D&ugrave; vận h&agrave;nh đ&uacute;ng quy tr&igrave;nh, việc xả lũ khẩn cấp từ c&aacute;c hồ chứa vẫn khiến hạ du ngập nặng, đặt ra y&ecirc;u cầu cấp thiết về cảnh b&aacute;o sớm v&agrave; điều chỉnh chiến lược ph&ograve;ng chống lũ to&agrave;n lưu vực.

Thủy điện trong v&ugrave;ng lũ miền Trung

Rạng s&aacute;ng 19/11/2025, nước tr&ecirc;n s&ocirc;ng Ba d&acirc;ng cuồn cuộn, đổ về hạ du Ph&uacute; Y&ecirc;n với tốc độ khiến nhiều người d&acirc;n kh&ocirc;ng kịp trở tay. &quot;Nước l&ecirc;n nhanh qu&aacute;, chỉ trong v&agrave;i giờ s&acirc;n nh&agrave; t&ocirc;i đ&atilde; ngập hơn nửa m&eacute;t&quot;, &ocirc;ng Nguyễn Th&agrave;nh H&ograve;a, x&atilde; H&ograve;a Hội (huyện Ph&uacute; H&ograve;a) kể lại khi đang c&ugrave;ng gia đ&igrave;nh thu dọn nh&agrave; cửa sau trận lũ qu&eacute;t bất ngờ.

C&ugrave;ng thời điểm đ&oacute;, C&ocirc;ng ty Thủy điện S&ocirc;ng Ba Hạ ph&aacute;t đi th&ocirc;ng b&aacute;o tăng lưu lượng xả lũ l&ecirc;n mức 16.100 m&sup3;/s &ndash; con số lớn nhất từ khi nh&agrave; m&aacute;y vận h&agrave;nh, thậm ch&iacute; vượt cả trận lũ 1993, cột mốc &aacute;m ảnh của người d&acirc;n Ph&uacute; Y&ecirc;n. Nước xả lớn, lũ d&acirc;ng nhanh, c&aacute;c x&atilde; v&ugrave;ng trũng ở Ph&uacute; H&ograve;a, Đ&ocirc;ng H&ograve;a, Sơn H&ograve;a ngập s&acirc;u, giao th&ocirc;ng chia cắt, nhiều t&agrave;i sản, hoa m&agrave;u, gia s&uacute;c bị cuốn tr&ocirc;i hoặc hư hỏng.

<img src="https://static.fireant.vn/Upload/20251122/images/image(40).png" style="height:460px; width:600px">

Miền Trung oằn m&igrave;nh trong ngập lũ lịch sử.

Trận lũ g&acirc;y thiệt hại nặng nề n&agrave;y đ&atilde; một lần nữa l&agrave;m dấy l&ecirc;n tranh luận l&acirc;u nay: thủy điện đ&oacute;ng vai tr&ograve; g&igrave; trong c&aacute;c đợt lũ bất thường ở miền Trung? Liệu thủy điện c&oacute; &quot;g&oacute;p phần&quot; l&agrave;m lũ l&ecirc;n nhanh hơn, hay ch&iacute;nh hệ thống hồ chứa cũng đang trở th&agrave;nh &quot;nạn nh&acirc;n&quot; của biến đổi kh&iacute; hậu khiến việc điều tiết vượt ngo&agrave;i giới hạn thiết kế?

Theo TS Nguyễn Quy Hoạch, Hội đồng khoa học Tạp ch&iacute; Năng lượng Việt Nam, lưu vực s&ocirc;ng Ba &ndash; trải d&agrave;i qua Gia Lai, Đắk Lắk v&agrave; Ph&uacute; Y&ecirc;n &ndash; l&agrave; nơi tập trung nhiều c&ocirc;ng tr&igrave;nh thủy điện bậc thang. Trong đ&oacute;, Thủy điện S&ocirc;ng Ba Hạ (c&ocirc;ng suất 220 MW) được xem như &quot;cửa ng&otilde; cuối c&ugrave;ng&quot; trước khi d&ograve;ng nước đổ thẳng v&agrave;o v&ugrave;ng đồng bằng Tuy H&ograve;a đ&ocirc;ng d&acirc;n cư.

