửa Nghị định hay kh&ocirc;ng, khi ph&iacute;a Bộ T&agrave;i ch&iacute;nh đưa ra hai phương &aacute;n giữ nguy&ecirc;n hoặc sửa, c&ograve;n Bộ c&ocirc;ng thương n&oacute;i rằng cần nghi&ecirc;n cứu, đ&aacute;nh gi&aacute; hiệu quả của ch&iacute;nh s&aacute;ch miễn lệ ph&iacute; trước bạ với &ocirc; t&ocirc; điện chạy pin (BEV) thời gian qua, từ đ&oacute; đưa ra c&aacute;c kiến nghị ch&iacute;nh s&aacute;ch ph&ugrave; hợp thời gian tới.

Đề nghị của Bộ C&ocirc;ng Thương được đưa ra sau khi VinFast, h&atilde;ng xe điện thuộc tập đo&agrave;n Vingroup, kiến nghị k&eacute;o d&agrave;i thời gian miễn lệ ph&iacute; trước bạ th&ecirc;m ba năm, từ ng&agrave;y 1-3-2025 tới 28-2-2028 v&agrave; &aacute;p dụng mức giảm 50% cho ba năm tiếp theo. Như vậy, dự thảo đưa ra mức hỗ trợ &iacute;t hơn đề xuất của doanh nghiệp.

PGS. TS. Đinh Trọng Thịnh, chuy&ecirc;n gia kinh tế n&oacute;i rằng bối cảnh c&aacute;c ch&iacute;nh s&aacute;ch hỗ trợ thuế, ph&iacute; ra đời trong giai đoạn nền kinh tế tăng trưởng chậm v&agrave; doanh nghiệp kh&oacute; khăn, kh&ocirc;ng chỉ hướng tới xe điện n&oacute;i ri&ecirc;ng m&agrave; c&ograve;n c&aacute;c ch&iacute;nh s&aacute;ch hỗ trợ kh&aacute;c. Do đ&oacute;, thực tế hiện nay mức hỗ trợ 50% đối với xe điện vẫn c&ograve;n l&agrave; đang ưu đ&atilde;i chứ kh&ocirc;ng phải l&agrave; ngừng, trong bối cảnh c&aacute;c hoạt động kinh trở lại b&igrave;nh thường.

D&ugrave; vậy, &ocirc;ng Thịnh ủng hộ v&agrave; hỗ trợ thực thiện giao th&ocirc;ng xanh sạch trong thời gian tới l&agrave; điều cần thiết nhưng cần c&acirc;n đối với c&aacute;c yếu tố vĩ m&ocirc; kh&aacute;c. &ldquo;Vấn đề l&agrave; cần nghi&ecirc;n cứu, l&agrave;m nhanh v&agrave; l&agrave;m r&otilde;&rdquo;, &ocirc;ng Thịnh n&oacute;i với KTSG Online.

Tại một tọa đ&agrave;m về c&ocirc;ng nghiệp &ocirc; t&ocirc; Việt Nam, &ocirc;ng Dương B&aacute; Hải, Ph&oacute; trưởng ph&ograve;ng Thuế xuất khẩu, thuế nhập khẩu (Cục Quản l&yacute;, gi&aacute;m s&aacute;t ch&iacute;nh s&aacute;ch thuế, ph&iacute; v&agrave; lệ ph&iacute;, Bộ T&agrave;i ch&iacute;nh), n&oacute;i Việt Nam đ&atilde; ban h&agrave;nh nhiều ch&iacute;nh s&aacute;ch ưu đ&atilde;i về thuế, ph&iacute;, lệ ph&iacute; với ng&agrave;nh &ocirc; t&ocirc;, c&ocirc;ng nghiệp hỗ trợ &ocirc; t&ocirc; để khuyến kh&iacute;ch ng&agrave;nh c&ocirc;ng nghiệp &ocirc; t&ocirc;, c&ocirc;ng nghiệp hỗ trợ &ocirc; t&ocirc; ph&aacute;t triển, cũng như thực hiện c&oacute; hiệu quả c&aacute;c cam kết tại hiệp định thương mại tự do (FTA) m&agrave; Việt Nam l&agrave; th&agrave;nh vi&ecirc;n.

