Cắt giảm nh&acirc;n sự, thu hẹp mạng lưới, điều g&igrave; đang xảy ra trong chiến lược ph&aacute;t triển của c&aacute;c ng&acirc;n h&agrave;ng thương mại? Động lực ph&iacute;a sau diễn biến n&agrave;y l&agrave; g&igrave;?

<img alt="" src="https://static.fireant.vn/Upload/20250529/images/11-4.jpg" style="height:399px; width:607px" />

SCB đ&atilde; chấm dứt hoạt động 145 ph&ograve;ng giao dịch t&iacute;nh từ l&uacute;c bị kiểm so&aacute;t đặc biệt cho đến nay. Ảnh: L&Ecirc; VŨ

Thu hẹp sớm hơn dự b&aacute;o?

Sẽ c&oacute; 11.000 chi nh&aacute;nh ng&acirc;n h&agrave;ng, tương đương 18% mạng lưới b&aacute;n lẻ ở khu vực Đ&ocirc;ng Nam &Aacute;, bị đ&oacute;ng cửa v&agrave;o năm 2030; trong đ&oacute; s&aacute;u thị trường thu hẹp gồm Singapore, Brunei, Malaysia, Th&aacute;i Lan, Indonesia, Philippines; bốn thị trường mở rộng nhẹ l&agrave; Việt Nam, L&agrave;o, Campuchia, Myanmar do mật độ chi nh&aacute;nh/100.000 d&acirc;n c&ograve;n thấp v&agrave; nhu cầu bao phủ t&agrave;i ch&iacute;nh vẫn tăng. Đ&oacute; l&agrave; dự b&aacute;o của C&ocirc;ng ty tư vấn Roland Berger trong một b&aacute;o c&aacute;o ph&aacute;t h&agrave;nh c&aacute;ch đ&acirc;y bốn năm.

Tuy nhi&ecirc;n, nh&igrave;n v&agrave;o động th&aacute;i đ&oacute;ng cửa một loạt đơn vị kinh doanh của một số ng&acirc;n h&agrave;ng gần đ&acirc;y, phải chăng xu hướng thu hẹp mạng lưới tại thị trường Việt Nam đang diễn ra sớm hơn?

Đơn cử như VietinBank - ng&acirc;n h&agrave;ng c&oacute; số điểm giao dịch lớn thứ 3 trong hệ thống, h&ocirc;m 21-5-2025 th&ocirc;ng b&aacute;o chấm dứt hoạt động hai ph&ograve;ng giao dịch (PGD) tại th&agrave;nh phố H&agrave; Nội từ ng&agrave;y 9-6-2025, n&acirc;ng số lượng PGD bị đ&oacute;ng cửa l&ecirc;n 12 PGD chỉ t&iacute;nh từ đầu th&aacute;ng 5-2025 đến nay (26-5-2025). Trước đ&oacute;, ng&agrave;y 31-3 v&agrave; ng&agrave;y 1-4, ng&acirc;n h&agrave;ng n&agrave;y đ&atilde; chấm dứt hoạt động của 25 PGD.

Hay như mạng lưới của Sacombank, sau khi giảm 6 PGD trong năm 2024, gần đ&acirc;y ng&acirc;n h&agrave;ng n&agrave;y tiếp tục ra nghị quyết về chủ trương chấm dứt hoạt động của 5 PGD trực thuộc khu vực TPHCM.

C&aacute;c ng&acirc;n h&agrave;ng nhất định phải giữ lại c&aacute;c điểm giao dịch &ldquo;flagship&rdquo; tại những vị tr&iacute; đắc địa, thậm ch&iacute; c&ograve;n c&oacute; thể mở rộng th&ecirc;m m&ocirc; h&igrave;nh n&agrave;y, đồng thời t&aacute;i thiết kế c&aacute;c điểm n&agrave;y th&agrave;nh trung t&acirc;m tư vấn, trải nghiệm kh&aacute;ch h&agrave;ng, cung cấp c&aacute;c dịch vụ t&agrave;i ch&iacute;nh phức tạp hơn như tư vấn quản l&yacute; t&agrave;i sản cho kh&aacute;ch h&agrave;ng c&oacute; thu nhập cao, tư vấn t&agrave;i ch&iacute;nh, kinh doanh cho c&aacute;c doanh nghiệp vừa v&agrave; nhỏ, cũng như tạo ra một kh&ocirc;ng gian l&agrave;m việc chung hiện đại.