Tuy nhi&ecirc;n, hồ S&ocirc;ng Ba Hạ kh&ocirc;ng phải hồ chứa chống lũ chuy&ecirc;n dụng. Dung t&iacute;ch hữu &iacute;ch của hồ chỉ 165,9 triệu m&sup3;, kh&ocirc;ng đủ để t&iacute;ch trữ l&acirc;u d&agrave;i trong c&aacute;c trận lũ lớn. C&aacute;c th&ocirc;ng số kỹ thuật cho thấy hồ chỉ c&oacute; khả năng cắt giảm lũ trong điều kiện b&igrave;nh thường, c&ograve;n khi nước đổ về vượt nhiều lần thiết kế, hồ bắt buộc phải xả để bảo vệ an to&agrave;n c&ocirc;ng tr&igrave;nh.

Trong bối cảnh biến đổi kh&iacute; hậu, những trận lũ &quot;dồn dập &ndash; lớn bất thường&quot; xuất hiện ng&agrave;y c&agrave;ng nhiều. Điều n&agrave;y tạo &aacute;p lực vượt mức cho cả hệ thống thủy điện tr&ecirc;n lưu vực.

V&igrave; sao S&ocirc;ng Ba Hạ phải xả tới 16.100 m&sup3;/s? Theo b&aacute;o c&aacute;o ban đầu, ng&agrave;y 19/11 lượng nước đổ về hồ S&ocirc;ng Ba Hạ đạt đỉnh 14.000&ndash;17.000 m&sup3;/s, lớn gấp h&agrave;ng chục lần d&ograve;ng chảy tự nhi&ecirc;n m&ugrave;a kh&ocirc;. Đ&aacute;ng ch&uacute; &yacute;: C&aacute;c hồ thượng nguồn như S&ocirc;ng Hinh, Ayun Hạ, Kr&ocirc;ng H&#39;Năng đều đ&atilde; đầy v&agrave; phải xả an to&agrave;n. Nước dồn về S&ocirc;ng Ba Hạ trong thời gian rất ngắn, với tốc độ tăng cực nhanh. Dung t&iacute;ch ph&ograve;ng lũ nhỏ n&ecirc;n hồ chỉ giữ được nước trong v&agrave;i giờ trước khi buộc phải xả theo quy định.

Quy tr&igrave;nh 878/QĐ-TTg quy định r&otilde;: Khi mực nước hồ vượt giới hạn, hồ phải xả tương ứng với lưu lượng về để đảm bảo an to&agrave;n đập. Đ&acirc;y kh&ocirc;ng phải lựa chọn của nh&agrave; m&aacute;y m&agrave; l&agrave; nghĩa vụ kỹ thuật bắt buộc.

Theo một c&aacute;n bộ vận h&agrave;nh hồ chứa, nước đổ về nhanh đến mức kh&ocirc;ng thể tưởng tượng. Nếu kh&ocirc;ng xả kịp, &aacute;p lực l&ecirc;n đập vượt giới hạn, nguy cơ xảy ra sự cố c&ograve;n thảm khốc hơn nhiều&quot;.

Đối chiếu 4 y&ecirc;u cầu trong Quy tr&igrave;nh vận h&agrave;nh li&ecirc;n hồ chứa tr&ecirc;n s&ocirc;ng Ba cho thấy: Hồ đ&atilde; duy tr&igrave; mực nước trước lũ theo quy định để c&oacute; dung t&iacute;ch đ&oacute;n lũ. S&ocirc;ng Ba Hạ vận h&agrave;nh theo sự điều tiết của Ban Chỉ đạo Trung ương Ph&ograve;ng chống thi&ecirc;n tai. Nh&agrave; m&aacute;y ph&aacute;t cảnh b&aacute;o qua văn bản, tin nhắn, th&ocirc;ng b&aacute;o li&ecirc;n tục.

Thủy điện kh&ocirc;ng thể giữ to&agrave;n bộ nước lũ

TS Nguyễn Quy Hoạch cho biết, mặc d&ugrave; nh&agrave; m&aacute;y l&agrave;m đ&uacute;ng quy định, nhưng thiệt hại hạ du vẫn xảy ra, v&agrave; đ&oacute; l&agrave; l&yacute; do tranh luận. Với người d&acirc;n, nước xả từ hồ lu&ocirc;n l&agrave; yếu tố trực tiếp l&agrave;m lũ l&ecirc;n nhanh hơn. T&acirc;m l&yacute; t&igrave;m &quot;thủ phạm&quot; sau lũ l&agrave; điều dễ hiểu.

