Lịch sử c&oacute; lẽ sẽ ghi nhớ năm 2025 l&agrave; thời điểm c&aacute;c tập đo&agrave;n năng lượng cuối c&ugrave;ng cũng th&ocirc;i &ldquo;giả vờ&rdquo; rằng đang tồn tại một &ldquo;khủng hoảng kh&iacute; hậu&rdquo;.

<img alt="" src="https://static.fireant.vn/Upload/20251228/images/energy-transition20251227210659.png" style="height:297px; width:600px" />

Khủng hoảng chuyển dịch năng lượng c&oacute; thể dẫn tới sự ph&acirc;n cực to&agrave;n cầu. (Ảnh: AFP)

Suốt một thập kỷ, một m&agrave;n kịch phi l&yacute; đ&atilde; diễn ra khi những &ocirc;ng lớn dầu kh&iacute; vừa xin lỗi v&igrave; hoạt động kinh doanh cốt l&otilde;i của m&igrave;nh, vừa tuy&ecirc;n thệ trung th&agrave;nh với một &ldquo;chuyển dịch xanh&rdquo; chủ yếu chỉ tồn tại trong tr&iacute; tưởng tượng của c&aacute;c quan chức phương T&acirc;y. Nhưng giờ đ&acirc;y, bức m&agrave;n dường như đ&atilde; kh&eacute;p lại.

ExxonMobil, một trong những nh&agrave; khai th&aacute;c năng lượng lớn nhất thế giới, đ&atilde; cắt giảm 10 tỷ USD khỏi c&aacute;c cam kết đầu tư carbon thấp đến năm 2030. Đồng thời, c&ocirc;ng ty cho biết mức tăng lợi nhuận 25 tỷ USD trong giai đoạn 2024-2030 sẽ chủ yếu đến từ việc gia tăng sản lượng dầu kh&iacute;, đưa sản lượng h&agrave;ng ng&agrave;y l&ecirc;n 5,5 triệu th&ugrave;ng dầu quy đổi v&agrave;o cuối thập kỷ n&agrave;y.

Đ&acirc;y kh&ocirc;ng phải l&agrave; việc một doanh nghiệp từ bỏ tr&aacute;ch nhiệm với kh&iacute; hậu, m&agrave; l&agrave; sự thừa nhận muộn m&agrave;ng một điều vốn đ&atilde; qu&aacute; r&otilde;: Con đường do &ldquo;tổ hợp c&ocirc;ng nghiệp kh&iacute; hậu&rdquo; vạch ra vừa t&agrave;n ph&aacute; kinh tế, vừa bất khả thi về vận h&agrave;nh - ngay cả khi c&oacute; trợ cấp khổng lồ từ ch&iacute;nh phủ.

Trong nhiều năm, chiến lược năng lượng to&agrave;n cầu mang m&agrave;u sắc si&ecirc;u thực. C&aacute;c c&ocirc;ng ty đ&atilde; x&acirc;y dựng thế giới hiện đại dựa tr&ecirc;n c&aacute;c hydrocarbon c&oacute; mật độ năng lượng cao lại chiều theo những người ca ngợi tuabin gi&oacute; v&agrave; pin mặt trời như nguồn lực vận h&agrave;nh nền văn minh. Nhưng thực tế - cứng rắn v&agrave; kh&ocirc;ng khoan nhượng - đ&atilde; chen ngang cuộc vui ảo gi&aacute;c đ&oacute;.

ExxonMobil cho biết c&aacute;c khoản đầu tư carbon thấp sẽ phụ thuộc v&agrave;o mức độ hỗ trợ ch&iacute;nh s&aacute;ch v&agrave; nhu cầu của kh&aacute;ch h&agrave;ng. N&oacute;i theo ng&ocirc;n ngữ doanh nghiệp, điều đ&oacute; c&oacute; nghĩa l&agrave; chi ti&ecirc;u cho c&aacute;c dự &aacute;n xanh sẽ bị tạm dừng, trừ khi ch&iacute;nh phủ d&ugrave;ng tiền thuế của ch&uacute;ng ta để trợ cấp rủi ro hoặc cho đến khi thực sự c&oacute; thị trường.