SCB cũng sẽ đ&oacute;ng cửa th&ecirc;m 3 PGD tại TPHCM từ ng&agrave;y 17-5-2025, n&acirc;ng số lượng đơn vị kinh doanh đ&atilde; chấm dứt hoạt động l&ecirc;n đến 145 điểm t&iacute;nh từ l&uacute;c bị kiểm so&aacute;t đặc biệt cho đến nay, như l&agrave; một trong những giải ph&aacute;p t&aacute;i cơ cấu, tối ưu h&oacute;a chi ph&iacute;, mạng lưới để n&acirc;ng cao hiệu quả hoạt động.

C&ocirc;ng cuộc chuyển đổi số diễn ra nhanh ch&oacute;ng trong thời gian qua đ&atilde; tạo điều kiện cho c&aacute;c ng&acirc;n h&agrave;ng thu hẹp mạng lưới, giao dịch của kh&aacute;ch h&agrave;ng đ&atilde; chuyển mạnh từ trực tiếp sang k&ecirc;nh số, đặc biệt l&agrave; trong giai đoạn đại dịch Covid-19. Hiện nay nhiều nghiệp vụ đ&atilde; c&oacute; thể thực hiện tr&ecirc;n c&aacute;c nền tảng Mobile Banking, Internet Banking, từ c&aacute;c nghiệp vụ đơn giản như thanh to&aacute;n, chuyển tiền, cho đến c&aacute;c hoạt động gửi tiền hay cho vay. Khung ph&aacute;p l&yacute; v&agrave; c&ocirc;ng nghệ hỗ trợ eKYC cho ph&eacute;p kh&aacute;ch h&agrave;ng mở t&agrave;i khoản, định danh, k&yacute; hợp đồng vay trực tuyến; chuẩn h&oacute;a chữ k&yacute; số, e-contract... n&ecirc;n kh&aacute;ch h&agrave;ng kh&ocirc;ng c&ograve;n qu&aacute; phụ thuộc v&agrave;o c&aacute;c điểm giao dịch vật l&yacute;.

C&aacute;c ng&acirc;n h&agrave;ng đang muốn tối ưu h&oacute;a chi ph&iacute;, cải thiện c&aacute;c hệ số quản trị như chi ph&iacute; tr&ecirc;n thu nhập (CIR), do đ&oacute; sau khi đ&atilde; đầu tư mạnh mẽ v&agrave;o c&ocirc;ng cuộc số h&oacute;a v&agrave; c&aacute;c k&ecirc;nh giao dịch trực tuyến trong những năm qua, bước tiếp theo - cắt giảm c&aacute;c điểm giao dịch vật l&yacute; - l&agrave; điều c&oacute; thể thấy trước. Thực tế cho thấy việc vận h&agrave;nh một điểm giao dịch truyền thống kh&aacute; tốn k&eacute;m, từ chi ph&iacute; thu&ecirc; mặt bằng, quỹ lương, đến bảo vệ an ninh kho quỹ...

Hiện nay, c&aacute;c ng&acirc;n h&agrave;ng c&ograve;n phải đối mặt với khả năng bi&ecirc;n l&atilde;i r&ograve;ng thu hẹp trước xu hướng nợ xấu gia tăng, một số nguồn thu ph&iacute; dịch vụ như bảo hiểm, tr&aacute;i phiếu doanh nghiệp sụt giảm, cũng như sự cạnh tranh quyết liệt từ c&aacute;c c&ocirc;ng ty c&ocirc;ng nghệ t&agrave;i ch&iacute;nh (FinTech) v&agrave; c&aacute;c ng&acirc;n h&agrave;ng số thế hệ mới.

V&igrave; vậy, c&aacute;c ng&acirc;n h&agrave;ng c&agrave;ng c&oacute; động lực cắt giảm chi ph&iacute; vận h&agrave;nh mạng lưới vật l&yacute; v&agrave; t&aacute;i ph&acirc;n bổ ng&acirc;n s&aacute;ch v&agrave;o đầu tư c&ocirc;ng nghệ mới như tr&iacute; tuệ nh&acirc;n tạo (AI), dịch vụ đ&aacute;m m&acirc;y (cloud) hay an ninh mạng (cyber security).

C&ograve;n l&yacute; do n&agrave;o kh&aacute;c?

