Tại sao khi chia cổ tức th&#236; thị gi&#225; lại điều chỉnh giảm?

Lấy v&#237; dụ minh hoạ đơn giản: doanh nghiệp A hiện c&#243; tổng t&#224;i sản quy ra tiền l&#224; 10 tỷ, kh&#244;ng c&#243; nợ, v&#224; c&#243; lượng tiền mặt l&#224; 1 tỷ.

Giả sử doanh nghiệp chỉ c&#243; 2 cổ đ&#244;ng, mỗi cổ đ&#244;ng c&#243; 50 cổ phiếu. Tổng số cổ phiếu l&#224; 100.

Gi&#225; trị sổ s&#225;ch của 1 cổ phiếu l&#224; 10 tỷ/ 100 = 100 triệu/ cổ phiếu.

Giả sử ở ngo&#224;i kia c&#243; nhiều người đang mong chờ 2 cổ đ&#244;ng n&#224;y b&#225;n lại 1 &#237;t cổ phiếu với gi&#225; 100 triệu/cổ phiếu. Nhưng 2 cổ đ&#244;ng n&#224;y kh&#244;ng b&#225;n, v&#236; họ l&#224; những nh&#224; s&#225;ng lập doanh nghiệp v&#224; doanh nghiệp đang sinh ra lợi nhuận 5 tỷ mỗi năm. Tạm coi gi&#225; thị trường của cổ phiếu doanh nghiệp A l&#224; 100 triệu/CP.

Hai cổ đ&#244;ng thống nhất lấy 1 tỷ tiền mặt c&#243; sẵn kia để chia cổ tức. Vậy mỗi cổ đ&#244;ng sẽ nhận được 0.5 tỷ.

Hai cổ đ&#244;ng kia chẳng cần quan t&#226;m gi&#225; cổ phiếu của họ đang được người ngo&#224;i muốn  mua với gi&#225; bao nhi&#234;u. Gi&#225; c&#243; tăng hay giảm th&#236; cũng chẳng ảnh hưởng g&#236; tới họ.

Đặt trường hợp hai cổ đ&#244;ng quyết định b&#225;n to&#224;n bộ doanh nghiệp của họ cho một người muốn mua lại v&#236; nghĩ rằng doanh nghiệp của họ sẽ kh&#244;ng tạo ra được lợi nhuận nữa cho c&#225;c năm sau. Tức người kia phải mua lại to&#224;n bộ 100 cổ phiếu m&#224; hai cổ đ&#244;ng hiện hữu đang nắm giữ. Vậy c&#243; g&#236; kh&#225;c biệt về gi&#225; m&#224; người mua phải trả để mua to&#224;n bộ 100 cổ phiếu giữa thời điểm trước v&#224; sau khi hai cổ đ&#244;ng chia cổ tức?

Trước khi chia: người mua sẽ chấp nhận gi&#225; 100 triệu/CP.

Sau khi chia: nếu người mua vẫn chấp nhận gi&#225; 100 triệu/ cổ phiếu th&#236; điều g&#236; xảy ra? Người mua sẽ mua được to&#224;n bộ doanh nghiệp A nhưng lượng tiền mặt của doanh nghiệp A đ&#227; bị mất đi 1 tỷ do 2 cổ đ&#244;ng chia cổ tức. Tức l&#224; sau khi chia, người mua sẽ nhận được doanh nghiệp A với tổng t&#224;i sản l&#224; 9 tỷ (10tỷ - 1 tỷ), kh&#244;ng c&#243; nợ, 0 đồng tiền mặt. Điều n&#224;y c&#243; vẻ kh&#243; chấp nhận được đối người mua! Người mua chỉ c&#243; thể chấp nhận mua với gi&#225; 9ỷ/100=90triệu cho 1 cổ phiếu! Đ&#226;y l&#224; qu&#225; tr&#236;nh giảm gi&#225; tự nhi&#234;n thuận theo cung cầu thị trường. N&#243; kh&#244;ng diễn ra ngay lập tức m&#224; theo thời gian sẽ điều chỉnh.

