Sự chia rẽ đ&atilde; trở n&ecirc;n s&acirc;u sắc sau 5 th&aacute;ng.

<img alt="" src="https://static.fireant.vn/Upload/20251211/images/screenshot-2025-12-11-at-07_37_07.png" style="height:417px; width:600px" />

Khi Mark Zuckerberg cải tổ Meta v&agrave;o năm nay, &ocirc;ng đ&atilde; tuyển dụng một nh&agrave; l&atilde;nh đạo mới - Alexandr Wang, doanh nh&acirc;n 28 tuổi - để x&acirc;y dựng một nh&oacute;m c&aacute;c nh&agrave; nghi&ecirc;n cứu h&agrave;ng đầu từ đối thủ như OpenAI v&agrave; Google.

Nh&oacute;m n&agrave;y, được gọi l&agrave; TBD Lab (viết tắt của &ldquo;to be determined&rdquo; - chưa được x&aacute;c định), được đặt trong một kh&ocirc;ng gian ri&ecirc;ng biệt b&ecirc;n cạnh văn ph&ograve;ng của Zuckerberg ở trung t&acirc;m trụ sở Meta tại Thung lũng Silicon, bao quanh bởi c&aacute;c tấm k&iacute;nh v&agrave; c&acirc;y sequoia. Hai nguồn tin th&acirc;n cận cho biết, &ocirc;ng Zuckerberg muốn t&aacute;ch nh&oacute;m AI mới n&agrave;y khỏi bộ m&aacute;y quan li&ecirc;u của c&ocirc;ng ty, vốn sở hữu Facebook, Instagram v&agrave; WhatsApp.

Năm th&aacute;ng sau, sự chia rẽ đ&atilde; trở n&ecirc;n s&acirc;u sắc.

Trong c&aacute;c cuộc họp m&ugrave;a thu năm nay, Wang đ&atilde; n&oacute;i ri&ecirc;ng với một số người rằng &ocirc;ng kh&ocirc;ng h&agrave;i l&ograve;ng với một số phụ t&aacute; l&acirc;u năm của Mark Zuckerberg, bao gồm Chris Cox, gi&aacute;m đốc sản phẩm, v&agrave; Andrew Bosworth, gi&aacute;m đốc c&ocirc;ng nghệ.

&Ocirc;ng Cox v&agrave; &ocirc;ng Bosworth muốn nh&oacute;m của Wang tập trung v&agrave;o việc sử dụng dữ liệu từ Instagram v&agrave; Facebook để gi&uacute;p đ&agrave;o tạo m&ocirc; h&igrave;nh AI nền tảng mới của Meta &mdash; được gọi l&agrave; m&ocirc; h&igrave;nh &ldquo;ti&ecirc;n phong&rdquo; &mdash; nhằm cải thiện c&aacute;c nguồn cấp dữ liệu mạng x&atilde; hội v&agrave; hoạt động kinh doanh quảng c&aacute;o của c&ocirc;ng ty. Song với Wang, người đang ph&aacute;t triển m&ocirc; h&igrave;nh n&agrave;y, điều đ&oacute; kh&ocirc;ng thể xảy ra. &Ocirc;ng lập luận rằng mục ti&ecirc;u n&ecirc;n l&agrave; bắt kịp c&aacute;c m&ocirc; h&igrave;nh AI đối thủ từ OpenAI v&agrave; Google trước khi tập trung v&agrave;o sản phẩm.

Theo c&aacute;c cuộc phỏng vấn với khoảng nửa t&aacute; nh&acirc;n vi&ecirc;n hiện tại v&agrave; cựu nh&acirc;n vi&ecirc;n của c&ocirc;ng ty AI n&agrave;y, cuộc tranh luận đ&atilde; nổi l&ecirc;n giữa nh&oacute;m AI mới của Meta v&agrave; c&aacute;c gi&aacute;m đốc điều h&agrave;nh kh&aacute;c. Ba trong số họ cho biết, c&aacute;c nh&agrave; nghi&ecirc;n cứu của TBD Lab nhận thấy nhiều gi&aacute;m đốc điều h&agrave;nh của Meta chỉ quan t&acirc;m đến việc cải thiện hoạt động kinh doanh mạng x&atilde; hội, trong khi tham vọng của ph&ograve;ng th&iacute; nghiệm l&agrave; tạo ra một si&ecirc;u tr&iacute; tuệ AI giống như thần th&aacute;nh.

