Chỉ một năm sau khi ch&iacute;nh quyền Tổng thống Mỹ Donald Trump siết chặt nhập cư, t&aacute;c động của ch&uacute;ng đ&atilde; lan rộng to&agrave;n quốc: bệnh viện thiếu b&aacute;c sĩ, c&ocirc;ng trường thiếu thợ, trường học vắng học sinh v&agrave; nhiều cộng đồng địa phương rơi v&agrave;o trạng th&aacute;i bất an.

<img src="https://static.fireant.vn/Upload/20251229/images/image(76).png" style="height:397px; width:600px" />

Ch&iacute;nh s&aacute;ch siết nhập cư của Mỹ đ&atilde; l&agrave;m thay đổi s&acirc;u sắc đời sống kinh tế v&agrave; x&atilde; hội cả nước - Ảnh: NYT

Theo b&aacute;o New York Times (NYT), nền kinh tế v&agrave; đời sống x&atilde; hội Mỹ đang đối mặt với những hệ lụy lớn sau ch&iacute;nh s&aacute;ch nhập cư của Tổng thống Mỹ Donald Trump: từ t&igrave;nh trạng thiếu hụt lao động trầm trọng đến sự đứt g&atilde;y trong c&aacute;c dịch vụ thiết yếu như y tế v&agrave; gi&aacute;o dục.

Thiếu nguồn lực nhập cư, kinh tế địa phương chao đảo

Theo ước t&iacute;nh của Oxford Economics, nhập cư r&ograve;ng v&agrave;o Mỹ hiện chỉ c&ograve;n khoảng 450.000 người mỗi năm - giảm mạnh so với mức 2-3 triệu người dưới thời ch&iacute;nh quyền &ocirc;ng Joe Biden.

Trong khi đ&oacute;, ch&iacute;nh quyền &ocirc;ng Trump cũng đ&atilde; trục xuất hơn 600.000 người, đồng thời tăng ph&iacute; visa v&agrave; cắt giảm tiếp nhận người tị nạn, khiến nước Mỹ giờ đ&acirc;y &quot;đang dần đ&oacute;ng cửa với thế giới&quot;.

D&ugrave; c&aacute;c ch&iacute;nh s&aacute;ch n&agrave;y nhằm mục đ&iacute;ch bảo vệ việc l&agrave;m cho người bản xứ, nhưng thực tế kinh tế lại cho thấy một kịch bản tr&aacute;i ngược.

Tại bang Louisiana, t&igrave;nh trạng thiếu nguồn lực lao động quốc tế khiến c&aacute;c c&ocirc;ng ty x&acirc;y dựng chật vật t&igrave;m kiếm thợ mộc.

Hay ở bang West Virginia, nhiều bệnh viện đối mặt với cuộc khủng hoảng nh&acirc;n sự khi h&agrave;ng loạt b&aacute;c sĩ v&agrave; y t&aacute; quốc tế hủy kế hoạch đến Mỹ do lo ngại kh&ocirc;ng xin được thị thực hoặc kh&ocirc;ng thể ở lại l&acirc;u d&agrave;i.

Tại c&aacute;c nh&agrave; m&aacute;y chế biến thịt heo ở Marshalltown (bang Iowa), c&aacute;c nh&agrave; m&aacute;y phải sa thải c&ocirc;ng nh&acirc;n khi giấy ph&eacute;p lao động hết hạn.

Tại c&aacute;c viện dưỡng l&atilde;o ở Florida, t&igrave;nh trạng thiếu người chăm s&oacute;c cũng trở n&ecirc;n tồi tệ khi 9% lực lượng lao động (chủ yếu từ Cuba, Haiti, Venezuela) bị buộc th&ocirc;i việc.

