Ở Indonesia, nhu cầu đầu tư tăng vọt đ&atilde; dẫn đến sự xuất hiện của nhiều chuy&ecirc;n gia t&agrave;i ch&iacute;nh tự phong v&agrave; h&agrave;ng loạt vụ lừa đảo đầu tư.

Anita Carolina sống tại th&agrave;nh phố Surabaya, Đ&ocirc;ng Java, Indonesia. Gần đ&acirc;y, c&ocirc; g&aacute;i 29 tuổi vừa học được b&agrave;i học đắt gi&aacute; l&agrave; kh&ocirc;ng n&ecirc;n tin lời những người c&oacute; sức ảnh hưởng tr&ecirc;n mạng x&atilde; hội (hay c&aacute;c influencer) để đưa ra quyết định đầu tư.

Nikkei Asia m&ocirc; tả rằng Carolina đang chật vật đ&ograve;i lại 471 triệu rupiah (tương đương 28.000 USD), khoản tiền tiết kiệm m&agrave; c&ocirc; gửi v&agrave;o Akseleran, nền tảng cho vay ngang h&agrave;ng (P2P), khoảng ba năm trước, sau khi một người nổi tiếng tr&ecirc;n mạng quảng c&aacute;o n&oacute;.

Akseleran đang đối mặt với vụ kiện từ &iacute;t nhất 19 nguy&ecirc;n đơn c&aacute;o buộc c&ocirc;ng ty g&acirc;y ra khoản lỗ khoảng 6 tỷ rupiah cho họ. Akseleran tuy&ecirc;n bố c&aacute;c vấn đề t&agrave;i ch&iacute;nh của c&ocirc;ng ty xuất ph&aacute;t từ việc một số người vay kh&ocirc;ng trả nợ.

Biến cố ấy đ&atilde; khiến Carolina cảnh gi&aacute;c hơn khi nghe theo lời khuy&ecirc;n từ những influencer t&agrave;i ch&iacute;nh (hay c&ograve;n gọi l&agrave; finfluencer). Carolina vẫn đầu tư v&agrave;o quỹ tương hỗ v&agrave; Bitcoin, nhưng hiện tại c&ocirc; tự nghi&ecirc;n cứu kỹ c&agrave;ng trước khi r&oacute;t vốn.

&ldquo;Qu&aacute; buồn khi t&ocirc;i nghe theo lời khuy&ecirc;n của họ, nhưng giờ t&ocirc;i ho&agrave;n to&agrave;n tr&aacute;nh xa họ&rdquo;, Carolina n&oacute;i với Nikkei Asia. &ldquo;Đầu tư kh&ocirc;ng n&ecirc;n được quảng c&aacute;o như một tr&ograve; chơi b&igrave;nh thường. Influencer l&agrave; người b&aacute;n h&agrave;ng, kh&ocirc;ng phải cố vấn t&agrave;i ch&iacute;nh&rdquo;.

Sự b&ugrave;ng nổ của người quảng c&aacute;o t&agrave;i ch&iacute;nh

Nhu cầu đầu tư đ&atilde; tăng nhanh ch&oacute;ng tại Indonesia, đặc biệt l&agrave; sau đại dịch COVID-19. Cơn sốt tăng nhiệt bởi những người trẻ tuổi v&agrave; được th&uacute;c đẩy bởi sự ph&aacute;t triển của c&aacute;c nền tảng kỹ thuật số c&oacute; khả năng cho ph&eacute;p người d&ugrave;ng đầu tư chỉ bằng một c&uacute; nhấp chuột.

Dữ liệu của Trung t&acirc;m Lưu k&yacute; Chứng kho&aacute;n Indonesia cho thấy, số lượng nh&agrave; đầu tư tr&ecirc;n thị trường vốn đ&atilde; tăng vọt từ 2,5 triệu v&agrave;o năm 2019 l&ecirc;n 19,2 triệu t&iacute;nh đến th&aacute;ng 10 năm nay, với 99,7% trong số đ&oacute; l&agrave; nh&agrave; đầu tư c&aacute; nh&acirc;n.

Nhiều người mới tham gia v&agrave;o lĩnh vực đầu tư thiếu kiến thức nhưng thường muốn gặt h&aacute;i lợi nhuận cao một c&aacute;ch nhanh ch&oacute;ng. T&acirc;m l&yacute; ấy khiến họ phải t&igrave;m những b&iacute; quyết đầu tư tr&ecirc;n mạng.

<img src="https://static.fireant.vn/Upload/20251212/images/image(33).png" style="height:399px; width:600px" />

Do nhu cầu đầu tư ng&agrave;y c&agrave;ng gia tăng, những influencer (người ảnh hưởng) cũng dần xuất hiện nhiều hơn. Họ thường đưa ra tư vấn về c&aacute;c lựa chọn đầu tư, từ cổ phiếu, tiền điện tử cho đến cho vay P2P.