<img alt="" src="https://static.fireant.vn/Upload/20251211/images/screenshot-2025-12-11-at-07_36_33.png" style="height:195px; width:600px" />

Để theo đuổi mục ti&ecirc;u của TBD Lab, Meta đang đẩy c&aacute;c bộ phận kh&aacute;c ra ngo&agrave;i lề. Hai nguồn tin cho biết, &ocirc;ng Bosworth gần đ&acirc;y đ&atilde; được y&ecirc;u cầu cắt giảm 2 tỷ đ&ocirc; la khỏi ng&acirc;n s&aacute;ch đề xuất năm tới cho Reality Labs, bộ phận thực tế ảo v&agrave; thực tế tăng cường m&agrave; &ocirc;ng gi&aacute;m s&aacute;t. Số tiền đ&oacute; đ&atilde; được chuyển v&agrave;o ng&acirc;n s&aacute;ch cho nh&oacute;m của &ocirc;ng Wang.

Một số nh&acirc;n vi&ecirc;n của Meta cũng bất đồng về việc bộ phận n&agrave;o sẽ được nhận nhiều sức mạnh t&iacute;nh to&aacute;n hơn. Những người l&agrave;m việc tr&ecirc;n thuật to&aacute;n xếp hạng mạng x&atilde; hội cho rằng phần lớn sức mạnh t&iacute;nh to&aacute;n mới của c&ocirc;ng ty n&ecirc;n được sử dụng để cải thiện hoạt động kinh doanh của họ hơn l&agrave; để đ&agrave;o tạo c&aacute;c m&ocirc; h&igrave;nh AI.

Việc c&acirc;n bằng những căng thẳng n&agrave;y thuộc về tr&aacute;ch nhiệm của Mark Zuckerberg. Người đ&agrave;n &ocirc;ng 41 tuổi từ l&acirc;u đ&atilde; tự bao quanh m&igrave;nh bằng một nh&oacute;m th&acirc;n t&iacute;n trung th&agrave;nh, nhưng &ocirc;ng cũng c&ocirc;ng khai b&agrave;y tỏ mong muốn chiến thắng trong cuộc đua tr&iacute; tuệ nh&acirc;n tạo. &Ocirc;ng đ&atilde; đầu tư h&agrave;ng tỷ đ&ocirc; la &mdash; bao gồm 14,3 tỷ USD - v&agrave;o c&ocirc;ng ty khởi nghiệp AI của &ocirc;ng Wang &mdash; v&agrave; tuy&ecirc;n bố rằng si&ecirc;u tr&iacute; tuệ sẽ dẫn người d&ugrave;ng đến &ldquo;một kỷ nguy&ecirc;n mới của sự trao quyền c&aacute; nh&acirc;n&rdquo;.

&ldquo;Meta đ&atilde; chi một khoản tiền khổng lồ để chi&ecirc;u mộ Alexandr Wang, v&agrave; điều đ&oacute; chắc chắn đ&atilde; l&agrave;m thay đổi cả cấu tr&uacute;c nội bộ lẫn kh&ocirc;ng kh&iacute; của c&ocirc;ng ty,&rdquo; Tomasz Tunguz, một đối t&aacute;c tại c&ocirc;ng ty đầu tư mạo hiểm Theory Ventures, cho biết.