Tuy nhi&ecirc;n, theo chuy&ecirc;n gia, cần nh&igrave;n đ&uacute;ng bản chất: Dung t&iacute;ch hồ qu&aacute; nhỏ so với lượng nước lũ cực đoan, v&igrave; vậy kh&ocirc;ng thể y&ecirc;u cầu hồ cắt lũ vượt qu&aacute; khả năng thiết kế. Thủy điện c&oacute; l&agrave;m lũ nặng hơn? C&acirc;u trả lời kh&ocirc;ng đơn giản

T&iacute;nh to&aacute;n cho thấy hồ S&ocirc;ng Ba Hạ chỉ c&oacute; thể cắt đỉnh lũ 5&ndash;15% trong điều kiện b&igrave;nh thường. Trong trận lũ ng&agrave;y 19/11, h&agrave;ng trăm triệu m&sup3; nước đổ về trong v&agrave;i giờ &mdash; vượt xa khả năng điều tiết của bất kỳ hồ chứa n&agrave;o tr&ecirc;n lưu vực.

Điều n&agrave;y đặt ra thực tế, thủy điện kh&ocirc;ng thể giữ nước tr&aacute;i thiết kế, v&igrave; nguy cơ sự cố đập l&agrave; cực lớn. Thủy điện kh&ocirc;ng g&acirc;y ra lũ, nhưng c&oacute; thể khiến đỉnh lũ đến sớm v&agrave; nhanh hơn do xả đột ngột khi hồ đầy. Người d&acirc;n thường hiểu nhầm rằng thủy điện c&oacute; thể &quot;giữ to&agrave;n bộ nước lũ&quot;, điều n&agrave;y kh&ocirc;ng đ&uacute;ng với c&aacute;c hồ chứa vừa v&agrave; nhỏ ở miền Trung.

Theo TS Nguyễn Quy Hoạch, hệ thống hồ chứa tr&ecirc;n s&ocirc;ng Ba chủ yếu phục vụ ph&aacute;t điện, dung t&iacute;ch ph&ograve;ng lũ rất nhỏ. Do đ&oacute;, kỳ vọng thủy điện &quot;giữ nước để hạ du kh&ocirc;ng ngập&quot; l&agrave; vượt xa khả năng thiết kế. Cần n&acirc;ng cấp hệ thống cảnh b&aacute;o lũ &ndash; yếu tố sống c&ograve;n bằng c&aacute;c h&igrave;nh thức như cảnh b&aacute;o phải đa k&ecirc;nh, tức thời, dễ hiểu: C&ograve;i cảnh b&aacute;o tự động dọc s&ocirc;ng, bản đồ ngập lụt thời gian thực, tin nhắn khẩn cấp đa nh&agrave; mạng, bảng điện tử tại khu d&acirc;n cư...

Đặc biệt, đoạn s&ocirc;ng sau Nh&agrave; m&aacute;y S&ocirc;ng Ba Hạ kh&aacute; dốc, khi xả đột ngột hoặc hai tổ m&aacute;y chạy c&ugrave;ng l&uacute;c, d&ograve;ng chảy tăng nhanh v&agrave; rất nguy hiểm &mdash; kể cả trong m&ugrave;a kh&ocirc;.

Kịch bản kh&iacute; hậu hiện nay đ&atilde; vượt xa m&ocirc; h&igrave;nh cũ. Quy tr&igrave;nh vận h&agrave;nh li&ecirc;n hồ cần được điều chỉnh &quot;động&quot;, linh hoạt theo mưa cực đoan, lũ lớn bất thường, dữ liệu thủy văn thời gian thực. Điều n&agrave;y gi&uacute;p chủ động hơn trong điều tiết v&agrave; cảnh b&aacute;o sớm.

Giải ph&aacute;p d&agrave;i hạn l&agrave; cần tiếp cận tổng thể, kh&ocirc;ng chỉ tr&aacute;ch nhiệm của thủy điện. Trận lũ lịch sử năm 2025 cho thấy một thực tế: Một hồ chứa kh&ocirc;ng thể cứu cả lưu vực. Để bảo vệ h&agrave;ng vạn hộ d&acirc;n ở hạ du miền Trung, cần x&acirc;y dựng chiến lược tổng thể. Quy hoạch lại v&ugrave;ng trũng, v&ugrave;ng tho&aacute;t lũ, hạn chế x&acirc;y dựng ở v&ugrave;ng nguy cơ cao, mở rộng kh&ocirc;ng gian tho&aacute;t lũ, quy hoạch khu d&acirc;n cư an to&agrave;n.

