Room tín dụng "kẹt" cuối năm, ngân hàng rầm rập tăng lãi suất

Hãy là người đầu tiên thích bài này

Tín dụng toàn hệ thống dự kiến tăng 16% đến cuối tháng 11/2025, mức cao nhất trong 10 năm, nhưng Ngân hàng Nhà nước vẫn chưa nới hạn mức cho các ngân hàng như thông lệ. Thanh khoản căng kéo tỷ lệ dư tín dụng trên vốn huy động (LDR) của nhiều ngân hàng lớn áp sát trần, buộc các ngân hàng dừng ưu đãi tín dụng và rầm rập nâng lãi suất huy động lẫn cho vay, khiến áp lực vốn cuối năm gia tăng rõ rệt.

Tín dụng tăng 16%, chưa thấy tín hiệu nới room

Hệ thống ngân hàng đang bước vào giai đoạn cao điểm giải ngân, với tín dụng toàn hệ thống đã tăng khoảng 16% lũy kế từ đầu năm đến cuối tháng 11/2025, mức cao nhất trong 10 năm. Dù vậy, Ngân hàng Nhà nước vẫn chưa điều chỉnh nâng chỉ tiêu tăng trưởng tín dụng cho các ngân hàng thương mại trong các tháng cao điểm cuối năm như thông lệ, thường diễn ra vào tháng 10 hoặc tháng 11, kể từ lần “nới” room vào cuối tháng 7/2025.

Trong báo cáo đánh giá cập nhật ngành ngân hàng quý IV/2025 vừa phát hành, Công ty cổ phần Chứng khoán Rồng Việt (VDSC) cho rằng, tăng trưởng tín dụng cả năm có thể đạt trên 18%, dù Ngân hàng Nhà nước đang kiểm soát chặt hạn mức tăng trưởng tín dụng mới.

Điều hành "chặt tay" hơn để giữ ổn định

"Động thái điều hành này của Ngân hàng Nhà nước thể hiện quan điểm điều hành chính sách tiền tệ chặt chẽ hơn nhằm đảm bảo ổn định mặt bằng lãi suất cho hệ thống ngân hàng trong bối cảnh thanh khoản đang căng thẳng hơn, LDR của nhiều ngân hàng lớn đang tiến sát ngưỡng tối đa 85% vào cuối quý III/2025" - nhóm phân tích VDSC đánh giá.

Theo phản ánh của nhiều khách vay, khi mang hồ sơ đến ngân hàng để vay mua nhà trong những ngày gần đây, không ít nơi thông báo đã hết room tín dụng và việc xét duyệt trở nên rất khó khăn.

Nhiều người kỳ vọng cuối năm sẽ có ưu đãi vay nhiều hơn, nhưng thực tế thì ngược lại.

Một khách vay cho biết đã thử tra cứu thông tin qua HouseNow (nền tảng trong lĩnh vực bất động sản) và liên hệ tư vấn viên của BIDV. Dù ngân hàng này vẫn còn hạn mức, nhưng phía tư vấn cũng thẳng thắn chia sẻ, cuối năm, ngân hàng siết chặt kiểm soát dòng tiền.

Room tín dụng đang bị hạn chế và càng sát cuối năm càng khó giải ngân. Thông tin từ thị trường cho thấy, BIDV đang áp dụng lãi suất khoảng 9,5%/năm ưu đãi 18 tháng, sau đó thả nổi. Gói tín dụng “An cư vững bước” lãi suất chỉ từ 5%/năm với quy mô 40.000 tỷ đồng cho người trẻ mua nhà đã dừng triển khai từ lâu.

Agribank hết room, nhưng có tín hiệu nới trở lại, lãi suất giữ ở mức 8,5%/năm (ngắn hạn) và 9%/năm (dài hạn); Vietcombank tăng lên mức 8 - 8,5%/năm ưu đãi; VietinBank tăng khoảng 1%/năm.

Nhiều môi giới bất động sản cũng cảnh báo khách hàng không nên dùng đòn bẩy tài chính để mua bất động sản ở thời điểm này. Dự kiến sang năm, khi room tín dụng được mở và lãi suất bắt đầu hạ, thị trường sẽ "dễ thở" hơn. Còn thời điểm hiện tại, lãi suất “múa từng ngày”, đòi hỏi người vay phải đặc biệt thận trọng.

"Nhiều ngân hàng đã dừng các gói tín dụng ưu đãi lãi suất hoặc bắt đầu nâng lãi suất ưu đãi, nâng mức sàn lãi nhanh hơn so với tốc độ tăng của lãi suất đầu vào, để tối ưu hóa lợi suất tài sản sinh lời" - VDSC đánh giá.

Nhóm phân tích VDSC không loại trừ khả năng Ngân hàng Nhà nước có thể nới hạn mức tín dụng sau khi Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) cắt giảm lãi suất tại cuộc họp tháng 12.

