Chẳng phải v&ocirc; cớ, Quốc hội th&ocirc;ng qua nghị quyết cứu c&aacute;c d&ograve;ng s&ocirc;ng c&oacute; hiệu lực từ ng&agrave;y 1/7/2024. Nước với một quốc gia như m&aacute;u với con người.

Nước l&agrave; thức uống đầu ti&ecirc;n chuyển hướng lịch sử nh&acirc;n loại. 10.000 năm sau n&oacute; đ&atilde; trở lại &nbsp;l&egrave;o l&aacute;i ch&uacute;ng ta. Chưa n&oacute;i đến chuyện thế gian đại sự: Nước c&oacute; thể thay dầu mỏ trở th&agrave;nh loại h&agrave;ng h&oacute;a hiếm ch&acirc;m ng&ograve;i xung đột quốc tế, th&igrave; ngay đầu năm 2024, Thủ tướng Ch&iacute;nh phủ đ&atilde; c&oacute; c&ocirc;ng điện cảnh b&aacute;o t&igrave;nh trạng hạn h&aacute;n v&agrave; nước c&aacute;c d&ograve;ng s&ocirc;ng bị nhiễm mặn.

Ở nhiều v&ugrave;ng đồng bằng s&ocirc;ng Cửu Long hải qu&acirc;n đ&atilde; phải d&ugrave;ng t&agrave;u chở nước sinh hoạt cho d&acirc;n. Nước bắt c&aacute;c nh&agrave; l&atilde;nh đạo c&ocirc;ng ty Cấp nước Hải Ph&ograve;ng giữa đ&ecirc;m phải l&ecirc;n thượng nguồn con s&ocirc;ng Đa Độ để &ldquo;canh&rdquo; thời gian mặn x&acirc;m nhập từ biển v&agrave;o. Họ lo nồng độ muối cao c&oacute; thể l&agrave;m dừng hoạt động của nh&agrave; m&aacute;y nước đang cấp nước &ldquo;ăn&rdquo; cho h&agrave;ng chục vạn d&acirc;n trong nội th&agrave;nh Hải Ph&ograve;ng!&nbsp;

<img src="https://static.fireant.vn/Upload/20240422/images/image(11).png" style="height:430px; width:650px">

C&aacute;n bộ c&ocirc;ng ty cấp nước Hải Ph&ograve;ng kiểm tra độ mặn tr&ecirc;n thượng nguồn s&ocirc;ng Đa Độ

Hạn h&aacute;n v&agrave; x&acirc;m nhập mặn

Vấn đề cũ r&iacute;ch đến nỗi tưởng như n&oacute; được bước ra từ chuyện cổ t&iacute;ch của b&agrave; cố nội. C&oacute; điều c&aacute;i kết của n&oacute; mỗi ng&agrave;y c&agrave;ng kh&ocirc;ng c&oacute; hậu!

T&ocirc;i đang ở đồng bằng s&ocirc;ng Cửu Long. Hiện tại, lũ từ thượng nguồn kh&ocirc;ng về, từng đ&agrave;n c&aacute; ling v&agrave; những đ&agrave;n chim x&aacute;o x&aacute;c, ẩm ĩ &nbsp;cũng kh&ocirc;ng về theo &nbsp;d&ograve;ng s&ocirc;ng lững lờ &nbsp;b&egrave;o dạt. V&agrave;o mấy h&ocirc;m n&agrave;y, thời gian đỉnh triều tr&ugrave;ng với thời gian hoạt động mạnh d&agrave;i ng&agrave;y của m&ugrave;a gi&oacute; chướng tại Nam bộ. S&oacute;ng ngo&agrave;i cửa biển cuồn cuộn như nhịp thở của một sinh vật khổng lồ đẩy nước mặn theo s&ocirc;ng Hậu v&agrave;o s&acirc;u trong đất liền 60-70km.

<img src="https://static.fireant.vn/Upload/20240422/images/image(10).png" style="height:537px; width:650px">

C&ograve;n tr&ecirc;n T&acirc;y Nguy&ecirc;n, mặt trời lăn như &nbsp;quả bưởi s&aacute;ng quắc tr&ecirc;n bầu trời. &Aacute;nh s&aacute;ng l&agrave;m nhạt m&agrave;u sắc hơn l&agrave; nhuộm m&agrave;u c&acirc;y cỏ. C&aacute;i n&oacute;ng khiến cho &nbsp;những b&ocirc;ng hoa trong nghĩa trang c&uacute;i rạp xuống, cảnh vật rung rinh, chập chờn. Con chim sẻ v&agrave;ng đi t&igrave;m một mẩu b&oacute;ng r&acirc;m con con từ d&aacute;ng cong cong ẻo lả của t&agrave;u l&aacute; dừa. Lũ ch&oacute; nh&agrave; nằm buồn ch&aacute;n nhớ đến m&ugrave;a mưa cao nguy&ecirc;n, c&aacute;c đ&aacute;m m&acirc;y đen sũng nước trĩu nặng hối hả lướt qua bầu trời.

V&agrave; &ocirc;ng KT, chủ một trang trại c&agrave; ph&ecirc; h&agrave;ng chục h&eacute;c ta, người bơi trong tiền, thế m&agrave; nụ cười kh&ocirc;ng hề tỏa nắng. L&agrave;n da t&aacute;i nhợt, bọng mắt th&acirc;m quầng của kẻ thao thức đ&ecirc;m d&agrave;i để lo &ldquo;việc nước&rdquo; trong &nbsp;c&aacute;c d&ograve;ng suối, giếng s&acirc;u đang cạn. Theo dự b&aacute;o của Bộ NN&amp;PTNT, m&ugrave;a kh&ocirc; T&acirc;y Nguy&ecirc;n năm nay khốc liệt chẳng k&eacute;m g&igrave; năm 2015-2016. H&agrave;ng chục ng&agrave;n h&eacute;c ta c&acirc;y c&agrave; ph&ecirc;, chanh leo&hellip; kh&aacute;t nước.

<img src="https://static.fireant.vn/Upload/20240422/images/image(9).png" style="height:474px; width:650px">

Hồ Lăk, những con thuyền nằm phơi m&igrave;nh tr&ecirc;n cạn.