Tại cuộc họp đại hội đồng cổ đ&ocirc;ng thường ni&ecirc;n năm 2025 mới đ&acirc;y, l&atilde;nh đạo VietinBank chia sẻ kế hoạch dự kiến cắt v&agrave;i trăm điểm giao dịch v&agrave; thay thế bằng nền tảng số, ứng dụng AI v&agrave;o hoạt động quản trị v&agrave; chăm s&oacute;c kh&aacute;ch h&agrave;ng, số h&oacute;a hoạt động để phục vụ kh&aacute;ch h&agrave;ng tốt hơn v&agrave; tăng trải nghiệm kh&aacute;ch h&agrave;ng. Hiện tỷ lệ giao dịch qua k&ecirc;nh điện tử của VietinBank đ&atilde; đạt mức kỷ lục 99%, cho ph&eacute;p ng&acirc;n h&agrave;ng cơ cấu lại mạng lưới PGD, giảm bớt ở đ&ocirc; thị v&agrave; tăng cường ở v&ugrave;ng s&acirc;u, v&ugrave;ng xa.

Cần lưu &yacute;, c&aacute;c ng&acirc;n h&agrave;ng thời gian qua chủ yếu chấm dứt hoạt động của c&aacute;c điểm giao dịch tại c&aacute;c th&agrave;nh phố lớn như H&agrave; Nội v&agrave; TPHCM. Thứ nhất l&agrave; do mạng lưới ng&acirc;n h&agrave;ng tại c&aacute;c khu vực n&agrave;y đ&atilde; qu&aacute; d&agrave;y đặc. Thứ hai l&agrave; kh&aacute;ch h&agrave;ng tại c&aacute;c th&agrave;nh phố lớn ng&agrave;y c&agrave;ng quen thuộc với c&aacute;c dịch vụ giao dịch trực tuyến, n&ecirc;n kh&ocirc;ng c&ograve;n qu&aacute; phụ thuộc v&agrave;o c&aacute;c điểm giao dịch vật l&yacute;. Thứ ba l&agrave; việc đ&oacute;ng cửa c&aacute;c điểm giao dịch tại c&aacute;c th&agrave;nh phố lớn cũng tạo điều kiện cho c&aacute;c ng&acirc;n h&agrave;ng c&oacute; cơ hội mở rộng mạng lưới tại c&aacute;c khu vực kh&aacute;c.

Theo quy định về mạng lưới hiện nay tại Th&ocirc;ng tư 32/2024/TT-NHNN ng&agrave;y 30-6-2024, số lượng chi nh&aacute;nh v&agrave; PGD được th&agrave;nh lập phải đảm bảo theo mức vốn điều lệ của ng&acirc;n h&agrave;ng. Cụ thể, PGD tại khu vực nội th&agrave;nh TPHCM v&agrave; H&agrave; Nội phải tương ứng với mức vốn điều lệ 100 tỉ đồng/PGD, PGD tại ngoại th&agrave;nh TPHCM v&agrave; H&agrave; Nội c&ugrave;ng c&aacute;c tỉnh, th&agrave;nh phố trực thuộc trung ương kh&aacute;c l&agrave; 20 tỉ đồng/PGD. Như vậy, việc đ&oacute;ng cửa 1 PGD thuộc khu vực nội th&agrave;nh TPHCM v&agrave; H&agrave; Nội tương đương với khả năng mở th&ecirc;m 5 PGD mới tại c&aacute;c địa b&agrave;n c&ograve;n lại.

B&ecirc;n cạnh đ&oacute;, cũng theo quy định của Th&ocirc;ng tư 32, ng&acirc;n h&agrave;ng thương mại đ&atilde; được thay đổi địa điểm đặt trụ sở chi nh&aacute;nh, PGD trong phạm vi địa b&agrave;n tỉnh, th&agrave;nh phố trực thuộc trung ương v&agrave; giữa c&aacute;c tỉnh, th&agrave;nh phố trực thuộc trung ương. Theo đ&oacute;, c&aacute;c ng&acirc;n h&agrave;ng c&oacute; thể linh hoạt chuyển đổi địa điểm giao dịch giữa c&aacute;c tỉnh, th&agrave;nh với nhau, miễn sao đảm bảo điều kiện kh&ocirc;ng được thay đổi địa điểm đặt trụ sở chi nh&aacute;nh, PGD từ khu vực n&ocirc;ng th&ocirc;n đến khu vực kh&ocirc;ng phải v&ugrave;ng n&ocirc;ng th&ocirc;n.