Nếu cổ phiếu doanh nghiệp A được giao dịch qua s&#224;n, s&#224;n sẽ l&#224;m qu&#225; tr&#236;nh n&#224;y diễn ra nhanh hơn bằng c&#225;ch ni&#234;m yết gi&#225; giao dịch tham chiếu của cổ phiếu giảm đi trong ng&#224;y đầu ti&#234;n giao dịch kh&#244;ng hưởng quyền.

Tại sao khi chia cổ tức thì thị giá lại điều chỉnh giảm?

Lấy ví dụ minh hoạ đơn giản: doanh nghiệp A hiện có tổng tài sản quy ra tiền là 10 tỷ, không có nợ, và có lượng tiền mặt là 1 tỷ.

Giả sử doanh nghiệp chỉ có 2 cổ đông, mỗi cổ đông có 50 cổ phiếu. Tổng số cổ phiếu là 100.

Giá trị sổ sách của 1 cổ phiếu là 10 tỷ/ 100 = 100 triệu/ cổ phiếu.

Giả sử ở ngoài kia có nhiều người đang mong chờ 2 cổ đông này bán lại 1 ít cổ phiếu với giá 100 triệu/cổ phiếu. Nhưng 2 cổ đông này không bán, vì họ là những nhà sáng lập doanh nghiệp và doanh nghiệp đang sinh ra lợi nhuận 5 tỷ mỗi năm. Tạm coi giá thị trường của cổ phiếu doanh nghiệp A là 100 triệu/CP.

Hai cổ đông thống nhất lấy 1 tỷ tiền mặt có sẵn kia để chia cổ tức. Vậy mỗi cổ đông sẽ nhận được 0.5 tỷ.

Hai cổ đông kia chẳng cần quan tâm giá cổ phiếu của họ đang được người ngoài muốn  mua với giá bao nhiêu. Giá có tăng hay giảm thì cũng chẳng ảnh hưởng gì tới họ.

Đặt trường hợp hai cổ đông quyết định bán toàn bộ doanh nghiệp của họ cho một người muốn mua lại vì nghĩ rằng doanh nghiệp của họ sẽ không tạo ra được lợi nhuận nữa cho các năm sau. Tức người kia phải mua lại toàn bộ 100 cổ phiếu mà hai cổ đông hiện hữu đang nắm giữ. Vậy có gì khác biệt về giá mà người mua phải trả để mua toàn bộ 100 cổ phiếu giữa thời điểm trước và sau khi hai cổ đông chia cổ tức?

Trước khi chia: người mua sẽ chấp nhận giá 100 triệu/CP.

Sau khi chia: nếu người mua vẫn chấp nhận giá 100 triệu/ cổ phiếu thì điều gì xảy ra? Người mua sẽ mua được toàn bộ doanh nghiệp A nhưng lượng tiền mặt của doanh nghiệp A đã bị mất đi 1 tỷ do 2 cổ đông chia cổ tức. Tức là sau khi chia, người mua sẽ nhận được doanh nghiệp A với tổng tài sản là 9 tỷ (10tỷ - 1 tỷ), không có nợ, 0 đồng tiền mặt. Điều này có vẻ khó chấp nhận được đối người mua! Người mua chỉ có thể chấp nhận mua với giá 9ỷ/100=90triệu cho 1 cổ phiếu! Đây là quá trình giảm giá tự nhiên thuận theo cung cầu thị trường. Nó không diễn ra ngay lập tức mà theo thời gian sẽ điều chỉnh.

Nếu cổ phiếu doanh nghiệp A được giao dịch qua sàn, sàn sẽ làm quá trình này diễn ra nhanh hơn bằng cách niêm yết giá giao dịch tham chiếu của cổ phiếu giảm đi trong ngày đầu tiên giao dịch không hưởng quyền.