TẠI SAO CH&#218;NG TA MẤT TIỀN TR&#202;N THỊ TRƯỜNG CHỨNG KHO&#193;N?

D&#249; chưa c&#243; con số thống k&#234; ch&#237;nh x&#225;c, nhưng ch&#250;ng ta vẫn thường được nghe rằng c&#243; đến 95% nh&#224; đầu tư thua lỗ tr&#234;n thị trường chứng kho&#225;n v&#224; ước chừng chỉ c&#243; 5% số người tham gia đạt được mục đ&#237;ch của m&#236;nh.

Vậy tại sao đa số mọi người mất tiền tr&#234;n thị trường chứng kho&#225;n? Một trong những l&#253; do dưới đ&#226;y sẽ gi&#250;p bạn trả lời cho c&#226;u hỏi n&#224;y:

Cố để l&#224;m gi&#224;u nhanh

Tr&#225;i với bản chất khốc liệt vốn c&#243;, TTCK thường hiện l&#234;n long lanh trong mắt người mới. Phần lớn họ t&#236;m đến chứng kho&#225;n sau một chu kỳ tăng gi&#225; mạnh, sau khi truyền th&#244;ng ca ngợi qu&#225; nhiều hay qua lời ch&#224;o mời hấp dẫn về th&#224;nh c&#244;ng rực rỡ của anh A, chị B n&#224;o đ&#243;…

Đặc biệt trong bối cảnh hiện nay, Nh&#224; nước đang t&#237;ch cực triển khai c&#225;c g&#243;i k&#237;ch th&#237;ch, phục hồi nền kinh tế, mặt bằng l&#227;i suất thấp được duy tr&#236; tạo đ&#242;n bẩy cho tăng trưởng, n&#234;n nguồn tiền nh&#224;n rỗi trong d&#226;n cư vẫn chuyển hướng sang chứng kho&#225;n. Th&#234;m v&#224;o đ&#243;, đ&#226;y cũng l&#224; “s&#226;n chơi” ph&#249; hợp đối với c&#225;c nh&#224; đầu tư c&#225; nh&#226;n do c&#243; t&#237;nh khoản cao v&#224; kh&#244;ng cần c&#243; khoản tiền lớn như khi đầu tư v&#224;ng hay bất động sản. D&#224;i hạn hơn nữa l&#224; triển vọng n&#226;ng hạng từ thị trường cận bi&#234;n l&#234;n mới nổi, qua đ&#243; thu h&#250;t d&#242;ng vốn ngoại trở lại.

Từ những triển vọng t&#237;ch cực thời gian tới cũng như t&#226;m l&#253; l&#224;m gi&#224;u nhanh khiến mọi người gắn m&#236;nh với những ảo tưởng. Thay v&#236; tỉnh t&#225;o để ph&#226;n t&#237;ch c&#225;c th&#244;ng tin đến từ thị trường, b&#225;o c&#225;o t&#224;i ch&#237;nh hay c&#225;c chỉ b&#225;o kỹ thuật, giấc mộng đổi đời khiến họ giao dịch như thi&#234;u th&#226;n, m&#249; qu&#225;ng, vội v&#227; nghe theo đ&#225;m đ&#244;ng m&#224; kh&#244;ng c&#243; bất cứ kế hoạch giao dịch n&#224;o.

Nắm giữ khi thua lỗ, chốt lời qu&#225; vội v&#224;ng

C&#243; phải thường xuy&#234;n bạn thấy m&#236;nh ở trong t&#236;nh trạng n&#224;y? Khi một vị thế bắt đầu bị thua lỗ, bạn ki&#234;n tr&#236; nắm giữ, hy vọng gi&#225; đảo ngược v&#224; đi theo kỳ vọng của m&#236;nh. Cho đến khi khoản lỗ qu&#225; lớn khiến bạn buộc phải đ&#243;ng lệnh, gi&#225; lại bắt đầu đảo ngược.

Đặc biệt, trong qu&#225; tr&#236;nh giao dịch cổ phiếu, ch&#250;ng ta lu&#244;n mong sẽ mua b&#225;n c&#243; lời trong khi rất &#237;t người chấp nhận việc thua lỗ, hay thừa nhận rằng m&#236;nh đ&#227; sai. H&#227;y coi những khoản thua lỗ l&#224; học ph&#237; phải trả cho thị trường, l&#224; chi ph&#237; bảo hiểm cho số vốn đầu tư c&#242;n lại để tr&#225;nh bị &quot;bốc hơi&quot; t&#224;i khoản.