&Ocirc;ng T&ocirc; V&acirc;n Trường, một nh&agrave; khoa học nổi tiếng về nước ở đồng bằng s&ocirc;ng Cửu Long n&oacute;i rằng: &rdquo;Một trong những nguy&ecirc;n nh&acirc;n căn bản khiến cho hạn h&aacute;n v&agrave; x&acirc;m nhập mặn ng&agrave;y c&agrave;ng trở n&ecirc;n gay gắt l&agrave; bởi Tr&aacute;i đất ấm l&ecirc;n l&agrave;m cho nước biển d&acirc;ng cao. V&agrave; những biểu hiện thời tiết cực đoan do El Nino, một hiện tượng tự nhi&ecirc;n c&oacute; ảnh hưởng nghi&ecirc;m trọng đến hệ thống kh&iacute; hậu của cả tr&aacute;i đất&rdquo;. Thật buồn l&agrave; ta đang phải đối mặt với những vấn đề to&agrave;n cầu!

Năm 2012, Hội đồng t&igrave;nh b&aacute;o quốc gia Hoa Kỳ ban h&agrave;nh một bản b&aacute;o c&aacute;o tối mật &ldquo; Global Water Security&rdquo;, sau n&agrave;y đ&atilde; được giải m&atilde;, n&oacute;i rằng thế giới đang bước v&agrave;o một cuộc khủng hoảng nước k&eacute;o d&agrave;i. Thời gian &nbsp;minh chứng cho sự đ&uacute;ng đắn của lời cảnh b&aacute;o : Kh&ocirc;ng quốc gia n&agrave;o, cả gi&agrave;u v&agrave; ngh&egrave;o, được đứng ngo&agrave;i v&ograve;ng ảnh hưởng của nước. Gi&agrave;u c&oacute; chỉ l&agrave; lợi thế, kh&ocirc;ng phải l&agrave; sự miễn dịch trước cuộc khủng hoảng to&agrave;n cầu về nước.

Những người kh&ocirc;n ngoan đ&atilde; bắt đầu l&ecirc;n kế hoạch cho t&igrave;nh trạng thiếu nước v&agrave; bảo tồn nguồn nước. C&aacute;ch h&agrave;nh xử rất kh&aacute;c nhau. C&oacute; &nbsp;quốc gia ở thượng nguồn lợi dụng vị tr&iacute; địa l&yacute; của m&igrave;nh để nắn &nbsp;d&ograve;ng s&ocirc;ng, x&acirc;y đập thủy điện chứa nước, kh&ocirc;ng đếm xỉa đến quyền lợi của l&aacute;ng giềng ph&iacute;a hạ nguồn. Lại c&oacute; quốc gia, như Israel, vừa thỏa m&atilde;n được nhu cầu của m&igrave;nh, vừa chia sẻ với &nbsp;&ldquo;h&agrave;ng x&oacute;m&rdquo; trong c&aacute;i gọi l&agrave; nền &ldquo;ngoại giao nước&rdquo;. Họ đ&atilde; l&agrave;m như thế n&agrave;o để bắt sa mạc nở hoa?

B&ecirc;n cạnh sử dụng c&ocirc;ng nghệ hiện đại (Tưới nước nhỏ giọt, khử mặn nước biển, t&aacute;i chế nước thải&hellip;), một cơ cấu điều h&agrave;nh nước c&oacute; tr&aacute;ch nhi&ecirc;m v&agrave; minh bạch c&ugrave;ng c&aacute;c h&igrave;nh thức quản l&yacute; ti&ecirc;n tiến, nảy sinh từ những c&aacute;i đầu Do Th&aacute;i kiệt xuất, người Israel đ&atilde; chấp nhận sự đ&aacute;nh đổi. Họ từ bỏ quyền sở hữu c&aacute; nh&acirc;n v&agrave; những lợi &iacute;ch của nền kinh tế thị trường trong lĩnh vực nước để đổi lấy một hệ thống quản l&yacute;, điều tiết, định gi&aacute; v&agrave; ph&acirc;n phối nước tr&ecirc;n danh nghĩa của nh&agrave; nước với niềm tin rằng d&acirc;n được hưởng lợi nhiều nhất.

Chưa phải l&agrave; qu&aacute; muộn nếu bắt đầu từ b&acirc;y giờ

Hiện nay, sự kiện thiếu nước ngọt cho n&ocirc;ng nghiệp v&agrave; sinh hoạt của người d&acirc;n đ&atilde; trở th&agrave;nh một phần của thực đơn b&aacute;o ch&iacute; h&agrave;ng ng&agrave;y. Ch&uacute;ng ta c&oacute; thể sống kh&ocirc;ng c&oacute; ng&agrave;nh c&ocirc;ng nghiệp h&agrave;ng kh&ocirc;ng vũ trụ, nhưng kh&ocirc;ng thể sống khi kh&ocirc;ng c&oacute; nước.

Thật tiếc, c&ograve;n rất nhiều người Việt Nam cứ nghĩ ch&uacute;ng ta l&agrave; &ldquo;tỷ ph&uacute; nước&rdquo; để &ldquo;ti&ecirc;u&rdquo; nước theo nhu cầu v&agrave; rồi họ đang h&agrave;nh động theo tư duy đ&oacute; - phung ph&iacute;, thậm ch&iacute; ph&aacute; hoại!

C&aacute;c tầng nước ngầm vốn được coi l&agrave; &ldquo;của để d&agrave;nh&rdquo; của tự nhi&ecirc;n h&agrave;ng thi&ecirc;n ni&ecirc;n kỷ đ&atilde; bị h&uacute;t cạn hoặc bị &ocirc; nhiễm sau v&agrave;i chục năm.

Khi nhiều người d&acirc;n l&ecirc;n tiếng về khu c&ocirc;ng nghiệp n&agrave;o đấy xả thải chưa qua xử l&yacute; &nbsp;bức tử d&ograve;ng s&ocirc;ng, c&oacute; nh&agrave; quản l&yacute; đầu &oacute;c đ&atilde; bị l&agrave;n sương v&ocirc; tri che mờ, chế nhạo họ l&agrave; người mắc bệnh tưởng: &ldquo;c&aacute;i mụn n&agrave;o cũng l&agrave; ung thư da&rdquo;. Đến l&uacute;c nước s&ocirc;ng &aacute;nh l&ecirc;n m&agrave;u đen kỳ qu&aacute;i, thường xuy&ecirc;n bốc m&ugrave;i h&ocirc;i h&aacute;m họ mới vội v&atilde; đi l&agrave;m chuồng cho con b&ograve; đ&atilde; mất! &nbsp;Khi một d&ograve;ng s&ocirc;ng &ocirc; nhiễm n&oacute; sẽ mất đi, đ&ocirc;i khi, vĩnh viễn.