Việc sắp xếp lại mạng lưới ph&acirc;n bổ đ&aacute;p ứng chiến lược t&agrave;i ch&iacute;nh to&agrave;n diện hay số h&oacute;a hoạt động ng&acirc;n h&agrave;ng đ&ograve;i hỏi c&aacute;c ng&acirc;n h&agrave;ng cũng phải c&oacute; những chiến lược ph&ugrave; hợp. Đầu ti&ecirc;n, c&aacute;c ng&acirc;n h&agrave;ng nhất định phải giữ lại c&aacute;c điểm giao dịch &ldquo;flagship&rdquo; tại những vị tr&iacute; đắc địa, thậm ch&iacute; c&ograve;n c&oacute; thể mở rộng th&ecirc;m m&ocirc; h&igrave;nh n&agrave;y, đồng thời t&aacute;i thiết kế c&aacute;c điểm n&agrave;y th&agrave;nh trung t&acirc;m tư vấn, trải nghiệm kh&aacute;ch h&agrave;ng, cung cấp c&aacute;c dịch vụ t&agrave;i ch&iacute;nh phức tạp hơn như tư vấn quản l&yacute; t&agrave;i sản cho kh&aacute;ch h&agrave;ng c&oacute; thu nhập cao, tư vấn t&agrave;i ch&iacute;nh, phương &aacute;n kinh doanh cho c&aacute;c doanh nghiệp nhỏ v&agrave; vừa, cũng như tạo ra một kh&ocirc;ng gian l&agrave;m việc chung hiện đại.

Để l&agrave;m được điều n&agrave;y, c&aacute;c ng&acirc;n h&agrave;ng bắt buộc phải t&aacute;i đ&agrave;o tạo bộ phận giao dịch vi&ecirc;n, ph&aacute;t triển kinh doanh th&agrave;nh &ldquo;digital coach&rdquo;, chuy&ecirc;n vi&ecirc;n b&aacute;n ch&eacute;o đa sản phẩm, đồng thời cần x&acirc;y dựng lộ tr&igrave;nh nghề nghiệp mới để giữ nh&acirc;n t&agrave;i, cũng như giảm mức độ kh&aacute;ng cự khi tinh giản. Việc c&aacute;c ng&acirc;n h&agrave;ng thời gian gần đ&acirc;y li&ecirc;n tục cắt giảm nh&acirc;n sự với số lượng lớn l&agrave; minh chứng r&otilde; nhất cho thấy số h&oacute;a hoạt động đang l&agrave;m thay đổi lộ tr&igrave;nh nghề nghiệp v&agrave; cấu tr&uacute;c nh&acirc;n sự tại c&aacute;c ng&acirc;n h&agrave;ng mạnh mẽ như thế n&agrave;o.

Với c&aacute;c giao dịch thuần t&uacute;y đơn giản như nộp/r&uacute;t tiền mặt, c&aacute;c ng&acirc;n h&agrave;ng sẽ chuyển sang kiosk tự phục vụ 24/7 hoặc đối t&aacute;c đại l&yacute;/thu hộ, với chiến lược ph&aacute;t triển c&aacute;c đại l&yacute; thanh to&aacute;n rộng khắp. D&ugrave; vậy, với những ph&acirc;n kh&uacute;c kh&aacute;ch h&agrave;ng lớn tuổi, v&ugrave;ng n&ocirc;ng th&ocirc;n, r&otilde; r&agrave;ng chưa sẵn s&agrave;ng số h&oacute;a 100% m&agrave; phải cần chuyển đổi từng bước, bổ sung hotline video để hướng dẫn hoặc tổ chức c&aacute;c buổi đ&agrave;o tạo tại cộng đồng.

V&igrave; vậy, c&oacute; thể hiểu được nếu như thời gian tới song song với việc thu hẹp mạng lưới tại c&aacute;c trung t&acirc;m đ&ocirc; thị lớn v&agrave; tiếp tục chuyển đổi số, c&aacute;c ng&acirc;n h&agrave;ng vẫn c&oacute; thể mở rộng mạng lưới vật l&yacute; tại c&aacute;c địa b&agrave;n c&ograve;n lại như l&agrave; một điểm kết nối ban đầu cần thiết cho c&aacute;c ph&acirc;n kh&uacute;c kh&aacute;ch h&agrave;ng chưa khai th&aacute;c được qua k&ecirc;nh số.

<a href="https://thesaigontimes.vn/ngan-hang-thu-hep-mang-luoi-xu-huong-chi-moi-bat-dau/">Thụy L&ecirc;-Link gốc</a>

Cắt giảm nhân sự, thu hẹp mạng lưới, điều gì đang xảy ra trong chiến lược phát triển của các ngân hàng thương mại? Động lực phía sau diễn biến này là gì?