Thực hiện cải cách cấu trúc mạnh, Việt Nam có thể tăng trưởng cao hơn thêm 2 điểm phần trăm mỗi năm.
Tại hội thảo quốc tế thường niên về các vấn đề đương đại trong kinh tế, quản lý và kinh doanh do Đại học Kinh tế quốc dân phối hợp tổ chức một số trường đại học và viện nghiên cứu uy tín trên thế giới tổ chức, chuyên gia đến từ Quỹ Tiền tệ quốc tế (IMF) nhận định những cải cách lớn về thể chế là một trong những điểm nhấn đặc biệt của Việt Nam trong giai đoạn chuyển mình mạnh mẽ.
.jpg)
TS Jochen M. Schmittmann - Trưởng đại diện IMF tại Việt Nam, Lào và Campuchia
TS Jochen M. Schmittmann - Trưởng đại diện Quỹ Tiền tệ quốc tế (IMF) tại Việt Nam, Lào và Campuchia với nghiên cứu “Việt Nam: sự chống chịu, những lực cản và tham vọng cải cách” đã khẳng định: Việt Nam là một câu chuyện thành công trong tăng trưởng và phát triển kinh tế. Khoảng cách GDP bình quân đầu người của Việt Nam với các thị trường mới nổi đang thu hẹp, cấu trúc kinh tế đang chuyển đổi mạnh mẽ, cơ cấu xuất khẩu chuyển từ chủ yếu là hàng dệt may và hàng hóa cơ bản sang máy móc và thiết bị điện tử.
Năm 2025, tăng trưởng 3 quý đầu của kinh tế Việt Nam đạt gần 8% và đây cũng là mức tăng trưởng dự kiến cả năm. Chính sách tài khóa và tiền tệ được duy trì để hỗ trợ tăng trưởng. Đặc biệt, những cải cách thể chế, tổ chức mô hình chính quyền 2 cấp gắn với sắp xếp đơn vị hành chính đã mang lại hiệu quả, tác động đến tăng trưởng kinh tế.
TS Jochen M. Schmittmann cho rằng, đây là nền tảng tốt để Việt Nam bước vào năm 2026 và giai đoạn tiếp theo với mục tiêu đặt ra là tăng trưởng hai con số. Hay nói cách khác, triển vọng tăng trưởng của Việt Nam chịu tác động từ tốc độ thực thi cải cách.
Một yếu tố khác cũng rất quan trọng là khả năng ứng phó của nền kinh tế trước những xáo trộn thương mại toàn cầu - có thể xem là “gió ngược” tiềm ẩn khả năng tác động. Ngoài ra, trong nội tại nền kinh tế và các doanh nghiệp, năng suất tổng hợp (TFP) cần được quan tâm nhiều hơn. Hiện, TFP của Việt Nam ở mức thấp hơn nhiều so với các nền kinh tế mới nổi khác khiến cho lợi thế lao động dồi dào đang dần suy giảm.
Tốc độ thực thi cải cách tác động đến triển vọng tăng trưởng của nền kinh tế và doanh nghiệp
Để duy trì sức bền tăng trưởng trong trung hạn, Việt Nam cần đẩy nhanh tiến trình cải cách, từ việc nâng cao hiệu quả phân bổ nguồn lực cho đến việc giảm bớt những rào cản thể chế. Theo tính toán của chuyên gia IMF, cải cách cấu trúc được thực hiện mạnh mẽ, Việt Nam có thể tăng trưởng cao hơn 2 điểm phần trăm mỗi năm, bù đắp cho sự giảm sút của dân số và bối cảnh quốc tế khó khăn. Đồng thời, cải thiện năng suất lao động sẽ thúc đẩy và duy trì tăng trưởng cao khi nền kinh tế vươn lên nhóm thu nhập trung bình cao.
Trong ngắn hạn, IMF dự báo căng thẳng thương mại bộc lộ rõ hơn và hiệu ứng từ chi tiêu công giảm bớt có thể tác động đến tăng trưởng của Việt Nam. Trong khu vực tài chính, hiện Việt Nam dựa rất nhiều vào tín dụng ngân hàng trong khi tỷ lệ an toàn vốn của hệ thống ngân hàng chưa cải thiện so với nhóm nước ASEAN được so sánh. Tăng trưởng tín dụng duy trì ở mức cao nhiều năm liên tiếp cùng với sự gia tăng của các tài sản rủi ro mới như tài sản số khiến dư địa nới lỏng chính sách tiền tệ trong năm 2026 khá hạn chế.
Khuyến nghị chính sách ngắn hạn, TS Jochen M. Schmittmann cho rằng, ưu tiên hàng đầu của năm 2026 là ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát rủi ro hệ thống và tạo khoảng đệm tài khóa cho các mục tiêu dài hạn, đặc biệt trong bối cảnh kinh tế thế giới tiếp tục phân hóa mạnh theo chu kỳ phục hồi không đồng đều.
Trong khi chính sách tiền tệ không còn nhiều dư địa nới lỏng thì chính sách tài khóa với nợ công khoảng 32% GDP - mức chưa cao đang tạo ra dư địa lớn hơn. Song, quan trọng cần chi tiêu đầu tư công đúng cách, tránh lãng phí và tăng cường khả năng chống chịu, củng cố vốn cho hệ thống tài chính ngân hàng.