Ng&agrave;y xưa, mỗi l&uacute;c hạn h&aacute;n, vua ch&uacute;a lập đ&agrave;n cầu mưa. Ng&agrave;y nay, thật mất mặt cho x&atilde; hội văn minh khi phải k&ecirc;u gọi thần th&aacute;nh đến gi&uacute;p đỡ (Trong khi, chẳng phải ai kh&aacute;c, con người đang l&agrave;m tổn thương nghi&ecirc;m trọng đến Mẹ Thi&ecirc;n nhi&ecirc;n). Nếu kh&ocirc;ng h&agrave;nh động m&agrave; chỉ cầu Trời khấn Phật th&igrave; ng&agrave;y n&agrave;o đ&oacute; tiếng kh&oacute;c &nbsp;sợ h&atilde;i sẽ chiếm chỗ của những lời tụng niệm.

Khi nước chưa trở th&agrave;nh nỗi &aacute;m ảnh, người ta quan t&acirc;m nhiều đến cơ sở hạ tầng GTVT, y tế, gi&aacute;o dục&hellip; Ng&acirc;n s&aacute;ch nh&agrave; nước &nbsp;chi cho c&aacute;c dự &aacute;n hữu h&igrave;nh như cầu cống, bệnh viện, trường học&hellip;dễ mang lại sự ủng hộ nh&atilde;n tiền của người d&acirc;n hơn. C&ograve;n lợi &iacute;ch của cơ sở hạ tầng về nước &nbsp;chỉ c&oacute; thể cảm nhận được trong tương lai.

Để truyền cho thế hệ sau nguồn t&agrave;i nguy&ecirc;n nước đ&atilde; được cải thiện, nh&agrave; quy hoạch nước phải mưu t&iacute;nh trước tới h&agrave;ng chục năm, bởi lu&ocirc;n c&oacute; những yếu tố bất ngờ tiềm ẩn ph&iacute;a đường ch&acirc;n trời. Một nguồn cung nước dồi d&agrave;o đến đ&acirc;u cũng c&oacute; thể &nbsp;l&agrave; ảo tưởng nếu kh&ocirc;ng c&oacute; tầm nh&igrave;n về mức độ suy kiệt của n&oacute;. California l&agrave; bang gi&agrave;u nhất Hoa Kỳ. Người ta đổ x&ocirc; đến đ&oacute; để hưởng thụ lối sống của Hollywood, nghĩa l&agrave; ăn chơi, giải tr&iacute;, những thứ cần rất nhiều nước! Cali chưa bao giờ nghĩ rằng n&oacute; c&oacute; thể bị tổn thương v&igrave; thiếu nước. Vậy m&agrave;, b&acirc;y giờ, bang n&agrave;y đ&atilde; c&oacute; l&uacute;c phải ban bố t&igrave;nh trạng khẩn cấp v&agrave; &aacute;p dụng c&aacute;c biện ph&aacute;p l&acirc;u d&agrave;i hạn chế việc sử dụng nước. Cuối c&ugrave;ng l&agrave; cầu đến sự hợp t&aacute;c về c&ocirc;ng nghệ của nh&agrave; nước Do Th&aacute;i!

Thật may, ch&uacute;ng ta chưa đến mức &nbsp;đi &ldquo;xin xỏ&rdquo; v&igrave; nước. Tuy nhi&ecirc;n, để nước kh&ocirc;ng trở th&agrave;nh cuộc khủng hoảng thật sự, &nbsp;h&agrave;nh động ứng ph&oacute; ngay từ b&acirc;y giờ vẫn kh&ocirc;ng phải &nbsp;sớm. Nhất l&agrave; khi Việt Nam được đ&aacute;nh gi&aacute; l&agrave; một trong những quốc gia bị ảnh hưởng nhiều nhất của biến đổi kh&iacute; hậu.

C&aacute;c nh&agrave; bảo vệ m&ocirc;i trường h&atilde;y lắng nghe c&aacute;c d&ograve;ng s&ocirc;ng đang than v&atilde;n. Ch&uacute;ng &nbsp;bị bức tử h&agrave;ng ng&agrave;y bởi h&oacute;a chất, nước thải v&agrave; r&aacute;c thải. Chẳng phải v&ocirc; cớ, Quốc hội th&ocirc;ng qua nghị quyết cứu c&aacute;c d&ograve;ng s&ocirc;ng c&oacute; hiệu lực từ ng&agrave;y 1/7/2024. Đ&acirc;y l&agrave; một việc l&agrave;m rất tốn k&eacute;m v&agrave; c&oacute; l&uacute;c kh&ocirc;ng khả thi, nhưng kh&ocirc;ng thể n&agrave;o kh&ocirc;ng l&agrave;m. Nước với một quốc gia như m&aacute;u với con người.

Hệ thống c&ocirc;ng tr&igrave;nh thủy lợi v&agrave; c&aacute;c giải ph&aacute;p kiểm so&aacute;t nguồn nước trong qu&aacute; khứ kh&ocirc;ng c&ograve;n ph&ugrave; hợp nữa. Cần c&oacute; tiền để cải thiện. Thế nhưng mọi th&agrave;nh c&ocirc;ng trong x&atilde; hội văn minh c&ograve;n đ&ograve;i hỏi sự đổi mới tư duy, b&atilde;i bỏ những c&aacute;ch nghĩ đ&atilde; tồn tại nhiều thế kỷ. &rdquo;Kh&ocirc;ng sợ hiếm nước, chỉ sợ hiếm về tư duy đổi mới&rdquo; l&agrave; b&agrave;i học được từ Israel.

Trước hết, người Việt Nam cần hiểu rằng: Nước kh&ocirc;ng phải l&agrave; v&ocirc; tận. Từ l&uacute;c cắp s&aacute;ch đến trường, trẻ con Do Th&aacute;i đ&atilde; được dạy về gi&aacute; trị của tiết kiệm nước, về sự giới hạn của nước. Trong mỗi lớp học, v&agrave; tr&ecirc;n khắp Israel, đều treo những tấm &aacute;p ph&iacute;ch &ldquo; Kh&ocirc;ng l&atilde;ng ph&iacute; d&ugrave; chỉ một giọt nước&rdquo;. Theo họ, tư duy đ&oacute; l&agrave; giải ph&aacute;p quan trọng nhất trong tất cả c&aacute;c giải ph&aacute;p cho một thế giới đ&oacute;i nước!

