Sự sụp đổ của token MANTRA (OM) đã khiến các nhà đầu tư choáng váng, với nhiều người phải đối mặt với những tổn thất đáng kể. Khi các nhà phân tích tìm hiểu nguyên nhân của sự sụp đổ, nhiều câu hỏi vẫn còn bỏ ngỏ.

BeInCrypto đã tham khảo ý kiến của các chuyên gia trong ngành để xác định năm dấu hiệu cảnh báo quan trọng đằng sau sự sụp đổ của MANTRA và tiết lộ các chiến lược mà nhà đầu tư có thể áp dụng để tránh những cạm bẫy tương tự trong tương lai.

Sự sụp đổ của MANTRA (OM): Những gì nhà đầu tư nhỏ lẻ đã bỏ lỡ và cách tránh tổn thất trong tương lai

Vào ngày 13/04, BeInCrypto đã đưa tin về sự sụp đổ 90% của OM. Sự sụp đổ này đã dấy lên nhiều lo ngại, với các nhà đầu tư cáo buộc đội ngũ đã dàn dựng một kế hoạch bơm và xả. Các chuyên gia tin rằng đã có nhiều dấu hiệu sớm của rắc rối.

Tuy nhiên, nhiều người đã bỏ qua những rủi ro liên quan đến dự án này.

1. Cảnh báo đỏ của MANTRA: OM Tokenomics

Vào năm 2024, đội ngũ đã thay đổi tokenomics của OM sau một cuộc bỏ phiếu cộng đồng vào tháng 10. Token đã chuyển từ token ERC20 sang đồng coin staking L1 gốc cho MANTRA Chain.

Thêm vào đó, dự án đã áp dụng mô hình tokenomics lạm phát với nguồn cung không giới hạn, thay thế cho giới hạn cứng trước đó. Là một phần của quá trình chuyển đổi này, tổng nguồn cung token cũng đã được tăng lên 1.7 tỷ.

Tuy nhiên, động thái này không phải không có nhược điểm. Theo Jean Rausis, đồng sáng lập SMARDEX, tokenomics là một điểm đáng lo ngại trong sự sụp đổ của OM.

“Dự án đã tăng gấp đôi nguồn cung token lên 1.77 tỷ vào năm 2024 và chuyển sang mô hình lạm phát, làm loãng các nhà đầu tư ban đầu. Việc phân phối phức tạp đã ưu ái cho người trong cuộc, trong khi nguồn cung lưu thông thấp và FDV lớn đã thúc đẩy sự cường điệu và thao túng giá,” Jean Rausis nói với BeInCrypto.

Hơn nữa, sự kiểm soát của đội ngũ đối với nguồn cung OM cũng đã dấy lên lo ngại về sự tập trung. Các chuyên gia tin rằng đây cũng là một yếu tố có thể dẫn đến cáo buộc thao túng giá.

“Khoảng 90% token OM được nắm giữ bởi đội ngũ, cho thấy mức độ tập trung cao có thể dẫn đến thao túng. Đội ngũ cũng duy trì quyền kiểm soát đối với quản trị, điều này làm suy yếu tính chất phi tập trung của dự án,” Phil Fogel, đồng sáng lập Cork, cho biết.

Phân phối token OM. Nguồn: MANTRA Chiến lược bảo vệ bản thân

Phil Fogel thừa nhận rằng nguồn cung token tập trung không phải lúc nào cũng là dấu hiệu cảnh báo. Tuy nhiên, điều quan trọng là nhà đầu tư cần biết ai đang nắm giữ số lượng lớn, điều khoản khóa của họ và liệu sự tham gia của họ có phù hợp với mục tiêu phi tập trung của dự án hay không.

Hơn nữa, Ming Wu, người sáng lập RabbitX, cũng cho rằng việc phân tích dữ liệu này là cần thiết để phát hiện bất kỳ rủi ro tiềm ẩn nào có thể làm suy yếu dự án trong dài hạn.

“Các công cụ như bản đồ bong bóng có thể giúp xác định các rủi ro tiềm ẩn liên quan đến phân phối token,” Wu khuyên.

2. Biến động giá OM

Năm 2025 đã được đánh dấu là năm của sự biến động thị trường đáng kể. Áp lực kinh tế vĩ mô rộng lớn đã đè nặng lên thị trường, với phần lớn các đồng coin trải qua những tổn thất lớn. Tuy nhiên, giá của OM vẫn tương đối ổn định cho đến khi xảy ra sự sụp đổ gần đây.