Ứng dụng tr&iacute; tuệ nh&acirc;n tạo, dữ liệu vệ tinh, radar thời tiết để dự b&aacute;o lũ theo thời gian thực &ndash; thay v&igrave; dựa ho&agrave;n to&agrave;n v&agrave;o kinh nghiệm. Miền Trung cần c&aacute;c hồ chứa đa mục ti&ecirc;u hoặc c&aacute;c hồ ph&ograve;ng lũ ri&ecirc;ng biệt để giảm phụ thuộc v&agrave;o thủy điện. Gi&uacute;p người d&acirc;n hiểu r&otilde; nguy&ecirc;n l&yacute; vận h&agrave;nh hồ chứa, tr&aacute;nh hiểu nhầm, giảm hoang mang v&agrave; h&agrave;nh động kịp thời khi c&oacute; cảnh b&aacute;o.

Thi&ecirc;n tai đang vượt xa dự b&aacute;o truyền thống, dung t&iacute;ch hồ chứa kh&ocirc;ng đủ để cắt c&aacute;c trận lũ cực lớn. Khi nước về vượt khả năng thiết kế, hồ buộc phải xả để cứu đập. Do đ&oacute;, thay v&igrave; quy tr&aacute;ch nhiệm cho thủy điện, điều cần thiết hơn l&agrave; x&acirc;y dựng một hệ thống vận h&agrave;nh, cảnh b&aacute;o, quy hoạch v&agrave; hạ tầng ph&ograve;ng chống lũ đồng bộ.

Theo chuy&ecirc;n gia, trong bối cảnh Việt Nam hướng đến mục ti&ecirc;u ph&aacute;t thải r&ograve;ng bằng 0 v&agrave;o năm 2050, thủy điện vẫn l&agrave; nguồn năng lượng quan trọng. Nhưng để vừa ph&aacute;t điện, vừa bảo vệ hạ du, c&aacute;c nh&agrave; m&aacute;y phải chuyển sang vận h&agrave;nh &quot;th&ocirc;ng minh&quot; hơn &ndash; dựa tr&ecirc;n dữ liệu thời gian thực, c&ocirc;ng nghệ, phối hợp li&ecirc;n v&ugrave;ng v&agrave; quy tr&igrave;nh ph&ugrave; hợp với biến đổi kh&iacute; hậu.

Thủy điện kh&ocirc;ng thể chống lại thi&ecirc;n nhi&ecirc;n một m&igrave;nh, nhưng một hệ thống đồng bộ v&agrave; khoa học ho&agrave;n to&agrave;n c&oacute; thể giảm thiểu thiệt hại cho h&agrave;ng vạn người d&acirc;n miền Trung.

T&ocirc; Hội

<a href="https://suckhoedoisong.vn/thuy-dien-co-gop-phan-gay-ra-lu-lich-su-o-mien-trung-169251121104218865.htm">Link gốc</a>

Thủy điện có góp phần gây ra lũ lịch sử ở miền Trung?


D&ugrave; vận h&agrave;nh đ&uacute;ng quy tr&igrave;nh, việc xả lũ khẩn cấp từ c&aacute;c hồ chứa vẫn khiến hạ du ngập nặng, đặt ra y&ecirc;u cầu cấp thiết về cảnh b&aacute;o sớm v&agrave; điều chỉnh chiến lược ph&ograve;ng chống lũ to&agrave;n lưu vực.

Thủy điện trong v&ugrave;ng lũ miền Trung

Rạng s&aacute;ng 19/11/2025, nước tr&ecirc;n s&ocirc;ng Ba d&acirc;ng cuồn cuộn, đổ về hạ du Ph&uacute; Y&ecirc;n với tốc độ khiến nhiều người d&acirc;n kh&ocirc;ng kịp trở tay. &quot;Nước l&ecirc;n nhanh qu&aacute;, chỉ trong v&agrave;i giờ s&acirc;n nh&agrave; t&ocirc;i đ&atilde; ngập hơn nửa m&eacute;t&quot;, &ocirc;ng Nguyễn Th&agrave;nh H&ograve;a, x&atilde; H&ograve;a Hội (huyện Ph&uacute; H&ograve;a) kể lại khi đang c&ugrave;ng gia đ&igrave;nh thu dọn nh&agrave; cửa sau trận lũ qu&eacute;t bất ngờ.

C&ugrave;ng thời điểm đ&oacute;, C&ocirc;ng ty Thủy điện S&ocirc;ng Ba Hạ ph&aacute;t đi th&ocirc;ng b&aacute;o tăng lưu lượng xả lũ l&ecirc;n mức 16.100 m&sup3;/s &ndash; con số lớn nhất từ khi nh&agrave; m&aacute;y vận h&agrave;nh, thậm ch&iacute; vượt cả trận lũ 1993, cột mốc &aacute;m ảnh của người d&acirc;n Ph&uacute; Y&ecirc;n. Nước xả lớn, lũ d&acirc;ng nhanh, c&aacute;c x&atilde; v&ugrave;ng trũng ở Ph&uacute; H&ograve;a, Đ&ocirc;ng H&ograve;a, Sơn H&ograve;a ngập s&acirc;u, giao th&ocirc;ng chia cắt, nhiều t&agrave;i sản, hoa m&agrave;u, gia s&uacute;c bị cuốn tr&ocirc;i hoặc hư hỏng.