V&igrave; thế, h&atilde;y sử dụng nước th&ocirc;ng minh. Chẳng hạn trồng những giống c&acirc;y ph&aacute;t triển tốt trong m&ocirc;i trường khan nước. Khi c&oacute; điều kiện, thay lối tưới ngập v&ocirc; c&ugrave;ng l&atilde;ng ph&iacute; hiện nay bằng c&ocirc;ng nghệ tưới nhỏ giọt&hellip;

<img src="https://static.fireant.vn/Upload/20240422/images/image(8).png" style="height:459px; width:650px">

S&ocirc;ng Đa Độ, nguồn cấp nước th&ocirc; cho Hải Ph&ograve;ng đang bị nạn x&acirc;m nhập mặn đe doạ.

C&aacute;c nh&agrave; ch&iacute;nh trị đ&atilde; c&oacute; tầm nh&igrave;n về nhiều vấn đề cũng cần &nbsp;tầm nh&igrave;n về nước như c&aacute;c chuy&ecirc;n gia. Alexander Đại Đế n&oacute;i rằng :&rdquo; Một người d&ugrave; chinh phục cả thế gian đến khi chết đi kh&ocirc;ng thể sở hữu một nơi n&agrave;o kh&aacute;c trừ chỗ m&igrave;nh được ch&ocirc;n xuống. Nhưng họ &nbsp;sống m&atilde;i trong l&ograve;ng người d&acirc;n bằng c&aacute;c quyết định của m&igrave;nh.&rdquo; Chẳng phải Đại đế, kh&aacute; nhiều &nbsp;c&aacute; nh&acirc;n nhất định ở đ&uacute;ng thời điểm nhất định c&oacute; thể g&oacute;p phần thay đổi nhiều thứ chỉ bằng một c&aacute;i gật hoặc lắc đầu. V&iacute; dụ, để đất l&agrave;m nh&agrave; hay d&agrave;nh l&agrave;m hồ chứa nước? Từng c&acirc;u trả lời sẽ định h&igrave;nh cuộc sống của người d&acirc;n.

L&ograve;ng quyết t&acirc;m vốn l&agrave; điều cốt l&otilde;i trong t&acirc;m hồn người l&atilde;nh đạo. T&ocirc;i thấy điều đ&oacute; ở C&ocirc;ng ty Cấp nước Hải Ph&ograve;ng. Họ đang gồng m&igrave;nh hết sức để giảm thiểu c&aacute;c t&aacute;c hại do &ldquo; Trời gi&aacute;ng&rdquo; v&agrave;o nước. L&ograve;ng &ldquo;y&ecirc;u nước&rdquo; của họ l&agrave; một cảm x&uacute;c m&atilde;nh liệt kh&oacute; che dấu. Tất nhi&ecirc;n, thực tế khắc nghiệt lu&ocirc;n t&igrave;m ra c&aacute;ch cản trở những g&igrave; ch&uacute;ng ta mong muốn, trong đ&oacute; c&oacute; cả th&oacute;i v&ocirc; cảm của con người. Khi ch&uacute;ng t&ocirc;i b&aacute;o cho một c&aacute;n bộ m&ocirc;i trường :&rdquo; S&ocirc;ng Rế (một nguồn cấp nước th&ocirc; cho Hải Ph&ograve;ng) đang bị &ocirc; nhiễm!&rdquo; anh ta trơ như khu&ocirc;n mặt của ma nơ canh bầy trong trung t&acirc;m thương mại. Sau đ&oacute; l&agrave; lời hứa hẹn để một năm sau chứng minh cho một ch&acirc;n l&yacute; th&ocirc; r&aacute;p :&ldquo;Những ai coi thường c&aacute;c lời hứa hẹn th&igrave; sẽ &nbsp;nuốt lời cũng nhiều như thế!&rdquo;

Việt Nam l&agrave; quốc gia kh&ocirc;ng thiếu nước. Thế nhưng ch&uacute;ng ta đang phải đối mặt với thảm cảnh thiếu nước sạch, thừa nước &ocirc; nhiễm, hậu quả của sự biến đổi kh&iacute; hậu to&agrave;n cầu v&agrave; do ch&iacute;nh sự v&ocirc; minh của m&igrave;nh. Cứ đối xử với nước như hiện nay, một cuộc khủng hoảng về nước sẽ kh&ocirc;ng c&ograve;n l&agrave; &ldquo;nếu&rdquo; nữa, m&agrave; l&agrave; &ldquo;khi n&agrave;o&rdquo;.

H&atilde;y bảo vệ nguồn sống của ch&uacute;ng ta, v&igrave; nước (sạch) kh&ocirc;ng phải l&agrave; v&ocirc; tận!

<a href="https://diendandoanhnghiep.vn/nuoc-khong-phai-la-vo-tan-262247.html">H&Agrave; LINH QU&Acirc;N - Link gốc</a>

Chẳng phải vô cớ, Quốc hội thông qua nghị quyết cứu các dòng sông có hiệu lực từ ngày 1/7/2024. Nước với một quốc gia như máu với con người.

Chẳng phải v&ocirc; cớ, Quốc hội th&ocirc;ng qua nghị quyết cứu c&aacute;c d&ograve;ng s&ocirc;ng c&oacute; hiệu lực từ ng&agrave;y 1/7/2024. Nước với một quốc gia như m&aacute;u với con người.

Nước l&agrave; thức uống đầu ti&ecirc;n chuyển hướng lịch sử nh&acirc;n loại. 10.000 năm sau n&oacute; đ&atilde; trở lại &nbsp;l&egrave;o l&aacute;i ch&uacute;ng ta. Chưa n&oacute;i đến chuyện thế gian đại sự: Nước c&oacute; thể thay dầu mỏ trở th&agrave;nh loại h&agrave;ng h&oacute;a hiếm ch&acirc;m ng&ograve;i xung đột quốc tế, th&igrave; ngay đầu năm 2024, Thủ tướng Ch&iacute;nh phủ đ&atilde; c&oacute; c&ocirc;ng điện cảnh b&aacute;o t&igrave;nh trạng hạn h&aacute;n v&agrave; nước c&aacute;c d&ograve;ng s&ocirc;ng bị nhiễm mặn.