Với c&aacute;c d&ograve;ng xe th&acirc;n thiện với m&ocirc;i trường, ch&iacute;nh s&aacute;ch ưu đ&atilde;i kh&aacute; nổi bật. Chẳng hạn, xe &ocirc; t&ocirc; chạy bằng điện, trong đ&oacute; xe &ocirc; t&ocirc; sử dụng pin nhi&ecirc;n liệu, xe &ocirc; t&ocirc; điện chạy pin, xe &ocirc; t&ocirc; điện chạy bằng năng lượng mặt trời... &aacute;p dụng mức thuế suất thuế ti&ecirc;u thụ đặc biệt trong khoảng 5-15%, theo quy định tại Luật Thuế ti&ecirc;u thụ đặc biệt (TTĐB) hiện h&agrave;nh.

Trong văn bản dự thảo, Bộ t&agrave;i ch&iacute;nh cũng đ&aacute;nh gi&aacute; c&aacute;c ch&iacute;nh s&aacute;ch ưu đ&atilde;i cho xe điện đang &ldquo;ở mức cao&rdquo;, kh&ocirc;ng chỉ người d&ugrave;ng m&agrave; c&ograve;n cả nh&agrave; sản xuất lắp r&aacute;p, nhập khẩu linh kiện, phụ t&ugrave;ng v&agrave; cả ch&iacute;nh s&aacute;ch d&agrave;nh ri&ecirc;ng cho pin xe điện.

<img alt="" src="https://static.fireant.vn/Upload/20250220/images/soluongxedien_btc.png" style="height:404px; width:600px" />

Theo đ&aacute;nh gi&aacute; của Bộ T&agrave;i ch&iacute;nh, việc triển khai ch&iacute;nh s&aacute;ch giảm lệ ph&iacute; trước bạ đ&atilde; &ldquo;đạt được c&aacute;c mục ti&ecirc;u đề ra khi ban h&agrave;nh&rdquo;. Theo đ&oacute;, ch&iacute;nh s&aacute;ch c&oacute; t&aacute;c động đến người ti&ecirc;u d&ugrave;ng, nh&agrave; sản xuất v&agrave; ph&acirc;n phối, m&ocirc;i trường kh&ocirc;ng kh&iacute; v&agrave; nguồn thu ng&acirc;n s&aacute;ch nh&agrave; nước.

Theo b&aacute;o c&aacute;o của VinFast, tổng lượng &ocirc; t&ocirc; đ&atilde; b&agrave;n giao của cả năm chỉ ri&ecirc;ng tại Việt Nam l&ecirc;n hơn 87.000 xe, dẫn đầu ph&acirc;n kh&uacute;c xe điện. Trong đ&oacute; đứng đầu doanh số l&agrave; d&ograve;ng VF5 (32.000 xe), tiếp theo sau l&agrave; mẫu đ&ocirc; thị cỡ nhỏ VF3 (25.000 xe).

Từ năm 2024, VinFast bắt đầu mở rộng mạnh mẽ th&ocirc;ng qua việc mở rộng dải sản phẩm, từ ti&ecirc;u d&ugrave;ng c&aacute; nh&acirc;n đến dịch vụ vận tải, nhượng quyền trạm sạc cho đến khuyến m&atilde;i sạc pin kh&aacute;ch h&agrave;ng c&aacute; nh&acirc;n đến giữa năm 2027.

Với h&igrave;nh ảnh xe VinFast chạy tr&ecirc;n đường ng&agrave;y c&agrave;ng nhiều hơn, nh&agrave; sản xuất xe điện n&agrave;y đang thay đổi kh&ocirc;ng nhỏ bức tranh xe điện của Việt Nam cũng như t&aacute;c động li&ecirc;n quan đến c&aacute;c h&igrave;nh th&aacute;i sản xuất, ti&ecirc;u d&ugrave;ng v&agrave; dịch vụ của x&atilde; hội. D&ugrave; vậy, việc đ&aacute;nh gi&aacute; lại c&aacute;c ch&iacute;nh s&aacute;ch tổng thể của thị trường l&agrave; điều cần thiết, chứ kh&ocirc;ng chỉ đơn thuần n&oacute;i về lệ ph&iacute; trước bạ.

<img alt="" src="https://static.fireant.vn/Upload/20250220/images/vF3_1.jpg" style="height:400px; width:600px" />

Lượng giao xe th&aacute;ng 1-2025 của mẫu xe điện đ&ocirc; thị cỡ nhỏ VF3 l&agrave; 4.000 xe, dẫn đầu c&aacute;c d&ograve;ng xe điện của VinFast. Ảnh minh họa: DNCC.

