HLC, Đừng Thấy P/E Thấp M&#224; Ngỡ Xu&#226;n Về?

Cổ phiếu ng&#224;nh than, đặc biệt l&#224; c&#225;c m&#227; ni&#234;m yết thuộc Tập đo&#224;n C&#244;ng nghiệp Than - Kho&#225;ng sản Việt Nam (TKV) như HLC (CTCP Than H&#224; Lầm - Vinacomin) từ l&#226;u đ&#227; nổi tiếng với tỉ lệ P/E (Gi&#225; tr&#234;n Thu nhập) thấp đến đ&#225;ng ngờ. Gần đ&#226;y, với th&#244;ng tin lợi nhuận qu&#253; 3/2025 tăng trưởng đột biến, khối lượng giao dịch c&#243; dấu hiệu gia tăng bất thường, nhiều nh&#224; đầu tư đang tự hỏi liệu đ&#226;y c&#243; phải l&#224; t&#237;n hiệu &quot;xu&#226;n về&quot; hay chỉ l&#224; một c&#225;i bẫy định gi&#225;.

P/E l&#224; chỉ số cơ bản nhất để đ&#225;nh gi&#225; cổ phiếu rẻ hay đắt. Với HLC, việc P/E duy tr&#236; ở mức thấp thường l&#224; do thị trường đ&#227; chiết khấu triệt để những rủi ro, ch&#237;nh s&#225;ch cổ tức k&#233;m hấp dẫn (so với lợi nhuận thu về) v&#224; hạn chế đặc th&#249; của ng&#224;nh than.

Hạn chế Mu&#244;n thuở của Cổ phiếu Than
L&#253; do lớn nhất khiến P/E của HLC kh&#243; bứt ph&#225; nằm ở m&#244; h&#236;nh kinh doanh bị kiểm so&#225;t chặt chẽ. HLC l&#224; một đơn vị th&#224;nh vi&#234;n của TKV, hoạt động sản xuất v&#224; ti&#234;u thụ than chịu sự điều tiết gần như ho&#224;n to&#224;n của tập đo&#224;n v&#224; Nh&#224; nước.
Đầu ti&#234;n l&#224; yếu tố kiểm so&#225;t gi&#225; b&#225;n. Gi&#225; b&#225;n than trong nước, đặc biệt l&#224; than cung cấp cho ng&#224;nh điện (ph&#226;n kh&#250;c ti&#234;u thụ ch&#237;nh), lu&#244;n được giữ ở mức ổn định v&#224; thấp hơn đ&#225;ng kể so với gi&#225; than thế giới. Điều n&#224;y khiến c&#225;c doanh nghiệp như HLC kh&#244;ng thể hưởng lợi trọn vẹn từ chu kỳ tăng gi&#225; h&#224;ng h&#243;a to&#224;n cầu. Mặc d&#249; gần đ&#226;y gi&#225; than thế giới tăng cao, lợi nhuận của HLC chỉ cải thiện sau một độ trễ lớn v&#224; thường kh&#244;ng thể duy tr&#236; bền vững khi c&#243; sự can thiệp ch&#237;nh s&#225;ch.
Thứ hai l&#224; rủi ro d&#224;i hạn từ ch&#237;nh s&#225;ch năng lượng. Cam kết Net Zero (ph&#225;t thải r&#242;ng bằng kh&#244;ng) v&#224;o năm 2050 của Việt Nam đ&#242;i hỏi một lộ tr&#236;nh giảm dần sự phụ thuộc v&#224;o nhiệt điện than, tạo ra &#225;p lực lớn v&#224; thiếu triển vọng tăng trưởng mạnh mẽ trong tương lai cho ng&#224;nh n&#224;y.
Cuối c&#249;ng l&#224; chi ph&#237; khai th&#225;c ng&#224;y c&#224;ng tăng. Khi c&#225;c mỏ lộ thi&#234;n cạn kiệt, HLC phải đầu tư v&#224;o khai th&#225;c hầm l&#242; s&#226;u hơn, đ&#242;i hỏi vốn lớn cho cơ giới h&#243;a v&#224; c&#244;ng nghệ, dẫn đến chi ph&#237; vận h&#224;nh tăng l&#234;n v&#224; ăn m&#242;n bi&#234;n lợi nhuận.