Ở nhiều v&ugrave;ng đồng bằng s&ocirc;ng Cửu Long hải qu&acirc;n đ&atilde; phải d&ugrave;ng t&agrave;u chở nước sinh hoạt cho d&acirc;n. Nước bắt c&aacute;c nh&agrave; l&atilde;nh đạo c&ocirc;ng ty Cấp nước Hải Ph&ograve;ng giữa đ&ecirc;m phải l&ecirc;n thượng nguồn con s&ocirc;ng Đa Độ để &ldquo;canh&rdquo; thời gian mặn x&acirc;m nhập từ biển v&agrave;o. Họ lo nồng độ muối cao c&oacute; thể l&agrave;m dừng hoạt động của nh&agrave; m&aacute;y nước đang cấp nước &ldquo;ăn&rdquo; cho h&agrave;ng chục vạn d&acirc;n trong nội th&agrave;nh Hải Ph&ograve;ng!&nbsp;

<img src="https://static.fireant.vn/Upload/20240422/images/image(11).png" style="height:430px; width:650px" />

C&aacute;n bộ c&ocirc;ng ty cấp nước Hải Ph&ograve;ng kiểm tra độ mặn tr&ecirc;n thượng nguồn s&ocirc;ng Đa Độ

Hạn h&aacute;n v&agrave; x&acirc;m nhập mặn

Vấn đề cũ r&iacute;ch đến nỗi tưởng như n&oacute; được bước ra từ chuyện cổ t&iacute;ch của b&agrave; cố nội. C&oacute; điều c&aacute;i kết của n&oacute; mỗi ng&agrave;y c&agrave;ng kh&ocirc;ng c&oacute; hậu!

T&ocirc;i đang ở đồng bằng s&ocirc;ng Cửu Long. Hiện tại, lũ từ thượng nguồn kh&ocirc;ng về, từng đ&agrave;n c&aacute; ling v&agrave; những đ&agrave;n chim x&aacute;o x&aacute;c, ẩm ĩ &nbsp;cũng kh&ocirc;ng về theo &nbsp;d&ograve;ng s&ocirc;ng lững lờ &nbsp;b&egrave;o dạt. V&agrave;o mấy h&ocirc;m n&agrave;y, thời gian đỉnh triều tr&ugrave;ng với thời gian hoạt động mạnh d&agrave;i ng&agrave;y của m&ugrave;a gi&oacute; chướng tại Nam bộ. S&oacute;ng ngo&agrave;i cửa biển cuồn cuộn như nhịp thở của một sinh vật khổng lồ đẩy nước mặn theo s&ocirc;ng Hậu v&agrave;o s&acirc;u trong đất liền 60-70km.

<img src="https://static.fireant.vn/Upload/20240422/images/image(10).png" style="height:537px; width:650px" />

C&ograve;n tr&ecirc;n T&acirc;y Nguy&ecirc;n, mặt trời lăn như &nbsp;quả bưởi s&aacute;ng quắc tr&ecirc;n bầu trời. &Aacute;nh s&aacute;ng l&agrave;m nhạt m&agrave;u sắc hơn l&agrave; nhuộm m&agrave;u c&acirc;y cỏ. C&aacute;i n&oacute;ng khiến cho &nbsp;những b&ocirc;ng hoa trong nghĩa trang c&uacute;i rạp xuống, cảnh vật rung rinh, chập chờn. Con chim sẻ v&agrave;ng đi t&igrave;m một mẩu b&oacute;ng r&acirc;m con con từ d&aacute;ng cong cong ẻo lả của t&agrave;u l&aacute; dừa. Lũ ch&oacute; nh&agrave; nằm buồn ch&aacute;n nhớ đến m&ugrave;a mưa cao nguy&ecirc;n, c&aacute;c đ&aacute;m m&acirc;y đen sũng nước trĩu nặng hối hả lướt qua bầu trời.

V&agrave; &ocirc;ng KT, chủ một trang trại c&agrave; ph&ecirc; h&agrave;ng chục h&eacute;c ta, người bơi trong tiền, thế m&agrave; nụ cười kh&ocirc;ng hề tỏa nắng. L&agrave;n da t&aacute;i nhợt, bọng mắt th&acirc;m quầng của kẻ thao thức đ&ecirc;m d&agrave;i để lo &ldquo;việc nước&rdquo; trong &nbsp;c&aacute;c d&ograve;ng suối, giếng s&acirc;u đang cạn. Theo dự b&aacute;o của Bộ NN&amp;PTNT, m&ugrave;a kh&ocirc; T&acirc;y Nguy&ecirc;n năm nay khốc liệt chẳng k&eacute;m g&igrave; năm 2015-2016. H&agrave;ng chục ng&agrave;n h&eacute;c ta c&acirc;y c&agrave; ph&ecirc;, chanh leo&hellip; kh&aacute;t nước.

<img src="https://static.fireant.vn/Upload/20240422/images/image(9).png" style="height:474px; width:650px" />

Hồ Lăk, những con thuyền nằm phơi m&igrave;nh tr&ecirc;n cạn.

&Ocirc;ng T&ocirc; V&acirc;n Trường, một nh&agrave; khoa học nổi tiếng về nước ở đồng bằng s&ocirc;ng Cửu Long n&oacute;i rằng: &rdquo;Một trong những nguy&ecirc;n nh&acirc;n căn bản khiến cho hạn h&aacute;n v&agrave; x&acirc;m nhập mặn ng&agrave;y c&agrave;ng trở n&ecirc;n gay gắt l&agrave; bởi Tr&aacute;i đất ấm l&ecirc;n l&agrave;m cho nước biển d&acirc;ng cao. V&agrave; những biểu hiện thời tiết cực đoan do El Nino, một hiện tượng tự nhi&ecirc;n c&oacute; ảnh hưởng nghi&ecirc;m trọng đến hệ thống kh&iacute; hậu của cả tr&aacute;i đất&rdquo;. Thật buồn l&agrave; ta đang phải đối mặt với những vấn đề to&agrave;n cầu!

Năm 2012, Hội đồng t&igrave;nh b&aacute;o quốc gia Hoa Kỳ ban h&agrave;nh một bản b&aacute;o c&aacute;o tối mật &ldquo; Global Water Security&rdquo;, sau n&agrave;y đ&atilde; được giải m&atilde;, n&oacute;i rằng thế giới đang bước v&agrave;o một cuộc khủng hoảng nước k&eacute;o d&agrave;i. Thời gian &nbsp;minh chứng cho sự đ&uacute;ng đắn của lời cảnh b&aacute;o : Kh&ocirc;ng quốc gia n&agrave;o, cả gi&agrave;u v&agrave; ngh&egrave;o, được đứng ngo&agrave;i v&ograve;ng ảnh hưởng của nước. Gi&agrave;u c&oacute; chỉ l&agrave; lợi thế, kh&ocirc;ng phải l&agrave; sự miễn dịch trước cuộc khủng hoảng to&agrave;n cầu về nước.