Những si&ecirc;u dự &aacute;n từng được tung h&ocirc; l&agrave; tương lai nay đứng trước nguy cơ bị ho&atilde;n lại. V&igrave; sao? Bởi nếu kh&ocirc;ng c&oacute; tiền hỗ trợ từ người nộp thuế, b&agrave;i to&aacute;n kinh tế của việc ch&ocirc;n một &ldquo;thức ăn của c&acirc;y trồng&rdquo; như CO₂ xuống l&ograve;ng đất đơn giản l&agrave; kh&ocirc;ng hiệu quả - v&agrave; tr&aacute;i với lẽ thường.

Ng&agrave;nh năng lượng đang xoay trục từ chiến lược &ldquo;ph&aacute;t triển xanh bằng mọi gi&aacute;&rdquo; sang &ldquo;lợi nhuận trước, chuyển dịch sau&rdquo;. C&aacute;c dự &aacute;n &ldquo;xanh&rdquo; bị đẩy xuống một rổ vốn thứ yếu - mang t&iacute;nh biểu trưng cho PR nhiều hơn l&agrave; hoạt động cốt l&otilde;i.

Shell v&agrave; Aker BP của ch&acirc;u &Acirc;u c&ugrave;ng Enbridge của Canada đ&atilde; r&uacute;t khỏi S&aacute;ng kiến Mục ti&ecirc;u Dựa tr&ecirc;n Khoa học (Science Based Targets) nhằm thiết lập &ldquo;cắt giảm ph&aacute;t thải dựa tr&ecirc;n khoa học&rdquo;. Đ&acirc;y l&agrave; bước l&ugrave;i khỏi thứ được gọi l&agrave; &ldquo;khung ph&aacute;t thải r&ograve;ng bằng 0 đ&aacute;ng tin cậy, dựa tr&ecirc;n khoa học&rdquo;, bởi ở đ&oacute; kh&ocirc;ng c&oacute; sự đ&aacute;ng tin lẫn cơ sở khoa học. Đ&oacute; l&agrave; một thỏa ước tự s&aacute;t về ch&iacute;nh trị. C&aacute;c tập đo&agrave;n năng lượng nh&igrave;n thấy m&eacute;p vực v&agrave; đ&atilde; từ chối nhảy xuống.

Tập đo&agrave;n đa quốc gia Anh BP, sau khi từ bỏ lời hứa &ldquo;Beyond Petroleum&rdquo; (Vượt ra ngo&agrave;i dầu mỏ), đ&atilde; tăng chi ti&ecirc;u cho dầu kh&iacute; v&agrave; nới lỏng c&aacute;c mục ti&ecirc;u năng lượng t&aacute;i tạo.

ENEOS Holdings, một doanh nghiệp lọc dầu của Nhật Bản, đ&atilde; hủy bỏ c&aacute;c mục ti&ecirc;u khai th&aacute;c hydro. Giải th&iacute;ch về quyết định n&agrave;y, CEO Tomohide Miyata cho biết &ldquo;qu&aacute; tr&igrave;nh chuyển sang một x&atilde; hội trung h&ograve;a carbon dường như đang chững lại&rdquo;.

Những c&uacute; &ldquo;quay xe&rdquo; n&agrave;y cho thấy sự trở lại của tư duy ch&iacute;nh s&aacute;ch thực tế. Nhu cầu năng lượng kh&ocirc;ng tự biến mất chỉ v&igrave; c&aacute;c ch&iacute;nh trị gia ph&aacute;t biểu tại c&aacute;c hội nghị kh&iacute; hậu, hay c&aacute;c tập đo&agrave;n r&oacute;t tiền v&agrave;o c&aacute;c chương tr&igrave;nh ESG, hoặc ch&iacute;nh phủ cố kiểm so&aacute;t mức ti&ecirc;u thụ cũng như lựa chọn thiết bị gia dụng v&agrave; &ocirc; t&ocirc; của người d&acirc;n.