Trong ng&agrave;nh cảnh quan v&agrave; x&acirc;y dựng, việc thiếu lao động l&agrave;nh nghề đ&atilde; đẩy tiền lương l&ecirc;n cao, v&ocirc; h&igrave;nh trung khiến gi&aacute; dịch vụ v&agrave; gi&aacute; nh&agrave; tăng vọt, g&acirc;y tr&igrave; trệ c&ocirc;ng tr&igrave;nh v&agrave; &aacute;p lực ngược l&ecirc;n người ti&ecirc;u d&ugrave;ng Mỹ.

B&agrave; Heidi Hogan, quản l&yacute; một c&ocirc;ng ty kiến tr&uacute;c tại Iowa, chia sẻ về trường hợp một kỹ sư người Ukraine đang đứng trước nguy cơ bị trục xuất: &quot;Nếu anh ấy kh&ocirc;ng thể ở lại, t&ocirc;i sẽ kh&ocirc;ng thể t&igrave;m được ai kh&aacute;c&quot; c&oacute; kỹ năng tương đương trong v&ugrave;ng n&agrave;y.

Đời sống x&atilde; hội, văn h&oacute;a địa phương dần u &aacute;m

Kh&ocirc;ng chỉ l&agrave; c&acirc;u chuyện kinh tế, bản sắc của nhiều địa phương cũng đang thay đổi. Tại th&agrave;nh phố Marshalltown (bang Iowa) - nơi người nhập cư chiếm gần 1/5 d&acirc;n số v&agrave; c&oacute; 50 phương ngữ được sử dụng - c&aacute;c lễ hội địa phương đang thưa thớt. Nhiều phụ huynh nhập cư lo sợ bị trục xuất đến mức kh&ocirc;ng d&aacute;m cho con đến trường.

C&aacute;c nh&agrave; thờ, cửa h&agrave;ng, giải thể thao cộng đồng ở những khu d&acirc;n cư nhập cư trở n&ecirc;n y&ecirc;n ắng. Nhiều gia đ&igrave;nh rơi v&agrave;o t&igrave;nh trạng mơ hồ về ph&aacute;p l&yacute;, kh&ocirc;ng d&aacute;m ra ngo&agrave;i, kh&ocirc;ng d&aacute;m đầu tư d&agrave;i hạn d&ugrave; đ&atilde; sinh sống v&agrave; đ&oacute;ng g&oacute;p nhiều năm.

&quot;Kh&ocirc;ng c&oacute; người mới đến, cộng đồng sẽ gi&agrave; đi v&agrave; mất dần sức sống&quot;, Thị trưởng đắc cử Marshalltown nhận định.

T&igrave;nh trạng ng&agrave;y c&agrave;ng nhiều lao động nhập cư bị trục xuất cũng sẽ l&agrave;m trầm trọng th&ecirc;m sự thiếu hụt nh&acirc;n vi&ecirc;n trong c&aacute;c lĩnh vực &quot;cần b&agrave;n tay con người&quot; như y tế, chăm s&oacute;c người gi&agrave;, trẻ em... khiến c&aacute;c bậc cha mẹ Mỹ kh&oacute; c&acirc;n bằng được chăm s&oacute;c gia đ&igrave;nh v&agrave; c&ocirc;ng việc.

<img src="https://static.fireant.vn/Upload/20251229/images/image(77).png" style="height:484px; width:600px" />

Một y t&aacute; đang kh&aacute;m cho một bệnh nh&acirc;n tại Trung t&acirc;m Y tế Bluestone ở Princeton, West Virginia. Gần 1/5 vị tr&iacute; điều dưỡng ở West Virginia hiện đang bị bỏ trống v&agrave; 1/3 số b&aacute;c sĩ của bang tốt nghiệp từ c&aacute;c trường y ở nước ngo&agrave;i - Ảnh: REUTERS

Mỹ c&oacute; c&ograve;n l&agrave; &quot;v&ugrave;ng đất cơ hội&quot;?