Những người kh&ocirc;n ngoan đ&atilde; bắt đầu l&ecirc;n kế hoạch cho t&igrave;nh trạng thiếu nước v&agrave; bảo tồn nguồn nước. C&aacute;ch h&agrave;nh xử rất kh&aacute;c nhau. C&oacute; &nbsp;quốc gia ở thượng nguồn lợi dụng vị tr&iacute; địa l&yacute; của m&igrave;nh để nắn &nbsp;d&ograve;ng s&ocirc;ng, x&acirc;y đập thủy điện chứa nước, kh&ocirc;ng đếm xỉa đến quyền lợi của l&aacute;ng giềng ph&iacute;a hạ nguồn. Lại c&oacute; quốc gia, như Israel, vừa thỏa m&atilde;n được nhu cầu của m&igrave;nh, vừa chia sẻ với &nbsp;&ldquo;h&agrave;ng x&oacute;m&rdquo; trong c&aacute;i gọi l&agrave; nền &ldquo;ngoại giao nước&rdquo;. Họ đ&atilde; l&agrave;m như thế n&agrave;o để bắt sa mạc nở hoa?

B&ecirc;n cạnh sử dụng c&ocirc;ng nghệ hiện đại (Tưới nước nhỏ giọt, khử mặn nước biển, t&aacute;i chế nước thải&hellip;), một cơ cấu điều h&agrave;nh nước c&oacute; tr&aacute;ch nhi&ecirc;m v&agrave; minh bạch c&ugrave;ng c&aacute;c h&igrave;nh thức quản l&yacute; ti&ecirc;n tiến, nảy sinh từ những c&aacute;i đầu Do Th&aacute;i kiệt xuất, người Israel đ&atilde; chấp nhận sự đ&aacute;nh đổi. Họ từ bỏ quyền sở hữu c&aacute; nh&acirc;n v&agrave; những lợi &iacute;ch của nền kinh tế thị trường trong lĩnh vực nước để đổi lấy một hệ thống quản l&yacute;, điều tiết, định gi&aacute; v&agrave; ph&acirc;n phối nước tr&ecirc;n danh nghĩa của nh&agrave; nước với niềm tin rằng d&acirc;n được hưởng lợi nhiều nhất.

Chưa phải l&agrave; qu&aacute; muộn nếu bắt đầu từ b&acirc;y giờ

Hiện nay, sự kiện thiếu nước ngọt cho n&ocirc;ng nghiệp v&agrave; sinh hoạt của người d&acirc;n đ&atilde; trở th&agrave;nh một phần của thực đơn b&aacute;o ch&iacute; h&agrave;ng ng&agrave;y. Ch&uacute;ng ta c&oacute; thể sống kh&ocirc;ng c&oacute; ng&agrave;nh c&ocirc;ng nghiệp h&agrave;ng kh&ocirc;ng vũ trụ, nhưng kh&ocirc;ng thể sống khi kh&ocirc;ng c&oacute; nước.

Thật tiếc, c&ograve;n rất nhiều người Việt Nam cứ nghĩ ch&uacute;ng ta l&agrave; &ldquo;tỷ ph&uacute; nước&rdquo; để &ldquo;ti&ecirc;u&rdquo; nước theo nhu cầu v&agrave; rồi họ đang h&agrave;nh động theo tư duy đ&oacute; - phung ph&iacute;, thậm ch&iacute; ph&aacute; hoại!

C&aacute;c tầng nước ngầm vốn được coi l&agrave; &ldquo;của để d&agrave;nh&rdquo; của tự nhi&ecirc;n h&agrave;ng thi&ecirc;n ni&ecirc;n kỷ đ&atilde; bị h&uacute;t cạn hoặc bị &ocirc; nhiễm sau v&agrave;i chục năm.

Khi nhiều người d&acirc;n l&ecirc;n tiếng về khu c&ocirc;ng nghiệp n&agrave;o đấy xả thải chưa qua xử l&yacute; &nbsp;bức tử d&ograve;ng s&ocirc;ng, c&oacute; nh&agrave; quản l&yacute; đầu &oacute;c đ&atilde; bị l&agrave;n sương v&ocirc; tri che mờ, chế nhạo họ l&agrave; người mắc bệnh tưởng: &ldquo;c&aacute;i mụn n&agrave;o cũng l&agrave; ung thư da&rdquo;. Đến l&uacute;c nước s&ocirc;ng &aacute;nh l&ecirc;n m&agrave;u đen kỳ qu&aacute;i, thường xuy&ecirc;n bốc m&ugrave;i h&ocirc;i h&aacute;m họ mới vội v&atilde; đi l&agrave;m chuồng cho con b&ograve; đ&atilde; mất! &nbsp;Khi một d&ograve;ng s&ocirc;ng &ocirc; nhiễm n&oacute; sẽ mất đi, đ&ocirc;i khi, vĩnh viễn.

Ng&agrave;y xưa, mỗi l&uacute;c hạn h&aacute;n, vua ch&uacute;a lập đ&agrave;n cầu mưa. Ng&agrave;y nay, thật mất mặt cho x&atilde; hội văn minh khi phải k&ecirc;u gọi thần th&aacute;nh đến gi&uacute;p đỡ (Trong khi, chẳng phải ai kh&aacute;c, con người đang l&agrave;m tổn thương nghi&ecirc;m trọng đến Mẹ Thi&ecirc;n nhi&ecirc;n). Nếu kh&ocirc;ng h&agrave;nh động m&agrave; chỉ cầu Trời khấn Phật th&igrave; ng&agrave;y n&agrave;o đ&oacute; tiếng kh&oacute;c &nbsp;sợ h&atilde;i sẽ chiếm chỗ của những lời tụng niệm.

Khi nước chưa trở th&agrave;nh nỗi &aacute;m ảnh, người ta quan t&acirc;m nhiều đến cơ sở hạ tầng GTVT, y tế, gi&aacute;o dục&hellip; Ng&acirc;n s&aacute;ch nh&agrave; nước &nbsp;chi cho c&aacute;c dự &aacute;n hữu h&igrave;nh như cầu cống, bệnh viện, trường học&hellip;dễ mang lại sự ủng hộ nh&atilde;n tiền của người d&acirc;n hơn. C&ograve;n lợi &iacute;ch của cơ sở hạ tầng về nước &nbsp;chỉ c&oacute; thể cảm nhận được trong tương lai.