Nếu nh&#224; đầu tư tu&#226;n thủ kỷ luật cắt lỗ m&#224; m&#236;nh đ&#227; đặt ra, chắc chắn sẽ tr&#225;nh khỏi những khoản thua lỗ nặng hơn, li&#234;n tục xoay v&#242;ng vốn, v&#224; c&#243; thể đầu tư v&#224;o những cơ hội kh&#225;c tr&#234;n thị trường. Mức cắt lỗ sẽ t&#249;y thuộc v&#224;o mức độ chấp nhận rủi ro của từng người, điều n&#224;y n&#234;n được đặt ra trong kế hoạch v&#224; chiến lược đầu tư ban đầu.

Ngo&#224;i chần chừ trong cắt lỗ, việc chốt lời qu&#225; vội cũng ảnh hưởng kh&#244;ng nhỏ đến tỷ suất đầu tư của bạn. Trong cuốn Tư duy nhanh v&#224; chậm, Daniel Kahneman viết : &quot;Những khoản lỗ chắc chắn tạo n&#234;n &#225;c cảm khiến ch&#250;ng ta n&#233; tr&#225;nh để nhận lấy rủi ro lớn hơn cho những lần sau, sự e ngại thua lỗ sẽ lu&#244;n tồn tại thậm ch&#237; khi mức độ rủi ro l&#224; kh&#244;ng đ&#225;ng kể so với quy m&#244; vốn.&quot; Nỗi sợ h&#227;i c&#243; cường độ lớn gấp 3 lần sự tham lam, n&#234;n ngay khi h&#242;a vốn hay c&#243; một ch&#250;t l&#227;i, ch&#250;ng ta thường kh&#244;ng đủ ki&#234;n nhẫn v&#224; ngay lập tức chốt lời mặc d&#249; cổ phiếu c&#242;n nhiều tiềm năng tăng trưởng.

M&#249; qu&#225;ng đi theo đ&#225;m đ&#244;ng

Kh&#244;ng kh&#243; để nhận thấy hiện tượng n&#224;y xuất hiện thường xuy&#234;n quanh ch&#250;ng ta. Sự thiếu ki&#234;n nhẫn c&#249;ng với ước mộng l&#224;m gi&#224;u nhanh khiến nhiều người kh&#244;ng d&#224;nh thời gian nghi&#234;n cứu, chuẩn bị kỹ lưỡng về kiến thức cũng như t&#226;m l&#253; trước khi tham gia v&#224;o thị trường.

Thậm ch&#237; một số người đầu tư v&#224;o một m&#227; cổ phiếu chỉ v&#236; nhiều người tr&#234;n diễn đ&#224;n bảo vậy. Chẳng cần quan t&#226;m t&#236;nh h&#236;nh t&#224;i ch&#237;nh của doanh nghiệp ra sao, lợi nhuận c&#244;ng ty thế n&#224;o, kh&#244;ng cần biết đọc biểu đồ kỹ thuật, cứ mua theo phong tr&#224;o do được “ph&#237;m”, mua xong ngồi “khấn” để cổ phiếu tăng.

Đ&#226;y l&#224; thực tại của kh&#244;ng &#237;t nh&#224; đầu tư tr&#234;n thị trường hiện nay. Ch&#250;ng ta n&#234;n tỉnh t&#225;o, bản lĩnh trước những lời dẫn dắt của những “đội l&#225;i” cổ phiếu. Bởi những m&#227; được ph&#237;m h&#224;ng c&#243; thể chỉ l&#224; những m&#227; đầu cơ, đến một giai đoạn n&#243; sẽ trở lại gi&#225; trị thật v&#224; “đ&#225;nh bay” số tiền ch&#250;ng ta đ&#227; đổ v&#224;o trong ph&#250;t chốc.

Tiền của m&#236;nh th&#236; m&#236;nh n&#234;n l&#224;m chủ, mọi tư vấn, khuyến nghị chỉ mang t&#237;nh tham khảo. Nếu chưa c&#243; kinh nghiệm th&#236; bạn n&#234;n tham gia ban đầu với số lượng vốn vừa đủ, dần dần c&#243; kinh nghiệm kiến thức rồi mới dần tăng vốn. H&#227;y chuẩn bị cho m&#236;nh những kiến thức cơ bản, đừng đi hỏi khắp nơi m&#224; kh&#244;ng c&#243; nhận định của ri&#234;ng m&#236;nh, tr&#225;nh &#39;đẽo c&#224;y giữa đường&#39;.

Thiếu kinh nghiệm

Thiếu kinh nghiệm, nh&#224; đầu tư mới sẽ dễ bị ảnh hưởng nhiều đến t&#226;m l&#253; v&#224; chưa c&#243; được phương &#225;n xử l&#253; khi gặp những sự kiện bất ngờ.

Ch&#250;ng ta cần b&#236;nh tĩnh trước những pha “rung lắc” của thị trường, d&#249;ng kiến thức v&#224; l&#253; tr&#237; để x&#225;c định lại xu hướng của cổ phiếu, tr&#225;nh h&#224;nh động theo cảm x&#250;c v&#224; số đ&#244;ng.