Mặc d&ugrave; vậy, trong bối cảnh c&aacute;c trường hợp tư vấn sai lệch v&agrave; c&aacute;o buộc lừa đảo xuất hiện ng&agrave;y c&agrave;ng nhiều, Cơ quan Dịch vụ T&agrave;i ch&iacute;nh Indonesia (OJK) cuối c&ugrave;ng cũng c&oacute; động th&aacute;i để quản l&yacute; c&aacute;c influencer.

Một quy định mới của OJK - dự kiến c&oacute; hiệu lực từ ng&agrave;y 11/12 - y&ecirc;u cầu tất cả c&ocirc;ng ty chứng kho&aacute;n v&agrave; nh&agrave; m&ocirc;i giới phải thẩm định, gi&aacute;m s&aacute;t v&agrave; chịu tr&aacute;ch nhiệm ph&aacute;p l&yacute; đối với nội dung do c&aacute;c influencer m&agrave; họ thu&ecirc; quảng c&aacute;o.

B&ecirc;n cạnh đ&oacute;, c&aacute;c influencer ph&acirc;n t&iacute;ch chứng kho&aacute;n phải c&oacute; giấy ph&eacute;p h&agrave;nh nghề cố vấn đầu tư v&agrave; những người thực hiện nội dung quảng c&aacute;o phải được đăng k&yacute; l&agrave; đối t&aacute;c tiếp thị.

Ngo&agrave;i ra, những người c&oacute; sức ảnh hưởng sẽ được y&ecirc;u cầu c&ocirc;ng khai minh bạch c&aacute;c khoản trả ph&iacute; v&agrave; n&ecirc;u r&otilde; rủi ro cũng như lợi &iacute;ch của mọi khoản đầu tư, Nikkei Asia th&ocirc;ng tin th&ecirc;m.

&ldquo;Lần tới, nếu một lời khuy&ecirc;n t&agrave;i ch&iacute;nh n&agrave;o đ&oacute; xuất hiện tr&ecirc;n trang c&aacute; nh&acirc;n của bạn, h&atilde;y tạm dừng một ch&uacute;t. Một lời khuy&ecirc;n g&acirc;y sốt kh&ocirc;ng đồng nghĩa n&oacute; đ&aacute;ng tin cậy&rdquo;, OJK nhấn mạnh trong một chiến dịch truyền th&ocirc;ng v&agrave;o th&aacute;ng 10.

&ldquo;Trước khi h&agrave;nh động dựa tr&ecirc;n gợi &yacute; của một finfluencer, h&atilde;y kiểm tra nhanh l&yacute; lịch của họ&rdquo;, OJK n&oacute;i th&ecirc;m, đồng thời khuy&ecirc;n người d&acirc;n n&ecirc;n t&igrave;m kiếm sự hướng dẫn từ c&aacute;c cố vấn t&agrave;i ch&iacute;nh chuy&ecirc;n nghiệp.

Bộ Truyền th&ocirc;ng v&agrave; Kỹ thuật số Indonesia cũng đang xem x&eacute;t việc họ n&ecirc;n ch&iacute;nh thức quản l&yacute; những người c&oacute; sức ảnh hưởng trong lĩnh vực t&agrave;i ch&iacute;nh hay kh&ocirc;ng.

C&aacute;c chuy&ecirc;n gia cho rằng ch&iacute;nh &ldquo;nỗi sợ bỏ lỡ&rdquo; (FOMO) đ&atilde; khiến nhiều nh&agrave; đầu tư mới vướng v&agrave;o lừa đảo. C&ugrave;ng với đ&oacute;, sự tiếp x&uacute;c li&ecirc;n tục với mạng x&atilde; hội cũng l&agrave; một yếu tố kh&aacute;c.

Một cuộc khảo s&aacute;t năm 2023 của Trung t&acirc;m Nghi&ecirc;n cứu Kinh tế v&agrave; Luật ph&aacute;p (CELIOS) cho thấy 70% người trả lời tin tưởng c&aacute;c finfluencer, ngang bằng mức 69,5% đối với c&aacute;c chuy&ecirc;n gia t&agrave;i ch&iacute;nh c&oacute; chứng chỉ.

C&aacute;ch kể chuyện của c&aacute;c finfluencer thường rất gần gũi v&agrave; thuyết phục. Một số người c&ograve;n khoe khoang sự gi&agrave;u c&oacute; v&agrave; lợi nhuận t&agrave;i ch&iacute;nh m&agrave; họ đạt được từ c&aacute;c khoản đầu tư nhằm dụ dỗ những người kh&aacute;c l&agrave;m theo.

H&agrave;ng loạt cạm bẫy kh&aacute;c

Akseleran l&agrave; một trong số nhiều nền tảng cho vay P2P đ&atilde; thu h&uacute;t sự quan t&acirc;m của c&ocirc;ng ch&uacute;ng Indonesia trong những th&aacute;ng gần đ&acirc;y, sau khi họ kh&ocirc;ng thanh to&aacute;n cho c&aacute;c nh&agrave; đầu tư.