Để truyền cho thế hệ sau nguồn t&agrave;i nguy&ecirc;n nước đ&atilde; được cải thiện, nh&agrave; quy hoạch nước phải mưu t&iacute;nh trước tới h&agrave;ng chục năm, bởi lu&ocirc;n c&oacute; những yếu tố bất ngờ tiềm ẩn ph&iacute;a đường ch&acirc;n trời. Một nguồn cung nước dồi d&agrave;o đến đ&acirc;u cũng c&oacute; thể &nbsp;l&agrave; ảo tưởng nếu kh&ocirc;ng c&oacute; tầm nh&igrave;n về mức độ suy kiệt của n&oacute;. California l&agrave; bang gi&agrave;u nhất Hoa Kỳ. Người ta đổ x&ocirc; đến đ&oacute; để hưởng thụ lối sống của Hollywood, nghĩa l&agrave; ăn chơi, giải tr&iacute;, những thứ cần rất nhiều nước! Cali chưa bao giờ nghĩ rằng n&oacute; c&oacute; thể bị tổn thương v&igrave; thiếu nước. Vậy m&agrave;, b&acirc;y giờ, bang n&agrave;y đ&atilde; c&oacute; l&uacute;c phải ban bố t&igrave;nh trạng khẩn cấp v&agrave; &aacute;p dụng c&aacute;c biện ph&aacute;p l&acirc;u d&agrave;i hạn chế việc sử dụng nước. Cuối c&ugrave;ng l&agrave; cầu đến sự hợp t&aacute;c về c&ocirc;ng nghệ của nh&agrave; nước Do Th&aacute;i!

Thật may, ch&uacute;ng ta chưa đến mức &nbsp;đi &ldquo;xin xỏ&rdquo; v&igrave; nước. Tuy nhi&ecirc;n, để nước kh&ocirc;ng trở th&agrave;nh cuộc khủng hoảng thật sự, &nbsp;h&agrave;nh động ứng ph&oacute; ngay từ b&acirc;y giờ vẫn kh&ocirc;ng phải &nbsp;sớm. Nhất l&agrave; khi Việt Nam được đ&aacute;nh gi&aacute; l&agrave; một trong những quốc gia bị ảnh hưởng nhiều nhất của biến đổi kh&iacute; hậu.

C&aacute;c nh&agrave; bảo vệ m&ocirc;i trường h&atilde;y lắng nghe c&aacute;c d&ograve;ng s&ocirc;ng đang than v&atilde;n. Ch&uacute;ng &nbsp;bị bức tử h&agrave;ng ng&agrave;y bởi h&oacute;a chất, nước thải v&agrave; r&aacute;c thải. Chẳng phải v&ocirc; cớ, Quốc hội th&ocirc;ng qua nghị quyết cứu c&aacute;c d&ograve;ng s&ocirc;ng c&oacute; hiệu lực từ ng&agrave;y 1/7/2024. Đ&acirc;y l&agrave; một việc l&agrave;m rất tốn k&eacute;m v&agrave; c&oacute; l&uacute;c kh&ocirc;ng khả thi, nhưng kh&ocirc;ng thể n&agrave;o kh&ocirc;ng l&agrave;m. Nước với một quốc gia như m&aacute;u với con người.

Hệ thống c&ocirc;ng tr&igrave;nh thủy lợi v&agrave; c&aacute;c giải ph&aacute;p kiểm so&aacute;t nguồn nước trong qu&aacute; khứ kh&ocirc;ng c&ograve;n ph&ugrave; hợp nữa. Cần c&oacute; tiền để cải thiện. Thế nhưng mọi th&agrave;nh c&ocirc;ng trong x&atilde; hội văn minh c&ograve;n đ&ograve;i hỏi sự đổi mới tư duy, b&atilde;i bỏ những c&aacute;ch nghĩ đ&atilde; tồn tại nhiều thế kỷ. &rdquo;Kh&ocirc;ng sợ hiếm nước, chỉ sợ hiếm về tư duy đổi mới&rdquo; l&agrave; b&agrave;i học được từ Israel.

Trước hết, người Việt Nam cần hiểu rằng: Nước kh&ocirc;ng phải l&agrave; v&ocirc; tận. Từ l&uacute;c cắp s&aacute;ch đến trường, trẻ con Do Th&aacute;i đ&atilde; được dạy về gi&aacute; trị của tiết kiệm nước, về sự giới hạn của nước. Trong mỗi lớp học, v&agrave; tr&ecirc;n khắp Israel, đều treo những tấm &aacute;p ph&iacute;ch &ldquo; Kh&ocirc;ng l&atilde;ng ph&iacute; d&ugrave; chỉ một giọt nước&rdquo;. Theo họ, tư duy đ&oacute; l&agrave; giải ph&aacute;p quan trọng nhất trong tất cả c&aacute;c giải ph&aacute;p cho một thế giới đ&oacute;i nước!

V&igrave; thế, h&atilde;y sử dụng nước th&ocirc;ng minh. Chẳng hạn trồng những giống c&acirc;y ph&aacute;t triển tốt trong m&ocirc;i trường khan nước. Khi c&oacute; điều kiện, thay lối tưới ngập v&ocirc; c&ugrave;ng l&atilde;ng ph&iacute; hiện nay bằng c&ocirc;ng nghệ tưới nhỏ giọt&hellip;

<img src="https://static.fireant.vn/Upload/20240422/images/image(8).png" style="height:459px; width:650px" />

S&ocirc;ng Đa Độ, nguồn cấp nước th&ocirc; cho Hải Ph&ograve;ng đang bị nạn x&acirc;m nhập mặn đe doạ.

C&aacute;c nh&agrave; ch&iacute;nh trị đ&atilde; c&oacute; tầm nh&igrave;n về nhiều vấn đề cũng cần &nbsp;tầm nh&igrave;n về nước như c&aacute;c chuy&ecirc;n gia. Alexander Đại Đế n&oacute;i rằng :&rdquo; Một người d&ugrave; chinh phục cả thế gian đến khi chết đi kh&ocirc;ng thể sở hữu một nơi n&agrave;o kh&aacute;c trừ chỗ m&igrave;nh được ch&ocirc;n xuống. Nhưng họ &nbsp;sống m&atilde;i trong l&ograve;ng người d&acirc;n bằng c&aacute;c quyết định của m&igrave;nh.&rdquo; Chẳng phải Đại đế, kh&aacute; nhiều &nbsp;c&aacute; nh&acirc;n nhất định ở đ&uacute;ng thời điểm nhất định c&oacute; thể g&oacute;p phần thay đổi nhiều thứ chỉ bằng một c&aacute;i gật hoặc lắc đầu. V&iacute; dụ, để đất l&agrave;m nh&agrave; hay d&agrave;nh l&agrave;m hồ chứa nước? Từng c&acirc;u trả lời sẽ định h&igrave;nh cuộc sống của người d&acirc;n.