Với một thị trường biến động như chứng kho&#225;n, người kiếm tiền bằng cảm t&#237;nh ch&#237;nh l&#224; người dễ thất bại nhất. Trước khi đưa ra quyết định đầu tư tr&#234;n thị trường, ch&#250;ng ta cần x&#226;y dựng cho m&#236;nh một kế hoạch đầu tư ph&#249; hợp với số vốn, khẩu vị rủi ro v&#224; lợi nhuận kỳ vọng của bản th&#226;n. Ngo&#224;i ra cần t&#236;m hiểu r&#245; về c&#225;c doanh nghiệp m&#224; m&#236;nh đầu tư, thường xuy&#234;n cập nhật c&#225;c tin tức về doanh nghiệp, đọc b&#225;o c&#225;o t&#224;i ch&#237;nh của c&#244;ng ty, hoặc b&#225;o c&#225;o ph&#226;n t&#237;ch của c&#225;c c&#244;ng ty chứng kho&#225;n cũng như tin tức về thị trường.

Tham gia thị trường chứng kho&#225;n cũng như một chiến binh ra trận, khi ch&#250;ng ta đ&#227; vững v&#224;ng kiến thức về t&#224;i ch&#237;nh, x&#225;c lập r&#245; được kế hoạch cũng như chiến lược đầu tư, th&#236; sẽ trở th&#224;nh một chiến binh tinh nhuệ, với đầy đủ tiềm lực để chiến thắng bất kỳ trận chiến n&#224;o.

Chiến binh l&#224; bạn c&#242;n đang mắc phải sai lầm n&#224;o trong 4 sai lầm kể tr&#234;n kh&#244;ng? H&#227;y c&#249;ng chia sẻ nh&#233;.

TẠI SAO CHÚNG TA MẤT TIỀN TRÊN THỊ TRƯỜNG CHỨNG KHOÁN?

Dù chưa có con số thống kê chính xác, nhưng chúng ta vẫn thường được nghe rằng có đến 95% nhà đầu tư thua lỗ trên thị trường chứng khoán và ước chừng chỉ có 5% số người tham gia đạt được mục đích của mình.

Vậy tại sao đa số mọi người mất tiền trên thị trường chứng khoán? Một trong những lý do dưới đây sẽ giúp bạn trả lời cho câu hỏi này:

Cố để làm giàu nhanh

Trái với bản chất khốc liệt vốn có, TTCK thường hiện lên long lanh trong mắt người mới. Phần lớn họ tìm đến chứng khoán sau một chu kỳ tăng giá mạnh, sau khi truyền thông ca ngợi quá nhiều hay qua lời chào mời hấp dẫn về thành công rực rỡ của anh A, chị B nào đó…

Đặc biệt trong bối cảnh hiện nay, Nhà nước đang tích cực triển khai các gói kích thích, phục hồi nền kinh tế, mặt bằng lãi suất thấp được duy trì tạo đòn bẩy cho tăng trưởng, nên nguồn tiền nhàn rỗi trong dân cư vẫn chuyển hướng sang chứng khoán. Thêm vào đó, đây cũng là “sân chơi” phù hợp đối với các nhà đầu tư cá nhân do có tính khoản cao và không cần có khoản tiền lớn như khi đầu tư vàng hay bất động sản. Dài hạn hơn nữa là triển vọng nâng hạng từ thị trường cận biên lên mới nổi, qua đó thu hút dòng vốn ngoại trở lại.

Từ những triển vọng tích cực thời gian tới cũng như tâm lý làm giàu nhanh khiến mọi người gắn mình với những ảo tưởng. Thay vì tỉnh táo để phân tích các thông tin đến từ thị trường, báo cáo tài chính hay các chỉ báo kỹ thuật, giấc mộng đổi đời khiến họ giao dịch như thiêu thân, mù quáng, vội vã nghe theo đám đông mà không có bất cứ kế hoạch giao dịch nào.

Nắm giữ khi thua lỗ, chốt lời quá vội vàng

Có phải thường xuyên bạn thấy mình ở trong tình trạng này? Khi một vị thế bắt đầu bị thua lỗ, bạn kiên trì nắm giữ, hy vọng giá đảo ngược và đi theo kỳ vọng của mình. Cho đến khi khoản lỗ quá lớn khiến bạn buộc phải đóng lệnh, giá lại bắt đầu đảo ngược.

Đặc biệt, trong quá trình giao dịch cổ phiếu, chúng ta luôn mong sẽ mua bán có lời trong khi rất ít người chấp nhận việc thua lỗ, hay thừa nhận rằng mình đã sai. Hãy coi những khoản thua lỗ là học phí phải trả cho thị trường, là chi phí bảo hiểm cho số vốn đầu tư còn lại để tránh bị "bốc hơi" tài khoản.