Cần đồng bộ ch&iacute;nh s&aacute;ch

Việt Nam đang đứng trước ngưỡng cửa x&acirc;y dựng cơ chế d&agrave;i hạn, hỗ trợ mục ti&ecirc;u giảm thiểu ph&aacute;t thải carbon, hướng đến net-zero v&agrave;o năm 2050 với nhiều ch&iacute;nh s&aacute;ch ri&ecirc;ng ở từng ng&agrave;nh, từng ph&acirc;n kh&uacute;c sản phẩm. Lệ ph&iacute; trước bạ d&agrave;nh ri&ecirc;ng cho xe thuần điện chỉ l&agrave; một phần nhỏ trong tổng thể thị trường xe điện n&oacute;i ri&ecirc;ng.

Do đ&oacute;, điều cần thiết hiện nay l&agrave; đ&aacute;nh gi&aacute; lại những ch&iacute;nh s&aacute;ch đ&atilde; x&acirc;y dựng v&agrave; thực hiện để c&oacute; c&aacute;i nh&igrave;n tổng thể hơn, trong bối cảnh thị trường xe xanh tr&ecirc;n thế giới cũng đ&atilde; thay đổi nhiều trong 5 năm qua.

Bối cảnh đầu ti&ecirc;n l&agrave; thị trường xe điện thế giới đang chững lại, đặc biệt l&agrave; Trung Quốc với dư thừa sản lượng. Trong khi Ch&acirc;u &Acirc;u đ&aacute;nh thuế l&ecirc;n xe điện của Trung Quốc, Tổng thống mới của Mỹ lại ưu &aacute;i nhi&ecirc;n liệu h&oacute;a thạch hơn l&agrave; năng lượng t&aacute;i tạo. Tr&agrave;o lưu đầu tư xanh cũng đang được đ&aacute;nh gi&aacute; lại sau nhiều năm b&ugrave;ng nổ, nhiều định chế r&uacute;t lui khỏi c&aacute;c tổ chức hướng xanh trong khi kh&aacute;i niệm &ldquo;rửa xanh&rdquo; ng&agrave;y c&agrave;ng nhắc đến nhiều hơn.

Thị trường Việt Nam trong năm qua cũng thay đổi đ&aacute;ng kể khi c&aacute;c h&atilde;ng xe Trung Quốc ồ ạt gia nhập, trong đ&oacute; c&oacute; h&atilde;ng xe điện Trung Quốc lớn nhất BYD cũng đang đối mặt với t&igrave;nh trạng dư sản lượng.

PGS.TS Nguyễn Thường Lạng, Giảng vi&ecirc;n cao cấp, Viện thương mại v&agrave; kinh tế quốc tế, Trường Đại học kinh tế quốc d&acirc;n, tỏ &yacute; lo ngại về khả năng cạnh tranh của c&aacute;c d&ograve;ng xe Trung Quốc khi Việt Nam &aacute;p dụng nhiều ch&iacute;nh s&aacute;ch ưu đ&atilde;i thuế v&agrave; ph&iacute; với &ocirc; t&ocirc; điện, đặc biệt l&agrave; khi đầu tư về hạ tầng trạm sạc hay chất lượng.

Một số h&atilde;ng đang định hướng v&agrave;o c&aacute;c d&ograve;ng xe lai để giải quyết b&agrave;i to&aacute;n thiếu trạm sạc. Hiệp hội sản xuất &ocirc; t&ocirc; Việt Nam (VAMA) nhiều lần đề xuất ch&iacute;nh s&aacute;ch về thuế ti&ecirc;u thụ đặc biệt d&agrave;nh cho ph&acirc;n kh&uacute;c n&agrave;y.

Trong định hướng chung giảm ph&aacute;t thải carbon, lĩnh vực vận tải được ch&uacute; &yacute; v&igrave; l&agrave; một trong những nguồn g&acirc;y &ocirc; nhiễm lớn nhất. Ch&iacute;nh phủ c&oacute; nhiều ch&iacute;nh s&aacute;ch ưu đ&atilde;i để khuyến kh&iacute;ch việc sản xuất của doanh nghiệp v&agrave; cả k&iacute;ch cầu ti&ecirc;u d&ugrave;ng. Chẳng hạn như đề &aacute;n s&agrave;n giao dịch t&iacute;n chỉ carbon, gi&uacute;p huy động vốn cho c&aacute;c b&ecirc;n li&ecirc;n quan.