Tuy nhiên, kịch bản khả dĩ hơn vẫn là giữ nguyên quan điểm điều hành thận trọng cho tới hết năm, tức không nới thêm hạn mức tín dụng. "Với kịch bản này, chúng tôi kỳ vọng các ngân hàng thuộc danh mục theo dõi sẽ tối ưu hạn mức tăng trưởng tín dụng đã được cấp và điều chỉnh hồi giữa năm, đưa tăng trưởng tín dụng của danh mục này đạt 18,2% cho cả năm 2025" - VDSC nhận định.

Rầm rập tăng lãi suất, “big 4” nhập cuộc

Áp lực thanh khoản cuối năm đang đẩy lãi suất huy động tăng trở lại. Theo ghi nhận, từ tháng 10, các ngân hàng đã nâng dần lãi suất huy động và tiếp tục tăng mạnh hơn trong tháng 11. Ngoại trừ ACB chưa điều chỉnh lãi suất so với cuối quý trước, các ngân hàng MBBank, Techcombank và VPBank đã tăng lãi suất 40 - 100 điểm cơ bản ở kỳ hạn 3 tháng; 30 - 90 điểm cơ bản ở kỳ hạn 6 và 9 tháng; 20 - 60 điểm cơ bản ở kỳ hạn 12 tháng.

VPBank là ngân hàng tăng mạnh nhất, với mức tăng 90 - 100 điểm cơ bản đối với gửi tiết kiệm trực tuyến kỳ hạn 3 - 9 tháng. Các ngân hàng quy mô nhỏ hơn như VIB hoặc OCB cũng tăng trung bình 30 điểm cơ bản.

VietinBank vừa điều chỉnh tăng lãi suất và là ngân hàng đầu tiên trong nhóm "big 4" nhập cuộc. Theo biểu lãi suất tiết kiệm trực tuyến mới, VietinBank nâng lãi suất kỳ hạn 1 - 2 tháng thêm 40 điểm cơ bản lên 2,4%/năm; kỳ hạn 3 - 5 tháng tăng 50 điểm cơ bản lên 2,8%/năm. Các kỳ hạn 6 - 11 tháng tăng 60 điểm cơ bản lên 3,9%/năm. Các ngân hàng khác trong nhóm "big 4" chưa tăng lãi suất, nhưng đẩy mạnh chương trình khuyến mãi để hút vốn.

Theo VDSC, với nhu cầu thanh khoản tăng nhanh trong những tuần gần đây, sau khi BIDV và Vietcombank đẩy mạnh giải ngân trong tháng 11 và chỉ còn dưới 1% hạn mức tín dụng cho cả năm, trong khi VietinBank gần như đã sử dụng hết hạn mức từ cuối quý III/2025, khả năng cao nhóm ngân hàng quốc doanh sẽ phải sớm nâng lãi suất huy động.

Nợ xấu dự báo giảm

Về diễn biến nợ xấu, theo VDSC, các ngân hàng thường kiểm soát nợ xấu chặt trong quý IV hằng năm nhằm đảm bảo các chỉ số chất lượng tài sản tại ngày 31/12 đạt mức tốt theo tiêu chí xếp hạng của Ngân hàng Nhà nước. Xếp hạng cao giúp ngân hàng có hạn mức tín dụng lớn hơn trong năm tiếp theo.

Vì vậy, nợ xấu hình thành ròng thường giảm trong quý IV, trừ trường hợp biến cố vĩ mô bất khả kháng. Chi phí dự phòng dự kiến đi ngang, đồng thời tập trung củng cố bộ đệm dự phòng rủi ro.

Với xu hướng trên, cùng bối cảnh tăng trưởng kinh tế vĩ mô và môi trường pháp lý đã trở nên khả quan hơn trong năm nay, đặc biệt là tín hiệu khả quan đối với các dự án bất động sản và năng lượng tái tạo gặp vướng mắc, nhóm phân tích VDSC cho rằng, nợ xấu hình thành ròng trong quý IV/2025 sẽ tiếp tục giảm so với quý III/2025 (28.000 tỷ đồng).

Từ đó, giúp tỷ lệ nợ xấu toàn ngành cuối năm đạt khoảng 1,8 - 1,9%, tức giảm thêm 10 - 20 điểm cơ bản so với mức 2,01% của cuối quý III/2025.

Mặc dù vậy, nhiều ngân hàng vẫn duy trì quan điểm thận trọng trong hoạt động trích lập dự phòng rủi ro tín dụng nhằm củng cố bộ đệm dự phòng vốn đã giảm liên tục trong 3 năm qua, qua đó tăng khả năng phòng vệ cho danh mục tín dụng trước những diễn biến bất ngờ của kinh tế vĩ mô trong năm tới. Do đó, kỳ vọng chi phí trích lập dự phòng sẽ đi ngang so với quý III/2025 (khoảng 35.000 tỷ đồng)./.