<img src="https://static.fireant.vn/Upload/20251122/images/image(40).png" style="height:460px; width:600px" />

Miền Trung oằn m&igrave;nh trong ngập lũ lịch sử.

Trận lũ g&acirc;y thiệt hại nặng nề n&agrave;y đ&atilde; một lần nữa l&agrave;m dấy l&ecirc;n tranh luận l&acirc;u nay: thủy điện đ&oacute;ng vai tr&ograve; g&igrave; trong c&aacute;c đợt lũ bất thường ở miền Trung? Liệu thủy điện c&oacute; &quot;g&oacute;p phần&quot; l&agrave;m lũ l&ecirc;n nhanh hơn, hay ch&iacute;nh hệ thống hồ chứa cũng đang trở th&agrave;nh &quot;nạn nh&acirc;n&quot; của biến đổi kh&iacute; hậu khiến việc điều tiết vượt ngo&agrave;i giới hạn thiết kế?

Theo TS Nguyễn Quy Hoạch, Hội đồng khoa học Tạp ch&iacute; Năng lượng Việt Nam, lưu vực s&ocirc;ng Ba &ndash; trải d&agrave;i qua Gia Lai, Đắk Lắk v&agrave; Ph&uacute; Y&ecirc;n &ndash; l&agrave; nơi tập trung nhiều c&ocirc;ng tr&igrave;nh thủy điện bậc thang. Trong đ&oacute;, Thủy điện S&ocirc;ng Ba Hạ (c&ocirc;ng suất 220 MW) được xem như &quot;cửa ng&otilde; cuối c&ugrave;ng&quot; trước khi d&ograve;ng nước đổ thẳng v&agrave;o v&ugrave;ng đồng bằng Tuy H&ograve;a đ&ocirc;ng d&acirc;n cư.

Tuy nhi&ecirc;n, hồ S&ocirc;ng Ba Hạ kh&ocirc;ng phải hồ chứa chống lũ chuy&ecirc;n dụng. Dung t&iacute;ch hữu &iacute;ch của hồ chỉ 165,9 triệu m&sup3;, kh&ocirc;ng đủ để t&iacute;ch trữ l&acirc;u d&agrave;i trong c&aacute;c trận lũ lớn. C&aacute;c th&ocirc;ng số kỹ thuật cho thấy hồ chỉ c&oacute; khả năng cắt giảm lũ trong điều kiện b&igrave;nh thường, c&ograve;n khi nước đổ về vượt nhiều lần thiết kế, hồ bắt buộc phải xả để bảo vệ an to&agrave;n c&ocirc;ng tr&igrave;nh.

Trong bối cảnh biến đổi kh&iacute; hậu, những trận lũ &quot;dồn dập &ndash; lớn bất thường&quot; xuất hiện ng&agrave;y c&agrave;ng nhiều. Điều n&agrave;y tạo &aacute;p lực vượt mức cho cả hệ thống thủy điện tr&ecirc;n lưu vực.

V&igrave; sao S&ocirc;ng Ba Hạ phải xả tới 16.100 m&sup3;/s? Theo b&aacute;o c&aacute;o ban đầu, ng&agrave;y 19/11 lượng nước đổ về hồ S&ocirc;ng Ba Hạ đạt đỉnh 14.000&ndash;17.000 m&sup3;/s, lớn gấp h&agrave;ng chục lần d&ograve;ng chảy tự nhi&ecirc;n m&ugrave;a kh&ocirc;. Đ&aacute;ng ch&uacute; &yacute;: C&aacute;c hồ thượng nguồn như S&ocirc;ng Hinh, Ayun Hạ, Kr&ocirc;ng H&#39;Năng đều đ&atilde; đầy v&agrave; phải xả an to&agrave;n. Nước dồn về S&ocirc;ng Ba Hạ trong thời gian rất ngắn, với tốc độ tăng cực nhanh. Dung t&iacute;ch ph&ograve;ng lũ nhỏ n&ecirc;n hồ chỉ giữ được nước trong v&agrave;i giờ trước khi buộc phải xả theo quy định.