OM so với hiệu suất thị trường tổng thể. Nguồn: TradingView

“Dấu hiệu cảnh báo lớn nhất chỉ đơn giản là hành động giá. Cả thị trường đang đi xuống, không ai quan tâm đến MANTRA, nhưng giá token của nó vẫn tiếp tục tăng theo các mô hình không tự nhiên – tăng, bằng phẳng, tăng, lại bằng phẳng,” Jean Rausis tiết lộ.

Ông nói thêm rằng đây là một dấu hiệu rõ ràng của một vấn đề tiềm ẩn với dự án. Tuy nhiên, ông lưu ý rằng việc xác định hành động giá khác biệt sẽ đòi hỏi một số kiến thức phân tích kỹ thuật. Do đó, các nhà đầu tư thiếu kiến thức sẽ dễ dàng bỏ qua điều này.

Mặc dù vậy, Rausis nhấn mạnh rằng ngay cả những người không được đào tạo cũng có thể tìm thấy các dấu hiệu khác cho thấy có điều gì đó không ổn, cuối cùng dẫn đến sự sụp đổ.

Chiến lược bảo vệ bản thân

Mặc dù các nhà đầu tư vẫn lạc quan về khả năng phục hồi của OM trong bối cảnh thị trường suy thoái, điều này đã khiến họ mất hàng triệu USD. Eric He, Cán bộ Thiên thần Cộng đồng của LBank và Cố vấn Kiểm soát Rủi ro, nhấn mạnh tầm quan trọng của quản lý rủi ro chủ động để tránh các sự sụp đổ kiểu OM.

“Đầu tiên, đa dạng hóa là chìa khóa—phân bổ vốn vào nhiều dự án giúp hạn chế rủi ro từ một token duy nhất. Kích hoạt dừng lỗ (ví dụ: 10-20% dưới giá mua) có thể tự động kiểm soát thiệt hại trong điều kiện biến động,” Eric chia sẻ với BeInCrypto.

Ming Wu có quan điểm tương tự, nhấn mạnh tầm quan trọng của việc tránh phân bổ quá nhiều vào một token duy nhất. Ông giải thích rằng chiến lược đầu tư đa dạng giúp giảm thiểu rủi ro và tăng cường sự ổn định cho danh mục đầu tư tổng thể.

“Nhà đầu tư có thể sử dụng hợp đồng tương lai vĩnh viễn như một công cụ quản lý rủi ro để phòng ngừa sự giảm giá tiềm năng trong các khoản đầu tư của họ,” Wu nhận xét.

Trong khi đó, Phil Fogel khuyên nên tập trung vào tính thanh khoản của một token. Các yếu tố quan trọng bao gồm kích thước lưu thông, độ nhạy cảm giá đối với lệnh bán, và ai có thể tác động đáng kể đến thị trường.

3. Nền tảng dự án

Các chuyên gia cũng nhấn mạnh sự chênh lệch lớn trong TVL của MANTRA. Eric He chỉ ra khoảng cách đáng kể giữa định giá pha loãng hoàn toàn (FDV) của token và TVL. FDV của OM đạt 9.5 tỷ USD, trong khi TVL chỉ là 13 triệu USD, cho thấy khả năng bị định giá quá cao.

“Định giá 9.5 tỷ USD so với 13 triệu USD TVL, cho thấy sự bất ổn,” Forest Bai, đồng sáng lập Foresight Ventures, phát biểu.

Đáng chú ý, nhiều vấn đề cũng được nêu ra liên quan đến airdrop. Jean Rausis gọi airdrop là một “mớ hỗn độn.” Ông trích dẫn nhiều vấn đề, bao gồm sự chậm trễ, thay đổi thường xuyên về quy tắc đủ điều kiện, và việc loại bỏ một nửa số người tham gia. Trong khi đó, các bot bị nghi ngờ không bị loại bỏ.

“Airdrop thiên vị không công bằng cho người trong cuộc trong khi loại bỏ những người ủng hộ thực sự, phản ánh sự thiếu công bằng,” Phil Fogel nhấn mạnh.

Sự chỉ trích mở rộng hơn khi Fogel chỉ ra mối liên hệ của đội ngũ với các thực thể đáng ngờ và liên kết với các đợt ICO đáng ngờ, làm dấy lên nghi ngờ về độ tin cậy của dự án. Eric He cũng cho rằng MANTRA đã từng liên quan đến các nền tảng cờ bạc trong quá khứ.