Theo c&aacute;c nghi&ecirc;n cứu, gần một nửa số người nhập cư hợp ph&aacute;p v&agrave;o Mỹ giai đoạn 2018-2022 c&oacute; tr&igrave;nh độ đại học. Người nhập cư cũng đ&oacute;ng vai tr&ograve; then chốt trong đổi mới s&aacute;ng tạo v&agrave; khởi nghiệp nhiều hơn so với c&ocirc;ng d&acirc;n Mỹ, khi gần một nửa c&ocirc;ng ty Fortune 500 năm nay do họ hoặc con c&aacute;i họ s&aacute;ng lập.

Tuy nhi&ecirc;n, số sinh vi&ecirc;n quốc tế giảm đang khiến nhiều trường đại học thiếu hụt ng&acirc;n s&aacute;ch. C&aacute;c start-up c&ocirc;ng nghệ gặp kh&oacute; khi nh&agrave; s&aacute;ng lập kh&ocirc;ng thể nhập cảnh, tiếp cận nh&agrave; đầu tư hoặc mở rộng hoạt động tại Mỹ.

&quot;Nền kinh tế sẽ nhỏ hơn, k&eacute;m năng động v&agrave; &iacute;t đa dạng hơn&quot;, gi&aacute;o sư Exequiel Hernandez (Đại học Pennsylvania) n&oacute;i.

&quot;Nước Mỹ đang tự l&agrave;m hoen ố h&igrave;nh ảnh &#39;v&ugrave;ng đất cơ hội&#39;&quot;, &ocirc;ng Dan Simpson - l&atilde;nh đạo một chuỗi nh&agrave; h&agrave;ng lớn - nhận định, cho rằng ngay cả khi ch&iacute;nh s&aacute;ch thay đổi, Mỹ cũng sẽ cần nhiều năm để lấy lại niềm tin từ người t&agrave;i tr&ecirc;n thế giới.

Theo b&aacute;o NYT, lịch sử cho thấy c&aacute;c đợt siết chặt nhập cư trong thập ni&ecirc;n 1920 từng khiến một số ng&agrave;nh kinh tế Mỹ suy giảm, thất nghiệp tăng v&agrave; đổi mới chững lại. D&ugrave; tiền lương c&oacute; tăng trong ngắn hạn, lợi &iacute;ch n&agrave;y lại kh&ocirc;ng k&eacute;o d&agrave;i.

Hiện nay, trong bối cảnh d&acirc;n số Mỹ đang gi&agrave; h&oacute;a nhanh, việc cắt giảm nhập cư kh&ocirc;ng chỉ l&agrave;m trầm trọng th&ecirc;m t&igrave;nh trạng thiếu lao động, m&agrave; c&ograve;n đe dọa sự tồn tại của nhiều khu vực n&ocirc;ng th&ocirc;n v&agrave; th&agrave;nh phố hậu c&ocirc;ng nghiệp vốn dựa v&agrave;o người nhập cư để duy tr&igrave; sự ph&aacute;t triển khi nhiều người trẻ rời đi nhưng nhu cầu của người gi&agrave; ở lại gia tăng.

&quot;Đ&acirc;y mới chỉ l&agrave; năm đầu ti&ecirc;n. Tương lai (nước Mỹ) sắp tới sẽ ra sao?&quot;, một nghị vi&ecirc;n địa phương c&oacute; gốc nhập cư lo ngại.

C&Ocirc;NG KHẢI

<a href="https://tuoitre.vn/my-sau-mot-nam-siet-nhap-cu-gia-ca-tang-khap-noi-thieu-nguoi-20251229151424916.htm">Link gốc</a>

Chỉ một năm sau khi chính quyền Tổng thống Mỹ Donald Trump siết chặt nhập cư, tác động của chúng đã lan rộng toàn quốc: bệnh viện thiếu bác sĩ, công trường thiếu thợ, trường học vắng học sinh và nhiều cộng đồng địa phương rơi vào trạng thái bất an.