&Ocirc;ng Tunguz n&oacute;i th&ecirc;m: &ldquo;Giờ đ&acirc;y, ch&uacute;ng ta c&oacute; một người ngo&agrave;i cuộc nắm quyền tuyệt đối. Điều đ&oacute; c&oacute; nghĩa l&agrave; nhiều phương thức l&agrave;m việc trước đ&acirc;y c&oacute; thể bị bỏ qua, v&agrave; điều n&agrave;y rất kh&oacute; khăn.&rdquo;

Trong một tuy&ecirc;n bố, người ph&aacute;t ng&ocirc;n của Meta, Dave Arnold, đ&atilde; b&aacute;c bỏ th&ocirc;ng tin cho rằng &ocirc;ng Wang v&agrave; TBD Lab c&oacute; m&acirc;u thuẫn với &ocirc;ng Cox v&agrave; &ocirc;ng Bosworth. &Ocirc;ng cũng phủ nhận việc 2 tỷ đ&ocirc; la được chuyển từ ng&acirc;n s&aacute;ch của &ocirc;ng Bosworth sang ng&acirc;n s&aacute;ch của &ocirc;ng Wang, v&agrave; cho biết ng&acirc;n s&aacute;ch năm tới vẫn chưa được chốt định.&nbsp;

&Ocirc;ng Arnold cho biết: &ldquo;Ban l&atilde;nh đạo của Meta kh&ocirc;ng chỉ nhất tr&iacute; x&acirc;y dựng si&ecirc;u tr&iacute; tuệ trong khi vẫn tiếp tục ph&aacute;t triển hoạt động kinh doanh cốt l&otilde;i, m&agrave; c&ocirc;ng ty ch&uacute;ng t&ocirc;i c&ograve;n l&agrave; một trường hợp ngoại lệ về mức độ đầu tư v&agrave;o AI gi&uacute;p cải thiện hệ thống quảng c&aacute;o v&agrave; đề xuất, vốn l&agrave; trọng t&acirc;m của hoạt động kinh doanh&rdquo;.

Mark Zuckerberg bắt đầu t&aacute;i cấu tr&uacute;c c&aacute;c nỗ lực về tr&iacute; tuệ nh&acirc;n tạo (AI) của Meta v&agrave;o m&ugrave;a xu&acirc;n năm nay sau khi c&aacute;c m&ocirc; h&igrave;nh AI mới nhất của c&ocirc;ng ty hoạt động k&eacute;m hiệu quả hơn so với c&aacute;c đối thủ cạnh tranh. Để bắt kịp, &ocirc;ng đ&atilde; đầu tư v&agrave;o c&ocirc;ng ty khởi nghiệp của Wang v&agrave;o th&aacute;ng 6 v&agrave; thu&ecirc; doanh nh&acirc;n n&agrave;y l&agrave;m gi&aacute;m đốc AI mới. &Ocirc;ng Wang kh&ocirc;ng phải l&agrave; kỹ sư nhưng được xem l&agrave; một trong những doanh nh&acirc;n AI c&oacute; mối quan hệ rộng nhất.

Tin tức sau đ&oacute; được đưa rầm rộ. Mark Chen, gi&aacute;m đốc nghi&ecirc;n cứu của OpenAI, cho biết &ocirc;ng Zuckerberg thậm ch&iacute; c&ograve;n tự tay mang s&uacute;p đến tận nh&agrave; một số nh&acirc;n vi&ecirc;n OpenAI để thuyết phục họ gia nhập c&ocirc;ng ty của m&igrave;nh.

Đội ngũ c&aacute;c nh&agrave; nghi&ecirc;n cứu xuất sắc mới đ&atilde; đến khu&ocirc;n vi&ecirc;n của Meta ở Menlo Park, California v&agrave;o th&aacute;ng 7. Nhiệm vụ của họ rất r&otilde; r&agrave;ng: Khắc phục những sai s&oacute;t của nh&oacute;m tr&iacute; tuệ nh&acirc;n tạo tạo sinh, nh&oacute;m n&agrave;y kh&ocirc;ng c&ograve;n chịu tr&aacute;ch nhiệm ph&aacute;t triển loạt chatbot tiếp theo của c&ocirc;ng ty nữa.