Quy tr&igrave;nh 878/QĐ-TTg quy định r&otilde;: Khi mực nước hồ vượt giới hạn, hồ phải xả tương ứng với lưu lượng về để đảm bảo an to&agrave;n đập. Đ&acirc;y kh&ocirc;ng phải lựa chọn của nh&agrave; m&aacute;y m&agrave; l&agrave; nghĩa vụ kỹ thuật bắt buộc.

Theo một c&aacute;n bộ vận h&agrave;nh hồ chứa, nước đổ về nhanh đến mức kh&ocirc;ng thể tưởng tượng. Nếu kh&ocirc;ng xả kịp, &aacute;p lực l&ecirc;n đập vượt giới hạn, nguy cơ xảy ra sự cố c&ograve;n thảm khốc hơn nhiều&quot;.

Đối chiếu 4 y&ecirc;u cầu trong Quy tr&igrave;nh vận h&agrave;nh li&ecirc;n hồ chứa tr&ecirc;n s&ocirc;ng Ba cho thấy: Hồ đ&atilde; duy tr&igrave; mực nước trước lũ theo quy định để c&oacute; dung t&iacute;ch đ&oacute;n lũ. S&ocirc;ng Ba Hạ vận h&agrave;nh theo sự điều tiết của Ban Chỉ đạo Trung ương Ph&ograve;ng chống thi&ecirc;n tai. Nh&agrave; m&aacute;y ph&aacute;t cảnh b&aacute;o qua văn bản, tin nhắn, th&ocirc;ng b&aacute;o li&ecirc;n tục.

Thủy điện kh&ocirc;ng thể giữ to&agrave;n bộ nước lũ

TS Nguyễn Quy Hoạch cho biết, mặc d&ugrave; nh&agrave; m&aacute;y l&agrave;m đ&uacute;ng quy định, nhưng thiệt hại hạ du vẫn xảy ra, v&agrave; đ&oacute; l&agrave; l&yacute; do tranh luận. Với người d&acirc;n, nước xả từ hồ lu&ocirc;n l&agrave; yếu tố trực tiếp l&agrave;m lũ l&ecirc;n nhanh hơn. T&acirc;m l&yacute; t&igrave;m &quot;thủ phạm&quot; sau lũ l&agrave; điều dễ hiểu.

Tuy nhi&ecirc;n, theo chuy&ecirc;n gia, cần nh&igrave;n đ&uacute;ng bản chất: Dung t&iacute;ch hồ qu&aacute; nhỏ so với lượng nước lũ cực đoan, v&igrave; vậy kh&ocirc;ng thể y&ecirc;u cầu hồ cắt lũ vượt qu&aacute; khả năng thiết kế. Thủy điện c&oacute; l&agrave;m lũ nặng hơn? C&acirc;u trả lời kh&ocirc;ng đơn giản

T&iacute;nh to&aacute;n cho thấy hồ S&ocirc;ng Ba Hạ chỉ c&oacute; thể cắt đỉnh lũ 5&ndash;15% trong điều kiện b&igrave;nh thường. Trong trận lũ ng&agrave;y 19/11, h&agrave;ng trăm triệu m&sup3; nước đổ về trong v&agrave;i giờ &mdash; vượt xa khả năng điều tiết của bất kỳ hồ chứa n&agrave;o tr&ecirc;n lưu vực.

Điều n&agrave;y đặt ra thực tế, thủy điện kh&ocirc;ng thể giữ nước tr&aacute;i thiết kế, v&igrave; nguy cơ sự cố đập l&agrave; cực lớn. Thủy điện kh&ocirc;ng g&acirc;y ra lũ, nhưng c&oacute; thể khiến đỉnh lũ đến sớm v&agrave; nhanh hơn do xả đột ngột khi hồ đầy. Người d&acirc;n thường hiểu nhầm rằng thủy điện c&oacute; thể &quot;giữ to&agrave;n bộ nước lũ&quot;, điều n&agrave;y kh&ocirc;ng đ&uacute;ng với c&aacute;c hồ chứa vừa v&agrave; nhỏ ở miền Trung.

Theo TS Nguyễn Quy Hoạch, hệ thống hồ chứa tr&ecirc;n s&ocirc;ng Ba chủ yếu phục vụ ph&aacute;t điện, dung t&iacute;ch ph&ograve;ng lũ rất nhỏ. Do đ&oacute;, kỳ vọng thủy điện &quot;giữ nước để hạ du kh&ocirc;ng ngập&quot; l&agrave; vượt xa khả năng thiết kế. Cần n&acirc;ng cấp hệ thống cảnh b&aacute;o lũ &ndash; yếu tố sống c&ograve;n bằng c&aacute;c h&igrave;nh thức như cảnh b&aacute;o phải đa k&ecirc;nh, tức thời, dễ hiểu: C&ograve;i cảnh b&aacute;o tự động dọc s&ocirc;ng, bản đồ ngập lụt thời gian thực, tin nhắn khẩn cấp đa nh&agrave; mạng, bảng điện tử tại khu d&acirc;n cư...