Lợi nhuận Đột biến v&#224; Thanh khoản Tăng: Chỉ l&#224; C&#250; H&#237;ch Ngắn hạn?
Tuy nhi&#234;n, bức tranh đ&#227; c&#243; m&#224;u sắc tươi s&#225;ng hơn nhờ sự kiện gần đ&#226;y. B&#225;o c&#225;o t&#224;i ch&#237;nh qu&#253; 3/2025 cho thấy lợi nhuận sau thuế của HLC đ&#227; tăng trưởng gấp 5,4 lần so với c&#249;ng kỳ. Sự đột biến n&#224;y ngay lập tức k&#233;o chỉ số P/E xuống thấp hơn nữa, củng cố luận điểm cổ phiếu đang bị định gi&#225; rẻ. Điều n&#224;y đ&#227; nhanh ch&#243;ng thu h&#250;t sự ch&#250; &#253; của d&#242;ng tiền, thể hiện qua khối lượng giao dịch c&#243; sự gia tăng đột biến (đặc biệt l&#224; phi&#234;n giao dịch 20/10), cao hơn gấp nhiều lần so với mức thanh khoản &quot;rất thấp&quot; thường thấy.
Với bản chất của những cổ phiếu &quot;c&#244; đặc&quot; như HLC (với tỷ lệ sở hữu Nh&#224; nước rất cao), liệu thanh khoản n&#224;y c&#243; l&#224; tiền đề cho một l&#224;n s&#243;ng đầu cơ ngắn hạn với sự dẫn dắt của “tay to”? hay cổ phiếu lại nhanh ch&#243;ng quay trở lại trạng th&#225;i trầm lắng, &quot;l&#236; lợm&quot; với thanh khoản &#232;o uột?

T&#243;m lại, P/E thấp của HLC l&#224; một sự thật, nhưng n&#243; l&#224; kết quả của việc thị trường đ&#227; định gi&#225; tất cả c&#225;c rủi ro v&#224; hạn chế của c&#244;ng ty cũng như ng&#224;nh nghề. Lợi nhuận qu&#253; 3 ấn tượng mang lại động lực đầu cơ ngắn hạn, nhưng nếu Nh&#224; đầu tư muốn mơ về một nhịp tăng gi&#225; mạnh mẽ th&#236; c&#243; lẽ n&#234;n tr&#244;ng đợi v&#224;o &#253; ch&#237; của “d&#242;ng tiền lớn” hơn l&#224; v&#224;o con số P/E đang cực thấp (chỉ 2.29).

Nguồn: Tổng hợp bởi team “Legend Hunt - Đi t&#236;m Huyền thoại Đầu tư VN v&#224; Quỹ đầu tư VN c&#243; CAGR 10 năm vượt mức 20%”.
NĐT chủ động tham khảo v&#224; tự chịu tr&#225;ch nhiệm cho quyết định đầu tư.


HLC, Đừng Thấy P/E Thấp Mà Ngỡ Xuân Về?

Cổ phiếu ngành than, đặc biệt là các mã niêm yết thuộc Tập đoàn Công nghiệp Than - Khoáng sản Việt Nam (TKV) như HLC (CTCP Than Hà Lầm - Vinacomin) từ lâu đã nổi tiếng với tỉ lệ P/E (Giá trên Thu nhập) thấp đến đáng ngờ. Gần đây, với thông tin lợi nhuận quý 3/2025 tăng trưởng đột biến, khối lượng giao dịch có dấu hiệu gia tăng bất thường, nhiều nhà đầu tư đang tự hỏi liệu đây có phải là tín hiệu "xuân về" hay chỉ là một cái bẫy định giá.

P/E là chỉ số cơ bản nhất để đánh giá cổ phiếu rẻ hay đắt. Với HLC, việc P/E duy trì ở mức thấp thường là do thị trường đã chiết khấu triệt để những rủi ro, chính sách cổ tức kém hấp dẫn (so với lợi nhuận thu về) và hạn chế đặc thù của ngành than.