<img alt="" src="https://static.fireant.vn/Upload/20251211/images/screenshot-2025-12-11-at-07_36_40.png" style="height:188px; width:600px" />

Một th&aacute;ng sau, Meta t&aacute;i cấu tr&uacute;c bộ phận AI th&agrave;nh bốn nh&oacute;m. Một nh&oacute;m tập trung v&agrave;o nghi&ecirc;n cứu AI, một nh&oacute;m v&agrave;o sản phẩm v&agrave; một nh&oacute;m v&agrave;o cơ sở hạ tầng như trung t&acirc;m dữ liệu v&agrave; phần cứng kh&aacute;c, trong khi TBD Lab tập trung v&agrave;o việc x&acirc;y dựng si&ecirc;u tr&iacute; tuệ. Cả bốn nh&oacute;m c&ugrave;ng hoạt động dưới một tổ chức c&oacute; t&ecirc;n l&agrave; Meta Superintelligence Labs. Wang l&agrave; người đứng đầu.&nbsp;

Trong qu&aacute; tr&igrave;nh t&aacute;i cấu tr&uacute;c, Meta đ&atilde; mất h&agrave;ng chục nh&agrave; nghi&ecirc;n cứu AI cấp cao, nhiều người chuyển sang l&agrave;m việc cho ch&iacute;nh những đối thủ m&agrave; c&ocirc;ng ty vừa mới tuyển dụng, như OpenAI v&agrave; Google. Một số gi&aacute;m đốc điều h&agrave;nh cũng rời đi, trong đ&oacute; c&oacute; Yann LeCun, nh&agrave; khoa học AI trưởng của Meta; John Hegeman, gi&aacute;m đốc doanh thu; v&agrave; Clara Shih, người đứng đầu mảng kinh doanh AI. V&agrave;o th&aacute;ng 10, Meta đ&atilde; sa thải 600 nh&acirc;n vi&ecirc;n trong bộ phận AI n&oacute;i chung nhưng vẫn giữ nguy&ecirc;n TBD Lab.

Để chuẩn bị cho sự xuất hiện của si&ecirc;u tr&iacute; tuệ, &ocirc;ng Zuckerberg đ&atilde; cam kết chi 600 tỷ đ&ocirc; la để x&acirc;y dựng c&aacute;c trung t&acirc;m dữ liệu, vốn l&agrave; c&aacute;c cơ sở điện to&aacute;n cung cấp năng lượng cho tr&iacute; tuệ nh&acirc;n tạo v&agrave; hỗ trợ hầu hết mọi kh&iacute;a cạnh kinh doanh của Meta.

M&ugrave;a thu năm nay, một số nh&acirc;n vi&ecirc;n l&agrave;m việc tr&ecirc;n c&aacute;c thuật to&aacute;n mạng x&atilde; hội của Meta, vốn quyết định nội dung người d&ugrave;ng nh&igrave;n thấy tr&ecirc;n Instagram v&agrave; Facebook, đ&atilde; lập luận rằng sức mạnh t&iacute;nh to&aacute;n từ c&aacute;c trung t&acirc;m dữ liệu đ&oacute; n&ecirc;n được sử dụng để cải thiện thuật to&aacute;n thay v&igrave; đ&agrave;o tạo c&aacute;c m&ocirc; h&igrave;nh AI. Họ n&oacute;i rằng c&aacute;c thuật to&aacute;n tạo ra lợi nhuận, trong khi c&aacute;c m&ocirc; h&igrave;nh AI th&igrave; kh&ocirc;ng.