Đặc biệt, đoạn s&ocirc;ng sau Nh&agrave; m&aacute;y S&ocirc;ng Ba Hạ kh&aacute; dốc, khi xả đột ngột hoặc hai tổ m&aacute;y chạy c&ugrave;ng l&uacute;c, d&ograve;ng chảy tăng nhanh v&agrave; rất nguy hiểm &mdash; kể cả trong m&ugrave;a kh&ocirc;.

Kịch bản kh&iacute; hậu hiện nay đ&atilde; vượt xa m&ocirc; h&igrave;nh cũ. Quy tr&igrave;nh vận h&agrave;nh li&ecirc;n hồ cần được điều chỉnh &quot;động&quot;, linh hoạt theo mưa cực đoan, lũ lớn bất thường, dữ liệu thủy văn thời gian thực. Điều n&agrave;y gi&uacute;p chủ động hơn trong điều tiết v&agrave; cảnh b&aacute;o sớm.

Giải ph&aacute;p d&agrave;i hạn l&agrave; cần tiếp cận tổng thể, kh&ocirc;ng chỉ tr&aacute;ch nhiệm của thủy điện. Trận lũ lịch sử năm 2025 cho thấy một thực tế: Một hồ chứa kh&ocirc;ng thể cứu cả lưu vực. Để bảo vệ h&agrave;ng vạn hộ d&acirc;n ở hạ du miền Trung, cần x&acirc;y dựng chiến lược tổng thể. Quy hoạch lại v&ugrave;ng trũng, v&ugrave;ng tho&aacute;t lũ, hạn chế x&acirc;y dựng ở v&ugrave;ng nguy cơ cao, mở rộng kh&ocirc;ng gian tho&aacute;t lũ, quy hoạch khu d&acirc;n cư an to&agrave;n.

Ứng dụng tr&iacute; tuệ nh&acirc;n tạo, dữ liệu vệ tinh, radar thời tiết để dự b&aacute;o lũ theo thời gian thực &ndash; thay v&igrave; dựa ho&agrave;n to&agrave;n v&agrave;o kinh nghiệm. Miền Trung cần c&aacute;c hồ chứa đa mục ti&ecirc;u hoặc c&aacute;c hồ ph&ograve;ng lũ ri&ecirc;ng biệt để giảm phụ thuộc v&agrave;o thủy điện. Gi&uacute;p người d&acirc;n hiểu r&otilde; nguy&ecirc;n l&yacute; vận h&agrave;nh hồ chứa, tr&aacute;nh hiểu nhầm, giảm hoang mang v&agrave; h&agrave;nh động kịp thời khi c&oacute; cảnh b&aacute;o.

Thi&ecirc;n tai đang vượt xa dự b&aacute;o truyền thống, dung t&iacute;ch hồ chứa kh&ocirc;ng đủ để cắt c&aacute;c trận lũ cực lớn. Khi nước về vượt khả năng thiết kế, hồ buộc phải xả để cứu đập. Do đ&oacute;, thay v&igrave; quy tr&aacute;ch nhiệm cho thủy điện, điều cần thiết hơn l&agrave; x&acirc;y dựng một hệ thống vận h&agrave;nh, cảnh b&aacute;o, quy hoạch v&agrave; hạ tầng ph&ograve;ng chống lũ đồng bộ.

Theo chuy&ecirc;n gia, trong bối cảnh Việt Nam hướng đến mục ti&ecirc;u ph&aacute;t thải r&ograve;ng bằng 0 v&agrave;o năm 2050, thủy điện vẫn l&agrave; nguồn năng lượng quan trọng. Nhưng để vừa ph&aacute;t điện, vừa bảo vệ hạ du, c&aacute;c nh&agrave; m&aacute;y phải chuyển sang vận h&agrave;nh &quot;th&ocirc;ng minh&quot; hơn &ndash; dựa tr&ecirc;n dữ liệu thời gian thực, c&ocirc;ng nghệ, phối hợp li&ecirc;n v&ugrave;ng v&agrave; quy tr&igrave;nh ph&ugrave; hợp với biến đổi kh&iacute; hậu.