Chiến lược bảo vệ bản thân

Forest Bai nhấn mạnh tầm quan trọng của việc xác minh thông tin của đội ngũ dự án, xem xét lộ trình dự án và theo dõi hoạt động trên chuỗi để đảm bảo tính minh bạch. Ông cũng khuyên nhà đầu tư nên đánh giá sự tham gia của cộng đồng và tuân thủ quy định để đánh giá khả năng tồn tại lâu dài của dự án.

Ming Wu cũng nhấn mạnh việc phân biệt giữa tăng trưởng thực sự và các chỉ số bị thổi phồng một cách giả tạo.

“Điều quan trọng là phân biệt giữa tăng trưởng thực sự và hoạt động bị thổi phồng một cách giả tạo thông qua các ưu đãi hoặc airdrop, các chiến thuật không bền vững như ‘bán một đô la với giá 90 cent’ có thể tạo ra các chỉ số ngắn hạn nhưng không phản ánh sự tham gia thực sự,” Wu thông tin với BeInCrypto.

Cuối cùng, Wu khuyến nghị nghiên cứu lý lịch của các thành viên trong đội ngũ dự án để phát hiện bất kỳ lịch sử hoạt động gian lận hoặc tham gia vào các dự án đáng ngờ nào. Điều này sẽ đảm bảo rằng nhà đầu tư được thông tin đầy đủ trước khi cam kết với bất kỳ dự án nào.

4. Di chuyển của cá voi

Như BeInCrypto đã báo cáo trước đó, trước khi xảy ra sự cố, một ví cá voi được cho là liên quan đến đội ngũ MANTRA đã nạp 3.9 triệu token OM vào sàn giao dịch OKX. Các chuyên gia nhấn mạnh rằng đây không phải là một sự cố đơn lẻ.

“Các giao dịch chuyển OM lớn (43.6 triệu token, ~227 triệu USD) vào các sàn giao dịch vài ngày trước đó là một cảnh báo lớn về khả năng bán tháo,” Forest Bai chia sẻ với BeInCrypto.

Ming Wu cũng giải thích rằng nhà đầu tư nên chú ý đến các giao dịch chuyển lớn như vậy, thường đóng vai trò như các tín hiệu cảnh báo. Hơn nữa, các nhà phân tích tại CryptoQuant cũng đã chỉ ra những điều mà nhà đầu tư nên chú ý.

“Các giao dịch chuyển OM vào các sàn giao dịch lên tới 35 triệu USD chỉ trong một giờ. Điều này đại diện cho một dấu hiệu cảnh báo vì: Các giao dịch chuyển vào các sàn giao dịch thường dưới 8 triệu USD trong một giờ điển hình (không bao gồm các giao dịch chuyển vào Binance, thường lớn do quy mô của sàn giao dịch). Các giao dịch chuyển vào các sàn giao dịch chiếm hơn một phần ba tổng số OM được chuyển, điều này cho thấy khối lượng chuyển lớn vào các sàn giao dịch,” CryptoQuant thông tin với BeInCrypto.

Chiến lược bảo vệ bản thân

CryptoQuant cho biết nhà đầu tư cần theo dõi dòng chảy của bất kỳ token nào vào các sàn giao dịch, vì điều này có thể chỉ ra sự biến động giá tăng trong tương lai gần.

Trong khi đó, Cố vấn Kiểm soát Rủi ro Eric He đã đưa ra bốn chiến lược để cập nhật thông tin khi có các giao dịch chuyển lớn.

Điều tra chuỗi: Các công cụ như Arkham và Nansen cho phép nhà đầu tư theo dõi các giao dịch chuyển lớn và giám sát hoạt động của ví.
Đặt cảnh báo: Các nền tảng như Etherscan và Glassnode thông báo cho nhà đầu tư về các biến động thị trường bất thường.
Theo dõi dòng chảy sàn giao dịch: Người dùng cần theo dõi các dòng chảy lớn vào các sàn giao dịch tập trung.
Kiểm tra khóa: Dune Analytics giúp nhà đầu tư xác định liệu các token của đội ngũ có được phát hành sớm hơn dự kiến hay không.

Ông cũng khuyến nghị tập trung vào cấu trúc thị trường.

“Sự sụp đổ của OM chứng minh rằng độ sâu thị trường là không thể thương lượng: Dữ liệu từ Kaiko cho thấy độ sâu sổ lệnh 1% đã giảm 74% trước khi xảy ra sự cố. Luôn kiểm tra các chỉ số thanh khoản trên các nền tảng như Kaiko; nếu độ sâu 1% dưới 500,000 USD, đó là một dấu hiệu cảnh báo,” Eric tiết lộ với BeInCrypto.