Meta, c&ocirc;ng ty cung cấp miễn ph&iacute; c&aacute;c m&ocirc; h&igrave;nh AI của m&igrave;nh theo h&igrave;nh thức &quot;m&atilde; nguồn mở&quot;, dự định kiếm tiền từ c&ocirc;ng nghệ n&agrave;y bằng c&aacute;ch t&iacute;ch hợp AI v&agrave;o c&aacute;c sản phẩm phổ biến của m&igrave;nh. Điều đ&oacute; bao gồm việc t&iacute;ch hợp c&aacute;c nh&acirc;n vật AI m&agrave; người d&ugrave;ng c&oacute; thể tr&ograve; chuyện c&ugrave;ng v&agrave;o Instagram hoặc th&ecirc;m trợ l&yacute; AI c&aacute; nh&acirc;n v&agrave;o k&iacute;nh th&ocirc;ng minh của c&ocirc;ng ty. Theo Meta, người d&ugrave;ng c&agrave;ng d&agrave;nh nhiều thời gian sử dụng ứng dụng của họ, th&igrave; c&ocirc;ng ty c&agrave;ng kiếm được nhiều tiền từ quảng c&aacute;o.

Kế hoạch đ&oacute; đ&atilde; dẫn đến nhiều xung đột, trong đ&oacute; c&oacute; c&acirc;u chuyện của &ocirc;ng Cox v&agrave; &ocirc;ng Bosworth đ&atilde; đề cập ph&iacute;a tr&ecirc;n. Trong một cuộc gặp gần đ&acirc;y, &ocirc;ng Cox đ&atilde; hỏi Wang liệu tr&iacute; tuệ nh&acirc;n tạo của &ocirc;ng c&oacute; thể được huấn luyện bằng dữ liệu Instagram tương tự như c&aacute;ch Google huấn luyện c&aacute;c m&ocirc; h&igrave;nh AI của m&igrave;nh bằng dữ liệu YouTube để cải thiện thuật to&aacute;n đề xuất hay kh&ocirc;ng. Wang cho rằng việc l&agrave;m phức tạp qu&aacute; tr&igrave;nh huấn luyện c&aacute;c m&ocirc; h&igrave;nh AI với c&aacute;c nhiệm vụ kinh doanh cụ thể c&oacute; thể l&agrave;m chậm tiến độ hướng tới si&ecirc;u tr&iacute; tuệ.

Trong một cuộc gọi gần đ&acirc;y với c&aacute;c nh&agrave; đầu tư, Susan Li, gi&aacute;m đốc t&agrave;i ch&iacute;nh của Meta, cho biết trọng t&acirc;m ch&iacute;nh trong năm tới sẽ l&agrave; sử dụng c&aacute;c m&ocirc; h&igrave;nh AI để cải thiện thuật to&aacute;n mạng x&atilde; hội của c&ocirc;ng ty.

Ph&ograve;ng th&iacute; nghiệm TBD đ&atilde; trải qua một đợt th&ocirc;i việc ngắn v&agrave;o m&ugrave;a h&egrave;, nhưng t&igrave;nh h&igrave;nh dường như đ&atilde; ổn định trở lại. Trong một b&agrave;i kiểm tra l&ograve;ng trung th&agrave;nh gần đ&acirc;y, c&aacute;c nh&agrave; nghi&ecirc;n cứu trong nh&oacute;m đ&atilde; đạt đến giai đoạn &quot;được hưởng quyền sở hữu&quot; đầu ti&ecirc;n v&agrave;o ng&agrave;y 15 th&aacute;ng 11, khi họ được sở hữu một số cổ phần của c&ocirc;ng ty v&agrave; c&oacute; thể b&aacute;n ch&uacute;ng. Chỉ c&oacute; hai nh&agrave; nghi&ecirc;n cứu rời khỏi ph&ograve;ng th&iacute; nghiệm, nơi c&oacute; khoảng 100 người.

Theo: The NY Times, WSJ

Vũ Anh

<a href="https://markettimes.vn/giac-mong-ai-cua-mark-zuckerberg-khien-meta-bi-chia-re-sau-sac-nhan-su-bat-dong-hang-chuc-nha-nghien-cuu-cap-cao-tu-chuc-99897.html">Link gốc</a>

Sự chia rẽ đã trở nên sâu sắc sau 5 tháng.