Thủy điện kh&ocirc;ng thể chống lại thi&ecirc;n nhi&ecirc;n một m&igrave;nh, nhưng một hệ thống đồng bộ v&agrave; khoa học ho&agrave;n to&agrave;n c&oacute; thể giảm thiểu thiệt hại cho h&agrave;ng vạn người d&acirc;n miền Trung.

T&ocirc; Hội

<a href="https://suckhoedoisong.vn/thuy-dien-co-gop-phan-gay-ra-lu-lich-su-o-mien-trung-169251121104218865.htm">Link gốc</a>

Doanh nghiệp

Sức khỏe và đời sống

Thủy điện có góp phần gây ra lũ lịch sử ở miền Trung?

Nguyễn Minh Như Ý

RAU RĂM Ở LẠI CHỊU ĐỜI ĐẮNG CAY

Đỗ Lợi

Chắc chắn c&#243;! Xả ko kế hoạch ko b&#225;o trước th&#236; quy tr&#225;ch nhiệm h&#236;nh sự được khồng?? 
Đồng Nai đang y&#234;u cầu L&#226;m Đồng cung cấp th&#244;ng tin Thuỷ điện xả lũ m&#224; ko biết LĐ đ&#227; cung cấp chưa? Hay bỏ b&#234; tr&#225;ch nhiệm lơ l&#224; ko l&#224;m??

Chắc chắn có! Xả ko kế hoạch ko báo trước thì quy trách nhiệm hình sự được khồng?? 
Đồng Nai đang yêu cầu Lâm Đồng cung cấp thông tin Thuỷ điện xả lũ mà ko biết LĐ đã cung cấp chưa? Hay bỏ bê trách nhiệm lơ là ko làm??

H&#224;ng ng&#224;n thủy điện l&#224; nguy&#234;n nh&#226;n ch&#237;nh g&#226;y lũ lụt. 
K h ố n n ạ n thật. Xả lũ đ&#250;ng qui tr&#236;nh c h ế t người. Ai bảo k&#234; cho c&#225;c thủy điện n&#224;y m&#224; cả hệ thống b&#225;o ch&#237; ch&#237;nh thống kh&#244;ng d&#225;m n&#243;i nửa lời. 

Hàng ngàn thủy điện là nguyên nhân chính gây lũ lụt. 
K h ố n n ạ n thật. Xả lũ đúng qui trình c h ế t người. Ai bảo kê cho các thủy điện này mà cả hệ thống báo chí chính thống không dám nói nửa lời. 

Lion

Đ&#227; c&#243; cảnh b&#225;o mưa lớn trước nhiều ng&#224;y nhưng v&#236; lợi &#237;ch ch&#250;ng n&#243; k xả hết nước xg thật s&#226;u trước khi c&#243; mưa. V&#236; cũng v&#236; tiền nếu xả sớm nước về k đủ ch&#250;ng n&#243; k c&#243; nước l&#224;m điện b&#225;n lấy tiền. Nhưng r n&#243; về nc nhiều th&#236; d&#226;n chịu hết th&#244;i. K x&#226;y đập nước k bị t&#237;ch kiểu n&#224;y n&#243; tự đến tự đi d&#226;n c&#242;n biết m&#224; lần

Đã có cảnh báo mưa lớn trước nhiều ngày nhưng vì lợi ích chúng nó k xả hết nước xg thật sâu trước khi có mưa. Vì cũng vì tiền nếu xả sớm nước về k đủ chúng nó k có nước làm điện bán lấy tiền. Nhưng r nó về nc nhiều thì dân chịu hết thôi. K xây đập nước k bị tích kiểu này nó tự đến tự đi dân còn biết mà lần

Hong Quan

ph&#225; th&#236; lấy điện đ&#226;u m&#224; x&#224;i, phải x&#226;y to l&#234;n, vững chắc như b&#224;n thạch, x&#226;y như ng Nhật, trừ hao hẳn 10-20% của mức lũ cao nhất từng c&#243;

phá thì lấy điện đâu mà xài, phải xây to lên, vững chắc như bàn thạch, xây như ng Nhật, trừ hao hẳn 10-20% của mức lũ cao nhất từng có

Trader mũ rơm

thuỷ điện nhỏ của c&#225;c &#244;ng to b&#224; lớn đấy

thuỷ điện nhỏ của các ông to bà lớn đấy

FeCr

Xong đợt  lũ n&#224;y người d&#226;n n&#234;n đi ph&#225; c&#225;c thuỷ điện g&#226;y an to&#224;n cho người d&#226;n. 

Xong đợt  lũ này người dân nên đi phá các thuỷ điện gây an toàn cho người dân. 