Thêm vào đó, Phil Fogel nhấn mạnh tầm quan trọng của việc theo dõi các nền tảng như X (trước đây là Twitter) để tìm kiếm bất kỳ tin đồn hoặc thảo luận nào về khả năng bán tháo. Ông nhấn mạnh sự cần thiết phải phân tích tính thanh khoản để đánh giá liệu một token có thể chịu được áp lực bán mà không gây ra sự giảm giá đáng kể hay không.

5. Sự tham gia của sàn giao dịch tập trung

Sau sự sụp đổ, CEO của MANTRA, JP Mullin, nhanh chóng đổ lỗi cho các sàn giao dịch tập trung (CEXs). Ông cho rằng sự sụp đổ được kích hoạt bởi “các lệnh đóng cưỡng bức liều lĩnh” trong giờ thanh khoản thấp, cáo buộc sự cẩu thả hoặc định vị có chủ ý. Tuy nhiên, Binance chỉ ra các thanh lý chéo sàn.

Thú vị là, các chuyên gia có chút chia rẽ về cách CEXs góp phần vào sự sụp đổ của OM. Forest Bai cho rằng các thanh lý trên CEX trong giờ thanh khoản thấp đã làm trầm trọng thêm sự sụp đổ bằng cách kích hoạt các đợt bán tháo liên tiếp. Eric He cũng đồng tình với quan điểm này.

“Các thanh lý trên CEX đóng vai trò quan trọng trong sự sụp đổ của OM, như một chất xúc tác. Với thanh khoản mỏng—độ sâu 1% giảm từ 600,000 USD xuống còn 147,000 USD—các lệnh đóng cưỡng bức đã kích hoạt các thanh lý liên tiếp. Hơn 74.7 triệu USD đã bị xóa sổ trong 24 giờ,” ông đề cập.

Tuy nhiên, Ming Wu gọi lời giải thích của Mullin là “chỉ là một cái cớ.”

“Phân tích lãi suất mở trong thị trường phái sinh OM cho thấy nó ít hơn 0.1% vốn hóa thị trường của OM. Tuy nhiên, điều đặc biệt thú vị là trong khi thị trường sụp đổ, lãi suất mở trong phái sinh OM thực sự tăng 90%,” Wu bày tỏ với BeInCrypto.

Theo giám đốc điều hành, điều này thách thức ý tưởng rằng các thanh lý hoặc lệnh đóng cưỡng bức gây ra sự giảm giá. Thay vào đó, nó chỉ ra rằng các nhà giao dịch và nhà đầu tư đã tăng vị thế bán khống khi giá giảm.

Chiến lược bảo vệ bản thân

Mặc dù sự tham gia của CEXs vẫn còn tranh cãi, các chuyên gia đã đề cập đến điểm quan trọng về bảo vệ nhà đầu tư.

“Nhà đầu tư có thể giới hạn đòn bẩy để tránh các thanh lý cưỡng bức, chọn các nền tảng có chính sách rủi ro minh bạch, theo dõi lãi suất mở để nhận biết rủi ro thanh lý, và giữ token trong ví tự quản lý để giảm tiếp xúc với CEX,” Forest Bai khuyến nghị.

Eric He cũng khuyên rằng nhà đầu tư nên giảm thiểu rủi ro bằng cách điều chỉnh đòn bẩy một cách linh hoạt dựa trên biến động. Nếu các công cụ như ATR hoặc Bollinger Bands báo hiệu sự biến động, nên giảm tiếp xúc.

Ông cũng khuyến nghị tránh giao dịch trong các khoảng thời gian thanh khoản thấp, như nửa đêm UTC, khi rủi ro trượt giá cao nhất.

Sự sụp đổ của MANTRA (OM) là một lời nhắc nhở mạnh mẽ về tầm quan trọng của việc thẩm định và quản lý rủi ro trong đầu tư tiền điện tử. Nhà đầu tư có thể giảm thiểu rủi ro rơi vào các bẫy tương tự bằng cách đánh giá cẩn thận tokenomics, theo dõi dữ liệu on-chain, và đa dạng hóa đầu tư.

Với những hiểu biết từ chuyên gia, các chiến lược này sẽ giúp hướng dẫn nhà đầu tư đến những quyết định thông minh và an toàn hơn trong thị trường crypto.