C&oacute; giai đoạn biển B&igrave;nh Thuận kh&ocirc;ng c&ograve;n con g&igrave;. Nay cũng ở v&ugrave;ng biển n&agrave;y, ngư d&acirc;n đ&aacute;nh c&aacute; kiếm 10 triệu đồng/đ&ecirc;m. Loại t&ocirc;m bạc gi&aacute; trị kinh tế cao biến mất từ 1976 nay xuất hiện trở lại, một thuyền đ&aacute;nh được h&agrave;ng tạ.

&Ocirc;ng Huỳnh Quang Huy - Chủ tịch Hội nghề c&aacute; B&igrave;nh Thuận chia sẻ kết quả của người d&acirc;n tham gia v&agrave;o cộng đồng bảo vệ, phục hồi nguồn lợi thủy sản tại địa phương.

&Ocirc;ng cho biết, B&igrave;nh Thuận từng c&oacute; nguồn lợi thủy sản lớn v&agrave; cũng l&agrave; một trong ba ngư trường trọng điểm của cả nước. Nhưng đến một giai đoạn, biển của B&igrave;nh Thuận kh&ocirc;ng c&ograve;n một con g&igrave;. Đi khảo s&aacute;t trong 5 năm liền, c&agrave;o 100m2 cũng kh&ocirc;ng được bất cứ con c&aacute;, con t&ocirc;m n&agrave;o.

&ldquo;B&agrave; con ngư d&acirc;n l&uacute;c đ&oacute; rất bức x&uacute;c. Họ n&oacute;i c&aacute;c &ocirc;ng giữ biển như vậy con c&aacute;i c&ograve;n g&igrave; m&agrave; ăn&rdquo;, &ocirc;ng Huy nhớ lại. Theo &ocirc;ng, đ&acirc;y l&agrave; hệ quả của việc nhiều ch&iacute;nh s&aacute;ch quản l&yacute; kh&ocirc;ng c&ograve;n hiệu quả v&agrave; qu&aacute; tải.

<img alt="" src="https://static.fireant.vn/Upload/20230824/images/kinh-te-bien1-1328.jpg" style="height:367px; width:550px" />

Ph&aacute;t triển kinh tế biển. (Ảnh: Xu&acirc;n Ngọc)

B&igrave;nh Thuận c&oacute; 172km đường biển nhưng chỉ c&oacute; 3 t&agrave;u kiểm ngư tốc độ chỉ đạt 7 hải l&yacute;/giờ, trong khi t&agrave;u đ&aacute;nh c&aacute; tốc độ l&ecirc;n đến 14 hải l&yacute;/giờ. &quot;Kh&ocirc;ng thể kiểm so&aacute;t nổi&quot;, &ocirc;ng n&oacute;i. Do đ&oacute;, m&ocirc; h&igrave;nh giao cho ngư d&acirc;n tự quản l&yacute;, phục hồi nguồn lợi thủy sản ra đời.&nbsp;

&ldquo;Ban đầu, t&ocirc;i mất 30 buổi uống c&agrave; ph&ecirc; mới kiếm được 5 ngư d&acirc;n tham gia v&agrave;o dự &aacute;n giữ biển, sau đ&oacute; l&ecirc;n 10 người, rồi th&agrave;nh lập ban vận động h&igrave;nh th&agrave;nh cộng đồng để giữ biển v&agrave;o năm 2013&rdquo;, &ocirc;ng Huy chia sẻ.

Qu&aacute; tr&igrave;nh lo thủ tục để th&agrave;nh lập cộng đồng n&agrave;y phải th&ocirc;ng qua 37 văn bản với 4 lần phản biện. Thời gian đầu triển khai rất kh&oacute; khăn v&igrave; kh&ocirc;ng c&oacute; nguồn lực, ngư d&acirc;n nhiều người c&ograve;n kh&ocirc;ng tin tưởng.

Tuy nhi&ecirc;n, chỉ sau 2 năm nỗ lực, cộng đồng ph&aacute;t huy hiệu quả. Lượng gi&atilde; c&agrave;o x&acirc;m phạm giảm 90%. Trong khi trước đ&oacute;, gi&atilde; c&agrave;o đi c&agrave;o n&aacute;t biển, cả 100m2 kh&ocirc;ng thu được một con t&ocirc;m, c&aacute; n&agrave;o.

Năm 2015, khi khảo s&aacute;t, chỉ 1m2 c&oacute; 426 đối tượng thủy sản. Người d&acirc;n đ&atilde; hiểu bảo tồn l&agrave; thế n&agrave;o, t&aacute;c dụng ra sao, phục hồi được nguồn lợi thủy sản. Giải ph&aacute;p đưa ra l&agrave; l&agrave;m cội ch&agrave; (một loại ngư cụ trong nghề c&aacute; ven bờ d&ugrave;ng để thu h&uacute;t, tụ tập đ&agrave;n c&aacute;) thả xuống biển để t&ocirc;m c&aacute; c&oacute; nơi ph&aacute;t triển.