Việc nh&igrave;n lại v&agrave; nghi ngờ một cuộc &ldquo;chuyển dịch xanh&rdquo; vốn được định sẵn l&agrave; thất bại l&agrave; tin mừng đối với b&agrave; mẹ đơn th&acirc;n ở Mỹ đang chật vật t&iacute;nh to&aacute;n chi ph&iacute; sưởi ấm m&ugrave;a đ&ocirc;ng, với chủ doanh nghiệp nhỏ ở Anh bị b&oacute;p nghẹt lợi nhuận bởi một trong những mức gi&aacute; điện thương mại cao nhất thế giới. V&agrave; với h&agrave;ng tỷ người ở c&aacute;c nước đang ph&aacute;t triển, sự xoay trục n&agrave;y c&oacute; thể l&agrave; lối tho&aacute;t khỏi v&ograve;ng ngh&egrave;o đ&oacute;i k&eacute;o d&agrave;i qua nhiều thế hệ.

C&acirc;u hỏi đặt ra l&uacute;c n&agrave;y l&agrave; liệu c&aacute;c ch&iacute;nh phủ c&oacute; chịu thừa nhận điều m&agrave; c&aacute;c doanh nghiệp đ&atilde; l&agrave;m r&otilde; hay kh&ocirc;ng: Rằng qu&aacute; tr&igrave;nh chuyển dịch năng lượng chỉ l&agrave; một ảo tưởng, được kho&aacute;c l&ecirc;n lớp ng&ocirc;n từ khoa học v&agrave; t&ocirc; vẽ bằng đạo đức giả. Hay họ sẽ tiếp tục gia tăng trợ cấp v&agrave; c&aacute;c quy định quản l&yacute;?

Rất c&oacute; thể thế giới sẽ chứng kiến một sự ph&acirc;n t&aacute;ch: Một b&ecirc;n l&agrave; bộ m&aacute;y quan li&ecirc;u phương T&acirc;y, đặc biệt ở ch&acirc;u &Acirc;u, tiếp tục trượt dốc kinh tế dưới g&aacute;nh nặng mệnh lệnh v&agrave; thuế kh&oacute;a; b&ecirc;n kia l&agrave; c&aacute;c ch&iacute;nh phủ thực dụng, nhiều nước trong số đ&oacute; ở ch&acirc;u &Aacute;, theo đuổi thịnh vượng bằng những loại nhi&ecirc;n liệu v&agrave; c&ocirc;ng nghệ thực sự hiệu quả, theo &ocirc;ng Vijay Jayaraj, cộng t&aacute;c vi&ecirc;n nghi&ecirc;n cứu khoa học tại CO₂ Coalition, Fairfax, bang Virginia (Mỹ).

Nh.Thạch-AFP

<a href="https://petrotimes.vn/nganh-dau-khi-thuc-tinh-truoc-gioi-han-cua-chuyen-dich-xanh-736279.html">Link gốc</a>

Lịch sử có lẽ sẽ ghi nhớ năm 2025 là thời điểm các tập đoàn năng lượng cuối cùng cũng thôi “giả vờ” rằng đang tồn tại một “khủng hoảng khí hậu”.

Thế giới

PetroTimes

Ngành dầu khí "thức tỉnh" trước giới hạn của chuyển dịch xanh

Trần Quốc Thuận

V&#224;ng đen lại tiếp tục b&#249;ng nổ sau cơn m&#234; muội. Trước hết mấy anh thượng nguồn sẽ c&#243; một giai đoạn chạy hết c&#244;ng suất nh&#233;

Vàng đen lại tiếp tục bùng nổ sau cơn mê muội. Trước hết mấy anh thượng nguồn sẽ có một giai đoạn chạy hết công suất nhé

Điền Vỹ

B&#224;i viết tr&#234;n c&#243; nhắc đến ENEOS holding, họ cũng đang dựa v&#224;o HID để c&#243; được t&#224;i sản xanh trước &#225;p lực giảm ph&#225;t thải từ c&#225;c đối t&#225;c t&#224;i ch&#237;nh quốc tế.

Bài viết trên có nhắc đến ENEOS holding, họ cũng đang dựa vào HID để có được tài sản xanh trước áp lực giảm phát thải từ các đối tác tài chính quốc tế.

ngaythanhbinh

HID đầu ng&#224;nh chuyển đổi xanh, v&#224; chủ tịch Hu&#226;n vừa l&#234;n website PetroVietnam đ&#225;nh gi&#225; tổng thể. HID rất tiềm năng.

HID đầu ngành chuyển đổi xanh, và chủ tịch Huân vừa lên website PetroVietnam đánh giá tổng thể. HID rất tiềm năng.