C&aacute;c nền tảng cũng gặp rắc tương tự l&agrave; KoinP2P, Crowde v&agrave; Dana Syariah Indonesia. Th&aacute;ng trước, OJK th&ocirc;ng b&aacute;o họ đ&atilde; thu hồi giấy ph&eacute;p của Crowde v&agrave; hợp t&aacute;c với cảnh s&aacute;t để điều tra h&agrave;nh vi tội phạm đối với một số c&ocirc;ng ty kh&aacute;c.

Đ&acirc;y l&agrave; những startup cho vay P2P mới nhất ph&aacute; sản trong 2 năm qua tại Indonesia. V&agrave;i năm trước, c&aacute;c nền tảng n&agrave;y xuất hiện như &ldquo;nấm sau mưa&rdquo; nhằm cố gắng kiếm lời từ việc cấp khoản vay cho những người kh&ocirc;ng c&oacute; t&agrave;i khoản ng&acirc;n h&agrave;ng hoặc chưa thể tiếp cận dịch vụ ng&acirc;n h&agrave;ng.

C&aacute;c nền tảng n&agrave;y kết nối người cho vay c&aacute; nh&acirc;n với người đi vay, thường l&agrave; c&aacute;c doanh nghiệp nhỏ gặp kh&oacute; khăn trong việc vay vốn ng&acirc;n h&agrave;ng. Nhiều người cho vay l&agrave; thế hệ millennial v&agrave; Gen Z trẻ tuổi. Họ biết đến m&ocirc; h&igrave;nh cho vay th&ocirc;ng qua c&aacute;c finfluencer.

Cho vay P2P kh&ocirc;ng phải lĩnh vực duy nhất m&agrave; c&aacute;c nh&agrave; đầu tư biến th&agrave;nh nạn nh&acirc;n. Trong v&agrave;i năm qua, h&agrave;ng chục ngh&igrave;n người đ&atilde; phải chịu lỗ h&agrave;ng ngh&igrave;n tỷ rupiah sau khi r&oacute;t tiền v&agrave;o c&aacute;c m&aacute;nh lới như giao dịch robot v&agrave; quyền chọn nhị ph&acirc;n.

C&aacute;c influencer quảng c&aacute;o những m&aacute;nh lới đ&oacute;, chẳng hạn như Indra Kesuma v&agrave; Doni Salmanan, 2 đối tượng đ&atilde; lĩnh &aacute;n v&igrave; tội gian lận v&agrave; rửa tiền.

OJK phải đối mặt với l&agrave;n s&oacute;ng chỉ tr&iacute;ch v&igrave; kh&ocirc;ng bảo vệ được c&aacute;c nh&agrave; đầu tư. Trước đ&acirc;y, trọng t&acirc;m của cơ quan n&agrave;y l&agrave; đ&oacute;ng cửa c&aacute;c trang web v&agrave; ứng dụng di động li&ecirc;n quan đến c&aacute;c c&ocirc;ng ty c&ocirc;ng nghệ t&agrave;i ch&iacute;nh bất hợp ph&aacute;p.

Song, c&aacute;c nh&agrave; chức tr&aacute;ch kh&ocirc;ng thể ngăn chặn t&igrave;nh trạng lừa đảo v&igrave; c&aacute;c doanh nghiệp mới li&ecirc;n tục xuất hiện, Nikkei Asia cho hay.

B&agrave; Friderica Widyasari Dewi, Gi&aacute;m đốc phụ tr&aacute;ch gi&aacute;m s&aacute;t lĩnh vực t&agrave;i ch&iacute;nh v&agrave; bảo vệ người ti&ecirc;u d&ugrave;ng của OJK, cho biết họ đ&atilde; đ&oacute;ng cửa hoặc chặn tổng cộng 13.229 tổ chức t&agrave;i ch&iacute;nh bất hợp ph&aacute;p từ năm 2017 đến th&aacute;ng 9 năm nay.

Trong đ&oacute;, hơn 80% tổ chức t&agrave;i ch&iacute;nh cung cấp c&aacute;c khoản vay trực tuyến, một số kh&aacute;c l&agrave; c&aacute;c nền tảng đầu tư v&agrave; cầm đồ.

Linh Phong/Nikkei Asia

<a href="https://taichinhdoanhnghiep.net.vn/nguy-co-lua-dao-dau-tu-o-indonesia-vi-chuyen-gia-tren-mang-d63361.html">Link gốc</a>

Ở Indonesia, nhu cầu đầu tư tăng vọt đã dẫn đến sự xuất hiện của nhiều chuyên gia tài chính tự phong và hàng loạt vụ lừa đảo đầu tư.

Thế giới

Tài chính doanh nghiệp

Nguy cơ lừa đảo đầu tư ở Indonesia vì chuyên gia trên mạng

Liêu yếu

Đ&#244;ng l&#224;o n&#243; cũng lừa c&#243; thua g&#236; indo

Đông lào nó cũng lừa có thua gì indo

Chứng Đông Lào Bật Thầy Kéo Trụ Dụ Gà

Để vượn tao l&#249;a th&#234;m mớ g&#224;