HSBC ước t&iacute;nh Việt Nam cần khoảng 12,3 tỉ đ&ocirc; la Mỹ đầu tư v&agrave; 14tWh năng lượng cộng dồn trong giai đoạn 2024-2040 d&agrave;nh ri&ecirc;ng lắp đặt đủ hạ tầng sạc xe điện v&agrave; c&ocirc;ng suất ph&aacute;t điện t&aacute;i tạo đủ cho lượng xe điện mới. &ldquo;Ch&igrave;a kh&oacute;a để vượt qua những r&agrave;o cản phổ biến &ocirc;-t&ocirc; điện ở Việt Nam nằm ở đầu tư cơ sở hạ tầng, vốn cũng l&agrave; một trở ngại đối với chuyển dịch năng lượng n&oacute;i chung của quốc gia n&agrave;y&rdquo;, b&aacute;o c&aacute;o đ&aacute;nh gi&aacute;.

Người d&ugrave;ng xe điện cần g&igrave;?

Nghi&ecirc;n cứu về h&agrave;nh vi của người ti&ecirc;u d&ugrave;ng Việt Nam đối với xe điện (EV), thực hiện bởi KPMG Việt Nam v&agrave; Chợ Tốt Xe, dựa tr&ecirc;n khảo s&aacute;t 1.106 người tham gia thuộc nhiều nh&oacute;m nh&acirc;n khẩu học kh&aacute;c nhau v&agrave; phỏng vấn s&acirc;u với 6 đại l&yacute; c&oacute; kinh nghiệm b&aacute;n cả xe động cơ đốt trong (ICE) v&agrave; xe điện, cho thấy c&oacute; ba yếu tố quan trọng nhất khi mua xe điện:

Cơ sở hạ tầng trạm sạc: Đ&acirc;y l&agrave; mối quan t&acirc;m h&agrave;ng đầu của người mua xe điện tiềm năng.... Việc n&acirc;ng cao cơ sở hạ tầng n&agrave;y sẽ ảnh hưởng đ&aacute;ng kể đến quyết định mua xe điện. Vị tr&iacute; trạm sạc ưa th&iacute;ch bao gồm khu d&acirc;n cư, trung t&acirc;m mua sắm, nơi l&agrave;m việc, trạm dừng tr&ecirc;n đường cao tốc, b&atilde;i đậu xe, nh&agrave; h&agrave;ng v&agrave; qu&aacute;n c&agrave; ph&ecirc;.

T&iacute;nh năng sản phẩm cốt l&otilde;i: Độ bền, hiệu suất, sự thoải m&aacute;i/nội thất v&agrave; kh&ocirc;ng gian xe l&agrave; những yếu tố quan trọng h&agrave;ng đầu khi mua xe. 
C&aacute;c yếu tố t&agrave;i ch&iacute;nh: Gi&aacute; cả cạnh tranh, hỗ trợ t&agrave;i ch&iacute;nh v&agrave; tổng chi ph&iacute; sở hữu l&agrave; những yếu tố được c&acirc;n nhắc.

Theo &ocirc;ng Nguyễn Mạnh Thắng, gi&aacute;m đốc Whatcar Việt Nam, cho rằng xe điện vẫn chưa thể so s&aacute;nh với xe động cơ đốt trong (ICE) về độ thuận tiện khi sử dụng. Kh&aacute;ch h&agrave;ng chỉ ưu ti&ecirc;n lựa chọn xe điện khi chi ph&iacute; lăn b&aacute;nh v&agrave; chi ph&iacute; sử dụng thấp hơn. Ở nhiều nước như Trung Quốc hay Ch&acirc;u &Acirc;u, ch&iacute;nh phủ đ&atilde; c&oacute; nhiều ch&iacute;nh s&aacute;ch khuyến kh&iacute;ch cho xe điện ph&aacute;t triển như hạn chế đăng k&yacute; xe ICE để ưu ti&ecirc;n đăng k&yacute; xe điện, hạn chế xe ph&aacute;t thải cao đi v&agrave;o một số khu vực th&agrave;nh phố lớn đang bị &ocirc; nhiễm nặng, hay hỗ trợ người d&acirc;n mua xe điện th&ocirc;ng qua hỗ trợ t&agrave;i ch&iacute;nh. Tr&uacute;c Nh&atilde; ghi

Dũng Nguyễn - Ho&agrave;ng Thắng

<a href="https://thesaigontimes.vn/uu-dai-xe-dien-can-danh-gia-ky-tac-dong-va-dong-bo-chinh-sach/">Link gốc</a>