Hạn chế Muôn thuở của Cổ phiếu Than
Lý do lớn nhất khiến P/E của HLC khó bứt phá nằm ở mô hình kinh doanh bị kiểm soát chặt chẽ. HLC là một đơn vị thành viên của TKV, hoạt động sản xuất và tiêu thụ than chịu sự điều tiết gần như hoàn toàn của tập đoàn và Nhà nước.
Đầu tiên là yếu tố kiểm soát giá bán. Giá bán than trong nước, đặc biệt là than cung cấp cho ngành điện (phân khúc tiêu thụ chính), luôn được giữ ở mức ổn định và thấp hơn đáng kể so với giá than thế giới. Điều này khiến các doanh nghiệp như HLC không thể hưởng lợi trọn vẹn từ chu kỳ tăng giá hàng hóa toàn cầu. Mặc dù gần đây giá than thế giới tăng cao, lợi nhuận của HLC chỉ cải thiện sau một độ trễ lớn và thường không thể duy trì bền vững khi có sự can thiệp chính sách.
Thứ hai là rủi ro dài hạn từ chính sách năng lượng. Cam kết Net Zero (phát thải ròng bằng không) vào năm 2050 của Việt Nam đòi hỏi một lộ trình giảm dần sự phụ thuộc vào nhiệt điện than, tạo ra áp lực lớn và thiếu triển vọng tăng trưởng mạnh mẽ trong tương lai cho ngành này.
Cuối cùng là chi phí khai thác ngày càng tăng. Khi các mỏ lộ thiên cạn kiệt, HLC phải đầu tư vào khai thác hầm lò sâu hơn, đòi hỏi vốn lớn cho cơ giới hóa và công nghệ, dẫn đến chi phí vận hành tăng lên và ăn mòn biên lợi nhuận.

Lợi nhuận Đột biến và Thanh khoản Tăng: Chỉ là Cú Hích Ngắn hạn?
Tuy nhiên, bức tranh đã có màu sắc tươi sáng hơn nhờ sự kiện gần đây. Báo cáo tài chính quý 3/2025 cho thấy lợi nhuận sau thuế của HLC đã tăng trưởng gấp 5,4 lần so với cùng kỳ. Sự đột biến này ngay lập tức kéo chỉ số P/E xuống thấp hơn nữa, củng cố luận điểm cổ phiếu đang bị định giá rẻ. Điều này đã nhanh chóng thu hút sự chú ý của dòng tiền, thể hiện qua khối lượng giao dịch có sự gia tăng đột biến (đặc biệt là phiên giao dịch 20/10), cao hơn gấp nhiều lần so với mức thanh khoản "rất thấp" thường thấy.
Với bản chất của những cổ phiếu "cô đặc" như HLC (với tỷ lệ sở hữu Nhà nước rất cao), liệu thanh khoản này có là tiền đề cho một làn sóng đầu cơ ngắn hạn với sự dẫn dắt của “tay to”? hay cổ phiếu lại nhanh chóng quay trở lại trạng thái trầm lắng, "lì lợm" với thanh khoản èo uột?

Tóm lại, P/E thấp của HLC là một sự thật, nhưng nó là kết quả của việc thị trường đã định giá tất cả các rủi ro và hạn chế của công ty cũng như ngành nghề. Lợi nhuận quý 3 ấn tượng mang lại động lực đầu cơ ngắn hạn, nhưng nếu Nhà đầu tư muốn mơ về một nhịp tăng giá mạnh mẽ thì có lẽ nên trông đợi vào ý chí của “dòng tiền lớn” hơn là vào con số P/E đang cực thấp (chỉ 2.29).

Nguồn: Tổng hợp bởi team “Legend Hunt - Đi tìm Huyền thoại Đầu tư VN và Quỹ đầu tư VN có CAGR 10 năm vượt mức 20%”.
NĐT chủ động tham khảo và tự chịu trách nhiệm cho quyết định đầu tư.