Nếu nhà đầu tư tuân thủ kỷ luật cắt lỗ mà mình đã đặt ra, chắc chắn sẽ tránh khỏi những khoản thua lỗ nặng hơn, liên tục xoay vòng vốn, và có thể đầu tư vào những cơ hội khác trên thị trường. Mức cắt lỗ sẽ tùy thuộc vào mức độ chấp nhận rủi ro của từng người, điều này nên được đặt ra trong kế hoạch và chiến lược đầu tư ban đầu.

Ngoài chần chừ trong cắt lỗ, việc chốt lời quá vội cũng ảnh hưởng không nhỏ đến tỷ suất đầu tư của bạn. Trong cuốn Tư duy nhanh và chậm, Daniel Kahneman viết : "Những khoản lỗ chắc chắn tạo nên ác cảm khiến chúng ta né tránh để nhận lấy rủi ro lớn hơn cho những lần sau, sự e ngại thua lỗ sẽ luôn tồn tại thậm chí khi mức độ rủi ro là không đáng kể so với quy mô vốn." Nỗi sợ hãi có cường độ lớn gấp 3 lần sự tham lam, nên ngay khi hòa vốn hay có một chút lãi, chúng ta thường không đủ kiên nhẫn và ngay lập tức chốt lời mặc dù cổ phiếu còn nhiều tiềm năng tăng trưởng.

Mù quáng đi theo đám đông

Không khó để nhận thấy hiện tượng này xuất hiện thường xuyên quanh chúng ta. Sự thiếu kiên nhẫn cùng với ước mộng làm giàu nhanh khiến nhiều người không dành thời gian nghiên cứu, chuẩn bị kỹ lưỡng về kiến thức cũng như tâm lý trước khi tham gia vào thị trường.

Thậm chí một số người đầu tư vào một mã cổ phiếu chỉ vì nhiều người trên diễn đàn bảo vậy. Chẳng cần quan tâm tình hình tài chính của doanh nghiệp ra sao, lợi nhuận công ty thế nào, không cần biết đọc biểu đồ kỹ thuật, cứ mua theo phong trào do được “phím”, mua xong ngồi “khấn” để cổ phiếu tăng.

Đây là thực tại của không ít nhà đầu tư trên thị trường hiện nay. Chúng ta nên tỉnh táo, bản lĩnh trước những lời dẫn dắt của những “đội lái” cổ phiếu. Bởi những mã được phím hàng có thể chỉ là những mã đầu cơ, đến một giai đoạn nó sẽ trở lại giá trị thật và “đánh bay” số tiền chúng ta đã đổ vào trong phút chốc.

Tiền của mình thì mình nên làm chủ, mọi tư vấn, khuyến nghị chỉ mang tính tham khảo. Nếu chưa có kinh nghiệm thì bạn nên tham gia ban đầu với số lượng vốn vừa đủ, dần dần có kinh nghiệm kiến thức rồi mới dần tăng vốn. Hãy chuẩn bị cho mình những kiến thức cơ bản, đừng đi hỏi khắp nơi mà không có nhận định của riêng mình, tránh 'đẽo cày giữa đường'.

Thiếu kinh nghiệm

Thiếu kinh nghiệm, nhà đầu tư mới sẽ dễ bị ảnh hưởng nhiều đến tâm lý và chưa có được phương án xử lý khi gặp những sự kiện bất ngờ.

Chúng ta cần bình tĩnh trước những pha “rung lắc” của thị trường, dùng kiến thức và lý trí để xác định lại xu hướng của cổ phiếu, tránh hành động theo cảm xúc và số đông.

Với một thị trường biến động như chứng khoán, người kiếm tiền bằng cảm tính chính là người dễ thất bại nhất. Trước khi đưa ra quyết định đầu tư trên thị trường, chúng ta cần xây dựng cho mình một kế hoạch đầu tư phù hợp với số vốn, khẩu vị rủi ro và lợi nhuận kỳ vọng của bản thân. Ngoài ra cần tìm hiểu rõ về các doanh nghiệp mà mình đầu tư, thường xuyên cập nhật các tin tức về doanh nghiệp, đọc báo cáo tài chính của công ty, hoặc báo cáo phân tích của các công ty chứng khoán cũng như tin tức về thị trường.

Tham gia thị trường chứng khoán cũng như một chiến binh ra trận, khi chúng ta đã vững vàng kiến thức về tài chính, xác lập rõ được kế hoạch cũng như chiến lược đầu tư, thì sẽ trở thành một chiến binh tinh nhuệ, với đầy đủ tiềm lực để chiến thắng bất kỳ trận chiến nào.

Chiến binh là bạn còn đang mắc phải sai lầm nào trong 4 sai lầm kể trên không? Hãy cùng chia sẻ nhé.

Quang Chiến