L&ograve;ng quyết t&acirc;m vốn l&agrave; điều cốt l&otilde;i trong t&acirc;m hồn người l&atilde;nh đạo. T&ocirc;i thấy điều đ&oacute; ở C&ocirc;ng ty Cấp nước Hải Ph&ograve;ng. Họ đang gồng m&igrave;nh hết sức để giảm thiểu c&aacute;c t&aacute;c hại do &ldquo; Trời gi&aacute;ng&rdquo; v&agrave;o nước. L&ograve;ng &ldquo;y&ecirc;u nước&rdquo; của họ l&agrave; một cảm x&uacute;c m&atilde;nh liệt kh&oacute; che dấu. Tất nhi&ecirc;n, thực tế khắc nghiệt lu&ocirc;n t&igrave;m ra c&aacute;ch cản trở những g&igrave; ch&uacute;ng ta mong muốn, trong đ&oacute; c&oacute; cả th&oacute;i v&ocirc; cảm của con người. Khi ch&uacute;ng t&ocirc;i b&aacute;o cho một c&aacute;n bộ m&ocirc;i trường :&rdquo; S&ocirc;ng Rế (một nguồn cấp nước th&ocirc; cho Hải Ph&ograve;ng) đang bị &ocirc; nhiễm!&rdquo; anh ta trơ như khu&ocirc;n mặt của ma nơ canh bầy trong trung t&acirc;m thương mại. Sau đ&oacute; l&agrave; lời hứa hẹn để một năm sau chứng minh cho một ch&acirc;n l&yacute; th&ocirc; r&aacute;p :&ldquo;Những ai coi thường c&aacute;c lời hứa hẹn th&igrave; sẽ &nbsp;nuốt lời cũng nhiều như thế!&rdquo;

Việt Nam l&agrave; quốc gia kh&ocirc;ng thiếu nước. Thế nhưng ch&uacute;ng ta đang phải đối mặt với thảm cảnh thiếu nước sạch, thừa nước &ocirc; nhiễm, hậu quả của sự biến đổi kh&iacute; hậu to&agrave;n cầu v&agrave; do ch&iacute;nh sự v&ocirc; minh của m&igrave;nh. Cứ đối xử với nước như hiện nay, một cuộc khủng hoảng về nước sẽ kh&ocirc;ng c&ograve;n l&agrave; &ldquo;nếu&rdquo; nữa, m&agrave; l&agrave; &ldquo;khi n&agrave;o&rdquo;.

H&atilde;y bảo vệ nguồn sống của ch&uacute;ng ta, v&igrave; nước (sạch) kh&ocirc;ng phải l&agrave; v&ocirc; tận!

<a href="https://diendandoanhnghiep.vn/nuoc-khong-phai-la-vo-tan-262247.html">H&Agrave; LINH QU&Acirc;N - Link gốc</a>

Kinh tế

Tạp chí Diễn đàn doanh nghiệp

Nước không phải là vô tận

Tô Xuân Quỳnh

Vẫn c&#242;n cho trồng rừng sản suất th&#236; 30 năm nữa kh&#244;ng kh&#225;ch g&#236; ch&#226;u phi

Vẫn còn cho trồng rừng sản suất thì 30 năm nữa không khách gì châu phi

Chuyên Bắt Đáy

Vấn đề nước rất cấp thiết rồi 

azir key

chơi như vịt cộng l&#224; tự m&#236;nh đ&#224;o mồ ch&#244;n m&#236;nh, rừng chặt hết để trồng c&#226;y ngắn ng&#224;y rồi đi ch&#233;m l&#224; phủ xanh đồi trọc. Để l&#225;ng giềng n&#243; chặn hết nước, khg lo l&#224;m hồ chứa ph&#237;a hạ lưu rồi đi n&#243;i l&#224; do biến đổi kh&#237; hậu

chơi như vịt cộng là tự mình đào mồ chôn mình, rừng chặt hết để trồng cây ngắn ngày rồi đi chém là phủ xanh đồi trọc. Để láng giềng nó chặn hết nước, khg lo làm hồ chứa phía hạ lưu rồi đi nói là do biến đổi khí hậu

Nhẫn

9 x&#225;c lu&#244;n. Dự đo&#225;n hay qu&#225; &#128077;

Mister Mạnh

Tiger

chuy&#234;n gia c&#243; t&#226;m n&#243;i ra rả chục năm về trước rồi, miền T&#226;y phải v&#224;i c&#225;i hồ Dầu Tiếng m&#224; c&#243; ch&#243; n&#224;o quan t&#226;m đ&#226;u; n&#243; lo thanh gươm l&#225; chắn với đ&#225;m đo&#224;n đội đi m&#243;c r&#225;c mấy con k&#234;nh k&#236;a

chuyên gia có tâm nói ra rả chục năm về trước rồi, miền Tây phải vài cái hồ Dầu Tiếng mà có chó nào quan tâm đâu; nó lo thanh gươm lá chắn với đám đoàn đội đi móc rác mấy con kênh kìa

Huy TRAN

B&#224;i viết hay cảnh tỉnh trước khi qu&#225; muộn.

Bài viết hay cảnh tỉnh trước khi quá muộn.

Bình Nguyễn hải

Đợi l&#250;c hạn h&#225;n thiếu nước th&#236; l&#234;n b&#224;i ăn theo. C&#243; lương t&#226;m th&#236; n&#234;u giải ph&#225;p l&#224;m sao hỗ trợ cho khu vực thiếu nước. Ăn hại qu&#225;!

Đợi lúc hạn hán thiếu nước thì lên bài ăn theo. Có lương tâm thì nêu giải pháp làm sao hỗ trợ cho khu vực thiếu nước. Ăn hại quá!

Chắc sắp tăng gi&#225; nước sạch rồi &#129315;

Chắc sắp tăng giá nước sạch rồi 🤣