Với sự hỗ trợ của Chương tr&igrave;nh Ph&aacute;t triển của Li&ecirc;n Hợp Quốc (UNDP), B&igrave;nh Thuận triển khai được 3 dự &aacute;n cộng đồng như vậy, quản l&yacute; 43 km2, dọc theo bờ biển một huyện. Từ năm 2017 đến nay, khi nguồn hỗ trợ của UNDP kết th&uacute;c, c&aacute;c m&ocirc; h&igrave;nh vẫn hoạt động hiểu quả, người d&acirc;n ng&agrave;y c&agrave;ng tự gi&aacute;c tham gia v&agrave; c&ograve;n ph&aacute;t triển hơn trước.

&ldquo;Năm 2015, c&oacute; những đ&ecirc;m ngư d&acirc;n kh&ocirc;ng kiếm nổi 500.000 đồng. B&acirc;y giờ, c&oacute; đ&ecirc;m kiếm được đến 10 triệu đồng từ đ&aacute;nh bắt thuỷ sản. Ngư d&acirc;n n&oacute;i 40 năm nay mới thấy được vụ đ&aacute;nh c&aacute; như vậy, c&aacute; về, mực về nhiều.

Đặc biệt, từ năm 1976 đến nay, t&ocirc;m bạc - loại c&oacute; gi&aacute; trị kinh tế cao - mới xuất hiện trở lại. Một đ&ecirc;m k&eacute;o được cả tạ loại t&ocirc;m n&agrave;y&rdquo;, &ocirc;ng Huy th&ocirc;ng tin.&nbsp;

Đ&acirc;y l&agrave; kết quả của việc người d&acirc;n tham gia v&agrave;o cộng đồng bảo vệ, phục hồi nguồn lợi thủy sản, &ocirc;ng nhấn mạnh v&agrave; cho biết, trước thả c&aacute;c cụm cội ch&agrave; xuống biển bị n&oacute;i cản trở giao th&ocirc;ng biển. Giờ ngư d&acirc;n xin th&ecirc;m cụm cội ch&agrave;, thậm ch&iacute; tự bỏ tiền ra mua về thả xuống biển v&igrave; thấy hiệu quả trong t&aacute;i tạo nguồn t&ocirc;m, c&aacute;.

Theo &ocirc;ng Huy, để ph&aacute;t triển quy m&ocirc; của c&aacute;ch l&agrave;m n&agrave;y, c&oacute; thể huy động nguồn từ Quỹ bảo vệ nguồn lợi thủy sản. B&ecirc;n cạnh đ&oacute;, x&acirc;y dựng sinh kế bền vững cho cộng đồng, c&oacute; thể ph&aacute;t triển du lịch sinh th&aacute;i. Song cần th&ecirc;m sự đầu tư, c&oacute; sự tham gia của doanh nghiệp để c&aacute;c hoạt động n&agrave;y hiệu quả v&agrave; bền vững.

Theo Bộ trưởng NN-PTNT L&ecirc; Minh Hoan, c&aacute;c tiếp cận từ cộng đồng l&agrave; một trong những hướng đi trong qu&aacute; tr&igrave;nh thay đổi tư duy, c&aacute;ch quản trị x&atilde; hội. Cộng đồng x&atilde; hội c&acirc;n bằng hạn chế của Nh&agrave; nước v&agrave; thị trường v&agrave; l&agrave; cốt l&otilde;i trong tam gi&aacute;c ph&aacute;t triển Nh&agrave; nước - thị trường - x&atilde; hội.

Bộ trưởng cho rằng, việc kh&ocirc;ng tận dụng nguồn lực từ c&aacute;c cộng đồng c&oacute; thể tạo ra một sự tr&ocirc;ng chờ, ỷ lại, l&agrave;m t&ecirc; liệt s&aacute;ng kiến, s&aacute;ng tạo v&agrave; năng lượng trong cộng đồng. Như vậy, cần k&iacute;ch hoạt sự tham gia của c&aacute;c cộng đồng, như th&agrave;nh lập c&aacute;c hội qu&aacute;n để k&iacute;ch hoạt sự tham gia, tự chủ v&agrave; tự lực.

<a href="https://vietnamnet.vn/chi-mot-hanh-dong-loai-tom-bac-bien-mat-tu-1976-nay-xuat-hien-o-bien-binh-thuan-2178371.html">T&acirc;m An</a>

Có giai đoạn biển Bình Thuận không còn con gì. Nay cũng ở vùng biển này, ngư dân đánh cá kiếm 10 triệu đồng/đêm. Loại tôm bạc giá trị kinh tế cao biến mất từ 1976 nay xuất hiện trở lại, một thuyền đánh được hàng tạ.
